Heuvellandlijn

Heuvellandlijn

De Heuvellandlijn is sinds 2006 de naam voor de treindienst tussen Maastricht Randwyck en Kerkrade Centrum via Maastricht en Heerlen, door het Zuid-Limburgse Heuvelland.

Deze lijn is door de provincie Limburg openbaar aanbesteed en wordt sinds 10 december 2006 geëxploiteerd door Veolia Transport Limburg. Over de Heuvellandlijn rijdt tweemaal per uur een stoptrein tussen Maastricht Randwyck en Kerkrade Centrum die overal stopt, en tweemaal per uur een sneltrein tussen Maastricht en Heerlen, die alleen stopt in Meerssen en Valkenburg.

De dienstregeling op de Heuvellandlijn werd aanvankelijk uitgevoerd met enkele Plan V-treinstellen van leasebedrijf NS Financial Services Company. Veolia heeft in begin 2007 acht nieuwe elektrisch aangedreven Velios-treinstellen besteld bij fabrikant Stadler Rail, deze zijn vanaf 19 september 2008 gaan rijden op de lijn. Sinds eind 2008 wordt de lijn volledig met het nieuwe materieel bereden.

Geschiedenis

De Heuvellandlijn is een combinatie van vijf baanvakken met een diverse historie:

Maastricht Randwyck – Maastricht is onderdeel van de lijn Luik - Maastricht, geopend in 1861 door de LM (Luik – Maastricht).

Maastricht – Schin op Geul is onderdeel van de lijn Aken (Aachen) - Maastricht, geopend in 1853 door de AM (Aken – Maastricht).

De spoorlijn tussen Schin op Geul en Heerlen is geopend in 1914 door de Staatsspoorwegen.

Heerlen – Landgraaf is onderdeel van de lijn Sittard - Herzogenrath, geopend in 1896 door de Staatsspoorwegen.

Landgraaf – Kerkrade Centrum is onderdeel van de lijn Schaesberg (nu: Landgraaf) – Simpelveld (de Miljoenenlijn), geopend in 1934 voor goederenvervoer en in 1949 voor reizigersvervoer.

Elektrificatie vond plaats:

in 1949: Maastricht – Heerlen

in 1985: Maastricht – Eijsden Grens

in 1986: Heerlen – Kerkrade Centrum

Spoorlijn in kilometers

STR uit Luik

BHF 0 Maastricht Randwyck

BHF 1 Maastricht

ABZlf naar Hasselt alleen goederen

ABZlf naar Sittard

BHF 3 Maastricht Noord

BHF 7 Meerssen

HST 10 Houthem-Sint Gerlach

BHF 13 Valkenburg

vSTRa

vBHF 16 Schin op Geul

vSTRrf naar Simpelveld museumlijn

HST 18 Klimmen-Ransdaal

HST 22 Voerendaal

HST 23 Heerlen Woonboulevard

ABZrg uit Sittard

BHF 24 Heerlen

HST 25 Heerlen de Kissel

HST 27 Landgraaf

ABZlf naar Herzogenrath

HST 29 Eygelshoven

HST 31 Chevremont

BHF 33 Kerkrade Centrum

STR naar Simpelveld museumlijn

Stations

Station Maastricht Randwyck

Afkorting Mtr

Opening 31 mei 1987

Perrons 2

Perronsporen 3

Lijn(en) Heuvellandlijn

Luik - Maastricht

Vervoerder(s) NS, Veolia en NMBS

Coördinaten 50° 50′ NB, 5° 43′ OL

Station Maastricht Randwyck (uitspraak: Randwiek) is een spoorwegstation in Maastricht, gelegen aan de spoorlijn 40 van Maastricht naar Luik-Guillemins, op kilometer 27 (tussen station Maastricht en station Eijsden). Een 2,5 km ten zuiden van station Randwyck bevindt zich de spanningssluis tussen de Nederlandse (1,5kV=) en de Belgische (3kV=) bovenleidingsspanning. Dit voorstadstation werd geopend op 31 mei 1987. Het ligt tussen de wijken Randwyck en Heer, in het zuidoosten van Maastricht. Nabij het station bevindt zich het conferentiecentrum MECC, het academisch ziekenhuis Maastricht (AZM), de Maastricht School of Management en enkele vestigingen van de Universiteit Maastricht, waaronder de faculteiten geneeskunde, gezondheidswetenschappen en psychologie.

