คำเตือน : มีเปิดเผยเนื้อหาสำคัญบางอย่าง ดูจบแล้วค่อยมาอ่านกันนะจ๊ะ

"ทองแท่ง"ใน Da 5 Bloods เป็นดั่งความเคารพนับถือ ความมีเกียรติ และ ศักดิ์ศรี ที่ตัวละครทุกๆตัวล้วนต้องการมัน สไปค์ ลี ในวันที่ไม่ได้หมกมุ่นกับการทำให้คนดำเป็นฝ่ายถูกกระทำซ้ำๆในหนังของเขาอีกแล้ว แต่กลับกลายเป็นงานนี้ สไปค์ ลี แกแหกรูตูดเผ่าพันธุ์ผิวดำของตัวเองไปด้วย

เหตุน่าจะมาจากการที่มีคนผิวดำกลุ่มหนึ่งในอเมริกาสนับสนุน โดนัลด์ ทรัมป์ ให้ขึ้นเป็นประธานาธิบดี เขาจึงใช้หนังทวงสิทธิ คนดำที่ทำมาตลอดชีวิตการทำหนัง ด่าคนดำบ้างมันซะเลย ดูหนังออนไลน์ ขุดด้านมืดของบางตัวละครที่ไม่ได้ตั้งใจกลับมาเวียดนามเพื่อหาโครงกระดูกสหายร่วมรบเคียงบ่าเคียงไหล่ จริงอยู่ที่เขาตั้งใจมาขุดซากศพเพื่อนที่เขาทิ้งไว้ในสนามรบเวียดกง แต่นั่นมันแค่ผลพลอยได้ที่จะสามารถคลายปมบางอย่างในใจมาตลอดหลายปีเท่านั้น เพราะภารกิจที่เขาใส่ใจมากเป็นพิเศษ ใส่ใจมากกว่าอดีตมิตรสหายร่วมรบนั่นคือการหาทองแท่ง ทองอันเปรียบเสมือนสิ่งที่จะมากู้ศักดิ์ศรีของเขา ทองล้ำค่าที่หากได้ครอบครองจะทำให้เขาสุขสบายในสังคมห่วยๆที่ปกครองโดยคนอย่าง โดนัลด์ ทรัมป์(ในความคิดของผู้กำกับก็คงคิดว่าห่วยนั่นแหละป แน่นอนว่าถึงแม้จะมีแก่นแกนอยู่ที่การพาซากศพของเพื่อนอย่าง สตอร์มิน นอร์แมน(แชดวิค บอสแมน)กลับบ้านที่อเมริกา แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่าพวกเขาตั้งใจจะมาหาทองแท่งเหล่านั้นด้วยเป็นหลัก มีหลากหลายชนชาติที่ขอมีเอี่ยวกับเกียรติที่มาในรูปแบบทองแท่ง "คนอเมริกันผิวดำ" อยากได้เกียรติจากคนผิวขาวจากประเทศตัวเอง และในฐานะทหารผ่านศึก พวกเขาแพ้สงครามเวียดนามแต่กลับยังทำตัวราวกับว่าพวกเขาชนะสงครามนี้อยู่ การกลับไปเหยียบแผ่นดินเวียดนามที่ล้าหลังกว่า พวกเขาคิดเข้าข้างตัวเองว่า กูแพ้สงครามมึง แต่กูกลืนกินมึงด้วยวัฒนธรรมโว้ย ยังไงกูก็ชนะ แถมเหยียดหยามและถือสาหาความคนเวียดนามด้วยว่าไอ้คนเวียดนามแก่ๆในประเทศนี้กูเหมารวมเอาหมดว่าพวกมึงฆ่าเพื่อนฝูงทหารของพวกกูกันหมด ฉากเผชิญหน้าระหว่างทหารอเมริกันผิวดำ กับ อดีตทหารเวียดกง ในร้านเหล้าจึงมีความหลากหลายอารมณ์มาก มันคืออีกฉากหนึ่งที่ดีเอามากๆ "คนเวียดนาม" แม้จะชนะสงครามนี้ ทว่าพวกเขาก็หาได้ยินดียินร้ายกับสงครามนี้ไม่ เพราะสงครามทำให้เวียดนามเหนือใต้ต้องห้ำหั่นกันเอง เมื่อสงครามยุติลง พวกเขาแสดงสปิริตต้อนรับอาคันตุกะที่เป็นอดีตศัตรูโดยการเลี้ยงเหล้า นี่คือฉากที่ทรงพลังอย่างบอกไม่ถูก แต่ความล้าหลังของเวียดนามในสายตาคนอเมริกันหรือชาติอื่นๆก็ไม่ได้ลดถอยลงไปเลย เห็นได้จากฉากที่คนเวียดนามพยายามขอเงินหรือขายของ เรียกได้ว่าเป็นสองฉากที่แสบพอๆกัน

