بێژێت فیزیایێ وکیمیایی
١- بێژێت فیزیایێ - مصطلحات فيزيائية – Physics Terms
المصطلح الكوردي – المصطلح العربي – المصطلح الانكليزي
ئاشکراکەر - كاشف، كشاف - Detector
ئاشوپ - طيف - Spectrum
ئیسەر - الأثير - Ether
ئەیون - ايون – Ion
ئەیونا نەرێنی - ايون سالب – Negative ion
بار - شحنة - Charge
بارومێتر - بارومتر – Barometer
بارێ نەرینی - شحنة سالبة – Negative Charge
بارێ ئەرێنی - شحنة موجبة - Positive Charge
بژاندن - استطارة – Scattering
بنگەهە - قاعدة Base
بنیات - بنگەهە - قاعدة - أساس - Base
بنەرەتی - بنگەهین - أساسي – Basic
بیردوز - نظرية – Theory
بیردوزا دوسنور - نظرية ذات الحدين - Binomial
بیردۆزا کێشانێ یا گشتی - النظرية النسبية العامة - General theory of relativity
بەرفرەهی - سعة - Amplitude
بەرگیری - المقاومة - Resistance
بەرهەمئینانا جێمک - انتاج الزوج – Pair production
بەشێ ژێر سور - شريحة الأشعة تحت الحمراء - Infra- red region
پلا گەرمیی - الحرارة – Temperature
پیڤان - قياس – Measure
پیڤەرێ هەڤتێکەر - مقياس التداخل – Interferometer
پێلێت پانی - أمواج مستعرضة – Transverse waves
پێلێت راوستیای - أمواج موقوفة – stationary waves
پەیوەندێ جەمسەری - الرابطة القطبية - Polar Bonding
پەیوەندیا ئایۆنی - الرابطة الأيونية - Ionic Bond
ترش - حمض - Acid
تشت - مادة – Matter
توخم - عناصر - Elements
تیشک - شعاع – Ray
تیشکا داکەتی - الشعاع الساقط - Incident ray
تێشکا ڤەگەریای -الشعاع المنعكس - Reflected ray
تێشکا گەرماتیی - اشعاع حراري – Thermal radiation
تیشکی - الأشعاعية – radiancy
تێشکێ ڤەگوهاستی - شعاع ناقل – Transmitted Ray
تێکچونا درێژیی - تقلص الطول – Length contraction
تێکەلی، ناڤهەڤکەتی - خليط - Mixture
جهە، شوین - موضع، موقع – Position
چاڤدێر - راصد، مراقب – Observer
چری - كثافة - Compact
چوتک - ازدواجية - Dual
چەپدان، خواەبون - حيود، انعراج - Diffraction
حەلۆک - المذيب - Solvent
خشتەیا دەمدور - الجدول الدوري Periodic table
دابەشکرنا گۆشەیی - توزيع زاوي - Angular distribution
دویری - المسافة - Distance
دیاردا کارەب وروناهی - الظاهرة الكهروضوئية – Photoelectric effect
دەرهێنەر، هۆکار، سەدەم - باعث - Emitter
دەستوەردانا وێرانکەر - تداخل هدام - Destructive interference
دەم - الزمن – Time
دەمێ فرینێ - زمن الطيران – Time of flight
راکێشان - تجاذب - Attraction
رزیبون، خرابون - تفكك، اضمحلال – decay
رژیان - تدفق - Flow
روناهی - الضوء - Light
رونی - الحالة السائلة – Liquid
رونیا تێربوی - سائل مشبع – Saturated Solution
رونیێت هژۆک - السوائل المترددة - Amphoteric Solution
رێژی - نسبي – Relative
رێژەیی - نسبية – Relativity
رەدکری - يتنافر – Repel
رەفتار - السلوك – Action
رەها - مطلق - Absolute
رەوشا رەق - حالة جامدة – Solid
سیستەم - نظام – System
سیستەمی هویربینی - نظام مجهري - Microscopic system
سەربۆر، سەرهاتی - تجربة - Experiment
سەروکانی - مصدر - Source
سەنگ - الكتلة - Mass
سەنگا ئەتومی - الكتلة الذرية - Atomic mass
شلبونی - السائل – Solution
شیان - الاستطاعة - ability
شیانا حەلیانێ - قابلية الذوبان – Solubility
شێلی، تاری - معتم – Opaque
طاقة حركة - هێزا لڤین Kinetic energy
طاقة كامنة – هێزا تێدایی Potential energy
طاقة كلية – هێزا کۆم Total energy
غاز - الحالة الغازية Gas
فەنابون، نەمان، نەهێلان - فناء - Annihilation
ڤالاهی - فراغ - Vacuum
ڤولتیج - الجهد الكهربائي – Voltage
ڤەدانا دەمی - تمدد الزمن –Time dilation
ڤەگەرین، ڤەزڤرین - الإنعكاس –Reflection
قانا موگناتیسی - الحقل المغناطيسي – Magnetic field
قودیکا شکەڤی - مرآة مقعرة - Concave Mirror
قودیکا کڤانە - مرآة محدبة - Convex Mirror
قۆل - تجويف - Cavity
کار - الشغل - Work
کارڤەدان - ردة الفعل – Reaction
کارڤەدەت - یتفاعل - React
کارلێکرن، کارتێگەریا هەڤدو - تفاعل، تأثير متبادل - Interaction
کانزاکان - الفلزات - Metals
کانزێت ڤەگوهێز - الفلزات الإنتقالية – Transition Metals
گرانی - الوزن - Weight
گرێک رابطة – Bond
گڤاش - الضغط – Pressure
گڤاشی - الضغط – Pressure
گوشەیی - زاوي - Angular
گیخی - خطي - Linear
گەش - مشع – Shiny
گەهاندک - موصل - Conductors
گەهانۆکا هیدرەوجینی - الرابطة الهيدروجينية - Hydrogen Bonding
لڤینا پێلی - حركة موجية - Wave motion
لەزاتی - السرعة - Velocity
لەزکرن التسارع - Acceleration