Station Maastricht-Randwyck, foto-Wikipedia-door-Kleon3, 19-3-2014

Het station telt drie perrons: Perron 1 en 2 liggen aan het doorgaande spoor naar Luik. Perron 3 is een kopspoor. Perron 1 wordt gebruikt als eindpunt voor de sprinter van Maastricht Randwyck naar Roermond en door de stoptrein Maastricht - Luik. Perron 2 wordt gebruikt door de stoptrein Luik - Maastricht. Perron 3 is het eindpunt voor de stoptrein van Maastricht Randwyck naar Kerkrade Centrum.

Station Maastricht

Afkorting Mt

Opening 23 oktober 1853

Perrons 3

Perronsporen 6 (3 kop, 3 doorgaand)

Lijn(en) Staatslijn E

Heuvellandlijn (Aken - Maastricht)

Maastricht - Hasselt

Luik - Maastricht

Vervoerder(s) NS, Veolia en NMBS

Coördinaten 50° 51′ NB, 5° 42′ OL

Station Maastricht is het centrale spoorwegstation in Maastricht, gelegen aan de oostkant van de Maas, in de wijk Wyck.

Het eerste station in Maastricht werd geopend op 23 oktober 1853, bij de ingebruikname van de (in 1992 gesloten) spoorverbinding naar Aken, de eerste grensoverschrijdende lijn van Nederland. Hierna volgden de verbindingen naar Hasselt (lijn 20, 1856), naar Luik (spoorlijn 40, 1861) en als laatste in 1865 de staatslijn E naar Venlo en de rest van Nederland.

foto's: station Maastricht, links in aanbouw en rechts inmiddels klaar

Stationsgebouw

De eerste stationsgebouwen lagen een eind buiten de stad, omdat Maastricht in 1853 nog een vestingstad was. De stationsgebouwen waren uit hout opgetrokken, zodat deze bij een eventuele belegering snel konden worden afgebroken. Aangezien de gemeentegrens gelijk was aan de buitenste rand van de vestingwerken, lagen de eerste stationsgebouwen niet op Maastrichts grondgebied, maar op grond van de gemeente Meerssen. Dit bleef ook na de opheffing van de vesting lang het geval, want pas in 1907 werden de gemeentegrenzen aangepast en kwam het stationsemplacement in de gemeente Maastricht te liggen. Het oude stationsgebouw lag aan de buitenstadszijde van het spoor.

Pas in 1913 werd het huidige stenen station gebouwd, in Maaslandse renaissancestijl, naar een ontwerp van George van Heukelom. Het pronkstuk van het station zijn de glas-in-lood vensters in de stationshal. De oorspronkelijke van Jan Schouten gingen verloren in de Tweede Wereldoorlog, maar in 1962 werden nieuwe vensters aangeboden door de gemeenten langs het spoortraject Maastricht - Weert en Maastricht - Heerlen. Deze vensters, vervaardigd door Charles Eyk, symboliseren de (toen) 11 provincies en bevatten Limburgse gemeentewapens. Het station is in de loop van de tijd ingrijpend veranderd, ooit waren er zelfs aparte wachtkamers voor arrestanten en zwakzinnigen. Het gebouw werd in oktober 1996 aangewezen als rijksmonument.

In 1983 werd het tweede eilandperron aangelegd en werd het station bereikbaar via een overdekte luchtbrug.

station Maastricht Noord

Station Maastricht Noord is een spoorwegstation in Maastricht, gelegen in de wijk Beatrixhaven, ten noorden van Limmel en Nazareth, tegenover het landgoed Mariënwaard. Het station ligt aan de Heuvellandlijn, op een locatie waar de twee sporen van de lijn van Maastricht naar Sittard parallel hieraan lopen. Er zijn enkel perrons langs de sporen van de Heuvellandlijn.

In 2010 werd bekendgemaakt dat onderzocht wordt of het station ook gebruikt kan worden als halte voor de sprintertreinen van NS tussen Maastricht Randwyck en Roermond.

Bouw en oplevering

De voorbereiding voor de bouw begonnen in maart 2011. De eerste spade ging in februari 2012 de grond in. Na eerder uitstel, stond de oplevering gepland voor juni 2013, maar door problemen met de grondwaterspiegel ter plaatse en het faillissement van aannemer Martens Infra werd deze datum niet gehaald en werd de opening (voor de vierde keer) uitgesteld. Vanaf 17 november 2013 stoppen de Veolia-treinen tussen Maastricht Randwyck en Kerkrade Centrum bij het nieuwe station.

station Meersen

Afkorting Hrlw

Opening 13 juni 2010

Perrons 2

Perronsporen 2

Lijn(en) Heuvellandlijn (Heerlen - Schin op Geul)

Vervoerder(s) Veolia

Coördinaten 50° 54′ NB, 5° 57′ OL

Station Heerlen Woonboulevard is een spoorwegstation in Heerlen, dat op 13 juni 2010 is geopend. Het station ligt aan de Heuvellandlijn.

Het bestaat uit niet meer dan twee zijperrons met een enkele abri en twee trapopgangen om de hoger gelegen perrons te kunnen bereiken.

station Heerlen

foto's: station Heerlen anno 08-05-2015 ingeklemd is een toegang tussen twee kantoorgebouwen. De sporen zijn bereikbaar via een stalen loopbrug, overdekt weliswaar maar tochtig. Een klein stukje van de oude perronoverkapping is nog behouden en dient ter beschutting. (foto PN.M. 08-05-2015)

Station Heerlen was tot de sluiting van de mijn Oranje-Nassau I een belangrijk vervoersknooppunt in de Oostelijke Mijnstreek. Het oude station van Heerlen lag direct naast deze steenkolenmijn. In 1985 is het oude stationsgebouw gesloopt en is er een nieuw stationsgebouw voor in de plaats gekomen. Inmiddels is dat gebouw ook al weer gesloopt om plaats te maken voor het nieuwbouwproject Maankwartier. Dit project omvat de herinrichting van het voormalige mijnterrein, CBS-terrein en stationsomgeving.

station Heerlen De Kissel

Afkorting Hrlk

Opening 9 december 2007

Perrons 1

Perronsporen 1

Lijn(en) Heuvellandlijn (Heerlen - Schin op Geul)

Sittard - Herzogenrath (Euregiobahn/RB20)

Vervoerder(s) Veolia en DB Regio

Coördinaten 50° 53' NB, 5° 60' OL

Station Heerlen de Kissel is een spoorwegstation tussen de stations Heerlen en Landgraaf. Dit station is bij het begin van de dienstregeling van 2008, op 9 december 2007, in gebruik genomen.

station Landgraaf

Afkorting Lg

Opening 1 mei 1896

Perrons 3

Perronsporen 3

Lijn(en) Heuvellandlijn (Miljoenenlijn)

Sittard - Herzogenrath

Vervoerder(s) Veolia

DB Regio

Coördinaten 50° 54' NB, 6° 1' OL

Station Landgraaf is het spoorwegstation van Landgraaf. Het stationsgebouw stamt uit 1893 en is van het standaardtype ZSM. Dit is het laatste gebouw in zijn soort dat niet is afgebroken. Oorspronkelijk heette het station Schaesberg, in 1986 kreeg het de naam van de in 1982 gevormde gemeente Landgraaf, waar Schaesberg deel van uitmaakt. In 1986 werd de lijn Heerlen-Kerkrade, waar station Landgraaf deel van uitmaakt, geëlektrificeerd.

Evenementenperron

In 2012 heeft ProRail een van de perrons op station Landgraaf laten verlengen van 85 tot 146 meter en van 3 naar 6 meter verbreed, ten behoeve van de langere treinen tijdens

het Pinkpopfestival. Op 24 mei 2012 verrichtte festivaldirecteur Jan Smeets de officiële opening van het perron met een speciale 'Pinkpoptegel'.

station Eygelshoven

Afkorting Egh

Opening 15 mei 1949

Perrons 1

Perronsporen 1

Lijn(en) Heuvellandlijn (Miljoenenlijn)

Vervoerder(s) Veolia

Coördinaten 50° 53' NB, 6° 3' OL

Station Eygelshoven is een van de twee spoorwegstations van het Limburgse dorp Eygelshoven, in de gemeente Kerkrade. Het stationsgebouw stamde uit 1960 en is in 2003 gesloopt.

Het station heette tot 22 mei 1966 Station Hopel, vanwege de ligging bij het gehucht Hopel. Eygelshoven had tot die datum namelijk een tweede station, aan de spoorlijn Heerlen – Herzogenrath, nabij de dorpskern. De naamswijziging werd uitgevoerd ondanks dat het station en de Hopel niet tot de toenmalige gemeente Eygelshoven hoorden, maar tot Kerkrade. Lokaal spreekt men nog van Station Hopel wanneer het huidige Station Eygelshoven wordt bedoeld.

Het oude station Eygelshoven werd geopend op 1 mei 1896. In 1909 kreeg het een eigen halte, die in de volksmond de kegelbaan werd genoemd. Het personenvervoer werd in 1952 gestaakt omdat de Nederlandse Spoorwegen de lijn te onrendabel vond. Het oude stationsgebouw werd toen waarschijnlijk ook gesloopt. Op deze locatie werd op 9 december 2007 een nieuwe halte geopend, die Eygelshoven Markt heet.

Treinverbindingen

Station Eygelshoven heeft één spoor met perron 1 en 2 aan weerszijden van de overweg (in het verlengde van elkaar); volgens de vertrekstaten vertrekken alle treinen echter van

spoor 1.

station Chevremont

Afkorting Cvm

Opening 15 mei 1949

Perrons 1

Perronsporen 1

Lijn(en) Heuvellandlijn (Miljoenenlijn)

Vervoerder(s) Veolia

Coördinaten 50° 53' NB, 6° 4' OL

Station Chevremont is het spoorwegstation van de Kerkraadse wijk Chevremont. Het station heeft twee stationsgebouwen gehad, waarvan het eerste uit 1930 bestond uit twee kleine wachtgelegenheden aan weerszijden van het spoor. In 1960 werden deze gebouwtjes vervangen door een nieuw, groter gebouw. In 2002 is dit gebouw gesloopt en sindsdien beschikt Chevremont niet meer over een stationsgebouw.

station Kerkrade Centrum

Station Kerkrade Centrum is een spoorwegstation in de Nederlandse gemeente Kerkrade. Het station heeft twee stationsgebouwen gehad. Het eerste gebouw stond van 1933 tot 1940.

In 1934 was de Miljoenenlijn gereed gekomen, waarmee een einde kwam aan het personenvervoer bij het station. Na de sloop heeft het station twintig jaar geen gebouw gehad. In

1960 (personenvervoer vond inmiddels weer plaats) werd een gebouw van standaardtype Vierlingsbeek geplaatst dat er tot 1995 heeft gestaan.

Afkorting Krd Opening 1933

Sluiting 1934 (voor reizigersvervoer)

Heropening 15 mei 1949

Perrons 1 (Eilandperron)

Perronsporen 2

Lijn(en) Heuvellandlijn (Miljoenenlijn)

Vervoerder(s) Veolia en ZLSM

Coördinaten 50° 52' NB, 6° 3' OL

Station Kerkrade Centrum ca. 1980. Foto Wikipedia_Frans van Rooden

Aanleg station Kerkrade in 1928

Station Kerkrade Centrum maakte deel uit van de Miljoenenlijn, die liep van Landgraaf tot aan Simpelveld. In 1988 werd de lijn tussen Kerkrade Centrum en Simpelveld gesloten.

Hiermee werd station Kerkrade Centrum het laatste station van de lijn. Tussen 2004 en 2006 gold dit niet voor alle treinen: in weekeinden en op feestdagen reed de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij toeristische stoomtreinen tussen Heerlen en Simpelveld, maar sinds december 2006 eindigen deze weer in Kerkrade Centrum.

Hoewel dit het enige station is met Kerkrade in de naam, heeft Kerkrade nog drie stations binnen de gemeentegrenzen, namelijk station Chevremont, station Eygelshoven en station Eygelshoven Markt. Tot 1953 was er nog een station Kerkrade Rolduc aan de lijn Schaesberg - Herzogenrath en tot 1988 was er nog een station Kerkrade West aan het toen gesloten deel van de Miljoenenlijn.