"คนฝั่งเศส" คนผิวดำในหนังช่วยคนเวียดนามด่าฝรั่งเศสโดยตรง

เพราะเวียดนามเป็นเมืองขึ้นของฝรั่งเศส ฝรั่งเศสในหนังมีทั้งดีและร้ายปนเปกันไป แต่หนังก็ไม่ได้มองคนฝรั่งเศสดีไปกว่านั้น เรื่องนี้ สไปค์ ลี ช่วยคนเวียดนามด่าฝรั่งเศส " สาวฝรั่งเศสหัวก้าวหน้า " เธอคือตัวแทนคนฝรั่งเศสรุ่นใหม่ที่แอบเซ็งผู้หลักผู้ใหญ่ในบ้านเมืองตัวเองเช่นกัน และพยายามทำประโยชน์และเยียวยาชาติที่เผ่าพันธุ์ตัวเองเคยกดขี่

"คนอเมริกันผิวดำรุ่นใหม่" ตัวละครเดวิดลูกชายของพอล ถือเป็นตัวแทนแห่งความไม่รู้สี่รู้แปดใดๆในสายตาพวกผู้เฒ่าอาบน้ำร้อนมาก่อน เขาดูเป็นภาระในสายตาของพ่อ ทว่าเขากลับคือตัวแทนอันไร้เดียงสาที่ สไปค์ ลี เว็บดูหนัง ทำให้เห็นว่าคนรุ่นใหม่มีสิทธิ์เลือกในสิ่งที่ถูกที่ควร เขาจับเพื่อนมัดกับต้นไม้ด้วยความจำใจ เขาจะไม่ใช่คนเลวร้ายอะไร และทุกคนเข้าใจในสิ่งที่เขาจำต้องทำ ตัวละครนี้มีพัฒนาการตามลำดับ เขาเป็นตัวแทนคนรุ่นใหม่ที่จะรับสาส์นจากคนรุ่นเก่า แม้ว่าจะมีความลับดำมืดบางอย่างซ่อนอยู่ไม่ครบถ้วน แต่ สไปค์ ลี ฝากอนาคตไว้กับตัวละครอย่างเดวิดและสาวฝรั่งเศสหัวก้าวหน้านั่นแหละ แน่นอนว่าผู้กำกับ สไปค์ ลี ย่อมมีเปิดประเด็นด่าคนผิวขาวประเทศตัวเองอยู่แล้วในหนังของเขาทุกเรื่อง เรื่องนี้แก่นของหนังคือการที่คนขาวให้คนดำเป็นแนวหน้าไปรบเวียดนามเพื่อที่จะยืมมือคนเวียดนามล้างเผ่าพันธุ์คนดำไปในตัว ฟังดูน่าตกใจ แต่หากมันผ่านกระบวนการคัดกรองจากผู้กำกับอย่าง สไปค์ ลี แล้ว แน่นอนว่าเป็นเรื่องจริงกว่า 80% อย่าว่าแต่คนขาวที่เหยียดๆผิวกันอยู่ทุกวันนี้เลย จอร์จ วอชิงตัน ยังโดน สไปค์ ลี แหกตูดเอาขำๆในหนัง ถือเป็นงานที่ค่อนข้างดูง่าย และเรียกได้ว่าคืนฟอร์มติดๆของ สไปค์ ลี (ต่อจาก BlacKkKlansman) หนังแอบมีส่วนคล้ายหนัง Three Kings ปี 1999 ของ เดวิด โอ.รัสเซล Da 5 Bloods มันไม่ได้พูดถึงความเจ็บปวดหลังสงครามในแบบที่หนังเรื่องอื่นๆเป็น แต่มันพูดถึงการไขว่คว้าหาความชอบธรรมให้เผ่าพันธุ์ตนเองหลังจากที่เคยถูกยืมมือทำสงครามจากคนขาว การไม่ได้รับการเหลียวแลดูแลจากรัฐบาลสหรัฐ ทำให้พวกเขาต้องกลับมาเหยียบแผ่นดินที่เคยนองเลือดอีกครั้ง แต่หนังมีท่าทีขบขันมากเสียกว่าที่จะออกมาเป็นหนังโทนหม่นมืดในจิตใจแบบที่ The Hurt Locker หรือ The Deer Hunter กับหนังสงครามอีกหลายๆเรื่องเป็น อดีตทหารผ่านศึกใน Da 5 Bloods แทบจะเป็นเหมือนแก๊งปู่แก่ๆที่กลับไปเที่ยวพักร้อนในเวียดนาม โดยไม่ได้มีอาการประสาทแดกแบบที่ตัวละครเสพติดสงครามในหนังหลายๆเรื่องชอบเป็น แต่ทว่าเมื่อมีตัวละครบางตัวเผยให้เห็นว่าเขาก็ไม่ต่างจากตัวละครในหนังสงครามหลายๆเรื่องหรอก หนังก็พาเราเข้าสู่โหมดDarkอย่างเลี่ยงไม่ได้ หรือบางทีการตายในสนามรบแบบมีเกียรติ

มีเรื่องเล่าขานแบบที่ นอร์แมน เป็น มันจะดีเสียกว่าที่รอดมาได้แล้ว ต้องทนอยู่แบบเหมือนไม่มีเกียรติเลย เดลรอย ลินโด ต้องได้เข้าชิงในเวทีรางวัลใหญ่ๆซักเวทีแหละ เพราะลุงเล่นโคตรดี ฉากขุดซากกระดูกนอร์แมนนี่น้ำตากูไหลพรากเลย