ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΟ Ν. 3994/2011 «Εξορθολογισμός και βελτίωση στην απονομή της πολιτικής δικαιοσύνης και άλλες Διατάξεις»

EDITORIAL

                Πριν προχωρήσω στις  παρατηρήσεις  μου επί των  νέων διατάξεων θα ήθελα να κάνω μία επισήμανση:

όταν προβαίνεις σε τέτοιου είδους αλλαγές, οι οποίες επιφέρουν σημαντικές τροποποιήσεις σε ένα νομοθέτημα όπως ο ΚΠολΔ και αλλάζουν τις δωσιδικίες, καλό θα ήταν να προβλέπεις και ένα  χρονικό διάστημα ικανό για την προσαρμογή των δικαστηρίων – δικαστών και των δικηγόρων ώστε η  μετάβαση στο νέο νομοθετικό καθεστώς να γίνει με τρόπο ήπιο. Διότι με την αφαίρεση ύλης από το Πολυμελές και τη μεταφορά της στο Μονομελές, είναι αναγκαίο να συγκληθούν οι ολομέλειες των δικαστηρίων προκειμένου να επανακαθορίσουν τον αριθμό των εγγραφομένων υποθέσεων στα πινάκια. Μέχρι τότε δύο λύσεις υπάρχουν: α) ή αγνοείς τον κανονισμό και εγγράφεις παρατύπως και παρανόμως υποθέσεις καθ’ υπέρβαση του ανωτάτου αριθμού και κατά το δοκούν (ως δικαστής προσδιορισμού ή πρόεδρος υπηρεσίας) ή β) τηρείς τον κανονισμό και προσδιορίζεις τις επιπλέον υποθέσεις που έρχονται από το Πολυμελές για το 2013, 2014… Ομοίως, οι δικηγόροι από τη μια στιγμή στην άλλη βρέθηκαν να έχουν καταθέσει δικόγραφα σε αναρμόδια δικαστήρια. Διότι ο νέος νόμος άρχισε να ισχύει από τη δημοσίευσή του στο Φ.Ε.Κ. στις 25-7-2011, με συνέπεια όσες αγωγές και διαταγές πληρωμής κατατέθηκαν στο Μονομελές Πρωτοδικείο εκείνην την ημέρα ή το πρωί της επομένης (το Φ.Ε.Κ. κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο μετά τις 15.00 της 25-7-2011) με ποσό π.χ.14.000 ΕΥΡΩ, να κινδυνεύουν να κριθούν ότι εισήχθηκαν σε αναρμόδιο δικαστήριο. Στις 27-7-2011 ήμουν Πρόεδρος υπηρεσίας και «τρέχαμε» με τους γραμματείς να ξεχωρίσουμε ποιες αγωγές και διαταγές πληρωμής κατατέθηκαν στις 25 και 26-7-2011 με ποσό μικρότερο των 20.000 ΕΥΡΩ, ώστε να καλέσουμε τους συνηγόρους για να τις αποσύρουν και να τις εισάγουν εκ νέου στο Ειρηνοδικείο. Τέτοια φαινόμενα όμως  προφανώς και δεν ενδυναμώνουν  την ασφάλεια δικαίου και την εμπιστοσύνη του πολίτη προς το κράτος.

Τώρα ως προς τις διατάξεις του νέου νόμου.

 Άρθρο 1

Με την τροποποίηση που έγινε, η καθ’ ύλη αρμοδιότητα σε περίπτωση επικουρικής σώρευσης αγωγών,  προσδιορίζεται από το ανώτερο ως προς την αξία αίτημα. Και πριν προλάβει κάποιος να μιλήσει περί αυτονόητου, σας ενημερώνω ότι πολυμελές δικαστήριο απέρριψε την κυρία βάση ως μη νόμιμη και παρέπεμψε στο μονομελές την επικουρική λόγω καθ’ ύλην αναρμοδιότητας!!!

 Άρθρο 2

Μετά από μία δεκαετία, επιτέλους αυξάνονται τα ποσά της καθ’ ύλην αρμοδιότητας, ώστε να συμβαδίζουν με τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες.