مادە - المادة – Substance
میزون - ميزون – Meson
میزەر - ميزر – Maser
مێژتن - امتصاص – Absorption
مەترسیدار - حرج - Critical
مەحوا - نطاق - Band
نرخێت جودا - قيم منفصلة - Discrete values
نرخێت دومدار - قيم مستمرة - Continuous values
نمونە - نموذج - Pattern
نمونەیێ، بژارە - مثالي - Ideal
نیشاندەر - معلم - Frame of reference
نەرماتی، لاستیکی - مرونة - Elasticity
نەکانز - اللافلزات – Non-Metals
هژۆکێ ئاهەنگدار - المهتز التوافقي Harmonic oscillator
هویرگەلێ تشتان - دقائق المادة – Particles
هێز - القدرة - Power
هێز - طاقة - Energy
هێزا برینێ - قوة القص - Shear force
هێزا پاشڤەبرنێ - جهد الإرجاع – Retarding potential
هێزا راوستیای - جهد الإيقاف – Stopping potential
هێزا رێژەیی - طاقة نسبية – Relativistic energy
هێزا سەنگیا راوستیای - طاقة الكتلة السكونية – Rest mass energy
هێزا کارەبا - التيار الكهربي - Electric current
هێزا کێشانێ - الجاذبية - Gravity
هێزا گەرمیی - الطاقة الحرارية – Thermal energy
هێزا لڤینێ - طاقة حركیة - Kinetic energy
هەستیاری - حساسية – Sensitivity
هەڤپەیوەندی - الرابطة التساهمية - Covalent Bond
هەڤدەمی - تزامن، آنية – Simultaneity
هەڤکێشا کیمیایی - المعادلة الكيميائية - Chemical reaction
وات - الوات – Watt
٢- مصطلحات فيزيائية - بێژێت فیزیایێ - Physics Terms
المصطلح الكوردي – المصطلح العربي – المصطلح الانكليزي
الأثير - ئیسەر Ether
ازدواجية - چوتک Dual
أساسي - بنەرەتی - بنگەهین - Basic
استطارة – بژاندن Scattering
الاستطاعة - شیان ability
اشعاع حراري – تێشکا گەرماتیی Thermal radiation
الأشعاعية – تیشکی radiancy
امتصاص – مێژتن Absorption
أمواج مستعرضة – پێلێت پانی Transverse waves
أمواج موقوفة – پێلێت راوستیای stationary waves
انتاج الزوج – بەرهەمئینانا جێمک Pair production
الإنعكاس – ڤەگەرین، ڤەزڤرین Reflection
ايون – ئەیون Ion
ايون سالب – ئەیونا نەرێنی Negative ion
بارومتر – بارومێتر Barometer
باعث - دەرهێنەر، هۆکار، سەدەم Emitter
تجاذب - راکێشان Attraction
تجربة - سەربۆر، سەرهاتی Experiment
تجويف - قۆل Cavity
تداخل هدام - دەستوەردانا وێرانکەر Destructive interference
تدفق - رژیان Flow
تزامن، آنية – هەڤدەمی Simultaneity
التسارع - لەزکرن Acceleration
تفاعل، تأثير متبادل - کارلێکرن، کارتێگەریا هەڤدو Interaction
تفكك، اضمحلال – رزیبون، خرابون decay
تقلص الطول – تێکچونا درێژیی Length contraction
تمدد الزمن – ڤەدانا دەمی Time dilation
توزيع زاوي - دابەشکرنا گۆشەیی Angular distribution
التيار الكهربي - هێزا کارەبا Electric current
الجاذبية - هێزا کێشانێ Gravity
الجدول الدوري خشتەیا دەمدور Periodic table
جهد الإرجاع – هێزا پاشڤەبرنێ Retarding potential
جهد الإيقاف – هێزا راوستیای Stopping potential
الجهد الكهربائي – ڤولتیج Voltage
الحالة السائلة – رونی Liquid
حالة جامدة – رەوشا رەق Solid
الحرارة – پلا گەرمیی Temperature
حرج - مەترسیدار Critical
حركة موجية - لڤینا پێلی Wave motion
حساسية – هەستیاری Sensitivity
الحقل المغناطيسي – قانا موگناتیسی Magnetic field
حمض - ترش Acid
حيود - انعراج - چەپدان، خواەبون Diffraction
خطي - گیخی Linear
خليط - تێکەلی، ناڤهەڤکەتی Mixture
دقائق المادة – هویرگەلێ تشتان Particles
رابطة – گرێک Bond
الرابطة الأيونية - پەیوەندیا ئایۆنی Ionic Bond
الرابطة التساهمية - هەڤپەیوەندی Covalent Bond
الرابطة القطبية پەیوەندێ جەمسەری Polar Bonding
الرابطة الهيدروجينية - گەهانۆکا هیدرەوجینی Hydrogen Bonding
راصد، مراقب – چاڤدێر Observer
ردة الفعل – کارڤەدان Reaction
زاوي - گوشەیی Angular
الزمن – دەم Time
زمن الطيران – دەمێ فرینێ Time of flight
السائل – شلبونی Solution
سائل مشبع – رونیا تێربوی Saturated Solution
السرعة - لەزاتی Velocity
سعة - بەرفرەهی Amplitude
السوائل المترددة - رونیێت هژۆک Amphoteric Solution
شحنة - بار Charge
شحنة سالبة – بارێ نەرینی Negative Charge
شحنة موجبة بارێ ئەرێنی Positive Charge
شريحة الأشعة تحت الحمراء - بەشێ ژێر سور Infra- red region
شعاع – تیشک Ray
الشعاع الساقط - تیشکا داکەتی Incident ray
الشعاع المنعكس - تێشکا ڤەگەریای Reflected ray
شعاع ناقل – تێشکێ ڤەگوهاستی Transmitted Ray
الشغل - کار Work
الضغط – گڤاش Pressure
الضوء - روناهی Light
طاقة - هێز Energy
الطاقة الحرارية – هێزا گەرمیی Thermal energy
