NSR-ICM Koploper

KOPLOPER

In 1977 werd er een protoserie van de Koploper besteld. Deze protoserie bestond uit zeven driedelige treinstellen en werden gebouwd door Talbot te Aken. In de spoorwereld werd deze protoserie aangeduid als ICM-O.

Na de protoserie van de Koploper, stroomde vanaf 1983 de vervolgserie (nummering: 4011-4097) in. Bij deze stellen werden diverse zaken anders uitgevoerd dan bij de protoserie. Onder meer de indeling van de ramen, vormgeving van bagagerekken (met luchtdouches), de binnendeuren, de banken en de doorloopkoppen.

De protoserie is in 2003, wegens hoge onderhoudskosten, terzijde gesteld.

Vervolgseries

Tussen 1983 en 1990 zijn de Koplopers 4011-4097 gebouwd. Deze treinstellen hebben twee motordraaistellen (4 aangedreven assen) onder één van de koprijtuigen. De ICM-2´s (4051-4097) hebben geen rijweerstanden maar choppers voor het aansturen van de motoren.

Vervolgens zijn er tussen 1990 en 1994 vijftig vierdelige Koplopers gebouwd (4201-4250). Deze treinstellen hebben zes aangedreven assen (drie motordraaistellen). De vierdelige Koplopers hebben in tegenstelling tot de driedelige wel magneetremmen.

Doorloopkop

Het treinstel heeft zijn officiële bijnaam te danken aan zijn karakteristieke doorloopkop. Deze doorloopkop, bedacht door Prof. ir. N.H.C.E. Zeevenhooven, maakte het reizigers, catering en conducteurs mogelijk om tijdens de rit van treinstel te wisselen.

De doorloopkoppen worden sinds 31 oktober 2005 niet meer gebruikt. Als reden is gegeven dat er door reizigers en treinpersoneel te weinig gebruik van werd gemaakt. Door het afschaffen van de catering op de trein in 2003 was daarvoor ook geen doorloopmogelijkheid meer nodig. Doordat het een ingewikkelde constructie is, zijn de doorloopkoppen nogal onderhevig aan slijtage. De storingen bij koppelen en ontkoppelen, met vertragingen als gevolg, waren een andere reden om ze in 2005 buiten werking te stellen. NS was bij de revisie op zoek naar bezuinigingen en besloot daarom de doorloopkoppen eerst onbedienbaar te maken en bij de latere modernisering zelfs te verwijderen. De besparing is € 200.000 op jaarbasis op onderhoud en voor de totale modernisering bedraagt de besparing € 7 miljoen. NS heeft hiermee het uitgangspunt losgelaten dat tijdens langere ritten tussen ver uiteen gelegen stations , zoals tussen Zwolle, Amersfoort en Assen , de conducteur in de gehele trein moet kunnen komen.

Het totaalgewicht van een treinstel vermindert met ongeveer 1000 kilogram wanneer beide doorloopkopconstructies worden vervangen door kunststof afdekplaten. Dit heeft een gunstige invloed op het energieverbruik en dus de CO2-uitstoot per gereden kilometer.

Indeling

De Koploper was de eerste Nederlandse trein waar vanaf de bouw behalve het gebruikelijke vis-à-vis (met de banken tegenover elkaar) ook de coachopstelling (met de banken achter elkaar) werd toegepast. Bovendien staan de zitplaatsen in de tweede klas ook nog eens verder uit elkaar dan bij andere treinen.

Modernisering

Vanaf november 2006 wordt het Intercitymaterieel gemoderniseerd, te beginnen met de driedelige stellen. In april 2007 is het eerste treinstel door de NedTrainwerkplaats in Haarlem afgeleverd en in de gewone treindienst opgenomen. Ter onderscheiding van de nog niet gemoderniseerde stellen worden de gemoderniseerde treinstellen aangeduid als ICMm. Deze treinstellen hebben een geheel vernieuwd interieur, met ongeveer 13% meer zitplaatsen. Daarnaast is er een duidelijker onderscheid tussen de eerste en tweede klas: de eerste klas heeft rode stoelen, de tweede klas blauwe, net als bij de vernieuwde sprinter (SGMm). Verder is de vernieuwde Koploper voorzien van een rolstoeltoilet, airconditioning, digitale reisinformatie, een digitaal koersbord en een statische omzetter in plaats van de huidige motorgenerator. De modernisering van de driedelige stellen kost € 190 miljoen.

De bedoeling is om in 2010 te gaan beginnen met de modernisering van de vierdelige treinstellen. Deze modernisering zal vermoedelijk tot 2012 duren.

Foto's

Serie 4000

NS 4011

NS 4011 staat met NS 4052 op station Amersfoort voor de richting Amsterdam Centraal op 7 april 2018.

NSR 4014

NS 4014 koploper als intercity naar Enkhuizen staat op station Hoorn op 15-07-2015

NSR 4022

NS 4022 komt met NS 4225 station Breda binnen op 16-05-2015

NSR 4026

NS-4026 ICM passeert station Eindhoven Beukenlaan op 23-10-2015. (per 12-2016 is het station Eindhoven Strijp S geworden).

NSR 4031

NS 4031 op station Zwolle, 18-04-2015.

NSR 4037

NS 4037 staat klaar op station station Zwolle, 18-04-2015

NSR 4042

NS 4042, koploper komt met NS 4092 station Heerlen binnen op 08-05-2015

NSR 4048

NS 4048 staat op station Amsterdam Centraal op 19-07-2015. (M) NS 4048 komt binnen op station Amersfoort op 25 december 2016.

NS 4051

NS 4051 staat gereed op station Amersfoort op 25 december 2016

NS 4051 rijdt met met NS 4092 via station Haarlem ri Vlissingen maar zal door werkzaamheden niet verder rijden dan Rotterdam op 21 januari 2017. Hier met interieurfoto 2e klasse.

NS 4052