Άρθρο 3

1. (βλ. παρατήρηση άρθρου 2)

2. Καταργείται η εξαιρετική αρμοδιότητα του μονομελούς έναντι του πολυμελούς για  διαφορές που αφορούν τον καθορισμό, τη μείωση ή την αύξηση της συνεισφοράς του καθενός από τους συζύγους για τις ανάγκες της οικογένειας, της διατροφής που οφείλεται εξαιτίας γάμου, διαζυγίου ή συγγένειας, των δαπανών τοκετού και της διατροφής της άγαμης μητέρας και της διατροφής της μητέρας από την κληρονομική μερίδα που είχε επαχθεί στο τέκνο που αυτή κυοφορεί.

3. Τα μονομελή πρωτοδικεία θα εκδικάζουν πλέον τις εφέσεις των ειρηνοδικείων. Θεωρώ τη συγκεκριμένη ρύθμιση  εσφαλμένη. Η λογική της διάταξης έγκειται στο ότι με την κατάργηση των διασκέψεων θα επιταχυνθεί ο χρόνος έκδοσης αποφάσεων. Μα οι παρεπιδημούντες στην Ιερουσαλήμ γνωρίζουν καλώς ότι η διάσκεψη δεν αποτελεί πρόβλημα για το δικαστή. Ο μεγάλος «αντίπαλος» είναι η υπερβολική χρέωση. Ο ίδιος δικαστής που ήταν εισηγητής στο πολυμελές, θα εκδικάσει στο μονομελές την έφεση. Και πριν 150 δικογραφίες είχε και μετά 150 δικογραφίες θα έχει. Και πριν θα έβγαζε την υπόθεση σε Χ μήνες και τώρα θα βγάλει την υπόθεση σε Χ μήνες. Σκοπός του ενδίκου μέσου της έφεσης είναι να κριθεί η υπόθεση για δεύτερη φορά από ένα ανώτερο δικαστήριο, το οποίο θα εντοπίσει τυχόν λάθη της πρωτόδικης απόφασης (τόσο νομικά όσο και ουσίας) και θα τα διορθώσει. Τρεις άνθρωποι πάντα είναι καλύτεροι από έναν, χωρίς να ξεχνάμε ότι πολλές φορές στις διασκέψεις παρίστανται και τα υπόλοιπα μέλη της σύνθεσης τα οποία περιμένοντας να διασκεφθούν τις δικές τους υποθέσεις μπορεί να συνεισφέρουν (χωρίς δικαίωμα ψήφου) στη συζήτηση και στην επίλυση σοβαρών ζητημάτων (μην ξεχνάμε ότι το επίδομα των 176 ΕΥΡΩ έφτασε μέχρι τον ΑΠ). Κρίνω απαραίτητο, επειδή η έφεση παρουσιάζει τεχνικά ζητήματα στον τρόπο γραφής και δομής, οι πρόεδροι πρωτοδικών (τώρα που η ύλη του πολυμελούς μειώθηκε και άρα και η δικής τους απασχόληση) στα πρωτοδικεία των οποίων θα τοποθετηθούν νέοι πρωτοδίκες, να βοηθήσουν τους συναδέλφους κατά τη σύνταξη της έφεσης, όχι βέβαια στην ουσιαστική τους κρίση όσο στα ζητήματα που θα αντιμετωπίσουν (επαναφορά ισχυρισμών, αντίθετες εφέσεις με αντίθετες αγωγές, μεταβιβαστικό αποτέλεσμα κ.τ.λ.).

Παρόλα αυτά  επ’ ουδενί δέχομαι ότι με τη νέα ρύθμιση υπάρχει «το ενδεχόμενο ευχερέστερης άσκησης αθέμιτων πιέσεων για τον επηρεασμό της κρίσης του ενός δικαστή σε σχέση με τη δυνατότητα αθέμιτου επηρεασμού της κρίσης τριών δικαστών» (sic). Όσο ευχερής ήταν ο επηρεασμός του δικαστή όταν δίκαζε μέχρι τώρα πολιτικές ή ποινικές υποθέσεις στο  μονομελές, άλλο τόσο θα είναι και με το νέο καθεστώς. Και θεωρώ ότι τέτοιες επιφυλάξεις δε θα έπρεπε  να διατυπώνονται από θεσμικά όργανα του χώρου της δικαιοσύνης.