طاقة الكتلة السكونية – هێزا سەنگیا راوستیای Rest mass energy
طاقة حركیة - هێزا لڤینێ - Kinetic energy
طاقة كامنة – هێزا تێدایی Potential energy
طاقة كلية – هێزا کۆم Total energy
طاقة نسبية – هێزا رێژەیی Relativistic energy
طيف - ئاشوپ Spectrum
الظاهرة الكهروضوئية – دیاردا کارەب وروناهی Photoelectric effect
عناصر - توخم Elements
غاز - الحالة الغازية Gas
فراغ - ڤالاهی Vacuum
الفعل أو السلوك – کار، رەفتار Action
الفلزات - کانزاکان Metals
الفلزات الإنتقالية – کانزێت ڤەگوهێز Transition Metals
فناء - فەنابون، نەمان، نەهێلان Annihilation
قابلية الذوبان – شیانا حەلیانێ Solubility
قاعدة - أساس – بنیات - بنگەهە - Base
قاعدة - بنگەهە Base
القدرة - هێز Power
قوة القص - هێزا برینێ Shear force
قياس – پیڤان Measure
قيم مستمرة - نرخێت دومدار Continuous values
قيم منفصلة - نرخێت جودا Discrete values
كاشف، كشاف - ئاشکراکەر Detector
الكتلة - سەنگ Mass
الكتلة الذرية - سەنگا ئەتومی Atomic mass
كثافة - چری Compact
اللافلزات – نەکانز Non-Metals
مادة – تشت Matter
المادة – مادە Substance
مثالي - نمونەیێ، بژارە Ideal
المذيب حەلۆک Solvent
مرآة محدبة - قودیکا کڤانە Convex Mirror
مرآة مقعرة - قودیکا شکەڤی Concave Mirror
مرونة - نەرماتی، لاستیکی Elasticity
المسافة - دویری Distance
مشع – گەش Shiny
مصدر سەروکانی Source
مطلق - رەها Absolute
المعادلة الكيميائية - هەڤکێشا کیمیایی Chemical reaction
معتم – شێلی، تاری Opaque
معلم - نیشاندەر Frame of reference
المقاومة - بەرگیری Resistance
مقياس التداخل – پیڤەرێ هەڤتێکەر Interferometer
المهتز التوافقي - هژۆکێ ئاهەنگدار - Harmonic oscillator
موصل - گەهاندک Conductors
موضع، موقع – جهە، شوین Position
ميزر – میزەر Maser
ميزون – میزون Meson
نسبي – رێژی Relative
نسبية – رێژەیی Relativity
نطاق - مەحوا Band
نظام – سیستەم System
نظام مجهري - سیستەمی هویربینی Microscopic system
نظرية – بیردوز Theory
النظرية النسبية العامة - بیردۆزا کێشانێ یا گشتی General theory of relativity
نظرية ذات الحدين - بیردوزا دوسنور Binomial
نموذج - نمونە Pattern
الوات – وات Watt
الوزن - گرانی Weight
یتفاعل – کارڤەدەت - React
يتنافر – رەدکری Repel
٣- Physics Terms - مصطلحات فيزيائية - بێژێت فیزیایێ
المصطلح الانكليزي - المصطلح العربي - المصطلح الكوردي
ability الاستطاعة - شیان
Absolute مطلق - رەها
Absorption امتصاص - مێژتن
Acceleration التسارع - لەزکرن
Acid حمض - ترش
Action الفعل أو السلوك – کار، رەفتار
Amphoteric Solution السوائل المترددة - رونیێت هژۆک
Amplitude سعة - بەرفرەهی
Angular distribution توزيع زاوي - دابەشکرنا گۆشەیی
Angular زاوي - گوشەیی
Annihilation فناء - فەنابون، نەمان
Atomic mass الكتلة الذرية - سەنگا ئەتومی
Attraction تجاذب - راکێشان
Band نطاق - مەحوا
Barometer بارومتر - بارومێتر
Base - قاعدة - أساس – بنیات - بنگەهە
Basic - أساسي - بنیات – بنەرەتی - بنگەهین قاعدة - أساس – بنیات - بنگەهە
Binomial نظرية ذات الحدين - بیردوزا دوسنور
Bond رابطة - گرێک
Cavity تجويف - قۆل
Charge شحنة - بار
Chemical reaction المعادلة الكيميائية - هەڤکێشا کیمیایی
Compact كثافة - چری
Concave Mirror مرآة مقعرة - قودیکا شکەڤی
Conductors موصل - گەهاندک
Continuous values قيم مستمرة - نرخێت دومدار
Convex Mirror مرآة محدبة - قودیکا کڤانە
Covalent Bond الرابطة التساهمية - هەڤپەیوەندی
Critical حرج - مەترسیدار
decay تفكك، اضمحلال – رزیبون، خرابون
Destructive interference تداخل هدام - دەستوەردانا وێرانکەر
Detector كاشف، كشاف - ئاشکراکەر
Diffraction حيود، انعراج - چەپدان، خواەبون
Discrete values قيم منفصلة - نرخێت جودا
Distance المسافة - دویری
Dual ازدواجية - چوتک
Elasticity مرونة - نەرماتی، لاستیکی
Electric current التيار الكهربي - هێزا کارەبا
Elements عناصر - توخم
Emitter باعث - دەرهێنەر، هۆکار، سەدەم
Energy طاقة - هێز
Ether الأثير - ئیسەر
Experiment تجربة - سەربۆر، سەرهاتی
Flow تدفق - رژیان
Frame of reference معلم - نیشاندەر
Gas غاز - الحالة الغازية
General theory of relativity النظرية النسبية العامة - بیردۆزا کێشانێ یا گشتی
Gravity الجاذبية - هێزا کێشانێ
Harmonic oscillator هژۆکێ ئاهەنگدار - المهتز التوافقي
Hydrogen Bonding الرابطة الهيدروجينية - گەهانۆکا هیدرەوجینی
Ideal مثالي - نمونەیێ، بژارە
Incident ray الشعاع الساقط - تیشکا داکەتی
Infra- red region شريحة الأشعة تحت الحمراء - بەشێ ژێر سور
Interaction تفاعل، تأثير متبادل - کارلێکرن، کارتێگەریا هەڤدو
Interferometer مقياس التداخل – پیڤەرێ هەڤتێکەر
Ion ايون - ئەیون
Ionic Bond الرابطة الأيونية - پەیوەندیا ئایۆنی
Kinetic energy طاقة حركیة - هێزا لڤینێ
Length contraction تقلص الطول – تێکچونا درێژیی
Light الضوء - روناهی
Linear خطي - گیخی
Liquid الحالة السائلة – رونی
Magnetic Field الحقل المغناطيسي – قانا موگناتیسی
Maser ميزر - میزەر
Mass الكتلة - سەنگ
Matter - مادة - تشت
Measure قياس - پیڤان
Meson ميزون - میزون
Metals الفلزات - کانزاکان
Microscopic system نظام مجهري - سیستەمی هویربینی
Mixture خليط - تێکەلی، ناڤهەڤکەتی
Negative Charge شحنة سالبة – بارێ نەرینی
Negative ion ايون سالب – ئەیونا نەرێنی
Non-Metals اللافلزات - نەکانز
Observer راصد، مراقب - چاڤدێر
Opaque معتم – شێلی، تاری
Pair production انتاج الزوج – بەرهەمئینانا جێمک
Particles دقائق المادة – هویرگەلێ تشتان
Pattern نموذج - نمونە
Periodic table - الجدول الدوري - خشتەیا دەمدور
Photoelectric effect الظاهرة الكهروضوئية – دیاردا کارەب وروناهی
Polar Bonding الرابطة القطبية پەیوەندێ جەمسەری
Position موضع، موقع – جهە، شوین
Positive Charge شحنة موجبة بارێ ئەرێنی
Potential energy - طاقة كامنة – هێزا تێدایی
Power القدرة - هێز
Pressure - الضغط – گڤاش
radiancy الأشعاعية - تیشکی
Ray شعاع - تیشک
React - یتفاعل - کارڤەدەت
Reaction ردة الفعل - کارڤەدان
Reflected ray الشعاع المنعكس - تێشکا ڤەگەریای
Reflection الإنعكاس – ڤەگەرین، ڤەزڤرین
Relative نسبي - رێژی
Relativistic energy طاقة نسبية – هێزا رێژەیی
Relativity نسبية - رێژەیی
Repel يتنافر - رەدکری
Resistance المقاومة - بەرگیری
Rest mass energy طاقة الكتلة السكونية – هێزا سەنگیا راوستیای
Retarding potential جهد الإرجاع – هێزا پاشڤەبرنێ
Saturated Solution سائل مشبع – رونیا تێربوی
Scattering استطارة - بژاندن
Sensitivity حساسية - هەستیاری
Shear force قوة القص - هێزا برینێ
Shiny مشع - گەش
Simultaneity تزامن، آنية - هەڤدەمی
Solid حالة جامدة – رەوشا رەق
Solubility قابلية الذوبان – شیانا حەلیانێ
Solution السائل - شلبونی
Solvent المذيب حەلۆک
Source مصدر سەروکانی
Spectrum طيف - ئاشوپ
stationary waves أمواج موقوفة – پێلێت راوستیای
Stopping potential جهد الإيقاف – هێزا راوستیای
Substance المادة - مادە
System نظام - سیستەم
Temperature الحرارة – پلا گەرمیی
Theory نظرية - بیردوز
Thermal energy الطاقة الحرارية – هێزا گەرمیی
Thermal radiation اشعاع حراري – تێشکا گەرماتیی
Time dilation تمدد الزمن – ڤەدانا دەمی
Time of flight زمن الطيران – دەمێ فرینێ
Time الزمن - دەم
Total energy طاقة كلية – هێزا کۆم
Transition Metals الفلزات الإنتقالية – کانزێت ڤەگوهێز
Transmitted Ray شعاع ناقل – تێشکێ ڤەگوهاستی
Transverse waves أمواج مستعرضة – پێلێت پانی
Vacuum فراغ - ڤالاهی
Velocity السرعة - لەزاتی
Voltage الجهد الكهربائي - ڤولتیج
Watt الوات - وات
Wave motion حركة موجية - لڤینا پێلی
Weight الوزن - گرانی
Work الشغل – کار
٢-١-٢٠٢٤ – احمد علي حسن
١- بێژێت کیمیایێ - مصطلحات كيميائية - Chemistry Terms
المصطلح الكوردي – المصطلح العربي - المصطلح الانكليزي
ئاشوپ - طيف - Spectrum
ئاڤی – مائي - Aqueous
ئامیر – جھاز - Apparatus
ئامیرێ پیڤانا دژواریا رەنگی - جھاز قیاس شدة اللون - Colorimeter
ئامیرێ سوتنێ - آلة إحتراق -Engine Combustion
ئلکترون - الكترون - Electron
ئەتوم – ذرة - Atom
ئەرک - وظیفة، واجب - Assignment
ئەیونێ نەرێنی - أیون سالب – Anion
ب دەست هێنان – یحقق - Achieve
ب دەستڤەدهێت – یحصل - Acquire
باتری – بطاریة - Battery
بار - شحنة - Charge
بارکرن – شحنة - Charge
باگورکرن – تھویة - Aeration
بایۆسفێر - الغلاف الحیوي - Biosphere
بژینکەر – مطھر - Antiseptic
بکارئینان – تطبیق - Application
بلنداهی – ارتفاع - Altitude
بن – أسفل - Bottom
بنیات – أساس - Base
بودکەڤیت – ینتمي - Belong
بێرەنگ - عدیم اللون - Colorless
بێهن – نفس - Breath
بێهنکرن – تنفس - Breathing
بێهنۆک – فاصلة - Comma
بەرزبون - التسامي أو التصَعُّد - Sublimation
بەرفرەهی – وفرة - Abundance
بەستن – ارتباط - Bonding
بەستیبون - تجمد - Freezing
پارچا دراڤی - قطعة نقود - Coin
پرتمیچک - جزيء Molecule
پلا کەلاندنێ - درجة غلیان - Point Boiling
پلا گەرما رەها - درجة الحرارة المطلقة - Temperature Absolute
پلخ – ھش - Brittle
پیسبونی بای - تلوث الھواء - Pollution Air
پێش دکەڤیت – یتقدم - Advance
پێشبینی – فرضية- Assumption
پێشکەڤتی – متقدم - Advanced
پێڤەبەست – لاصق - Adhesive
پێڤەدگریت – یتحد - Combine
پێڤەگرتی – متصل - Attached
پێکهاتی – مركب - Compound
پێکهاتە – عنصر - Element
پێگڤەدگریت – یرتبط - Bind
تا - فرع Branch
تابوق – طابوقة - Brick
تایبەتمەندیێت کیمیایی خصائص كیمیائیة Properties Chemical
ترش – حمض - Acid
ترشاتی – حمضیة - Acidity
ترشێت ئەمینی - احماض امینیة - Acids Amino
ترشەباران - أمطار حمضیة - Rain Acid
ترشەلۆک – حمضي - Acidic
تلخ - سبائك Alloy
تیرکرن – تكثف - Condensation
تێکەلێ بزاڤکری - الخلیط المنشط - Complex Activated
تەعل – مر - Bitter
تەقن – صلصال - Clay
جوتکانی - دووانەیی – ثنائي - Binary
جۆر – فئة - Block
جەمین - خرڤەکرن - تراكم، تجمع - Accumulation
چاندن – زراعة - Agriculture
چاندیێت ئاڤی - نباتات مائیة - Plants Aquatic
چێکری – صناعي - Artificial
چەلەنگی – نشاط - Activity
چەمیای – منحني - Bent
چەندەک – كمیة - Amount
حەلیان – الانصهار - Melting
خاڤە – خامل - Inert
خشتەیا دەمدور –الجدول الدوري - Periodic table
دجەمیێت – یتجمع - Accumulate
دحەلینیت – یحلل - Analyze
درێژیا گرێکێ - طول الرابطة - Length Bond
دژواریا رەنگی - شدة اللون - Intensity Color
دژێ بەکتەریان - مضاد للبكتیریا - Bacteria Anti
دژێ ترشاتیی - مضاد للحموضة – Acid -Anti
دژێ زیندی - مضاد حیوي - Antibiotic
دژە ئۆکسێنەر - مضاد للأكسدة - Antioxidant
دکێشیت – یجذب - Attract
دمێژیت – یمتص - Absorb
دهاڤێت – یقذف - Bombard
دویری - المسافة - Distance
دیاردبیت – یظھر - Appear
دەرئەنجاما درست - الناتج الفعلي - Yield Actual
دەم - الزمن - Time
راکێشان - جذب، تجاذب - Attraction
رویدان – حادث - Accident
رێزبەندکەت – یرتب - Arrange
رێزبەندی – ترتیب - Arrangement
رێزبەندیا ژێهەلی - ترتیب تصاعدي – Order Ascending
رێکە – دقیق - Accurate
رەژی – فحم - Charcoal
رەش - أسود Black
رەفتار – سلوك - Behavior
رێژەیی – مطلق - Absolute
زرنیخ – زرنیخ - Arsenic
زڤتە – فعال - Active
زلکرن – تركيز - Concentration
زنجیرا چقانە - سلسلة متفرعة - Chain Branched
زیخدکەت – ینشط - Activate
زێدەدکەت - یضیف، یجمع - Add
زێدەکرن – جمعي - Additive
زەیتا قورەنفلێ - زیت قرنفل - Oil Clove
ژمارا ئەتۆمی - عدد ذري - Atomic number
ژمارا ئەتۆمی - عدد ذري - Number Atomic
ستوین – عمود - Column
سود – فائدة - Advantage
سوژین – إحتراق - Combustion
سەقا - مناخ Climate
سەنگ - الكتلة - Mass
سەنگا ئەتومی - الكتلة الذرية - Atomic mass
سەنگا ئەتۆمی - كتلة ذرية - Atomic mass
شکاندن، هەلوەریان - كسر، تفكك - Cleavage
شیان - الاستطاعة - ability
شێشە – قنینة - Bottle
شین – أزرق - Blue
طاقة التنشیط Energy Activation
عەور - سحابة Cloud
فاسولی – فاصولیاء - Beans
فرنا شاراندی - الفرن اللافح - Furnace Blast
فشارا بای - الضغط الجوي - Pressure Atmospheric
ڤاڤێردکەت – یصنف - Classify
ڤاڤێرکرن – تصنیف - Classification
ڤالاهی - فراغ - Vacuum
ڤێکەڤتن - پێکدادان – تصادم - Collision
ڤێگرتی – متبادل - Amphoteric
ڤەگر – مستقبل - Acceptor
قەبیلدکەت – یقبل - Accept
قەلپ - طبقة خارجیة،غطاء - Coating
قەلەوی – قلوي - Alkali
کار - الشغل – Work
کارتێکەرن - یؤثر - Affect
کاردان – تفاعل - Reaction
کاردانا بەروڤاژی - تفاعل معكوس - Reversible reaction
کارڤەدەت - یتفاعل - React
کاسک – كأس - Beaker
کومدکەت – یجمع - Collect
کومکرن - إضافة، جمع - Addition
کێشەر – میزان - Balance
کیمیا – كیمیاء - Chemistry
کەش وبا - غلاف جوي - Atmosphere
کەڤزک – طحالب - Algae
کەلین – الغليان - Boiling
گرانی - الوزن - Weight
گرێک – رابطة - Bond
گڤاش - الضغط – Pressure
گڤاشت – انضغاط - Compression
گوشە – زاویة - Angle
گوشەیی - زاوي - Angular
گیخی - خطي - Linear
گەرم - حرارة - heat
ل دور – حول - Around
لەزاتی - السرعة - Velocity
لەزدکەت – یسرع - Accelerate
لەزکرن - التسارع - Acceleration
مشە – وافر - Abundant
مێژتن - امتصاص – Absorption
مەحوا - نطاق - Band
ناڤبەینکەر - وسيط (محفز) - Catalyst
ناڤەندا بنوکی - وسط قاعدي -Medium Basic
ناڤەندا ترش - وسط حمضي - Medium Acidic
نەهەڤسەنگ - غیر متماثل - Asymmetric
نەئاسایی - شاذ، غریب - Anomalous
نەئاڤی - لا مائي Anhydrous
هۆکار- معامل - Coefficient
هێرشێ دکەت – یھاجم - Attack
هێز - القدرة - Power
هێزا کێشانێ - الجاذبية - Gravity
هێزا گرێدانێ - طاقة الرابطة - bond energy
هێزا لڤینێ - طاقة حركیة - Kinetic energy
هێڤێنێ نانی - مسحوق الخبیز - Powder Baking
هەرمی – ھرمي - Bipyramidal
هەڤکێشا کیمیایی - معادلة كیمیائیة - Equation Chemical
هەڤکێشا هەڤسەنگ - معادلة موزونة - Equation Balanced
هەڤگرتن - إتحاد - Combination
هەڤگرتی – متجاور - vicinal
هەلدبژێریت – یختار - Choose
هەلماوی – تبخر - Evaporation
وەکهەڤی – تكافؤ - Valence
وەها - نسبي – Relative
٢- مصطلحات كيميائية - Chemistry Terms
المصطلح العربي - المصطلح الكوردي - المصطلح الانكليزي
إتحاد - هەڤگرتن - Combination
إحتراق - سوژین – Combustion
احماض امینیة - ترشێت ئەمینی - Acids Amino
ارتباط - بەستن – Bonding
ارتفاع - بلنداهی – Altitude
أزرق - شین – Blue
أساس - بنیات –Base
أساسي - بنەرەتی – بنگەهین - Basic
الاستطاعة - شیان - ability
أسفل - بن – Bottom
أسود - رەش - Black
إضافة، جمع - کومکرن - Addition
آلة إحتراق - ئامیرێ سوتنێ – Engine Combustion
امتصاص – مێژتن - Absorption
أمطار حمضیة - ترشەباران - Rain Acid
الانصهار - حەلیان – Melting
انضغاط - گڤاشتن – Compression
أیون سالب – ئەیونێ نەرێنی - Anion
بطاریة - باتری – Battery
تبخر - هەلماوی – Evaporation
تجمد - بەستیبون - Freezing
تراكم، تجمع - جەمین - خرڤەکرن - Accumulation
ترتیب - رێزبەندی – Arrangement
ترتیب تصاعدي – رێزبەندیا ژێهەلی - Order Ascending
تركيز - زلکرن – Concentration
التسامي أو التصَعُّد - بەرزبون - Sublimation
تصادم - ڤێکەڤتن - پێکدادان – Collision
تصنیف - ڤاڤێرکرن – Classification
تطبیق - بکارئینان – Application
تفاعل - کاردان – Reaction
تفاعل معكوس - کاردانا بەروڤاژی - Reversible reaction
تكافؤ - وەکهەڤی – Valence
تكثف - تیرکرن – Condensation
تلوث الھواء - پیسبونی بای - Pollution Air
تنفس - بێهنکرن – Breathing
تھویة – باگورکرن – Aeration
ثنائي - جوتکانی - دووانەیی – Binary
الجاذبية - هێزا کێشانێ - Gravity
الجدول الدوري - خشتەیا دەمدور - Periodic table
جذب، تجاذب - راکێشان - Attraction
جزيء - پرتمیچک - Molecule
جمعي - زێدەکرن – Additive
جھاز - ئامیر – Apparatus
جھاز قیاس شدة اللون - ئامیرێ پیڤانا دژواریا رەنگی - Colorimeter
حادث - رویدان – Accident
حرارة - گەرم - heat
حمض - ترش – Acid
حمضي - ترشەلۆک – Acidic
حمضیة - ترشاتی – Acidity
حول - ل دور – Around
خامل - خاڤە – Inert
خصائص كیمیائیة - تایبەتمەندیێت کیمیایی - Properties Chemical
خطي - گیخی - Linear
الخلیط المنشط - تێکەلێ بزاڤکری - Complex Activated
درجة الحرارة المطلقة - پلا گەرما رەها - Temperature Absolute
درجة غلیان - پلا کەلاندنێ - Point Boiling
دقیق - رێکە – Accurate
ذرة – ئەتوم – Atom
رابطة - گرێک – Bond
زاوي - گوشەیی - Angular
زاویة - گوشە – Angle
زراعة - چاندن – Agriculture
زرنیخ - زرنیخ – Arsenic
الزمن - دەم - Time
زیت قرنفل - زەیتا قورەنفلێ - Oil Clove
سبائك - تلخ - Alloy
سحابة - عەور - Cloud
السرعة - لەزاتی - Velocity
سلسلة متفرعة - زنجیرا چقانە - Chain Branched
سلوك - رەفتار – Behavior
شاذ، غریب - نەئاسایی - Anomalous
شحنة - بار - بارکرن – Charge
شدة اللون - دژواریا رەنگی - Intensity Color
الشغل – کار - Work
صلصال - تەقن – Clay
صناعي - چێکری – Artificial
الضغط – گڤاش - Pressure
الضغط الجوي - فشارا بای - Pressure Atmospheric
طابوقة - تابوق – Brick
طاقة الرابطة - هێزا گرێدانێ - bond energy
طاقة حركیة - هێزا لڤینێ - Kinetic energy
طبقة خارجیة،غطاء - قەلپ - Coating
طحالب - کەڤزک – Algae
طول الرابطة - درێژیا گرێکێ - Length Bond
طيف - ئاشوپ - Spectrum
عدد ذري - ژمارا ئەتۆمی - Atomic number
عدیم اللون - بێرەنگ - Colorless
عمود - ستوین – Column
عنصر - پێکهاتە – Element
الغلاف الحیوي - بایۆسفێر - Biosphere
غلاف جوي - کەش وبا - Atmosphere
الغليان - کەلین – Boiling
غیر متماثل - نەهەڤسەنگ - Asymmetric
فاصلة - بێهنۆک – Comma
فاصولیاء - فاسولی – Beans
فائدة - سود – Advantage
فحم - رەژی – Charcoal
فراغ - ڤالاهی - Vacuum
فرضية - پێشبینی – Assumption
فرع - تا - Branch
الفرن اللافح - فرنا شاراندی - Furnace Blast
فعال - زڤتە – Active
فئة - جۆر – Block
قاعدة - أساس – بنیات - بنگەهە - Base
القدرة - هێز - Power
قطعة نقود - پارچا دراڤی - Coin
قلوي - قەلەوی – Alkali
قنینة - شێشە – Bottle
كأس - کاسک – Beaker
الكترون - ئلکترون - Electron
الكتلة - سەنگ - Mass
الكتلة الذرية - سەنگا ئەتومی - Atomic mass
كتلة ذرية - سەنگا ئەتۆمی - Atomic mass
كسر، تفكك - شکاندن، هەلوەریان - Cleavage
كمیة - چەندەک – Amount
كیمیاء - کیمیا – Chemistry
لا مائي نەئاڤی - Anhydrous
لاصق - پێڤەبەست –Adhesive
لەزکرن - التسارع - Acceleration
مائي - ئاڤی – Aqueous
متبادل - ڤێگرتی – Amphoteric
متجاور - هەڤگرتی – vicinal
متصل - پێڤەگرتی – Attached
متقدم - پێشکەڤتی – Advanced
مر - تەعل – Bitter
مركب - پێکهاتی – Compound
المسافة - دویری - Distance
مستقبل - ڤەگر – Acceptor
مسحوق الخبیز - هێڤێنێ نانی - Powder Baking
مضاد حیوي - دژێ زیندەیی - Antibiotic
مضاد للأكسدة - دژە ئۆکسێنەر - Antioxidant
مضاد للبكتیریا - دژێ بەکتەریان - Bacteria Anti
مضاد للحموضة – دژێ ترشاتیی - Acid -Anti
مطلق - رەها – Absolute
مطھر - بژینکەر – Antiseptic
معادلة كیمیائیة - هەڤکێشا کیمیایی - Equation Chemical
معادلة موزونة - هەڤکێشا هەڤسەنگ - Equation Balanced
معامل - هۆکار- Coefficient
مناخ - سەقا – Climate
منحني - چەمیای – Bent
میزان - کێشەر – Balance
الناتج الفعلي - دەرئەنجاما درست - Yield Actual
نباتات مائیة - چاندیێت ئاڤی - Plants Aquatic
نسبي – وەها - Relative
نشاط - چەلەنگی – Activity
نطاق - مەحوا - Band
نفس – بێهن – Breath
ھرمي - هەرمی –Bipyramidal
ھش - پلخ – Brittle
وافر - مشە – Abundant
الوزن - گرانی - Weight
وسط حمضي - ناڤەندا ترش - Medium Acidic
وسط قاعدي - ناڤەندا بنوکی - Medium Basic
وسيط (محفز) - ناڤبەینکەر - Catalyst
وظیفة، واجب - ئەرک - Assignment
وفرة - بەرفرەهی – Abundance
یتجمع - دجەمیێت – Accumulate
یتحد - پێڤەدگریت – Combine
یتفاعل – کارڤەدەت - React
یتقدم - پێش دکەڤیت – Advance
یجذب - دکێشیت – Attract
یجمع - کومدکەت – Collect
یحصل - ب دەستڤەدهێت – Acquire
یحقق - ب دەست هێنان – Achieve
یحلل - دحەلینیت – Analyze
یختار - هەلدبژێریت – Choose
یرتب - رێزبەندکەت – Arrange
یرتبط - پێگڤەدگریت – Bind
یسرع - لەزدکەت – Accelerate
یصنف - ڤاڤێردکەت – Classify
یضیف، یجمع - زێدەدکەت - Add
یظھر - دیاردبیت – Appear
یقبل - قەبیلدکەت – Accept
یقذف - دهاڤێت – Bombard
یمتص - دمێژیت – Absorb
ینتمي - دیفتکەڤیت – Belong
ینشط - زیخدکەت – Activate
یھاجم - هێرشێ دکەت – Attack
یؤثر - کارتێکەرن - Affect
٣- مصطلحات كيميائية - Chemistry Terms
المصطلح الانكليزي - المصطلح العربي - المصطلح الكوردي
ability - الاستطاعة - شیان
Absolute - مطلق - رەها
Absorb - یمتص - دمێژیت
Absorption - امتصاص – مێژتن
Abundance - وفرة - بەرفرەهی
Abundant - وافر - مشە
Accelerate - یسرع - لەزدکەت
Acceleration - لەزکرن - التسارع
Accept - یقبل - قەبیلدکەت
Acceptor - مستقبل - ڤەگر
Accident - حادث - رویدان
Accumulate - یتجمع - دجەمیێت
Accumulation - تراكم، تجمع – جەمین - خرڤەکرن
Accurate - دقیق - رێکە
Achieve - یحقق - ب دەست هێنان
Acid - -Anti مضاد للحموضة – دژێ ترشاتیی
Acid - حمض - ترش
Acidic - حمضي - ترشەلۆک
Acidity - حمضیة - ترشاتی
Acids Amino - احماض امینیة - ترشێت ئەمینی
Acquire - یحصل - ب دەستڤەدهێت
Activate - ینشط - زیخدکەت
Active - فعال - زڤتە
Activity - نشاط - چەلەنگی
Add - یضیف، یجمع - زێدەدکەت
Addition - إضافة، جمع - کومکرن
Additive - جمعي - زێدەکرن
Adhesive - لاصق - پێڤەبەست
Advance - یتقدم - پێش دکەڤیت
Advanced - متقدم - پێشکەڤتی
Advantage - فائدة - سود
Aeration - تھویة – باگورکرن
Affect - یؤثر - کارتێکەرن
Agriculture - زراعة - چاندن
Algae - طحالب - کەڤزک
Alkali - قلوي - قەلەوی
Alloy - سبائك - تلخ
Altitude - ارتفاع - بلنداهی
Amount - كمیة - چەندەک
Amphoteric - متبادل - ڤێگرتی
Analyze - یحلل - دحەلینیت
Angle - زاویة - گوشە
Angular - زاوي – گوشە یی
Anhydrous - لا مائي - نەئاڤی
Anion - أیون سالب – ئەیونێ نەرێنی
Anomalous - شاذ، غریب - نەئاسایی
Antibiotic - مضاد حیوي - دژێ زیندەیی
Antioxidant - مضاد للأكسدة - دژە ئۆکسێنەر
Antiseptic - مطھر - بژینکەر
Apparatus - جھاز - ئامیر
Appear - یظھر - دیاردبیت
Application - تطبیق - بکارئینان
Aqueous - مائي - ئاڤی
Around - حول - ل دور
Arrange - یرتب - رێزبەندکەت
Arrangement - ترتیب - رێزبەندی
Arsenic - زرنیخ - زرنیخ
Artificial - صناعي - چێکری
Assignment - وظیفة، واجب - ئەرک
Assumption - فرضية - پێشبینی
Asymmetric - غیر متماثل - نەهەڤسەنگ
Atmosphere - غلاف جوي - کەش وبا
Atom - ذرة – ئەتوم
Atomic mass - الكتلة الذرية - سەنگا ئەتومی
Atomic mass - كتلة ذرية - سەنگا ئەتۆمی
Atomic number - عدد ذري - ژمارا ئەتۆمی
Attached - متصل - پێڤەگرتی
Attack - یھاجم - هێرشێ دکەت
Attract - یجذب - دکێشیت
Attraction - جذب، تجاذب - راکێشان
Bacteria Anti - مضاد للبكتیریا - دژێ بەکتەریان
Balance - میزان - کێشەر
Band - نطاق - مەحوا
Base - قاعدة - أساس – بنیات - بنگەهە
Basic – أساسي – بنەرەتی - بنگەهین
Battery - بطاریة - باتری
Beaker - كأس - کاسک
Beans - فاصولیاء - فاسولی
Behavior - سلوك - رەفتار
Belong - ینتمي - دیفتکەڤیت
Bent - منحني - چەمیای
Binary - ثنائي - جوتکانی - دووانەیی
Bind - یرتبط - پێگڤەدگریت
Biosphere - الغلاف الحیوي - بایۆسفێر
Bipyramidal - ھرمي - هەرمی
Bitter - مر - تەعل
Black - أسود - رەش
Block - فئة - جۆر
Blue - أزرق - شین
Boiling - الغليان - کەلین
Bombard - یقذف - دهاڤێت
Bond - رابطة - گرێک
bond energy - طاقة الرابطة - هێزا گرێدانێ
Bonding - ارتباط - بەستن
Bottle - قنینة - شێشە
Bottom - أسفل - بن
Branch - فرع - تا
Breath - نفس – بێهن
Breathing - تنفس - بێهنکرن
Brick - طابوقة - تابوق
Brittle - ھش - پلخ
Catalyst - وسيط (محفز) - ناڤبەینکەر
Chain Branched - سلسلة متفرعة - زنجیرا چقانە
Charcoal - فحم - رەژی
Charge - شحنة - بار - بارکرن
Chemistry - كیمیاء - کیمیا
Choose - یختار - هەلدبژێریت
Classification - تصنیف - ڤاڤێرکرن
Classify - یصنف - ڤاڤێردکەت
Clay - صلصال - تەقن
Cleavage - كسر، تفكك - شکاندن، هەلوەریان
Climate - مناخ - سەقا
Cloud - سحابة - عەور
Coating - طبقة خارجیة،غطاء - قەلپ
Coefficient - معامل - هۆکار
Coin - قطعة نقود - پارچا دراڤی
Collect - یجمع - کومدکەت
Collision - تصادم - ڤێکەڤتن - پێکدادان
Colorimeter - جھاز قیاس شدة اللون - ئامیرێ پیڤانا دژواریا رەنگی
Colorless - عدیم اللون - بێرەنگ
Column - عمود - ستوین
Combination - إتحاد - هەڤگرتن
Combine - یتحد - پێڤەدگریت
Combustion - إحتراق - سوژین
Comma - فاصلة - بێهنۆک
Complex Activated - الخلیط المنشط - تێکەلێ بزاڤکری
Compound - مركب - پێکهاتی
Compression - انضغاط - گڤاشتن
Concentration - تكثف - تركيز - زلکرن - تیرکرن
Distance - المسافة - دویری
Electron - الكترون - ئلکترون
Element - عنصر - پێکهاتە
Engine Combustion - آلة إحتراق - ئامیرێ سوتنێ
Equation Balanced - معادلة موزونة - هەڤکێشا هەڤسەنگ
Equation Chemical - معادلة كیمیائیة - هەڤکێشا کیمیایی
Evaporation - تبخر - هەلماوی
Freezing - تجمد - بەستیبون
Furnace Blast - الفرن اللافح - فرنا شاراندی
Gravity - الجاذبية - هێزا کێشانێ
heat - حرارة - گەرم
Inert - خامل - خاڤە
Intensity Color - شدة اللون - دژواریا رەنگی
Kinetic energy طاقة حركیة - هێزا لڤینێ
Length Bond - طول الرابطة - درێژیا گرێکێ
Linear - خطي - گیخی
Mass - الكتلة - سەنگ
Medium Acidic - وسط حمضي - ناڤەندا ترش
Medium Basic - وسط قاعدي - ناڤەندا بنوکی
Melting - الانصهار - حەلیان
Molecule - جزيء - پرتمیچک
Oil Clove - زیت قرنفل - زەیتا قورەنفلێ
Order Ascending - ترتیب تصاعدي – رێزبەندیا ژێهەلی
Periodic table - الجدول الدوري - خشتەیا دەمدور
Plants Aquatic - نباتات مائیة - چاندیێت ئاڤی
Point Boiling - درجة غلیان - پلا کەلاندنێ
Pollution Air - تلوث الھواء - پیسبونی بای
Powder Baking - مسحوق الخبیز - هێڤێنێ نانی
Power - القدرة - هێز
Pressure - الضغط – گڤاش
Pressure Atmospheric - الضغط الجوي - فشارا بای
Properties Chemical - خصائص كیمیائیة - تایبەتمەندیێت کیمیایی
Rain Acid - أمطار حمضیة - ترشەباران
React - یتفاعل - کارڤەدەت
Reaction - تفاعل - کاردان
Relative - نسبي – وەها
Reversible reaction - تفاعل معكوس - کاردانا بەروڤاژی
Spectrum - طيف - ئاشوپ
Sublimation - التسامي أو التصَعُّد - بەرزبون
Temperature Absolute - درجة الحرارة المطلقة - پلا گەرما رەها
Time - الزمن - دەم
Vacuum - فراغ - ڤالاهی
Valence - تكافؤ - وەکهەڤی
Velocity - السرعة - لەزاتی
vicinal - متجاور - هەڤگرتی
Weight - الوزن - گرانی
Work - الشغل – کار
Yield Actual - الناتج الفعلي - دەرئەنجاما درست
2024 – احمد علي