Tydzień XVI

Zbawienie i usprawiedliwienie

„Zbawić” to znaczy: wyzwolić od zła. Jezus Chrystus jest Zbawicielem świata, ponieważ przyszedł, aby wyzwolić człowieka od tego podstawowego zła, jakie zaległo wnętrze ludzkie i całe dzieje człowieka, poczynając od pierwszego złamania Przymierza ze Stwórcą. Zło grzechu jest właśnie tym złem podstawowym, które odsuwa od ludzkości urzeczywistnienie się królestwa Bożego. Jezus z Nazaretu, który od początku swej misji głosi „przybliżenie się królestwa Bożego”, jest Zbawicielem. Nie tylko głosi królestwo Boga, ale usuwa zasadniczą przeszkodę, jaką w jego realizacji stanowi grzech, zakorzeniony w człowieku na prawie pierworodnego dziedzictwa, które niesie z sobą stałe zarzewie grzechów osobistych (fomes peccati). Jezus Chrystus jest Zbawicielem w tym podstawowym znaczeniu: sięga do korzenia zła w człowieku. Korzeniem tym jest odwrócenie od Boga, panowanie „ojca kłamstwa” (por. J 8,44), który jako „książę ciemności” (por. Kol 1,13) stał się przez grzech (i stale na nowo się staje) „księciem tego świata” (por. J 12,31; 14,30; 16,11). (Katecheza. Rzym. 27 lipca 1988 r.)

Ażeby wysłużyć to przebaczenie, to jest — ujmując rzecz pozytywnie — łaskę, która oczyszcza i daje życie Boże, Jezus heroicznie ofiarował siebie za całą ludzkość. Wszyscy więc ludzie, każdy człowiek w konkrecie swojego „ja”, tego, co w nim jest dobre, i tego, co złe, jest potencjalnie, a nawet — rzec można — intencjonalnie objęty prośbą skierowaną przez Jezusa do Ojca: „przebacz im”. (Katecheza. Rzym. 16 listopada 1988 r.)

Tak więc zbawcze wyzwolenie, którego Chrystus dokonuje w stosunku do człowieka, zawiera w sobie niejako dwa wymiary: wyzwolenie „od” (zła) i wyzwolenie „do” (dobra), które są wewnętrznie spójne, wzajemnie się warunkują i wzajemnie dopełniają. Tymczasem wyzwolenie, jakiego dokonał Chrystus za cenę swej męki i śmierci na krzyżu, ma zasadniczo inny charakter. Jest wyzwoleniem tego, co najgłębsze w człowieku, co dotyczy jego stosunku z Bogiem. W tej dziedzinie grzech oznacza niewolę; Chrystus zwyciężył grzech, by zaszczepić w człowieku na nowo łaskę Bożego synostwa, łaskę wyzwalającą.

Chodzi o wyzwolenie człowieka wewnętrznego, o „wolność serca”. Wyzwolenie w znaczeniu społecznym czy też politycznym nie jest właściwym mesjańskim dokonaniem Chrystusa. Z drugiej strony należy stwierdzić, iż bez tego wyzwolenia, jakiego On dokonuje, bez uwolnienia człowieka od grzechu, od każdej odmiany egoizmu, również żadne rzeczywiste wyzwolenie w znaczeniu społeczno-politycznym nie może się dokonać. Żadne czysto zewnętrzne przemiany struktur społecznych nie przynoszą prawdziwego wyzwolenia społeczeństw, jak długo człowiek poddany jest grzechowi i kłamstwu, jak długo dominują namiętności, a z nimi wyzysk i różne formy opresji. Również i to, co można by nazwać wyzwoleniem w znaczeniu psychologicznym, nie może prawdziwie się dokonać, jak tylko tymi siłami wyzwoleńczymi, które pochodzą od Chrystusa, należą do Jego dzieła Odkupienia. (Katecheza. Rzym. 3 sierpnia 1988 r.)

Pytania do refleksji:

Co to znaczy zbawić?

Co było istotą zbawienia, którego dokonał Jezus?

Jakie owoce w naszym życiu przynosi tajemnica zbawienia?