 Άρθρο 4

1. Επαναπροσδιορίζεται η αρμοδιότητα των πολυμελών πρωτοδικείων  (βλ. προηγούμενα σχόλια)

 2. Ιδρύονται μονομελή εφετεία στα οποία θα υπάγονται οι εφέσεις κατά των αποφάσεων των μονομελών πρωτοδικείων (ισχύει εν πολλοίς το σχόλιο που έγινε στο άρθρο 3 §3)

 Άρθρο 5 

 1. Στη συντρέχουσα αρμοδιότητα του άρθρου 35 θα υπάγονται πλέον όλες οι αξιώσεις από αδικοπραξία και όχι μόνον από αξιόποινες πράξεις. Ορθή τροποποίηση, κατά τη γνώμη μου, προς το συμφέρον του ζημιωθέντος.

 2. Η  προηγούμενη τροποποίηση καταλαμβάνει και τα αυτοκινητικά ατυχήματα και για το λόγο αυτό  το άρθρο 40 Α καταργείται.

 Άρθρο 6

Ορθά ο νομοθέτης ενισχύει τη δικονομική θέση του δικαιούχου  διατροφής, εισάγοντας συντρέχουσα κατά τόπον αρμοδιότητα του δικαστηρίου όπου αυτός έχει  την κατοικία του ή τη διαμονή του.

 Άρθρο 7

 1. Πλέον στα ειρηνοδικεία οι διάδικοι θα πρέπει να παρίστανται με δικηγόρο αν το ποσό της διαφοράς είναι άνω των 12.000 ΕΥΡΩ.

Τη στιγμή που στις εργατικές διαφορές στο μονομελές ο διάδικος μπορεί να παρίσταται αυτοπροσώπως και ανεξαρτήτως ποσού (άρθρο 665 ΚΠολΔ), παρά τη σοβαρότητα του αντικειμένου, είναι τουλάχιστον άστοχο  να επιβάλλεται στο ειρηνοδικείο η υποχρεωτική παράσταση με δικηγόρο πάνω από το ποσό των 12.000 ΕΥΡΩ, καθώς έρχεται σε αντίθεση με το χαρακτήρα των ειρηνοδικείων ως κατ’ εξοχήν δικαστηρίων της ελληνικής υπαίθρου. Άλλωστε οι διάδικοι τις περισσότερες φορές (99%) αποφεύγουν  να παρίστανται χωρίς δικηγόρο, έστω και στο ειρηνοδικείο.

2. Πολύ σωστά η πληρεξουσιότητα με ιδιωτικό έγγραφο θα ισχύει πλέον πλην της εκουσίας δικαιοδοσίας και των εργατικών διαφορών και στις άλλες διαδικασίες (με εξαίρεση τις  διαδικασίες στον ΑΠ). Πιστεύω ότι οι κ.κ. συνήγοροι θα προσκομίζουν στο εξής την πληρεξουσιότητα του πελάτη τους, καθώς η διαδικασία θα είναι ανέξοδη και γρήγορη (όπως  στον ΚΠοινΔ).

Άρθρο 8

 Τροποποιούνται οι διατάξεις των εκθέσεων επίδοσης και εισάγεται η δυνατότητα  σύνταξης της έκθεσης  με ηλεκτρονικά μέσα.

 Άρθρο 9

Πλέον τα  δικόγραφα είναι δυνατόν να υποβάλλονται και με ηλεκτρονικά μέσα. Πάρα πολύ σωστή πρόβλεψη, που θα συμβάλει στη μείωση του χρόνου και του κόστους κατάθεσης των δικογράφων (δικηγόρος Αθηνών με το πάτημα ενός κουμπιού  καταθέτει δικόγραφο στη Θεσσαλονίκη. ) καθώς και στη μείωση της γραφειοκρατίας. Όμως το πρόβλημα έγκειται στην έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής, καθώς υπάρχουν ακόμα και Εφετεία που δε διαθέτουν καν σύνδεση internet. Ίσως γι’ αυτό το άρθρο 72 του νόμου προβλέπει ότι η συγκεκριμένη διάταξη θα τεθεί σε εφαρμογή μετά από Π.Δ. που θα εκδοθεί με πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Προσωπικά (και νομίζω όλοι οι συνάδελφοι και οι συνήγοροι) περιμένω την ημέρα που τα δικόγραφα θα κατατίθενται σε ηλεκτρονική μορφή και η δικογραφία θα παραδίδεται στο δικαστή ομοίως σε ηλεκτρονική μορφή, στο mail του ή σε CD, με όλα τα έγγραφα «σκαναρισμένα» και έτοιμα προς επεξεργασία.

Άρθρο 10

Τροποποιεί διατάξεις των επιδόσεων.

Άρθρο 11

 Πλέον η επίδοση δεν επιτρέπεται (πλην των αναφερομένων εξαιρέσεων) να γίνει νύχτα, Σάββατο ή Κυριακή ή άλλη εορτή που ορίζεται από το νόμο ως αργία.

 Άρθρο 12

 1. Αν απουσιάζει ο παραλήπτης του επιδιδομένου εγγράφου, αυτό παραδίδεται  πλέον σε ενήλικο και όχι απλά  σε συγγενή ή υπηρέτη που συνοικεί μαζί του (έστω και ανήλικο).  Ορθότατη διάταξη, χωρίς ανάγκη περαιτέρω σχολίων.

 2. Επιτέλους ο νομοθέτης, προστατεύοντας τα προσωπικά δεδομένα των διαδίκων, επιβάλει η θυροκόλληση να γίνεται αφού  το έγγραφο τεθεί  σε ενσφράγιστο φάκελο.

 Άρθρο 13

Τροποποιεί διατάξεις των επιδόσεων.

 Άρθρο 14

Το Σάββατο θεωρείται πλέον ρητά εξαιρετέα και μη εργάσιμη ημέρα, με όλες τις δικονομικές συνέπειες ως προς τις προθεσμίες και τις επιδόσεις (ήδη το θέμα είχε λυθεί νομολογιακά από τον ΑΠ).

 Άρθρο 15

Τροποποιεί διατάξεις των προθεσμιών.

Άρθρο 16

Αυξάνεται το ανώτατο όριο του προκαταβλητέου ποσού σε δίκες διατροφής, από 150 σε 300 ΕΥΡΩ. Σωστή μεταβολή, που ανταποκρίνεται στην αύξηση των δικαστικών εξόδων.

 Άρθρο 17

 1. Πολύ ορθά αίρεται ο όρος της αμοιβαιότητας για να δοθεί το ευεργέτημα της πενίας σε αλλοδαπούς.

 2. Ορίζονται οι λεπτομέρειες για τη χορήγηση του ευεργετήματος της πενίας.

 Άρθρο 18

 1. Ορίζονται οι συνέπειες αν με αναληθείς δηλώσεις δόθηκε το ευεργέτημα της πενίας .

 2 και 3. αυξάνονται οι ποινές τάξης οι οποίες είχαν μείνει σταθερές από το 1993.

 Άρθρο 19

Επέρχεται ριζική μεταβολή του άρθρου 214 Α η οποία καταλαμβάνει και τις ήδη ασκηθείσες αγωγές (άρθρο 72 §3). Το άρθρο 214 Α, παρά το φιλόδοξο στόχο του να μειώσει την ύλη του πολυμελούς πρωτοδικείου με την εξώδικη επίλυση της διαφοράς, παρέμεινε κενό γράμμα, καθώς ελάχιστες υποθέσεις συμβιβάζονταν, ενώ αποτέλεσε αιτία, όταν δεν είχε προηγηθεί η προδικασία που προέβλεπε, να κηρύσσονται οι συζητήσεις απαράδεκτες. Πλέον ο εξώδικος συμβιβασμός, ορθά, είναι προαιρετικός (τέλος το γνωστό σφραγιδάκι στις αγωγές του πολυμελούς)  και το πρακτικό του συμβιβασμού επικυρώνεται  από το δικαστή (στα μονομελή δικαστήρια) ή τον πρόεδρο του δικαστηρίου (στις πολυμελείς), ενώπιον του οποίου εκκρεμεί η αγωγή ή το ένδικο μέσο. Με την επικύρωση του πρακτικού επέρχεται κατάργηση της δίκης.

