Luty 2023

Tydzień I

Polityka jest posługiwaniem się uprawnioną władzą w celu osiągnięcia wspólnego dobra społeczeństwa: dobra wspólnego, które, jak stwierdza Sobór Watykański II, obejmuje „sumę warunków życia społecznego, dzięki którym jednostki, rodziny i grupy mogą osiągnąć pełne i skuteczne spełnienie” (Gaudium et spes, 74). Działalność polityczna powinna więc być prowadzona w duchu służby. Mój poprzednik, papież Paweł VI, słusznie stwierdził, że „polityka jest wymagającym sposobem przeżywania chrześcijańskiego zaangażowania w służbę innym” (Octogesima adveniens , 46). (św. Jan Paweł II, Przemówienie podczas jubileuszu przywódców rządów, parlamentów i polityków, 4 listopada 2002 r. Rzym)

(…) otwórzmy nasze serca i umysły na stojące przed nami wielkie wyzwania :

– obrona świętości życia ludzkiego w każdych okolicznościach, zwłaszcza w odniesieniu do wyzwań związanych z manipulacją genetyczną;

– promocji rodziny, podstawowej komórki społeczeństwa;

– eliminacja ubóstwa poprzez wysiłki na rzecz rozwoju, zmniejszenie zadłużenia i otwarcie handlu międzynarodowego;

– poszanowanie praw człowieka we wszystkich sytuacjach, ze szczególnym uwzględnieniem najsłabszych: dzieci, kobiet i uchodźców;

– rozbrojenie, ograniczenie sprzedaży broni do krajów biednych i utrwalenie pokoju po zakończeniu konfliktów;

– walka z głównymi chorobami oraz dostęp ubogich do podstawowej opieki i lekarstw;

– ochrona środowiska i zapobieganie klęskom żywiołowym;

– rygorystyczne stosowanie prawa i konwencji międzynarodowych.

Oczywiście można wymienić jeszcze wiele innych postulatów. Ale gdyby te priorytety stały się głównym przedmiotem troski przywódców politycznych; gdyby ludzie dobra uczynili z nich część swoich codziennych zajęć; gdyby wierzący włączyli ich do swojego nauczania, świat byłby radykalnie innym miejscem. (św. Jan Paweł II, Przesłanie jego do korpusu dyplomatycznego, 10 styczeń 2002 r. Rzym)

Pytania do refleksji:

• Co rozumiesz przez politykę? Jakie są Twoje pierwsze skojarzenia z polityką?

• Jak św. Jan Paweł II definiuję politykę?

• Na jakie problemy w polityce zwraca uwagę św. Jan Paweł II?

• Które z w/w problemów są podejmowane w dyskusju politycznej w Polsce?

Podstawowym kryterium polityki uprawianej na rzecz osoby i społeczeństwa, jest dążenie do wspólnego dobra jako dobra wszystkich ludzi i całego człowieka, dobra, które jest dane i które gwarantuje, że jego przyjęcie jest sprawą wolnego i odpowiedzialnego wyboru poszczególnych osób czy stowarzyszeń: „Wspólnota polityczna — czytamy w Konstytucji Gaudium et spes — istnieje więc dla dobra wspólnego, w którym znajduje ona pełne uzasadnienie i sens, i z którego bierze swoje pierwotne i sobie właściwe prawo. Dobro zaś wspólne obejmuje sumę tych warunków życia społecznego, dzięki którym jednostki, rodziny i zrzeszenia mogą pełniej i łatwiej osiągnąć swoją własną doskonałość”. (ChL, 42)

Człowiek nie może oderwać się od Boga ani polityka od prawdy: oto jest światło, które rozjaśniało jego sumienie. Jak powiedziałem już przy innej okazji, «człowiek jest stworzeniem Bożym i dlatego prawa człowieka biorą początek z Boga, wpisane są w zamysł stworzenia i są objęte planem odkupienia. Można by wręcz powiedzieć, używając śmiałego sformułowania, że prawa człowieka są także prawami Boga». (List Apostolski «motu proprio» o ogłoszeniu św. Tomasza Morusa Patronem rządzących i polityków. 30 października 2000 r.)

Stawianie człowieka w centrum wszelkiej działalności społecznej oznacza zatem troskę o wszystko, co jest niesprawiedliwością, ponieważ uwłacza jego godności. Przyjęcie człowieka za kryterium oznacza zaangażowanie się w przekształcanie każdej niesprawiedliwej sytuacji i rzeczywistości, aby uczynić z nich elementy sprawiedliwego społeczeństwa. (…) Wy wszyscy, którzy nazywacie siebie budowniczymi społeczeństwa, dzierżycie w swoich rękach pewną władzę, wynikającą z waszej pozycji społecznej, waszych sytuacji i waszych działań. Wykorzystajcie ją w służbie sprawiedliwości społecznej. Odrzuć rozumowanie inspirowane zbiorowym egoizmem grupy lub klasy lub oparte na motywacji jednostronnego zysku materialnego. Odrzućcie przemoc jako sposób rozwiązywania problemów społeczeństwa, bo przemoc jest przeciw życiu, niszczy człowieka. Niech wasza władza, czy to polityczna, gospodarcza czy kulturalna, będzie służyła solidarności, która rozciąga się na wszystkich ludzi, ale przede wszystkim na tych, którzy jej najbardziej potrzebują i których prawa są często łamane. Stań przy ubogich, zgodnie z nauczaniem Kościoła. (św. Jan Paweł II, Przesłanie do władz i obywateli Salvadoru, 6 lipca 1980 r. Bahia)

Pytania do refleksji:

• Na jakie trzech priorytetach opiera św. Jan Paweł II działalność polityczną?

• W jaki są one realizowane lub postulowane przez polityków?