Nowe życie w Chrystusie

Zmartwychwstanie Chrystusa jest kluczem do zrozumienia dziejów świata, dziejów całego stworzenia, w szczególności dziejów człowieka. Człowiek, na równi z całym stworzeniem, podlega prawu śmierci. Zwycięstwo życia nad śmiercią jest pragnieniem każdej ludzkiej istoty

Ludzkie poszukiwanie życia po śmierci znajduje ostateczne wypełnienie w zmartwychwstaniu Chrystusa. Ponieważ zaś zmartwychwstały Chrystus jest objawieniem Bożej odpowiedzi na tę głęboką tęsknotę ludzkiego ducha, Kościół wyznaje: «Wierzę w ciała zmartwychwstanie i żywot wieczny» (Skład Apostolski). Chrystus zmartwychwstały mówi ludziom wszystkich czasów, że człowiek jest powołany do życia poza granicą śmierci.

Zmartwychwstanie ciał to więcej aniżeli tylko nieśmiertelność duszy. Cały człowiek, z duszą i ciałem, jest przeznaczony do życia wiecznego. A to życie wieczne jest życiem w Bogu.

Nieśmiertelność człowiek może mieć tylko w Bogu. Nieśmiertelność bowiem jest udziałem w wieczności samego Boga. (Św. Jan Paweł II. Rozważanie podczas czuwania modlitewnego. Manilia 14 stycznia 1995 r.)

(…) zmartwychwstaniu przypisuje się, jako specyficzny skutek, „nowe życie”, o czym mówi św. Paweł. Nowe życie, udzielone wierzącym mocą zmartwychwstania Chrystusa, polega na zwycięstwie nad śmiercią będącą skutkiem grzechu i przywróceniem do życia w łasce. Oto pierwszy owoc odkupienia w nowym człowieku: niewolnik staje się wolnym człowiekiem. Jednak uzyskanie wolności złączone jest z przybranym synostwem nie tyle w sensie prawnym — dostępu do dziedzictwa, lecz jako rzeczywisty dar Bożego życia, którego trzy Osoby Trójcy Świętej udzielają człowiekowi (por. Ga 4,6; 2 Kor 13,13). Źródłem tego nowego życia człowieka w Bogu jest zmartwychwstanie Chrystusa.

Uczestnictwo w nowym życiu sprawia również, że ludzie stają się „braćmi” Chrystusa; tak właśnie Jezus nazywa uczniów po zmartwychwstaniu: „Idźcie i oznajmijcie moim braciom” (Mt 28,10; por. J 20,17). Są braćmi nie wedle natury, ale przez dar łaski, ponieważ to przybrane synostwo daje prawdziwe i rzeczywiste uczestnictwo w życiu Jednorodzonego Syna, które w pełni objawiło się w Jego zmartwychwstaniu. (Katecheza. Rzym. 15 marca 1989 r.)

W tajemnicy Krzyża i Zmartwychwstania Chrystus zniszczył śmierć i grzech, pokonał nieskończoną odległość dzielącą człowieka od nowego życia, które jest w Nim. (…) Chrystus spełnia te wszystkie obietnice, udzielając nam w sakramentach swego życiodajnego Ducha; przede wszystkim w Chrzcie, sakramencie, który kruche i przeznaczone na śmierć życie, otrzymane od rodziców, czyni drogą ku wieczności; w sakramencie Pokuty, który dzięki odpuszczeniu grzechów nieustannie odnawia w nas boskie życie; w Eucharystii, sakramencie "żywego chleba" (por. J 6,34), który jest pokarmem "żyjących", umacnia nasze kroki na drogach ziemskiej pielgrzymki, tak że możemy powiedzieć za Apostołem Pawłem: "Teraz już nie ja żyję, lecz we mnie Chrystus" (Ga 2,20).

Drodzy młodzi przyjaciele, spróbujcie sami odpowiedzieć na pytanie, jakie często zadają wam rówieśnicy: jak i gdzie możemy spotkać prawdziwe życie, jak i gdzie możemy nim żyć? Odpowiedź znajdziecie w was samych, jeśli będziecie się starali wiernie trwać w Chrystusowej miłości (por. J 15,9). (Katecheza. Rzym. 14 stycznia 1987 r.)

Pytania do refleksji:

Jakie znaczenie dla człowieka ma tajemnica zmartwychwstania i wniebowstąpienia Jezusa?

Na czym polega „nowość życia”, którą przynosi Jezus?

Co dla ciebie oznacza żyć nowym życie w Chrystusie?


Komentarz - ks. Łukasz Nycz