Μία διεθνής οπτική γωνία της μείωσης των αποδοχών των ελλήνων δικαστικών λειτουργών

Σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ. 2 του Καταστατικού του Συμβουλίου της Ευρώπης η Επιτροπή Υπουργών , η οποία σύμφωνα με το άρθρο 13 αποτελεί το όργανο που ενεργεί εκ μέρους του Συμβουλίου της Ευρώπης, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις προβαίνει σε Συστάσεις (Recommendations) προς τις κυβερνήσεις των κρατών – μελών.  Σε μία από αυτές τις συστάσεις και συγκεκριμένα την υπ’ αριθ. 12/2010 σύσταση η Επιτροπή εξέδωσε Σύσταση προς τα κράτη – μέλη σχετικά με την ανεξαρτησία, την αποτελεσματικότητα και την ευθύνη των δικαστών.

Στα άρθρα 53 έως 55 της ως άνω Σύστασης γίνεται μνεία στις αποδοχές των δικαστών. Ειδικότερα στο άρθρο 54 εδ. α΄ αναφέρεται ότι : «Οι αποδοχές των δικαστών πρέπει να είναι αντίστοιχες με το επάγγελμά τους και τις ευθύνες τους και ικανές να τους προστατεύσουν από κινήσεις που στόχο έχουν τον επηρεασμό των αποφάσεών τους». Στο τελευταίο μάλιστα εδάφιο του ίδιου άρθρου υπάρχει ρητή διάταξη σύμφωνα με την οποία «ειδική νομοθετική πρόβλεψη πρέπει να εισαχθεί ως εξασφάλιση απέναντι σε μείωση των αποδοχών που στοχεύει ειδικά σε δικαστές» («Specific legal provisions should be introduced as a safeguard against a reduction in remuneration aimed specifically at judges»).

Θα μπορούσε κανείς να αντιλέξει ότι στην ελληνική περίπτωση η μισθολογική μείωση δεν αφορά μόνο σε δικαστές, αλλά είναι γενικότερη. Όμως, και πάλι, η ερμηνεία της συγκεκριμένης διάταξης θα πρέπει να γίνει υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας, αρχή η οποία διέπει όλα τα συστήματα δικαίου. Αρχή της αναλογικότητας , η οποία πρέπει να εφαρμοστεί ώστε να μην διαταραχθεί η συνταγματικά κατοχυρωμένη αναλογία των αποδοχών των δικαστικών λειτουργών σε σχέση με το λειτούργημά τους.

Από τη μία πρέπει λοιπόν να αναρωτηθούμε: υπάρχει, κατ’ εφαρμογή της παραπάνω Σύστασης, η διάταξη στην ημεδαπή νομοθεσία, η οποία θα λειτουργήσει ως ασπίδα στη μείωση των αποδοχών των δικαστικών λειτουργών σήμερα; Από την άλλη πρέπει να επισημανθεί : οι δύο εκ των τριών φορέων της τρόϊκα έχουν ευρωπαϊκή προέλευση. Ποια είναι η θέση τους όταν παραβιάζεται η προαναφερθείσα σύσταση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης; Ρητορικά ερωτήματα που δεν πρόκειται να βρουν απάντηση ή μήπως πρέπει να λειτουργήσουν ως δείκτης κατεύθυνσης των επόμενων κινήσεών μας, ώστε να προβληματιστεί η συνείδηση των δανειστών μας και να μην απολεσθεί η εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού στη δικαιοσύνη αυτή τη δύσκολη χρονική συγκυρία;

Πέτρος Αλικάκος

Δ.Ν., Πρωτοδίκης