Συνέντευξη της Προέδρου της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων στην Εφημερίδα Καθημερινή της Κυριακής της 24ης – 2 - 2013

»Πάντως, ενημερώσαμε την κοινή γνώμη, παρότι δεν το συνηθίζαμε έως τώρα, θεωρώντας ότι ο δικαστής μιλάει μέσα από τις αποφάσεις του στο δικαστήριο, όχι μέσα από τα κανάλια. Ηταν αναγκαία όμως η ενημέρωση αυτή προς την κοινή γνώμη, για να δει ποιο είναι το έργο και ο φόρτος, τα καθήκοντα του δικαστή, διότι οι περισσότεροι μένουν με την εντύπωση ότι το έργο του περιορίζεται εντός του δικαστηρίου. Το κυρίως έργο του δικαστή όμως είναι στο σπίτι του, όπου μελετά τις δικογραφίες των αστικών υποθέσεων, γράφοντας ατελείωτες ώρες. Οφείλω να πω πως παρότι οι κινητοποιήσεις των δικαστών διήρκεσαν επί τετράμηνο δεν υπήρξαν αντιδράσεις ούτε από την κοινωνία ούτε από δικηγορικούς συλλόγους. Κατανόησαν, θα έλεγα συμμερίστηκαν, ότι ήταν δικαιολογημένες οι αντιδράσεις και τα αιτήματα των δικαστών».

Απλοποίηση διαδικασιών για να αποσυμφορηθούν τα δικαστήρια

Η κ. Θάνου υπογραμμίζει το γεγονός ότι το άρθρο του Συντάγματος περί ισοτιμίας των τριών κλάδων εξουσίας «δεν το έχουν πολλά συντάγματα ευρωπαϊκών χωρών. Εν τούτοις, εξ όσων γνωρίζω, σε καμία άλλη χώρα δεν υπάρχει από πλευράς κυβέρνησης αυτή η απαξίωση προς τη δικαιοσύνη. Με τις περικοπές που σας ανέφερα φθάσαμε στο σημείο όπου δεν είναι ανάλογες οι αποδοχές με το λειτούργημά τους. Π.χ., οι πρωτοδίκες, που αποτελούν περίπου το 50% του συνόλου των δικαστών, παίρνουν κατά μέσο όρο 1.600 - 1.800 ευρώ καθαρά τον μήνα, ανάλογα με τον χρόνο υπηρεσίας. Δεν επαρκούν ούτε για την άσκηση των καθηκόντων τους, και σας εξήγησα γιατί. Μετά απ’ όλα αυτά, λοιπόν, και αφού δεν βρήκαμε ανταπόκριση από πλευράς κυβερνήσεως, προσφύγαμε στο μισθοδικείο, αρμόδιο όργανο αποκλειστικά για τις αξιώσεις των δικαστών, και ζητήσαμε να αναγνωριστούν οι τόσο υψηλού επιπέδου περικοπές ως αντισυνταγματικές. Είμαστε τώρα σε αναμονή. Πιστεύουμε ότι τον Μάιο θα εκδικαστεί η υπόθεσή μας».

Οταν αναφέρω μια πρόσφατη αντιπαράθεσή της με τον υπουργό κ. Δένδια, διευκρινίζει: «Προέκυψε μετά από επικριτικές δηλώσεις του για τον χειρισμό τον οποίο έκανε ο ειδικός ανακριτής του εφετείου στο θέμα της τρομοκρατίας. Βεβαίως και οι δικαστικές αποφάσεις κρίνονται, αλλά με επιστημονικά επιχειρήματα και όχι με βάση το αν είναι αρεστές ή όχι στους πολιτικούς. Με τέτοια σχόλια κλονίζεται η εμπιστοσύνη του πολίτη στην αμεροληψία του δικαστή. Η δουλειά του δικαστή δεν είναι με τις αποφάσεις του να είναι αρεστός στον εκάστοτε πολιτικό, το αντίθετο».

Παθογένειες

Ρωτώ την κ. Θάνου, τι γίνεται με παθογένειες της ελληνικής δικαιοσύνης που μας βασανίζουν διαχρονικά, όπως π.χ. η παράλογη καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης. «Αυτή είναι όντως η μεγαλύτερη παθογένεια», λέει. «Είναι φιλόδικος ο Ελληνας. Προσφεύγει στο δικαστήριο πολύ πιο εύκολα από έναν Ευρωπαίο. Επίσης, δεν είναι ακριβή η δικαιοσύνη στην Ελλάδα. Στο εξωτερικό, τα παράβολα και οι αμοιβές των δικηγόρων είναι υψηλότερες, οπότε το σκέφτεται ο πολίτης. Εδώ είναι πολύ πιο φθηνά. Από την άλλη, πρέπει να διασφαλίζουμε τη δημοκρατία, άρα και ο φτωχός πρέπει να έχει τη δυνατότητα να προσφεύγει στη δικαιοσύνη. Οπότε, το ζήτημα χρειάζεται να το δούμε με προσοχή.

»Μία ακόμα αιτία γι’ αυτές τις καθυστερήσεις είναι ότι δεν υπάρχουν στην Ελλάδα οι θεσμοί που υπάρχουν σε άλλα κράτη, όπως της διαμεσολάβησης, ένα είδος διακανονισμού της υπόθεσης προτού φθάσει στο δικαστήριο. Το αγγλοσαξωνικό και τα άλλα ευρωπαϊκά, ηπειρωτικά κράτη, τα οποία έχουν δικαστικό σύστημα παρόμοιο με το ελληνικό, το ακολουθούν. Το 2010 ψηφίστηκε και εδώ ο θεσμός της διαμεσολάβησης και γίνεται ήδη εκπαίδευση ορισμένων δικηγόρων ώστε να ακολουθείται αυτό το στάδιο. Τον Μάρτιο θα γίνει ένα ειδικότερο συνέδριο - σεμινάριο σε συνεργασία με δικαστικές ενώσεις και το υπουργείο Δικαιοσύνης για να ενημερωθεί ο πολίτης και να εμπιστευθεί το σύστημα αυτό. Τον συμφέρει πολύ περισσότερο και οικονομικά και από πλευρά χρόνου - και η ψυχική φθορά θα είναι μικρότερη. Επίσης, πρέπει να απλοποιηθούν ορισμένες διαδικασίες ώστε να αποσυμφορηθούν τα δικαστήρια και να υπάρχει και ένας τρόπος επιτάχυνσης της εκδικάσεως των διαφορών, ώστε μέχρι ένα σημείο να θεραπευθεί αυτή η παθογένεια. Περισσότερο απ’ όλους αυτή η κατάσταση στενοχωρεί τον ίδιο τον δικαστή και επηρεάζει πάρα πολύ την οικονομική ανάπτυξη. Γι’ αυτό λέγαμε στην κυβέρνηση ότι σε τόσο δύσκολες περιόδους αν δεν λειτουργεί ομαλά η δικαιοσύνη, πώς θα επιτύχει την καταπολέμηση της διαφθοράς, της είσπραξης των φόρων, πράγματα που επιβάλλεται να γίνουν; Γιατί λέω ότι είναι και μοχλός οικονομικής ανάπτυξης η ομαλή λειτουργία της δικαιοσύνης; Διότι όταν ο πολίτης ξέρει ότι θα προσφύγει, θα δικαστεί από έναν αμερόληπτο δικαστή και θα αποδοθεί τάχιστα η ορθή απονομή δικαιοσύνης, αυτά τα δύο φέρνουν ασφάλεια των συναλλαγών, αναπτύσσονται οι επενδύσεις, διότι ο επιχειρηματίας θα πρέπει να ξέρει ότι οι εκκρεμότητές του θα εκδικαστούν γρήγορα και σωστά, για να επενδύσει σε αυτήν τη χώρα. Αν πάρει 6 - 7 χρόνια η εκδίκαση μιας υπόθεσης γιατί να επενδύσει; Ολη αυτή η κατάσταση οδήγησε και στην ασυδοσία ορισμένων επιχειρηματιών που αισθάνονται ότι η δικαιοσύνη καθυστερεί».

Η κ. Θάνου αισθάνεται ιδιαίτερα υπερήφανη ως πρόεδρος της ΕΔΕ, και μάλιστα η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στην ιστορία της. «Και στη χειρότερη κρίση που έζησε ποτέ ο κλάδος», υπογραμμίζει. Θυμάται που όταν ξεκινούσε το 1975 οι γυναίκες στο δικαστικό σώμα ήταν ελάχιστες και η καχυποψία από παντού διάχυτη. Τώρα πια αυτό έχει εξαφανιστεί. «Σήμερα το 65% περίπου των δικαστών είναι γυναίκες», λέει. Χαίρεται επίσης διότι επί των ημερών της η ΕΔΕ έκανε μεγάλα ανοίγματα στο εξωτερικό, ενώ επιμένει ότι «ο δικαστής μπορεί να δέχεται πιέσεις αλλά εξαρτάται από τον ίδιο να κρατάει τις πόρτες κλειστές σε τέτοιου τύπου παρεμβάσεις. Ο δικαστής δίνει λογαριασμό στη συνείδησή του και στον Θεό. Σε κανέναν άλλο».

Η συνάντηση

Γευματίσαμε στο εστιατόριο «Αλεξάνδρα», Αργεντινής Δημοκρατίας 8Α & Ζωναρά 21, Πάρκο Παναθήναια, Λεωφ. Αλεξάνδρας. Η κ. Θάνου πήρε ψαρόσουπα, εμείς σνίτσελ με σάλτσα μουστάρδα. Μοιραστήκαμε ψητά μανιτάρια. Η κ. Θάνου ήπιε ένα ποτήρι λευκό κρασί, εμείς αρκεστήκαμε σε αναψυκτικό. Συνολικός λογαριασμός, 40 ευρώ.

Oι σταθμοί της

1950

Γεννιέται στη Χαλκίδα.

1968

Πρώτο έτος στη Νομική Σχολή Αθηνών. Οπως λέει, «από μαθήτρια του γυμνασίου ήξερα ότι ήθελα να ασχοληθώ με τη νομική επιστήμη».

1975

Γίνεται μέλος του Δικαστικού Σώματος. «Σε μια εποχή όπου οι ελάχιστες γυναίκες δικαστίνες τρόμαζαν να πείσουν τους άλλους δικαστές, τους δικηγόρους, αλλά και τους πολίτες ότι μπορούμε να είμαστε το ίδιο ικανές στο λειτούργημα αυτό. Αλλαξαν πολλά από τότε».

1980

Μεταπτυχιακό στη Σορβόννη (Paris II). «Δικαστίνα ούσα πήγα στο Παρίσι για ένα μεταπτυχιακό πάνω στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο».

2008

Ονομάζεται αρεοπαγίτης. «Ιδιαίτερα τιμητικός τίτλος. Ξέρεις ότι πλέον έχεις φτάσει στο αποκορύφωμα της καριέρας σου».

2012

Γίνεται η πρώτη γυναίκα που ψηφίζεται πρόεδρος στην Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων. Εγγαμος με τρία παιδιά, ο σύζυγός της είναι επίτιμος αρεοπαγίτης.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_24/02/2013_512294

http://www.ende.gr/anakoinoseis.asp?id=198