คำนำ / สารบัญ

ภาพคั่นหน้า 1

(คัดจากหนังสือ อัฏฐธรรมปัญหาของสมเด็จพระเพทราชา ฉบับพิมพ์ครั้งที่ ๒ ร.ศ.๑๓๑ พ.ศ.๒๔๕๕)

คำนำ

เรื่องอัฏฐธรรมปัญหานี้ เป็นเกร็ดเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ที่กล่าวกันว่าเกิดขึ้นและถูกบันทึกไว้ครั้งแรกในสมัยกรุงศรีอยุธยา ต่อมาได้มีการเรียบเรียงรักษาไว้อีกหลายครั้ง เท่าที่พบหลักฐานมีการจารไว้ในใบลานด้วยอักษรขอมภาษาไทย บางผูกก็เป็นอักษรไทยภาษาไทย ทั้งหมดไม่ปรากฏปีที่จารไว้ พบในสมุดไทยดำ ร.ศ.๑๒๖-๑๒๗(พ.ศ.๒๔๕๐-๒๔๕๑) เป็นตัวเขียนอักษรไทยส่วนคำบาลีเป็นอักษรขอม  พบการอ้างอิงถึงว่ามีอยู่ในหนังสืออัฏฐธรรมปัญหาของสมเด็จพระเพทราชา ร.ศ.๑๓๑ เป็นตัวพิมพ์แต่ไม่พบต้นฉบับ และพบในหนังสือประชุมจดหมายเหตุสมัยอยุธยา ภาค ๑ พ.ศ.๒๕๑๐(ไม่มีภาค ๒)ซึ่งคณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์วัฒนธรรมและโบราณคดีในเวลานั้นได้รวบรวมจัดพิมพ์ขึ้นไว้เพื่อรักษาเอกสารสำคัญของชาติที่เก่าแก่มากและใกล้จะชำรุดเสียหายให้มีอายุยืนยาวสืบต่อไป

ในการเรียบเรียงเรื่องอัฏฐธรรมปัญหาของสมเด็จพระเพทราชาขึ้นใหม่ในครั้งนี้ ข้าพเจ้าได้แก้ไขอักขระวิธีจากต้นฉบับเดิมทั้งภาษาไทยและภาษาบาลีให้เป็นปัจจุบันมากขึ้น เพื่อความสะดวกของท่านผู้อ่าน และได้เพิ่มเติม พระราชประวัติสมเด็จพระเพทราชา ข้อสันนิษฐานเกี่ยวกับสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ที่มาของคำบาลี และ คำขยายความ เพื่อความสมบูรณ์ของเรื่อง แต่สิ่งหนึ่งที่ยังรักษาไว้ให้คงเดิม คือสำนวนถ้อยคำต่างๆซึ่งเป็นสำนวนที่สละสลวยงดงามตามแบบที่นิยมกันในสมัยนั้น ด้วยหวังว่าจะทำให้ท่านผู้อ่านได้อรรถรสของสำนวนภาษาที่เป็นของดั้งเดิมไม่เปลี่ยนแปลง

ข้าพเจ้าต้องขอกราบขอบพระคุณในความเมตตาของ พระคุณเจ้าพระธรรมปิฎก(ป.อ.ปยุตโต) เป็นอย่างสูง ที่เมตตาให้คำอธิบายเพิ่มเติมในคำศัพท์และคำบาลีบางคำ  ขอขอบคุณเจ้าหน้าที่หอสมุดแห่งชาติ เจ้าหน้าที่ห้องสมุดมหาวิทยาลัยมหิดลศาลายา และเจ้าหน้าที่ห้องสมุดสถาบันราชภัฏนครปฐม ที่กรุณาอำนวยความสะดวกในการค้นคว้าข้อมูลและเอกสารที่เกี่ยวข้องทั้งหมด ซึ่งมีส่วนทำให้หนังสือเล่มนี้สำเร็จลงได้

สำหรับ E-Book ที่ท่านได้อ่านอยู่นี้ผู้เขียนขออุทิศให้เป็นธรรมทาน

ไม่สงวนลิขสิทธิ์ในการเผยแพร่ ทำซ้ำ ในทุกกรณีที่ไม่เกี่ยวข้องกับผลประโยชน์ทางการค้า

หากมีความผิดพลาดใดๆในหนังสือเล่มนี้ข้าพเจ้าขอน้อมรับผิดชอบแต่เพียงผู้เดียว ส่วนกุศลผลบุญอันยิ่งอันใดที่พึงมีพึงได้จากหนังสือเล่มนี้ ขอกุศลผลบุญนั้นจงสำเร็จแด่  บิดามารดา ครูอาจารย์  และผู้มีอุปการคุณทั้งหลาย รวมทั้งท่านผู้อ่านทุกท่านด้วยเทอญ

ขอความเจริญในธรรมจงมีแด่ผู้ที่มีโยนิโสมนสิการ 

ธวัชชัย  ขำชะยันจะ

๓๑ มกราคม ๒๕๔๓

สารบัญ

(คลิ๊กที่ขีดเส้นใต้เพื่อลิงค์ไปยังหัวข้อต่างๆ)

พระราชประวัติสมเด็จพระเพทราชา                                                                      

ข้อสันนิษฐานเกี่ยวกับสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์                                                   

พระราชปุจฉาของสมเด็จพระเพทราชา                                                                 

๑.ทางใหญ่อย่าเที่ยวจร                                                                          

๒.ลูกอ่อนอย่าอุ้มรัด                                                                             

๓.หลวงเจ้าวัดอย่าให้อาหาร                                                                  

๔.ไม้โกงอย่าทำกงวาน                                                                         

๕.ช้างสารอย่าผูกกลางเมือง                                                                 

๖.ถ้าจะให้เป็นลูกให้เอาไฟสุมต้น 

๗.ถ้าจะให้ล่มบรรทุกแต่เบา                                                         

๘.ถ้าจะเรียนโหราให้ฆ่าอาจารย์ทั้ง๔ เสีย                                   

คำขยายความ ก-ค / จ / ญ-ถ / ท-บ / ป / ผ-ร / ว-ห / อ                                                                                        

ที่มาของคำบาลี/อักษรย่อชื่อคัมภีร์ต่างๆ                                                                                                                                  

หนังสืออ้างอิง