Kamperlijn

Geschiedenis

Het lijntje is oorspronkelijk aangelegd als onderdeel van de Centraalspoorweg, van Utrecht naar Kampen via Amersfoort en Zwolle. Het lijngedeelte Utrecht – Amersfoort – Hattem werd geopend in 1863, Hattem – Zwolle met de overbrugging van de IJssel in 1864. Doordat de Mastenbroekerpolder onder water was gelopen, werd het traject Zwolle – Kampen pas in 1865 in gebruik genomen. De kosten voor de aanleg werden deels gedragen door de NCS en deels door de toenmalige gemeente Kampen. De gemeente Kampen legde circa ƒ 300.000 in. Voor deze gigantische som geld, die bijna de helft van de investeringen dekte, werd er anderzijds afgesproken dat de treinen uit Utrecht altijd door zouden lopen naar Kampen. Dit leverde in de praktijk problemen op, doordat men vanwege de indeling op het station Zwolle zou moeten kopmaken. Dit was niet vreemd voor station Zwolle, tot de samenvoeging van de Staatsspoorwegen en de NCS was het een dubbel kopstation, voor de richtingen Station Kampen – Station Utrecht Centraal en Station Arnhem – Station Leeuwarden. Al snel werd de lijn gesplitst in twee aparte gedeelten Kampen-Zwolle en Zwolle-Utrecht. In 1930 werden de diensten op het lijntje al veelvuldig aangeboden: per dag reden er 50 treinen heen en weer tussen de Hanzesteden. De scheiding van de treindiensten werd onomkeerbaar toen de lijnen geëlektrificeerd werden: in 1942 Utrecht – Amersfoort en in 1952 Amersfoort – Zwolle. Het Kamperlijntje werd niet geëlektrificeerd en werd dus een los lijntje met dieseltractie. Tussen 1960 en 1964 werd het Zwolle-IJsselkanaal gegraven, waarover een stalen vollewand-liggerbrug werd gebouwd.

In 2013 werd de stamlijn Zwolle Katwolde naar bedrijventerrein Voorst in Zwolle opgebroken.

Toekomstplannen

Over de toekomst van het Kamperlijntje is veel discussie geweest. Door het vertrek van de Christelijke Academie voor Journalistiek en de Kunstacademie uit Kampen naar Zwolle, wordt het lijntje niet meer zoveel gebruikt (door studenten) en draait het nu met verlies. De gemeente Zwolle wilde echter het lijntje met twee haltes uitbreiden, station Zwolle Voorsterpoort bij industrieterrein Voorst en station Zwolle Stadshagen bij de Vinex-wijk Stadshagen. Ook werd er gesproken over een tweede halte bij Kampen, namelijk bij Oosterholt, een nieuwbouwwijk in IJsselmuiden. De dienst zou dan uitgevoerd moeten worden met lighttrains of sneltrams. Aanvankelijk werd gesproken over een frequentie van 3 keer per uur (20-minutendienst), maar Regionaal Overleg Consumentenbelangen (Roc) Overijssel bepleit om meteen met een kwartierdienst te beginnen: "[Het] is beter dan halve maatregelen die al snel betreurd zullen worden. Laten we het meteen goed doen."

Uit nader onderzoek door de Stuurgroep Bereikbaarheid Zwolle – Kampen bleek dat een elektrische tram een serieuze optie was. Deze trams zijn stiller, schoner en makkelijker verkrijgbaar dan dieseltrams. Naar verwachting zouden de colleges van b & w van Kampen en Zwolle voor juli 2008 een definitief besluit genomen hebben over de ontwikkelingsmogelijkheden van het Kamperlijntje en de financiering. Dit liep eerst echter uit tot 17 november 2008, ook toen werd een beslissing, vanwege lokaal-politieke redenen uitgesteld tot begin 2009.

Op 28 januari 2009 maakten de provincie Overijssel, de gemeenten Zwolle en Kampen en ProRail bekend dat er in 2012 een elektrische regiotram zou rijden op het Kamperlijntje. Er zou elk kwartier een tram gaan rijden tussen Zwolle en Kampen die zou stoppen bij de nieuw te openen haltes Veerallee, Voorsterpoort, Stadshagen, Werkeren en Kampen Oost.

De toekomst van het Kamperlijntje was, door het mislukken van de aanbesteding, één groot vraagteken. Het Kamperlijntje bleef ook na 1 januari 2013 op en neer rijden. De oude treinverbinding tussen Kampen en Zwolle zou vervallen zodra de Hanzelijn klaar zou zijn, maar zolang er nog geen alternatief is blijft het boemeltje in gebruik. De provincie maakte op 21 september 2012 bekend dat een nieuw onderzoek zal worden ingesteld naar de meest geschikte exploitatievorm voor het lijntje. Op 29 november 2012 werd bekend dat de Provincie Overijssel en NS zijn overeengekomen om nog 3 jaar op basis van de bestaande concessie met treinen verder te rijden.

In januari 2014 stelden Gedeputeerde Staten van Overijssel en B&W van de gemeente Zwolle en Kampen aan Provinciale Staten en de raden voor om het Kamperlijntje een treinverbinding te laten blijven. Dit na een studie rond de vervoersopties bus, trein en tram. Met de keuze voor de trein krijgt de spoorlijn tussen Zwolle en Kampen een flinke opknapbeurt door elektrificatie van de lijn, de aanleg van meer haltes en een hogere frequentie. De uitbreiding vindt in verschillende fases plaats. Tussen 2015 en 2017 wordt de lijn geëlektrificeerd en komt er een halte in Stadshagen en een tunnel voor het autoverkeer ter hoogte van de nieuwe halte. De tunnel is nodig om de verbinding tussen de verschillende wijken in Stadshagen te verbeteren en de veiligheid rond het spoor te garanderen. De snelheid van de trein gaat omhoog van 100 naar 130 km/h. Provinciale Staten en de gemeenteraden van Zwolle en Kampen nemen binnenkort een besluit over de voorstellen voor de aanpak van het Kamperlijntje. De nieuwe concessie voor het Kamperlijntje samen met de lijn Zwolle-Enschede heeft een looptijd van 15 jaar en zal eind 2017 van start gaan. In de tussentijd moeten zowel het traject Zwolle – Kampen als het traject Zwolle – Wierden worden geëlektrificeerd. Op 16 juni 2015 werd bekendgemaakt dat de aanbesteding gewonnen is door Syntus.

De stations: