ناڤێت کەسان

ناڤێت پێڤەنیس- ناڤێت کەسان

ناڤێت کوردی یان ناڤێت پێڤەنیس، ئەو ناڤن یێت کەس پێ دهێنە ناسین دناڤ جڤاکیدا چ ( کچ یان کور) ئەڤ کومەلا ناڤان مەخلیتە ژهەردو جوینان بێ جوداهی چنکی زۆربەی ناڤێت کوردی دهەڤبەشن بو نێر ومێ دگەل هەڤواتا وان ب کوردی وئینگیزی وهاتینە جان وبەندکرن ب ریا ئەبجەدی ب شێوەکێ رێک وپێک.

( ئا )

assistant, helper: ئالیکار: هاریکار

beneficial: ئادان: بهادەر

blaze: ئارین: ئاریان

blue water: ئاڤشین

brave, hero: ئازا: زیرەک

brave: ئەگید: عەگید: فێرس

brown: ئەسمەر: گەورێ

cause ئەگەر: سەدەم:

cavalry: ئەسپار: سویار: فێرس

challengeable: ئاوار: هەڤرک

dance ئاهەنگ: دیلان، گوڤەند:

daybreak: ئەلند: سپێدە: بەیان

deer, gazelle: ئاسکە: ئاسکێ: مامبز

delicate ئالووس: نازک:

demand: request: ئارزو: داخواز، داخاز

desert, wilderness: ئاران: دەشت: لەیلان

echo, reflection: ئولان: دەنگڤەدان

elegant: ئالوس: پێکهاتی

equal, balanced: ئاراس: ئێکسان

famous in the land: بەرنیاس ئولو:

fiery, burning شەوتین: ئاگرین:

fire of life: ئارژین: ئاگرێ ژیانێ

flag: ئالا: عەلەم

flame: ئاگر: گوری

flame: ئارتین: ئاگرین

fond: ئەرمان: دلوڤان

free: ئازاد: بەردای

freedom: ئازادی: سەربخو

grass: ئاڤزەم: گل وگیا

harmony: ئاهەنگ: ئاواز

heart pain: ئاخدار: کوڤەندار، دلکەسەر

hope: aim: ئارمانج: ئامانج

hope: ئاوات: هیڤی

horizon: ئاسو: ئەلند

hug: ئامەز: هەمبێز

life ئەژین: دژین:

light: ئارونگ: روناهی

love ئەڤین: دلداری:

lover: ئەڤیندار: ئاشق

luck ئامەد: بەخت:

lucky or trustworthy: ئافرین: بەختێ

meadow: ئاڤزه‌م: چیمه‌ن

melody ئاواز: ده‌نگ:

mirror: ئاوێن: خودیک

peace: ئاشتی: تەناهی

peaceful ئامۆش: ئاشت:

perfume ئاونگ: گولاڤ:

profitable: ئادان: مفادار، سودمەند، بەپیت

proud: ئەزوەر: شاناز

red rose: ئالال: هەلال

sigh: ئاخین: ئاخینک

sighئاهین: ئاخین، ئاخینک:

sky: ئاسمین: ئاسمان

sort ئازین: ئاوا، شێوه:

sprout, shoot: ئاژدا: پشک یان بشک

star: ئەستێرە: ستێر

steep slope: ئاسێ: رکە

striking power: ئاکام: زۆرهێز

tangle ئالان: ئالیان:

target, aim: ئارمانج: ئامانج

the brave, the warrior: ئەگید

the month of March: ئادار: ئاڤدار

tune, melody: ئاواز: سەلیقە

type, sort, style: ئادگار: شێوە، شێواز، سیما

water color: ئاڤرەنگ: کەژێ: سپیتالە

water: ئاڤان: ئاڤێ

wealthy: ئوزان: دەولەمەند

whole: ئاهن: هەمیان

( ب )

active: به‌وران: چه‌له‌نگ

ancient, old: باستان: دێرین، کەڤن، کەڤنار

apology: بەخشین: لێبۆرین

attentive, awake: بێدار: هشیار، ئاگەهدار، هایدار

auburn: بوزان: ئەسمەر

audience: بینەر: تەماشەڤان

avalanche: بەرفەندە: رەنیا بەفرێ

belief: باوەر: ئێقین

bird: بالندە: فڕندە، تەوال

bold: بستە: دڵنیا، پشتراست

bracelet: بازن: بازنک

button: bud: بشکوژ: بشکۆژ

chamomile: بەیبون: بەیبین

chance: بیاڤ: دەلیڤە، دەرفەت

charming: بەژنا: خوشیمانک

chosen: بژار: هلبژارتی، ژێگرتی

clean, purified: بژوین: پاقژ، پاک، خاوێن

coddled: بەناز: نازدار، نازەلین

cool: مەدەو: نەرم وشل

coquettish: attractive: بناز: جوان

dawn: بەربانگ: فەجرێ

dawn: بەیان: سپێدە، سحار

daybreak: بەرتاڤ: روژهەلات

decision: بریار: بیریار

delicate: به‌لیجان: نازک

desire, yearning: بێری: کەل: کام

elegant: بانێ: ژێهاتی

elite or the best selected: بژار: بژارە

eyelashes: بڕژانگ: مژیلانک، مژول

falcon: باز: تەیرێ بازی

family home: بابان: مالباب، بابانی

fan: با وەشاندن باوەشین:

flame: بلەسە: بزوت

genius: بلمەت: ژیر

glad: بەختیار: بەختەوەر، شاد

handsome, pretty: مەدەوجان: خوشکوک

happening: بویەر: رویدان، روداو

happy: cheerful: بەختیار: شاد

high, supreme: بەرزان: بەرزین

high: tall: بلند: بەرز

hillside: بنار: رەخگر

homeless: بێوار: بێ جهە، بێ وەلات

hopeful: بەنداوە: هیڤیدار

household: بنەوان: کابانی

icy: بەفراو: شلوڤە

informed, smart: بزان: زانا

joker: بەلار: ترانەکەر، سوحبەتچی

Kurdish region: بادین: بادینان: بەهدین

Lamb: بەرخۆ: تێشکی میهێ

light: sunny: بەروژ: روناهی

light: به‌رۆژ: ڕۆناهی

lightning: بریسک: چریسک

lion: بالەنت: شێر

little: بچکول: بچویک، کوچوچ

lost: missing: بەرزە: وندابوی

lover: به‌نگین: ئه‌ڤیندار

lover: بەندەوار: ئەڤیندار، دلدار، شەیدا

lucky, fortunate: بەختەوار: پڕبەخت

lusty: کامسوتی بەنگین:

madam: بەگیخان: خاتین

mindful: بیرمەند: هزرڤان، هزرپاقژ،بیرگەش

morning: بەیان: سپێدە

mount foot: بنار: وەرپال، دانگا چیای

neat: desire: longing for: بژین: پاقژ

north باکۆر: ژۆری:

nun: بێدار: ڕه‌به‌ن

only one: unique: enough: بەسێ: هندێ

orchard: باخان: باغانڵ

painful: بەژان: بئێش، ژاندار، بژان

partner: بەشدار: پشکدار

product: work بەرهەم: ژێهات:

promise: بالەنت

pure: باوەند: رەسەن

resistance: بەرخودان: سنگەر

ripe: بەهین: بەیین، زەربون

rose: بشکوژ: بشکوفک، کولیلک

scatter: بژیان: بژین: ژێکبەلاڤبون، بژالەبون

scattered: بژیا: بژیان

Shepard: milkwoman: بێریڤان: شیردوش

shore: بەراڤ: بەر ئاڤ

sight: vision: بیناهی: دیتن: نرین

slave, captured: بەندی: دیل، ئێخسیر، گرتی

slim: بانه‌شین: به‌ژن زراڤ

smile: بشکورین: گرنژین

smiling: بشکورین: کەنین، گڕنژین

snow shovel: بەفرێ: بەفرین

snow: بەیسە: بەفر، سەهول

snowdrop flower: بەفرین: لولاڤ

snowing: برفهات: بەفرهات

snowy: بەفران: بەفرین

snowy: بەفراو: لولاڤ، شلوڤە

social: بێژه‌وان: سۆحبه‌تخوه‌ش

soft: به‌خشین: نازک

solid, firm: بلەنت: ئاسێ

sour cherry: بەلالوک: هەلهەلوک

splendid: به‌گی: کوبار

spring: بهار: بەهار بوهار

stem: بێلم: بستیک

storm: باهوز: بابەلیسک

storm: باهۆز: بابەلیسک، هڕەبا

sunny: بینا: رۆناک

sweetheart: بەردل: خوشتڤی

tie, connect: بەستن: پێکڤەگرتن

tower: برجە: بورجێ

value: بایەخ: بها، پویتە

violet: بنەفش: بنەڤش: گولە

vision, sight: بێناهی: بینین، دیتن

warm: بەتین: گەرم

well: بارین: باش

whirlwind: باگەر: باگر

white: بۆزۆ: سپی

willow: بەناو: صەفصافک

wind fall بارێژ: باقوت

without share: بێبار: بێ باهر، بێ بەش

wounded: بریندار: زامدار، کوڤەندار، دلکەسەر

youth: young: بەنگین: سالار، بەختەوەر، گەنج، سنێلە

(پ)

bandage, fence: پەرژان: تەعان

banner: پەرچەم: بوکلە

blue leaf: پەلشین: بەلکشین

holy, sacred: پیروز: هێژا

immaculate heart: پاکدل: دلپاک

mayfly: پەروانە: بەلاتینک

message: پەیام: خەبەر

motivation: پالدار: پالپشت

petal rose: پەرگول: گولپەر

promise: پەیمان: سۆز

prose: پەخشان

saddle: پالان: زین

slope: پەسار: هەلەمیت

spark: پرشەنگ: شەنگێ

steel: پولا: پیلا: مفرەق

tiger: پلنگ

(ت)

avenger: تولهلدان: تولڤەکر

fight, strive: تێکوشین: شەرکەر

fighter: تێکوشەر: شەرڤان

moonlight: تریفا: تیشکا هەیڤێ

ray of light: تیشک

spring rain: تاڤان: تاڤ

sunbeam, sunlight: تیرێژ: تیروژک

(ج)

beautiful, pretty: جوان: خوشیمانک

dual months: جوتان: جوت مەهە

eternal: جاویدان

feast, holiday: جەژنە: جەژنێ

fighter: جەنگاوەر: شەرکەر

generous man: جومەرد: جامێرێ مەرد

neighbor: جیران

pretty, youthful: جوان: خوشکوک

world, globe: جیهان: دنیا

(چ)

alert, keen: چیستە: تێگەهشتی

beautiful eye: چاڤجوان: چاڤجان

creator: چێکەر: ئافراندەر

dark blond: چۆرو: چۆرێ

energetic, active: چەلنگ: زڤت

golden palm: چەنگزێر: لەپزێرین

goodness, charity، favor: چاکی: باشی

lantern, lamp: چرا: چراغ

meadow, grass, lawn: چیمەن: مێرگ

mountain: چیا: کەڤر

spark, vestige, trace: چریسک: چروسک

stream, river: چەم: رویبار

(ح)

sacrifice حەیران: گوری

(خ)

danger: خەتەر: مەترسی

daydream, illusion: خەیال: هزر

dream: خەون

dwelling, house: خانی: مال

gazelle, deer: خەزال: مامبز

gift: reward خەلات: دیاری:

hope, request: خۆزی: داخاز

madam, lady: خاتون: خاتین

peach: خوخێ

powerful, strong: خورت: خورتو

struggle: لڤین: خەبات

(د)

acute, keen: دژوار: زفتە

anxious: دلنیا: دلگر

beloved: دلبەر: یار

bold, brave: دلێر: دلشێر

brave: دلباز: مێرین

coquetry: دەلال: نازک

dancing, fun making: دیلان: سەماکرن

divan: دیوان: کوچک

enthusiastic, desirable: دلخواز: دلخاز

epic poem, legend: داستان

evident, obvious: دیار: بەیان

fool, idiot: دینو: شێتو

friendly, merciful: دلوڤان: دوستین

full of confidence: دلگەرم: نەترسوک

gift: دیاری: پێشکێش

handkerchief: دەسمال: کەفیک

happy, glad, satisfied: دلخوش: کەیفخووش

jovial, cheery: دەڤکەن: دەڤکەنی: بەشوش

joyful, delighted: کەیفخوش دلشاد

judge: دادوەر: حاکم

judgement: داراز: بریار

justice, fairness: دادوار: دادوەری

justice, fairness: دادیار: دادواری

loudly: دەنگدار: دەنگاوەر

lovable: دلڤیا

love song: دیلوک

lover: دلدار: ئەڤیندار

merciful دلڤین: ڤینادلی:

merry, cheerful: دلشا: دلشاد

perseverance, duration: دومان: دەمکێش

remedy: دەرمان: چارەسەر

rose time: دلگول: دەمێ گولێ

sea, ocean: بەحر: ده‌ریا

sight, view: دیمەن: وێنە

smoke: دۆمان: مژ وموران

soul heart: دلجان: جانا دلی

struggler: دوزان

sweet: دلارە: شرینوک

to know by heart, to be sure دلنیا:

visitor: دیدار: دیدەڤان

water stopper: دەراڤ: دەرێ ئاڤێ

wise: دانیار: زانیار

wooden: دارین

youth heart: دلجوان: گەنج

(ر)

basil: ریهان: ریحان

brilliant, glowing: روژین: زێرین

brilliant: رەوشەن: تازە

colorful: رەنگین: هەمەرەنگ

daily: روژا: روژان

day, sun: روژ: تاڤ

day, sun: روژێ: روژین: روژ

downpourرێژنە: شەپین:

flight: رەڤین: بەزین

genial, gentle: رویگەش: بەربەروژ

glitter, shine: روژنا: روژدا

guide, instructor: رێبەر: سەرکێش

illumination: روناهی: رونی

laborer: رێنجبەر: پالە

liberated: رزگار: سەربخۆ

light, bright, luminous: ڕووناک

long road: رێبار: رێک

method: رێباز: رێچون

monk or nun: رەبەن: کێلوکا دێرێ

nomadic, caravan: رەڤەند: کوچەر

path-finder, regarded: رێزان: رێزدار

path-finder: رێبین: رێناس

path-finder: رێناس: رێبین

permission: رێدان: هێلان

respect, honor: رێزین: رێزان

right: راست: باور

river: ریبار: جەلال

rosy face: روگول: رویگول

rosy sun: روژگول

smart: رەندێ: ژێهاتی

smiling face: رویکەن: بەشوش

sunlight: روژدا: تاڤدان

sunrise: sunshine: روژهات: روژهەلات

traveler, passenger: رێڤنگ: گەروک

well, fine: رەند: جان

(ز)

active, smart: زیرەک: زڤت

blonde: زەری: خوشکوک

clear, limpid: زەلال: سافێ: بژین

cliff, rock: زنار: هەلەمیت

couch grass: زیڤان

gold rose: زێرگول: گولا زێرین

gold water: زێرئاڤ

gold: زێردا

golden: زێرین

jewels: زینەت

resorts: زوزان: فەرەشین

saddle: زین

saddle: زینێ

scholar: زانا: زانیار

science: زانست

sea: زەریا: دەریا

silver: زیڤ

storm: زريان

torrent: زۆرئاڤ: شەپی

triumphant: زال: سەرکەڤتی

wind, storm: زیلان: باهۆز

yellowish: زەرێ

(ژ)

high, tall: ژۆرین: ژۆری

life ژین: ژیان:

long live: ژیمان

sustenance: ژیار: ژین

upward: ژێلەل: ژێهەل

wise, smart: ژیر: زانا

(س)

army commander: سەردار

border, limit: سنۆر: توخیب

chilly: سارێ: سرێ

colonel: سەرهەنگ

early morning, sunrise: سپێدە: روژهەلات

eternal, everlasting: هەرمان: سەرمەد

excursion: سەیران: دەرچون

foreman, boss: سەرکار: کاربەدەست

glowing, burning: سوزان: سوژین

lily, tulip: سوسن: سیسن

moat: سەنگەر: چەپەر

mountain climber: شاخوان

nature: سروشت

officer: سەرباز: زابت

pretty, beautiful, charming: سپەهی: خوشیمانک

proud: سەربلند: سەرفراز: کوبار

pure white: سیسێ: کەژێ

red rose: سورگول: گولا سور

shade, shadow: سیبەر: سیتافک

shade: umbrella: سیوان: سیهوان

shadow, canopy: سیتاڤ: سیبەر

shouting river: سيروان

song: ستران: لاڤژە

star: ستێر

superior: سەردەست: گەورە

teacher, master: سەیدا: ماموست

tree shade: سیهدار: سیبەر

triumphant, winner, proud: سەرفراز: سەرکەڤتی

waterfall: سولاڤ: سیلاڤ

(ش)

breeze: شنە: باهینک

cell or guard: شانا: شانە

feast: شیلان: عەزیمەت

fort, protection: سەنگەر: چەپەر

freedom: سەربەست: سەربخۆ: ئازاد

happy: شادان: شەیدا

lilac, flower: شلير: گولە

lion: شێر: شێرکو

lionheart: شێردل: دلشێر

night-grazing: شەڤین: شەڤ ڤین

night-walker: شەڤگێر: گەروکێ شەڤێ

nocturnal: nightly: شەڤدەر شەڤدێر:

shy, bashful: شەرمەند: شەرمین

sociable: شەڤگەش: ڤەبی

vigilant, careful: شیار: هشیار

warrior, fighter: شەرڤان: شەروان

wave: شەپول: پێل

(ف)

lamp, lantern: فەنەر: چرا

cool: فێنک: هوین

cavalry, brave: فێرس: ئەگید

order, command: فەرمان: ئەمر

fairy: فرێشتە: حۆری

(ڤ)

departed: ڤەدەر: جودا

expanded: ڤەدان: بەرڤەچون

love: ڤیان: ڤین

reliving: ڤەژین

resurrection: ڤەژین

retarded: ڤەمان: ڤەهێل

return, comeback: ڤەگێر: زڤرین

stay behind: ڤەهێل: ڤەمای

(ق)

candle: قەندیل: چرا

pretty: قەشەنگ: جوان

wood pigeon: قومری: تڤیرک: کەڤوک

(ک)

ability: کارین: شیان

blond braid کەزیزەر: جوان:

drift, cliff: کەڤی: کنار

expert: کارزان: بسپۆر

flower: کۆلیلک: گولە

fountain land: کانیوار: جوم وجەلال

gazelle: کەژال: غەزال: مامبز

god: خودا: خودێدا

green: کالێ: کەسکێ

green: کەسکێ: کالێ

honor: کنار

icicle: کەڤین: درگێت بەفرێ

king: کەیان: مەلک

leek plant: کەوەر: قوراد

no life, pine tree: کاژین: نەژیان

nomad, emigrant: کوچەر: کیڤەچەر

partridge: کەوێ: کەو

petite: کنێ: کچکوک

pigeon, dove: کەڤوک: کوتر

radiant beauty: کەژێ: کەژال

rock: کەڤر: بەر

sigh: کەسەر: ئاخینک

spring, fountain: کانی: جوم

spring: کارێز: کانی

subtle: کوبار: مازن

wanderer: کاروان: بازرگان

(گ)

appeal, call for help: گازی: هەوار

April rose: گولنیسان: نیسانوک

blue rose: گولشین

bright, brilliant, shining: گەشا: گەشێ

cherry: گلیاز: گیلاز

cherry: گێلاز: هەلهەلوک

colorful rose: گولرەنگ: گولا رەنگین

dark red, maroon: گەڤەز: قەمەر

delicate rose: گولنارین

diamond: گەوهەر: جەواهر

fairy rose: گولپەری

fame rose: گولناڤ

flowing rose: گولبارین

fragrant plant: گیابەند

garden rose: گولباغ: گولباخ

golden rose: گولازەر

grey: گەورێ

island: گراڤ: گزیرتە

listener: گوهدار: گوهدێر

May: گولان

neck, collar: گەردان: گەردەن

nettle: گەزینگ: گەزینک

noble rose: گولبها

plait or branch: گولی: بسک

pretty rose: گولشەنی: قەشەنگ

rain rose: گولباران

rose perfume: گولاڤ

Sirius star: گەلاڤێژ: ستێرە

spring flower: گولبهار

sun rose: گولروژ

sunflower: گولبەروژ

treasure or young لاو: گەنج

universe, world: گەردوون: جیهان

walnut: گویزێ

(ل)

carol, ballad: لاڤژە: ستران

flood, stream: لاشەر: جوبار

hasty: لەزگین: لەزوک

hurry: لەزین: لەزێ

lullaby: لۆری: لورین

mirage: مۆران: لەیلان:

side: لایەن: ئال

snowshoe: لیان

trembling, shaking: لەرزان: لەرزین

tulip: لیلوز: لالە

yodel: لیلان: ستران

young man: لاوین: تولاز

(م)

brave: مێرخاس: مێرچاک

coral: مەرجان

edible grass: مەندێ: گیایە

eyelash: مژگان: مژیلانک

gazelle: مامز: مامبز: غەزال

generous: مەرد: مەردین

great, big: مەزن: گەورە

guest: مێڤان: داخازکری

happy message: مزگین: خوشی

intention: مەبەست: مەرام

like, similar: مینا: وەکێک

merciful: میهرەڤان: رەحم

pearl: مۆری: مراری

people, nation: ملەت: مللەت: نەتەوە

prince: میر: میران: میرزا

raisin, sultana: مەویژ

shield: مەرتال: مەتال

town: مەدینا: باژێر

(ن)

clover: نەفەل: گیایە

dandled: نازدار: نازاندی

defiant, bold: نەبەرد: نەبەزی

delicate: نارین: بژین

delicate: نازک: نازەنین

famous, well-known: نباڤدار: ناڤ ودەنگ

hunter: نێچیرڤان: راڤدەر

initial: نویبەر: ئاخلێڤە

manifestation, sign: نیشان: شامە

melody: نەوا: ئاواز

modern: نویژەن: سازکری

narcissus: نێرگز: گولە

nation, motherland: نیشتیمان: وەلات

new spring: نویبهار: بهارا نوی

new time: نویدەم: بەر وەخت

request, wish: نیاز: داخاز

tender, mild: نەرمێ: شلێ

valley: نەوال: نەهال

( هـ )

arrival: هاتن: گەهشتن

friend: هەڤال: هوگر

summer: هاڤین: گەرمی

help, aid: هاوار: گازی

comrade: هاورێ: هەڤرێ: برادەر

patience: هەدار: سەبرێ

slow, calm: هێدی: رەحەت: تەنا

dear, valued: هێژا: هەژی

tulip: هەلال: گولە

quit, leave, abandon: هێلان: چوون

poem: هەلبەست: هوزان

bird's nest: هێلین

dill: هەلز: گیایە

hawk: هه‌ڵۆ: بازی

tranquil: هێمن

pomegranate: هەنار

attack: هەرەش: هێرش

pear: هەرمێ: هرمیک

hollyhock: هێرو: گولە

sentimental: هەستیار: پڕهەست

sun: هەتاڤ: تاڤ

modern: هەڤدەم: دەمێ نوی

hope: هێڤی: ئومید

hillside: هەڤراز: نزار

friend: هەڤرێ: هوگر

cloud: هەور: عەور

courtyard: هەوشێ: حەوشێ

moon, lunar: هەیڤ: مەهێ

power: هێزان: زاخ

thousand: هەزار: هزار

smart, alert, awakening: هشیار: ژیر

optimistic: هیڤیدار: پڕ هیڤی

supporter, friend: هوگر: هەڤال

art, skill: هونەر: نەخشڤان

poetry: هوزان: هەلبەست

( و )

conscience: وژدان: هوشدان

destroyed: وێران: کومباخ

homeland, land

land: وارین: زەمین

loss: وندان: بەرزەبون

rain: واران: باران: بارانی

( ی )

beloved: یاردل: خوشتڤی

completely, totally: یەکسەر: راست

divine creature: یەزدا

one soul: یەکجان: یەکروەان

rare: یەکتا: ئێکەمین

solidarity, unity: یەکبون: یەکگرتن

souvenir: یادکار: بیرهاتن

unique: یەکان: ئێکەمین

٢٢-١٢-٢٠٢٠ – دهوک – ئەحمەد عەلی

ENGLISH KURDISH

: activeزیرەک: زڤت

: appeal گازی: هەوار

: dance ئاهەنگ: دیلان، گوڤەند:

ability: کارین: شیان

acute, keen: دژوار: زفتە

alert, keen: چیستە: تێگەهشتی

ancient, old باستان: دێرین، کەڤن، کەڤنار

anxious: دلنیا: دلگر

apology: بەخشین: لێبۆرین

April rose: گولنیسان: نیسانوک

army commander: سەردار

arrival: هاتن: گەهشتن

art, skill: هونەر: نەخشڤان

assistant, helper: ئالیکار: هاریکار

assistant, helper: ئالیکار: هاریکار

attack: هەرەش: هێرش

attentive, awake: بێدار: هشیار، ئاگەهدار، هایدار

auburn: بوزان: ئەسمەر

audience: بینەر: تەماشەڤان

avalanche: بەرفەندە: رەنیا بەفرێ

avenger: تولهلدان: تولڤەکر

bandage, fence: پەرژان: تەعان

banner: پەرچەم: بوکلە

basil: ریهان: ریحان

beautiful eye: چاڤجوان: چاڤجان

beautiful, pretty: جوان: خوشیمانک

belief: باوەر: ئێقین

beloved: پڕڤین: تێرڤین، ڤیاندار

beloved: دلبەر: یار

beloved: یاردل: خوشتڤی

beneficial: ئادان: بهادەر

beneficial: ئادان: بهادەر

bird: بالندە: فڕندە، تەوال

bird's nest: هێلین

blaze: ئارین: ئاریان

blaze: ئارین: ئاریان

blond braid کەزیزەر: جوان:

blonde: زەری: خوشکوک

blue leaf: پەلشین: بەلکشین

blue rose: گولشین

blue water: ئاڤشین

blue water: ئاڤشین

bold, brave: دلێر: دلشێر

bold: بستە: دڵنیا، پشتراست

border, limit: سنۆر: توخیب

bracelet: بازن: بازنک

brave, hero: ئازا: زیرەک

brave, hero: ئازا: زیرەک

brave: دلباز: مێرین

brave: مێرخاس: مێرچاک

brave: ئەگید: عەگید: فێرس

brave: ئەگید: عەگید: فێرس

breeze: شنە: باهینک

bright, brilliant, shining: گەشا: گەشێ

brilliant, glowing: روژین: زێرین

brilliant: رەوشەن: تازە

brown: ئەسمەر: گەورێ

brown: ئەسمەر: گەورێ

button: bud: بشکوژ: بشکۆژ

candle: قەندیل: چرا

carol, ballad: لاڤژە: ستران

cause ئەگەر: سەدەم:

cause ئەگەر: سەدەم:

cautious: پێزان: پێ ئاگەهە، ئاگەهدار

cavalry, brave: فێرس: ئەگید

cavalry: ئەسپار: سویار: فێرس

cavalry: ئەسپار: سویار: فێرس

cell or guard: شانا: شانە

challengeable: ئاوار: هەڤرک

challengeable: ئاوار: هەڤرک

chamomile: بەیبون: بەیبین

chance: بیاڤ: دەلیڤە، دەرفەت

charming: بەژنا: خوشیمانک

cherry: گلیاز: گیلاز

cherry: گێلاز: هەلهەلوک

chilly: سارێ: سرێ

chosen: بژار: هلبژارتی، ژێگرتی

clean, clear: پاک: پاقژ

clean, purified: بژوین: پاقژ، پاک، خاوێن

clear, limpid: زەلال: سافێ: بژین

cliff, rock: زنار: هەلەمیت

cloud: هەور: عەور

clover: نەفەل: گیایە

coddled: بەناز: نازدار، نازەلین

colonel: سەرهەنگ

colorful rose: گولرەنگ: گولا رەنگین

colorful: رەنگین: هەمەرەنگ

completely, totally: یەکسەر: راست

comrade: هاورێ: هەڤرێ: برادەر

conscience: وژدان: هوشدان

cool: فێنک: هوین

cool: مەدەو: نەرم وشل

coquetry: دەلال: نازک

coquettish: attractive: بناز: جوان

coral: مەرجان

couch grass: زیڤان

courtyard: هەوشێ: حەوشێ

creator: چێکەر: ئافراندەر

daily: روژا: روژان

dance ئاهەنگ: دیلان، گوڤەند:

dancing, fun making: دیلان: سەماکرن

dandled: نازدار: نازاندی

danger: خەتەر: مەترسی

dark blond: چۆرو: چۆرێ

dark red, maroon: گەڤەز: قەمەر

dawn: بەربانگ: فەجرێ

dawn: بەیان: سپێدە، سحار

day, sun: روژ: تاڤ

day, sun: روژێ: روژین: روژ

daybreak: بەرتاڤ: روژهەلات

daybreak: ئەلند: سپێدە: بەیان

daybreak: ئەلند: سپێدە: بەیان

daydream, illusion: خەیال: هزر

dear, valued: هێژا: هەژی

decision: بریار: بیریار

deer, gazelle: ئاسکە: ئاسکێ: مامبز

deer, gazelle: ئاسکە: ئاسکێ: مامبز

defender, lawyer: پارێزەر: بەرەڤان، پشتەڤان، هاریکار، پالپشت

defiant, bold: نەبەرد: نەبەزی

delicate rose: گولنارین

delicate ئالووس: نازک:

delicate ئالووس: نازک:

delicate: به‌لیجان: نازک

delicate: نارین: بژین

delicate: نازک: نازەنین

demand: request: ئارزو: داخواز، داخاز

demand: request: ئارزو: داخواز، داخاز

departed: ڤەدەر: جودا

desert, wilderness: ئاران: دەشت: لەیلان

desert, wilderness: ئاران: دەشت: لەیلان

desire, yearning: بێری: کەل: کام

destroyed: وێران: کومباخ

diamond: گەوهەر: جەواهر

dill: هەلز: گیایە

divan: دیوان: کوچک

divine creature: یەزدا

downpourرێژنە: شەپین:

dream: خەون

drift, cliff: کەڤی: کنار

dual months: جوتان: جوت مەهە

dwelling, house: خانی: مال

early morning, sunrise: سپێدە: روژهەلات

echo, reflection: ئولان: دەنگڤەدان

echo, reflection: ئولان: دەنگڤەدان

edible grass: مەندێ: گیایە

elegant: بانێ: ژێهاتی

elegant: ئالوس: پێکهاتی

elegant: ئالوس: پێکهاتی

elite or the best selected: بژار: بژارە

energetic, active: چەلنگ: زڤت

enthusiastic, desirable: دلخواز: دلخاز

epic poem, legend: داستان

equal, balanced: ئاراس: ئێکسان

equal, balanced: ئاراس: ئێکسان

eternal, everlasting: هەرمان: سەرمەد

eternal: جاویدان

evident, obvious: دیار: بەیان

excursion: سەیران: دەرچون

expanded: ڤەدان: بەرڤەچون

expert: کارزان: بسپۆر

eyelash: مژگان: مژیلانک

eyelashes: بڕژانگ: مژیلانک، مژول

fairy rose: گولپەری

fairy: فرێشتە: حۆری

falcon: باز: تەیرێ بازی

fame rose: گولناڤ

family home: بابان: مالباب، بابانی

famous in the land: بەرنیاس ئولو:

famous in the land: بەرنیاس ئولو:

famous, well-known: نباڤدار: ناڤ ودەنگ

fan: با وەشاندن باوەشین:

feast, holiday: جەژنە: جەژنێ

feast: شیلان: عەزیمەت

fence: پەرژان: پێژان، پێوان، پاوان، تەعان

fiery, burning شەوتین: ئاگرین:

fiery, burning شەوتین: ئاگرین:

fight, strive: تێکوشین: شەرکەر

fighter: تێکوشەر: شەرڤان

fighter: جەنگاوەر: شەرکەر

fire of life: ئارژین: ئاگرێ ژیانێ

fire of life: ئارژین: ئاگرێ ژیانێ

flag: ئالا: عەلەم

flag: ئالا: عەلەم

flame: ئاگر: گوری

flame: ئاگر: گوری

flame: بلەسە: بزوت

flame: ئارتین: ئاگرین

flame: ئارتین: ئاگرین

flight: رەڤین: بەزین

flood, stream: لاشەر: جوبار

flower: کۆلیلک: گولە

flowing rose: گولبارین

fond: ئەرمان: دلوڤان

fond: ئەرمان: دلوڤان

fool, idiot: دینو: شێتو

foreman, boss: سەرکار: کاربەدەست

fort, protection: سەنگەر: چەپەر

fountain land: کانیوار: جوم وجەلال

fragrant plant: گیابەند

free: ئازاد: بەردای

free: ئازاد: بەردای

freedom: سەربەست: سەربخۆ: ئازاد

freedom: ئازادی: سەربخو

freedom: ئازادی: سەربخو

friend: هەڤرێ: هوگر

friend: هەڤال: هوگر

friendly, merciful: دلوڤان: دوستین

full of confidence: دلگەرم: نەترسوک

garden rose: گولباغ: گولباخ

gazelle, deer: خەزال: مامبز

gazelle: کەژال: غەزال: مامبز

gazelle: مامز: مامبز: غەزال

generous man: جومەرد: جامێرێ مەرد

generous: مەرد: مەردین

genial, gentle: رویگەش: بەربەروژ

genius: بلمەت: ژیر

gift: reward خەلات: دیاری:

gift: دیاری: پێشکێش

glad: بەختیار: بەختەوەر، شاد

glitter, shine: روژنا: روژدا

glowing, burning: سوزان: سوژین

god: خودا: خودێدا

gold rose: زێرگول: گولا زێرین

gold water: زێرئاڤ

gold: زێردا

golden palm: چەنگزێر: لەپزێرین

golden rose: گولازەر

golden: زێرین

goodness, charity، favor: چاکی: باشی

grass: ئاڤزەم: گل وگیا

grass: ئاڤزەم: گل وگیا

great, big: مەزن: گەورە

green: کالێ: کەسکێ

green: کەسکێ: کالێ

grey: گەورێ

grievous: پەروش: خەمدار- نیگەران

guest: مێڤان: داخازکری

guide, instructor: رێبەر: سەرکێش

handkerchief: دەسمال: کەفیک

handsome, pretty: مەدەوجان: خوشکوک

happening: بویەر: رویدان، روداو

happy message: مزگین: خوشی

happy, glad, satisfied: دلخوش: کەیفخووش

happy: cheerful: بەختیار: شاد

happy: شادان: شەیدا

harmony: ئاهەنگ: ئاواز

harmony: ئاهەنگ: ئاواز

hasty: لەزگین: لەزوک

hawk: هه‌ڵۆ: بازی

heart pain: ئاخدار: کوڤەندار، دلکەسەر

heart pain: ئاخدار: کوڤەندار، دلکەسەر

help, aid: هاوار: گازی

high, supreme: بەرزان: بەرزین

high, tall: ژۆرین: ژۆری

high: tall: بلند: بەرز

hillside: بنار: رەخگر

hillside: هەڤراز: نزار

hollyhock: هێرو: گولە

holy, sacred: پیروز: هێژا

homeland, land

homeless: بێوار: بێ جهە، بێ وەلات

honor: کنار

hope, request: خۆزی: داخاز

hope: aim: ئارمانج: ئامانج

hope: aim: ئارمانج: ئامانج

hope: هێڤی: ئومید

hope: ئاوات: هیڤی

hope: ئاوات: هیڤی

hopeful: بەنداوە: هیڤیدار

horizon: ئاسو: ئەلند

horizon: ئاسو: ئەلند

household: بنەوان: کابانی

hug: ئامەز: هەمبێز

hug: ئامەز: هەمبێز

hunter: نێچیرڤان: راڤدەر

hurry: لەزین: لەزێ

icicle: کەڤین: درگێت بەفرێ

icy: بەفراو: شلوڤە

illumination: روناهی: رونی

immaculate heart: پاکدل: دلپاک

informed, smart: بزان: زانا

initial: نویبەر: ئاخلێڤە

intention: مەبەست: مەرام

island: گراڤ: گزیرتە

jewels: زینەت

joker: بەلار: ترانەکەر، سوحبەتچی

jovial, cheery: دەڤکەن: دەڤکەنی: بەشوش

joyful, delighted: کەیفخوش دلشاد

judge: دادوەر: حاکم

judgement: داراز: بریار

justice, fairness: دادوار: دادوەری

justice, fairness: دادیار: دادواری

king: کەیان: مەلک

Kurdish region: بادین: بادینان: بەهدین

laborer: رێنجبەر: پالە

Lamb: بەرخۆ: تێشکی میهێ

lamp, lantern: فەنەر: چرا

land: وارین: زەمین

lantern, lamp: چرا: چراغ

leek plant: کەوەر: قوراد

liberated: رزگار: سەربخۆ

life ژین: ژیان:

life ئەژین: دژین:

life ئەژین: دژین:

light, bright, luminous: ڕووناک

light: sunny: بەروژ: روناهی

light: به‌رۆژ: ڕۆناهی

light: ئارونگ: روناهی

light: ئارونگ: روناهی

lightning: بریسک: چریسک

like, similar: مینا: وەکێک

lilac, flower: شلير: گولە

lily, tulip: سوسن: سیسن

lion: بالەنت: شێر

lion: شێر: شێرکو

lionheart: شێردل: دلشێر

listener: گوهدار: گوهدێر

little: بچکول: بچویک، کوچوچ

long live: ژیمان

long road: رێبار: رێک

loss: وندان: بەرزەبون

lost: missing: بەرزە: وندابوی

loudly: دەنگدار: دەنگاوەر

lovable: دلڤیا

love song: دیلوک

love ئەڤین: دلداری:

love ئەڤین: دلداری:

love: ڤیان: ڤین

lover: به‌نگین: ئه‌ڤیندار

lover: بەندەوار: ئەڤیندار، دلدار، شەیدا

lover: دلدار: ئەڤیندار

lover: ئەڤیندار: ئاشق

lover: ئەڤیندار: ئاشق

luck ئامەد: بەخت:

luck ئامەد: بەخت:

lucky or trustworthy: ئافرین: بەختێ

lucky or trustworthy: ئافرین: بەختێ

lucky, fortunate: بەختەوار: پڕبەخت

lullaby: لۆری: لورین

lusty: کامسوتی بەنگین:

madam, lady: خاتون: خاتین

madam: بەگیخان: خاتین

manifestation, sign: نیشان: شامە

May: گولان

mayfly: پەروانە: بەلاتینک

meadow, grass, lawn: چیمەن: مێرگ

meadow: ئاڤزه‌م: چیمه‌ن

meadow: ئاڤزه‌م: چیمه‌ن

melody ئاواز: ده‌نگ:

melody ئاواز: ده‌نگ:

melody: نەوا: ئاواز

merciful دلڤین: ڤینادلی:

merciful: میهرەڤان: رەحم

merry, cheerful: دلشا: دلشاد

message: پەیام: خەبەر

method: رێباز: رێچون

mindful: بیرمەند: هزرڤان، هزرپاقژ،بیرگەش

mirage: مۆران: لەیلان:

mirror: ئاوێن: خودیک

mirror: ئاوێن: خودیک

moat: سەنگەر: چەپەر

modern: نویژەن: سازکری

modern: هەڤدەم: دەمێ نوی

monk or nun: رەبەن: کێلوکا دێرێ

moon, lunar: هەیڤ: مەهێ

moonlight: تریفا: تیشکا هەیڤێ

morning: بەیان: سپێدە

motivation: پالدار: پالپشت

mount foot: بنار: وەرپال، دانگا چیای

mountain climber: شاخوان

mountain: چیا: کەڤر

narcissus: نێرگز: گولە

nation, motherland: نیشتیمان: وەلات

nature: سروشت

neat: desire: longing for: بژین: پاقژ

neck, collar: گەردان: گەردەن

neighbor: جیران

nettle: گەزینگ: گەزینک

new spring: نویبهار: بهارا نوی

new time: نویدەم: بەر وەخت

night-grazing: شەڤین: شەڤ ڤین

night-walker: شەڤگێر: گەروکێ شەڤێ

no life, pine tree: کاژین: نەژیان

noble rose: گولبها

nocturnal: nightly: شەڤدەر شەڤدێر:

nomad, emigrant: کوچەر: کیڤەچەر

nomadic, caravan: رەڤەند: کوچەر

north باکۆر: ژۆری:

nun بێدار: ڕه‌به‌ن

officer: سەرباز: زابت

one soul: یەکجان: یەکروەان

only one: unique: enough: بەسێ: هندێ

optimistic: هیڤیدار: پڕ هیڤی

orchard: باخان: باغانڵ

order, command: فەرمان: ئەمر

painful بەژان: بئێش، ژاندار، بژان

partner: بەشدار: پشکدار

partridge: کەوێ: کەو

path-finder, regarded: رێزان: رێزدار

path-finder: رێبین: رێناس

path-finder: رێناس: رێبین

patience: هەدار: سەبرێ

peace: ئاشتی: تەناهی

peace: ئاشتی: تەناهی

peaceful ئامۆش: ئاشت:

peaceful ئامۆش: ئاشت:

peach: خوخێ

pear: هەرمێ: هرمیک

pearl: مۆری: مراری

people, nation: ملەت: مللەت: نەتەوە

perfume ئاونگ: گولاڤ:

perfume ئاونگ: گولاڤ:

permission: رێدان: هێلان

perseverance, duration: دومان: دەمکێش

petal rose: پەرگول: گولپەر

petite: کنێ: کچکوک

pigeon, dove: کەڤوک: کوتر

plait or branch: گولی: بسک

poem: هەلبەست: هوزان

poetry: هوزان: هەلبەست

pomegranate: هەنار

power: هێزان: زاخ

powerful, strong: خورت: خورتو

pretty rose: گولشەنی: قەشەنگ

pretty, beautiful, charming: سپەهی: خوشیمانک

pretty, youthful: جوان: خوشکوک

pretty: قەشەنگ: جوان

prince: میر: میران: میرزا

product: work بەرهەم: ژێهات:

profitable: ئادان: مفادار، سودمەند، بەپیت

profitable: ئادان: مفادار، سودمەند، بەپیت

promise: بالەنت

promise: پەیمان: سۆز

prose: پەخشان

proud: سەربلند: سەرفراز: کوبار

proud: ئەزوەر: شاناز

proud: ئەزوەر: شاناز

pure white: سیسێ: کەژێ

pure: باوەند: رەسەن

quit, leave, abandon: هێلان: چوون

radiant beauty: کەژێ: کەژال

rain rose: گولباران

rain: واران: باران: بارانی

raisin, sultana: مەویژ

rare: یەکتا: ئێکەمین

ray of light: تیشک

red rose: ئالال: هەلال

red rose: ئالال: هەلال

red rose: سورگول: گولا سور

reliving: ڤەژین

remedy: دەرمان: چارەسەر

request, wish: نیاز: داخاز

resistance: بەرخودان: سنگەر

resorts: زوزان: فەرەشین

respect, honor: رێزین: رێزان

resurrection: ڤەژین

retarded: ڤەمان: ڤەهێل

return, comeback: ڤەگێر: زڤرین

right: راست: باور

ripe: بەهین: بەیین، زەربون

river: ریبار: جەلال

rock: کەڤر: بەر

rose perfume: گولاڤ

rose time: دلگول: دەمێ گولێ

rose: بشکوژ: بشکوفک، کولیلک

rosy face: روگول: رویگول

rosy sun: روژگول

saddle: پالان: زین

saddle: زین

saddle: زینێ

scatter: بژیان: بژین: ژێکبەلاڤبون، بژالەبون

scattered: بژیا: بژیان

scholar: زانا: زانیار

science: زانست

sea, ocean: بەحر: ده‌ریا

sea: زەریا: دەریا

sentimental: هەستیار: پڕهەست

shade, shadow: سیبەر: سیتافک

shade: umbrella: سیوان: سیهوان

shadow, canopy: سیتاڤ: سیبەر

Shepard: milkwoman: بێریڤان: شیردوش

shield: مەرتال: مەتال

shining: پڕشەنگ: تیرێژ، چریسکدار

shore: بەراڤ: بەر ئاڤ

shouting river: سيروان

shy, bashful: شەرمەند: شەرمین

side: لایەن: ئال

sigh: کەسەر: ئاخینک

sigh: ئاخین: ئاخینک

sigh: ئاخین: ئاخینک

sight, view: دیمەن: وێنە

sight: vision: بیناهی: دیتن: نرین

sighئاهین: ئاخین، ئاخینک:

sighئاهین: ئاخین، ئاخینک:

silver: زیڤ

Sirius star: گەلاڤێژ: ستێرە

sky: ئاسمین: ئاسمان

sky: ئاسمین: ئاسمان

slave, captured: بەندی: دیل، ئێخسیر، گرتی

slim: بانه‌شین: به‌ژن زراڤ

slope: پەسار: زنار

slope: پەسار: هەلەمیت

slow, calm: هێدی: رەحەت: تەنا

smart, alert, awakening: هشیار: ژیر

smart: پڕزان: پڕژێر

smart: رەندێ: ژێهاتی

smile: بشکورین: گرنژین

smiling face: رویکەن: بەشوش

smiling: بشکورین: کەنین، گڕنژین

smoke: دۆمان: مژ وموران

snow shovel: بەفرێ: بەفرین

snow: بەیسە: بەفر، سەهول

snowdrop flower: بەفرین: لولاڤ

snowing: برفهات: بەفرهات

snowshoe: لیان

snowy: بەفران: بەفرین

snowy: بەفراو: لولاڤ، شلوڤە

sociable: شەڤگەش: ڤەبی

social: بێژه‌وان: سۆحبه‌تخوه‌ش

soft: به‌خشین: نازک

solid, firm: بلەنت: ئاسێ

solidarity, unity: یەکبون: یەکگرتن

song: ستران: لاڤژە

sort ئازین: ئاوا، شێوه:

sort ئازین: ئاوا، شێوه:

soul heart: دلجان: جانا دلی

sour cherry: بەلالوک: هەلهەلوک

souvenir: یادکار: بیرهاتن

spark, vestige, trace: چریسک: چروسک

spark: پرشەنگ: شەنگێ

splendid: به‌گی: کوبار

spring flower: گولبهار

spring rain: تاڤان: تاڤ

spring, fountain: کانی: جوم

spring: بهار: بەهار بوهار

spring: کارێز: کانی

sprout, shoot: ئاژدا: پشک یان بشک

sprout, shoot: ئاژدا: پشک یان بشک

star: ستێر

star: ئەستێرە: ستێر

star: ئەستێرە: ستێر

stay behind: ڤەهێل: ڤەمای

steel: پولا: پیلا: مفرەق

steep slope: ئاسێ: رکە

steep slope: ئاسێ: رکە

stem: بێلم: بستیک

storm: باهوز: بابەلیسک

storm: باهۆز: بابەلیسک، هڕەبا

storm: زريان

stream, river: چەم: رویبار

striking power: ئاکام: زۆرهێز

striking power: ئاکام: زۆرهێز

struggle: لڤین: خەبات

struggler: دوزان

subtle: کوبار: مازن

summer: هاڤین: گەرمی

sun rose: گولروژ

sun: هەتاڤ: تاڤ

sunbeam, sunlight: تیرێژ: تیروژک

sunflower: گولبەروژ

sunlight: روژدا: تاڤدان

sunny: بینا: رۆناک

sunrise: sunshine: روژهات: روژهەلات

superior: سەردەست: گەورە

supporter, friend: هوگر: هەڤال

sustenance: ژیار: ژین

sweet: دلارە: شرینوک

sweetheart: بەردل: خوشتڤی

tangle ئالان: ئالیان:

tangle ئالان: ئالیان:

target, aim: ئارمانج: ئامانج

target, aim: ئارمانج: ئامانج

teacher, master: سەیدا: ماموست

tender, mild: نەرمێ: شلێ

the brave, the warrior: ئەگید

the brave, the warrior: ئەگید

the month of March: ئادار: ئاڤدار

the month of March: ئادار: ئاڤدار

thousand: هەزار: هزار

tie, connect: بەستن: پێکڤەگرتن

tiger: پلنگ

to know by heart, to be sure دلنیا:

torrent: زۆرئاڤ: شەپی

tower: برجە: بورجێ

town: مەدینا: باژێر

tranquil: هێمن

traveler, passenger: رێڤنگ: گەروک

treasure or young لاو: گەنج

tree shade: سیهدار: سیبەر

trembling, shaking: لەرزان: لەرزین

triumphant, winner, proud: سەرفراز: سەرکەڤتی

triumphant: زال: سەرکەڤتی

tulip: لیلوز: لالە

tulip: هەلال: گولە

tune, melody: ئاواز: سەلیقە

tune, melody: ئاواز: سەلیقە

type, sort, style: ئادگار: شێوە، شێواز، سیما

type, sort, style: ئادگار: شێوە، شێواز، سیما

unique: یەکان: ئێکەمین

universe, world: گەردوون: جیهان

upward: ژێلەل: ژێهەل

valley: نەوال: نەهال

value: بایەخ: بها، پویتە

vigilant, careful: شیار: هشیار

violet: بنەفش: بنەڤش: گولە

vision, sight: بێناهی: بینین، دیتن

visitor: دیدار: دیدەڤان

vivid: به‌وران: چه‌له‌نگ

walnut: گویزێ

wanderer: کاروان: بازرگان

warm: بەتین: گەرم

warrior, fighter: شەرڤان: شەروان

water color: ئاڤرەنگ: کەژێ: سپیتالە

water color: ئاڤرەنگ: کەژێ: سپیتالە

water stopper: دەراڤ: دەرێ ئاڤێ

water: ئاڤان: ئاڤێ

water: ئاڤان: ئاڤێ

waterfall: سولاڤ: سیلاڤ

wave: شەپول: پێل

wealthy: ئوزان: دەولەمەند

wealthy: ئوزان: دەولەمەند

well, fine: رەند: جان

well: بارین: باش

whirlwind: باگەر: باگر

white: بۆزۆ: سپی

whole: ئاهن: هەمیان

whole: ئاهن: هەمیان

willow: بەناو: صەفصافک

wind fall بارێژ: باقوت

wind, storm: زیلان: باهۆز

wise, smart: ژیر: زانا

wise: دانیار: زانیار

without share: بێبار: بێ باهر، بێ بەش

wood pigeon: قومری: تڤیرک: کەڤوک

wooden: دارین

worker, labor: پالە: کرێکار، کارکەر، شولکەر

world, globe: جیهان: دنیا

wounded بریندار: زامدار، کوڤەندار، دلکەسەر

yellowish: زەرێ

yodel: لیلان: ستران

young man: لاوین: تولاز

youth heart: دلجوان: گەنج

youth: young بەنگین: سالار، بەختەوەر، گەنج، سنێلە

KURDISH ENGLISH

بابان: مالباب، بابانیfamily home

بارێژ: باقوت: wind fall

باستان: دێرین، کەڤن، کەڤنارancient, old

باکۆر: ژۆری: north

بالندە: فڕندە، تەوالbird

بانه‌شین: به‌ژن زراڤ slim

باهۆز: بابەلیسک، هڕەباstorm

باوەند: رەسەنpure

بایەخ: بها، پویتەvalue

بچکول: بچویک، کوچوچ little

بڕژانگ: مژیلانک، مژولeyelashes

بریندار: زامدار، کوڤەندار، دلکەسەرwounded

بژار: هلبژارتی، ژێگرتیchosen

بژوین: پاقژ، پاک، خاوێنclean, purified

بژیان: بژین :ژێکبەلاڤبون، بژالەبونscatter

بستە: دڵنیا، پشتراستbold

بشکورین: کەنین، گڕنژینsmiling

بشکوژ: بشکوفک، کولیلکrose

بنار: وەرپال، دانگا چیایmount foot

بنەوان: کابانیhousehold

به‌خشین : نازک soft

به‌رۆژ: ڕۆناهی light

به‌گی: کوبار splendid

به‌لیجان: نازک delicate

به‌نگین: ئه‌ڤیندار lover

به‌وران: چه‌له‌نگ active

بویەر: رویدان، روداوhappening

بۆزۆ: سپی white

بیاڤ: دەلیڤە، دەرفەت chance

بێبار: بێ باهر، بێ بەشwithout share:

بێدار: ڕه‌به‌ن nun

بێدار: هشیار، ئاگەهدار، هایدارattentive, awake

بیرمەند: هزرڤان، هزرپاقژ،بیرگەشmindful

بێژه‌وان: سۆحبه‌تخوه‌ش social

بینا: رۆناک sunny

بێناهی: بینین، دیتنvision, sight

بینەر: تەماشەڤانaudience

بێوار: بێ جهە، بێ وەلاتhomeless

بەختیار: بەختەوەر، شادglad

بەخشین: لێبۆرینapology

بەرخۆ: تێشکی میهێlamb

بەرنیاس ئولو: famous in the land

بەژان: بئێش، ژاندار، بژانpainful

بەشدار: پشکدارpartner

بەفراو: لولاڤ، شلوڤەsnowy

بەگیخان: خاتینmadam

بەلار: ترانەکەر، سوحبەتچیjoker

بەناز: نازدار، نازەلینcoddled

بەندی: دیل، ئێخسیر، گرتیslave, captured

بەندەوار: ئەڤیندار، دلدار، شەیداlover

بەنگین: سالار، بەختەوەر، گەنج، سنێلەyouth: young

بەهین: بەیین، زەربون ripe

بەیان: سپێدە، سحارdawn

بەیسە: بەفر، سەهول snow

پارێزەر: بەرەڤان، پشتەڤان، هاریکار، پالپشتdefender, lawyer

پاک: پاقژclean, clear

پالە: کرێکار، کارکەر، شولکەرworker, labor

پڕزان: پڕژێرsmart

پڕشەنگ: تیرێژ، چریسکدارshining

پڕڤین: تێرڤین، ڤیاندارbeloved

پێزان: پێ ئاگەهە، ئاگەهدارcautious

پەرژان: پێژان، پێوان، پاوان، تەعان fence

پەروش: خەمدار- نیگەرانgrievous

پەسار: زنار slope

تاوسان: هاڤین، هاوین summer

ترێفە: تیشک وتاڤێت هەیڤێmoon ray

تلوڤە: فێقیێ پێگڤە cluster

توخیب: سنۆر، مەرز border

توڕین: زیزبون، توندبون، سلبون furious

تویژەر: لێکۆلەر، ڤەکۆلەرresearcher

تۆرەڤان: وێژەڤان، ئەدیبwriter, composer

تیروژ: تیشکا روژێsunray

تێکۆشەر: شۆرەشگێر، شۆرشڤانfighter

تیمار: دەرمان، چارەسەریremedy

تەڤی: تاڤی، رێژنە rainfall

تەنگەزار: پەریشان، ئالۆز puzzled

تەیرۆ: فژلۆک، تەڕگ، تەرزە hailstones

جاندار: گیاندارsacrifice

جوامێر: جۆمەرد، مەردgenerous

جوتیار: وەرزڤان، جۆتکار، چێنەرfarmer

جۆبار: جۆکا مەزن creek

جۆڤان: کەڕاخ creeker

جێگر: شوینگر representative

جێنەر: جوتیار، جوتکار، وەرزڤانfarmer

جەڤەنگ: هێما، شەقل symbol

جەگەر: مێلاک، جەرگ، کەزەlung

جەلال: جۆم، چەم، رویبارriver

جەنگ: جەنگۆ، شەر، لێککەڤتنwar

چاڤشین: رەنگێ چاڤیblue eye

چاکڤین: ڤیانا راستtrue love

چالاک: زیرەک، چەلەنگ active

چراڤ: سولاڤ waterfall

چڕۆ: بشکوژا دارێbuds

چنار: داره‌ک tree

چنین: قرفاندن، ژێڤەکرreaping, picking

چه‌له‌نگ: رند :ژێهاتی profound

چولی: کەسێ ل چولیdesert

چیان: ژچیایmounters

چیایی: چیاڤان، شاخەوانmountaineer

چیچۆ: بچویک وخوشکوک chicken

چیمه‌ن: گیا، شیناهی meadow

چەپەر: سەنگەر، خەڵ barricade

چەتۆ: رێبەر، چەتە، رێگرmercenary

چەکدار: خودان چەکwarrior

حۆری: جان fairy, pretty

حەلێ: جانbeautiful

خانەمێر: میرخان، مەزنێ میران prince

خاوێن: پاقژ، بژین، بژوینclean, pure

خوشین: خوشێ، جوانpretty, tender

خوشەڤی: خۆشتڤی، خۆشەویستbeloved

خۆزی: خوەزی، هیڤی، ئومیدhope

خۆسەر: جودا، سەربخوindependent

خۆشوار: وارەک ێ خوشgood land

خەبات: کار، بزڤین، هەولدان، تێکوشینstruggle

خەلەف: تیڤکلێ دارێ،قەلپێ دارێtree rind

خەم: خەمێ، کەسەر، پەریشانیgrieve

خەمگین: خەمدار، پەریشانworried

خەملین: خەملاندی، رازاوەdecorated

خەمۆ: خەمخۆر، خەم هەلگر careworn

خەندان: دەڤکەنیlaughable

خەندە: خندە، کەنی، بشکورینlaughter

خەوین: خەوتەsleeping

دابین: بەرهەڤ، ئامادەready

دادوەر: دادڤان، حاکم، قازیjudge

دارا: هەیی، زەنگین wealthy

داڤین: داڤ trap

داماو: دامای، دلمای، پەریشانgloomy, dismal

دانەر: چێکەر، ئاڤەکەر، نژیارbuilder

داهات: بەر، بەرهەم، ژێهاتproduct

دژوار: هار، تیژfurious

دلتەر: گەنج، جحێل، تۆلازyoung

دلخاز: دلڤین، خوشڤینchosen

دلخوین: دلبرین، خەمدار worried

دلژار: دل چرمسی، خەمگینgloomy

دلژار: دلشکەستی، خەمگین، پەریشانheart broken

دلسۆز: دلسۆژ، خەمخۆرdevoted

دلسۆژ: دلسوژ، خەمخۆر، حەژێکەرheart burned

دلشاد: دلخوش، بەختەوەر، کەیفخوشjoyful, cheerful

دلشێر: ئازا، نەترس، عەگید، مێرخاسlion heart

دلمان: سل، زیز، تۆرەnervous

دلوڤان: لێبۆر، خوڤیک self-loving

دلین: دلنەرم، دلنازکloving, tender

دویروار: ئاوەرە، کوچبەرemigrant

دویرۆکڤان: مێژونڤێس، دویروکنڤێسhistorian

دۆست: هەڤال، هۆگر، برادەر، دەستەبراfriend, comrade

دیار: ئاشکرا، خویاlucid, evident

دیدار: هه‌ڤدیتن dating

دیدەڤان: بینەر، چاڤدێرwatching

دێران: وێرانdaring

دیلبه‌ر: رند، جوانpretty: handsome

دەشتی: چولی، ل بەریێdesert

رابین: هەستان، بەرهنگاریfacing

رازان: راژان، نڤستنsleep, lying down

راڤیار: راڤکەر، نێچیرڤان hunter

راڤە: شرۆڤەکرن expressing

رامان: مەبەست، مەخسەد، مەرەم intention

رامان: هزر، بیر وبوچونidea, thought

رحان: بێهنخوشodorous

روانگە: دیتنmeeting

روباد: رێ نیشاندەر، کەوێ نێرmale partridge

روندک: فرمێسک، هێسترeyedrop

رووپەل: رویگەشlit, lighted

رۆخسار: روی، دێمface

رۆژڤین: حەژ رۆژێ دکەتsun loving

رۆژگار: سەردەم، دەم، چاخcentury, time

رۆژین: وەکی رۆژێsunny

رۆمان: چیروکا درێژnovel

رۆناک: رەوشەن، روناهی، رویگەشshiny

رێبار: رێڤینگ، رێبوارtraveler

رێبین: رێناس، ریزان، رێبەرguide

رێبەر: رێزان، رێناس leader

رێناس: رێزان، رێبەر، شارەزاguide

رێنجبەر: پالە، کارکەر، کڤێکارlabor

رێوان: رێبەر، رێڤینگcaravan

رەسەن: پاک، خۆرستیeloquent, fluent

رەڤین: بازدان، غاردان، رەڤۆکescaping

رەکەن: رویکەنیlaughing

رەنگین: رەنگا ورەنگ، هەمەجۆرcolorful

رەنی: رەنۆ، ئاشویت، نهیانا بەفرێavalanche

رەهێل: بارانا شەپی: torrential rain

زال: پیر، کالaged

زانا: زانەر، دانا، ژیرsmart

زلفێ: بسک، جێنیکlock

زه‌ریا: ده‌ریا sea

زوزان: کویستان، فەرەشین summer resort

زیڤار: هەژار، نەدار miserable

زیمار: نال نال، گریcry

زیمار: نالنال، گری weeping

زێندی: زندی، ساخ، ژیندارalive

زەری: ژنکا جوان، کچکا جانpretty

ژڤان: ژوان dating: promise

ژۆرین: بلند high

ژیار: ژیان، ژین life

ژێگر: بژارە، هەلبژارتی chosen

ژین: زیندکیliving

ژێهاتی: هەژی، هێژاregarded

سارون: نێچیرڤان، راڤکەر، راڤیارhunter

سازڤان: موزیکژەنmusician

سازگار: ساخلەمhealthy

ساگار: سادە، ئاسان، ساناهیeasy, simple

سامال: ساهی، ڤەبیshining

سپەهی: رەند، شەنگ، جوان، دەلالpretty, lovely

سروشت: دیمەن، وێنەرnature

سویار: فێرس: horseman

سویلاڤ: تاڤکە، بافل، تاوگە، هەلدێرwater fall

سۆزان: سۆزین promise

سیپەل: پێل، شەپولwave

سیسێ: سپی، کەڤەرfully white

سێڤۆ: ژسێڤیapple

سێڤێ: جان وەکی سێڤیpretty as apple

سەدەم: ئەگەر : cause

سەرچل: نەترس، مێرخاسbold man

سەردار: پێشەوا، رێبەرleader

سەردەم: دەمێ بەردەوام، هەر وهەرeverlasting

سەرمەست: سەر خوشdrunken

سەرهات: رویدان accident

سەمیان: خودان، مەزنێ household

سەهەند: سیبەرshade

شاپیل: سیپەل، پێل، شەپولwave

شاخوان: چیاییmount

شادمان: خوشحالglad

شامەت: خال، نیشانsign, mark

شاناز: شەهناز، نازدارproud

شانە: شلخا مێشا هنگڤینیhoney cell

شانەشین: زۆزان، کویستانsummer resort

شاهەنگ: شاها مێشێت هنگڤینیhoney queen

شڤان: شوان shepherd

شلێر: گول نوخین، گولا لالەtype of flower

شنیار: شوینوارruin

شیان: کارین، توانین، بهێز، بزاخpowerful

شیراڤ: ئاڤا زه‌لالاpure water

شێرزاد: کورێ شێری، دلێر، مێرخاسlionheart

شیلان: زاد، خارن feast

شێواز: شێوە ، رەنگ، ئاوا، تەرز sort, type

شەپال: شێرا مێ، تێشکا شێریwoman lion

شەپرزە: ئالۆز، شەپلی، مژویلbusy

شەپول: پێل، شلقادهاڤێت wavy

شەرڤان: شەرکەر، چەکدارwarrior

شەرمین: حەیادارbashful

شەڤگەڕ: شەڤگێرnightwalker

شەکار: چیمەن، مێرگmeadow

شەمام: شەماموک muskmelon

شەمێ: شەمام، موم، شەمالکcandle

شەنگست: بنیات، بنواشەfoundation

شەوتین: ئاگرین fiery, burning

شەونم: خوناڤ، ژالە، ژیلاdew

شەیدا: ئەڤیندار، دلدارlover

فریگ: تا‌زه‌، جوان lovely

فه‌راشین: زۆزانه‌ک summer resort

فێنک: هینmoderate, mild

فەرسەند: هەل، دەرفەت، دەلیڤەchance

فەرهاد: فەریاد، هاوارappeal

فەلەک: دنیا، زەمان orbit

فەنەر: فند، چرا، مۆم، کندیلlamp: lantern

ڤاڤێرتی: ڤاڤارتی، ژێک جادا division

ڤیان: ئەڤین، خوشەویستیlove

ڤیزار: قێری، هەوارcrying

ڤینوار: گەلەک حەژ وەلاتی خو دکەتhomeland loving

ڤێنێ: ئەڤینی، دلبەری، خوشەویستیfancy, passion

ڤەژن: تێهن، گەرماwarm

ڤەهین: ڤەهاندن، هوزانڤانcompose

قارەمان: قەهرەمان، پەهلەوان، عەگید، فێرس warrior

قێرین: هەوار، گازیshouting, yelling

قەلەندەر: هەژار، دەروێشmiserable

قەنتار: تەرازی، قەپانbalance

کارزان، شەهرەزاexpert

کاملان: گەهشتیripen

کانی: کەهنی، چەشمە، ژێدەرfountain

کنێ: کورتێshorty

کوچەر: رەڤەند، خێلاتemigrant

کەژێ: سپی، سیس white

کەسەر: کوڤان، خەمpain

کەڤرین: چیایێ: mountaineer

کەڤۆک: کوترpigeon

کەڤی: پنیێت بەفرێنە spot of snow

کەهی: فێرکری، مالوفیdomestic

گابان: گاڤانcowboy

گارە: چیایەmount

گازی: بانگ، دەنگێ بلندscream

گراڤی: خوشتڤی beloved

گرفتار: ئالۆز، پەریشانworried

گریان: گرین، روندک باراندنcrying

گلیا: گازندە، لۆمه‌ complaint

گه‌ڤه‌ز: ره‌نگێ سۆر red color

گه‌ورێ: رندێ، ئه‌سمه‌رێ grey

گولبه‌ند : قه‌فتا گولان bunch of roses

گولبین: گولا ب بێهنrose smell

گولستان: به‌خچێ گولان rose garden

گولشه‌نی: گولشه‌ن nice rose

گولێ: ژگولێrosy

گۆزه‌ل: ره‌نگێ که‌سک green color

گەردەن: ستۆ، حەفک، قڕکneck

گەهین: گەهشتنripen

لار: لارا، گەلەکا جوانpretty

لانە: هێلین، لەندnest

لاوین: دەلال، جوان، خشکوکhandsome

لێزان: بسپۆر، زانا، شارەزا expert

لەرزان: لەرزین، هژیانshivering

لەزگین: پێ سڤک، سرت swift

لەوەند: لاوێ چان، گەنجyoung

لەیلان: بیابان، چۆل، دەشتdesert

مازن: مەزن، گەورە، زەخمbig

مسری: نازک :زراڤێ: slim

مشەختی: کوچی، ئاوەرە emigrant

مێڤان: مێوان، مەیمانguest

مەلویل: پەریشان، دامای، پوسیدەworried

مەلەڤان: ئاڤباز، ئاڤژەنswimmer

نارینک: نارێ، بویک، سترانا خەمدارbride, sad song

ناسیار: بەرنیاس، ناڤدار، ب ناڤ ودەنگfamous

نالین: گرین، گریانweeping

نهاری: خەمگین، خەمدار mourner

نه‌رمۆل: کوبار، نازک delicate

نیبەر: نویبەر، نیبارnew crops

نیدەم: چاخێ نوی new time

نیرۆژ: رۆژەکا نوی، نەڤرۆزnew day

نیڤیان: نیڤین، نوی ڤین، ناڤەند new love

نیوار: نوی وارnew land

نەبەز: نەرەڤdaring

نەدیار: بەرزە، بزر، وندا، هندابون lost

نەژاد: بنەکوک، رەچەلەک source

نەوال: نهال، دۆل، گەلیvalley

هاترۆژ: رۆژهات، دەمهاتsunrise

هاریڤان: هاریکار، ئالیکار، پشتەڤانdefender

هاریکار: ئالیکار، یارمەتیدەرsupporter

هاودل: ئێکدلone heart

هاوژین: هەڤژینwife

هزار: بلبل، هژمار lark, thousand

هزر: بیر، دیتن، بۆچونopinion, idea

هزرەت: داخاز، هیڤی، ئاواتhope, request

هه‌ڤرێ: هه‌ڤال friend

هویرێ: بەژن کورت: slender

هۆزان، هەلبەستpoem

هێژا: رێزدار، بەرێز- هەژی، ژێهاتیhonored, regarded

هینێ: هوین، فێنک، سارwarm, breezy

هێور: هێدی، تەنا، ئارامtranquility

هەتاو: حەتاڤ، تاڤ sun

هەدار: خودار، ئارام، سەبرpatience

هەرسی: رۆندک، هێستر، فرمێسکeye drop

هەرمان: نەمریimmortal

هەژار: ژار، بەلنگاز، پەریشانpoor

هەژار: ژار، بەلنگازmiserable

هەژان: هەژین، هەژیان، لەرزینshivering

هەستیار: نازک، تەنک: delicate, tender

هەڤچەرخ: هەڤچاخ، هاوچەرخ، هاوکات، هاودەم modern

هەڤهزر، هەڤبیرsame opinion

هەلات: دەرکەت shining

هەلبون: هەلبین، گەشبونdelightful

هەلز: گیایە type of grass

هەمایل: حەماییل، نڤشتی، بازبەند amulet

هەوەخان: حاوا خانeve

هەیام: چەندەک، ماوەیەکmoment

هەیڤ: مانگ، مەها سالێlunar

هەیهات: بەخت، ئێغبالchance

وار: وەلات،خاک، نشتیمان homeland

وارڤین: وەلات ڤین: homeland loving

وێرا: دلێر، نەترسbrave, bold

وێزان: توانین، شیان، کارین daring

وێژەر: تۆرەڤانauthor

وەرین: وەریان، وەرهان، هەلوەرینfalling down

وەناز: نازدار، بەنازfondled

ئاخدار: کوڤەندار، دلکول، دلکەسەرheart pain

ئاخدار: کوڤەندار، دلکەسەر heart pain

ئاخین: ئاخینک sigh

ئادار: ئاڤدار the month of March

ئادان: بهادەر beneficial

ئادان: مفادار، سودمەند، بەپیت profitable

ئادان: مفادار، سودمەند، بەپیتprofitable

ئادگار: شێوە، شێواز، سیماstyle

ئادگار: شێوە، شێواز، سیماtype, sort, style

یارا: ئارا، هەڤالینی، دوستایەتی beloved

یارا: ئارا، هەڤالینی، دوستایەتی beloved

ئاراس: ئێکسان equal, balanced

ئاران: دەشت: لەیلان desert, wilderness

ئارتین: ئاگرین flame

ئارزو: داخواز، داخاز demand: request

ئارژین: ئاگرێ ژیانێ fire of life

ئارمانج: ئامانج hope: aim

ئارمانج: ئامانج target, aim

ئارونگ: روناهی light

ئارین: ئاریان blaze

ئازا: زیرەک brave, hero

ئازاد: بەردای free

ئازادی: سەربخو freedom

ئازین: ئاوا، شێوه : sort

ئاژدا: پشک یان بشک sprout, shoot

ئاسکە: ئاسکێ: مامبز deer, gazelle

ئاسمین: ئاسمان sky

ئاسو: ئەلند horizon

ئاسێ: رکە steep slope

ئاشتی: تەناهی peace

ئافرین: بەختێ lucky or trustworthy

ئاڤان: ئاڤێ water

ئاڤرەنگ: کەژێ: سپیتالە water color

ئاڤزه‌م: چیمه‌ن: meadow

ئاڤزەم: گل وگیا grass

ئاڤشین blue water

ئاکام: زۆرهێز striking power

ئاگر: گوری flame

ئالا: عەلەم flag

ئالال: هەلال red rose

ئالان: ئالیان tangle

ئالوس: پێکهاتی elegant

ئالووس: نازک : delicate

ئالیکار: هاریکار assistant, helper

ئامۆش: ئاشت peaceful

ئامەد: بەخت: luck

ئامەز: هەمبێز hug

ئاهن: هەمیان whole

ئاهین: ئاخین، ئاخینک: sigh

ئاهەنگ: دیلان، گوڤەند: dance

ئاهەنگ: ئاواز harmony

ئاوات: هیڤی hope

ئاوار: هەڤرک challengeable

ئاواز: ده‌نگ melody

ئاواز: سەلیقە tune, melody

ئاونگ: گولاڤ perfume

ئاوێن: خودیک: mirror

یاوەر: هەڤال، دۆست، هاورێfriend

یاوەر: هەڤال، دۆست، هاورێfriend, comrade

ئوزان: دەولەمەند wealthy

ئولان: دەنگڤەدان echo, reflection

ئەرمان: دلوڤان fond

ئەرمان: دلوڤانfond

ئەزوەر: شاناز proud

ئەژین: دژین: life

ئەسپار: سویار: فێرس cavalry

ئەستێرە: ستێر star

ئەسمەر: گەورێ brown

ئەڤین: دلداری love

ئەڤیندار: ئاشق lover

یەکدل: ئێکدلone heart

یەکدل: ئێکدلone heart

یەکرێ: هەڤهزر، هەڤبیرsame opinion

ئەگید : the brave, the warrior

ئەگید: عەگید: فێرس brave

ئەلند: سپێدە: بەیان daybreak

یەمان: مەفەر، قورتالno escape

8-1-2021 / DUHOK: AHMED ALI HASAN

ناڤێت کەسان