 Άρθρο 20

Τα δικόγραφα μπορεί να κατατίθενται και με ηλεκτρονικά μέσα (ισχύει ό,τι λέχθηκε στο άρθρο 9 ανωτέρω)

 Άρθρο 21

Πλέον και οι αγωγές διάρρηξης δικαιοπραξίας ως καταδολιευτικής θα πρέπει να εγγράφονται στα βιβλία διεκδικήσεων.

Ορθή διάταξη που σκοπεύει στην προστασία των καλόπιστων τρίτων.

 Άρθρο 22

1. Η διόρθωση της αγωγής μπορεί να γίνεται πλέον και με προφορική δήλωση στα πρακτικά.

 2. Ένα θέμα που είχε προκαλέσει έντονες διαφωνίες τόσο μεταξύ των δικαστών και των δικηγόρων όσο και μεταξύ των ιδίων των δικαστών, ήταν τι γίνεται αν κατά την εκφώνηση της υπόθεσης λείπουν τα ένσημα από το πινάκιο. Και αν μεν ήσαν παρόντες αμφότεροι οι διάδικοι δεν υπήρχε πρόβλημα. Όταν όμως έλειπε ένας από τους διαδίκους, υπήρχε η άποψη (την οποία ενστερνιζόμουνα και εγώ) ότι η υπόθεση δεν μπορεί να εκφωνηθεί ούτε να διορθωθεί η έλλειψη του πινακίου, καθώς ο απολειπόμενος διάδικος μπορεί να είχε δει ότι έλειπαν τα ένσημα και άρα ότι δε θα συζητείτο η υπόθεσή του. Πλέον ελλείψεις ή σφάλματα του πινακίου, ως προς τα στοιχεία των διαδίκων, των εκδικαζόμενων υποθέσεων και τη σήμανση του, συμπληρώνονται κατά την εκφώνηση της υπόθεσης ύστερα από προφορική αίτηση οποιουδήποτε διαδίκου.

 3 και 4. Η τροποποίηση της παραγράφου  2 του άρθρου 233, που ισχύει και για τις εκκρεμείς υποθέσεις, επιφυλάσσει στο δικαστή το ρόλο του διαμεσολαβητή. Προβλέπει ότι  το δικαστήριο επιχειρεί συμβιβαστική επίλυση της διαφοράς η οποία μπορεί να συνεχιστεί μετά την εκδίκαση των υπολοίπων υποθέσεων σε οποιαδήποτε  αίθουσα ή και γραφείο του οικείου δικαστικού καταστήματος.

Καλώς δίδεται αυτή η δυνατότητα στο δικαστή. Όμως, η μικρή μου πείρα με έχει διδάξει ότι οι διάδικοι αν είναι έτοιμοι να συμβιβαστούν, το πράττουν από το πρώτο λεπτό της συζήτησης, άντε το πρώτο δεκάλεπτο. Διαφορετικά, όση προσπάθεια και αν καταβάλει ο δικαστής και οι συνήγοροί τους, αν οι διάδικοι είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν σε δίκη, περιττεύει οποιαδήποτε προσπάθεια για συμβιβασμό. Ίσως είναι ένας από τους λόγους που απέτυχε το παλαιό άρθρο 214 Α. 

5.  Εισάγεται η πρόβλεψη ότι ο  δικαστής πρέπει να φροντίζει  τα πρόσωπα που μετέχουν στη συζήτηση να συμπληρώνουν τους ισχυρισμούς που υποβλήθηκαν ελλιπώς και αορίστως με προφορική δήλωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά.

Το ερώτημα είναι μέχρι ποιο σημείο διορθώνεται η αοριστία; Και ποια η κύρωση του δικαστή αν δε ζητήσει τη συμπλήρωση; Και τελικά μήπως  περνάμε από το συζητητικό σύστημα στο ανακριτικό; Η διάγνωση της αοριστίας δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση και δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε περάσει ώρες και ημέρες ψάχνοντας για μία απόφαση ή μία αναφορά στα βιβλία, προκειμένου να απαντήσουμε στην ένσταση αοριστίας που προβάλουν οι εναγόμενοι. Εξάλλου, στα μονομελή πρωτοδικεία, η χρέωση των υποθέσεων γίνεται την ημέρα της δικασίμου, οπότε δεν υπάρχει ικανός χρόνος για την εύρεση όλων των αοριστιών του δικογράφου. Παράλληλα, επειδή  η προκατάθεση προτάσεων στο μονομελές δεν είναι υποχρεωτική, δεν υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος για να  γίνει η διόρθωση των αορίστων ισχυρισμών των εναγομένων. Εκτός και αν  ο δικαστής  διακόπτει τη συνεδρίαση, διαβάζει τις προτάσεις και τους ισχυρισμούς και συνεχίζει τη διαδικασία. Όμως έτσι ζήτημα είναι αν εκδικαστούν τρεις υποθέσεις. Στην ουσία προβλέπω ότι η συγκεκριμένη  διάταξη δε θα βρει έδαφος ευρείας  εφαρμογής, πλην των περιπτώσεων αοριστίας που βοούν και που ούτως ή άλλως οι δικαστές και σήμερα καλούσαν τους συνηγόρους να τις διορθώσουν (προχθές δίκασα αυτοκίνητα και η συνήγορος περιόρισε το συνολικό ποσό σε εν μέρει αναγνωριστικό, χωρίς να προσδιορίζει τα επιμέρους ποσά. Την κάλεσα να προβεί σε διευκρίνιση, σύμφωνα με τα όσα είπε η ΟλΑΠ, και τελικά η αοριστία διορθώθηκε). Τέλος, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι οι δικαστές δεν «ξεπετάνε» υποθέσεις, αλλά τις δικάζουν. Και ότι αν κάποιος θέλει να «ξεπετάξει» μια υπόθεση, μπορεί να το κάνει όχι λόγω αοριστίας της αγωγής αλλά  διατάσσοντας πραγματογνωμοσύνη ή εξέταση των διαδίκων. Αυτός όμως δεν είναι λόγος για να καταργήσουμε τα αποδεικτικά αυτά μέσα (ο όρος «ξεπετάνε» χρησιμοποιήθηκε κατά τη συνεδρίαση της Βουλής  στις 12-7-2011)

 Άρθρο 23

1. Παραμένει η 20ήμερη και 15ήμερη προθεσμία  για την κατάθεση προτάσεων και προσθήκης στο πολυμελές πρωτοδικείο. Κατά την ανοιχτή διαβούλευση είχε διατυπωθεί η άποψη ότι οι προθεσμίες αυτές θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερες, δεδομένου ότι σε υποθέσεις με μεγάλο όγκο εγγράφων και προτάσεων, οι ανωτέρω προθεσμίες είναι ασφυκτικά μικρές. Την ίδια άποψη είχα και εξακολουθώ να έχω και εγώ. Άλλωστε μια τέτοια τροποποίηση όχι μόνον δεν επιβραδύνει την απονομή της δικαιοσύνης (τι 20 τι 30 ημέρες) αλλά αντιθέτως δίνει τη δυνατότητα στους διαδίκους να προετοιμαστούν με μεγαλύτερη αρτιότητα, με αποτέλεσμα την καλύτερη απονομή του δικαίου.

 Άρθρο 24

Πλέον οι ισχυρισμοί θα πρέπει να προτείνονται προφορικά και στην τακτική διαδικασία του μονομελούς.

Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν προκρίθηκε η λύση της προκατάθεσης των προτάσεων και στο μονομελές (ακόμα και στις ειδικές διαδικασίες). Θεωρώ ότι είναι προς το συμφέρον των διαδίκων να γνωρίζουν εξ αρχής τους ισχυρισμούς του  αντιδίκου τους για να έχουν χρόνο  να τους αντικρούσουν. Παράλληλα με την προκατάθεση εξαλείφεται ο κίνδυνος κάποιος ισχυρισμός να μη ληφθεί υπόψιν διότι αν και υπάρχει στις έγγραφες προτάσεις δεν προτάθηκε και προφορικά.

 Άρθρο 25

 Ειδικές ρυθμίσεις για την  επανάληψη της συζήτησης

 Άρθρο 26

Ορίζονται οι προθεσμίες για την άσκηση της ανταγωγής.

 Άρθρο 27

Επαναδιατυπώνεται το άρθρο  269 (οψιγενείς – οψιφανείς ισχυρισμοί)

 Άρθρο 28

Στο νέο άρθρο  270 ρητά προβλέπεται η διακοπή της συζήτησης όλων των υποθέσεων αν ο χρόνος δεν επαρκεί (η μέχρι σήμερα διατύπωση του άρθρου 270 οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι διακόπτεται μόνο η συζήτηση που έχει ξεκινήσει). Επίσης προβλέπεται, μετά από Π.Δ., η εξέταση  μαρτύρων, πραγματογνωμόνων και διαδίκων χωρίς αυτοί να παρίστανται στην αίθουσα συνεδρίασης (μέσω τηλεδιάσκεψης).

 Άρθρο 29

Επαναφέρεται η πλασματική ομολογία στην περίπτωση ερημοδικίας του εναγομένου. Κατά γενική ομολογία των περισσοτέρων δικαστών και δικηγόρων, πολύ σωστή ρύθμιση

 Άρθρο 30

Επίσης απορρίπτεται η αγωγή σε περίπτωση ερημοδικία του ενάγοντος. Με τη διάταξη αυτή πράγματι θα επιταχυνθεί η απονομή της δικαιοσύνης. Διότι πλέον δε θα είναι αναγκασμένοι οι δικαστές να εξετάζουν ανακοπές με 20 λόγους, στις οποίες ερημοδικεί ο ανακόπτων. Θα τις απορρίπτουν και θα προχωρούν στις υπόλοιπες υποθέσεις τους.

Άρθρα 31, 32 και 33

Ρυθμίσεις για την ερημοδικία ομοδίκων, παρεμβαινόντων κ.τ.λ.

Άρθρο 34

Αξιόλογη πρόβλεψη, μιας και ο  δικαστικός συμβιβασμός που περιλήφθηκε στα πρακτικά του δικαστηρίου υποκαθιστά τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου, που προβλέπεται από το ουσιαστικό δίκαιο, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τίτλος προς εγγραφή ή εξάλειψη υποθήκης.

 Άρθρο 35

Ρύθμιση που αφορά το ποιος υπογράφει  την απόφαση στα μονομελή δικαστήρια.

 Άρθρο 36

 Επισήμως οι ένορκες βεβαιώσεις συγκαταλέγονται στα αποδεικτικά μέσα.

 Άρθρο 37

1. Το δικαστήριο οφείλει να διορίσει πραγματογνώμονες, αν το ζητήσει κάποιος διάδικος και κρίνει ότι χρειάζονται ιδιάζουσες γνώσεις επιστήμης ή τέχνης, έναντι ειδικών γνώσεων με το παλαιό δίκαιο

2. πλέον οι πραγματογνώμονες αντικαθίστανται μόνον από το δικαστήριο που τους διόρισε.

 Άρθρο 38

Αυξάνεται το όριο των συμβάσεων και  συλλογικών πράξεων που δεν μπορούν να αποδειχθούν με μάρτυρες  στο ποσό των 20.000 ΕΥΡΩ.

 Άρθρο 39

Η εξέταση των διαδίκων  από επικουρικό γίνεται κύριο αποδεικτικό μέσο. 

Άλλωστε στην πράξη τα δικαστήρια εξέταζαν του διαδίκους κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, όταν τους ζητείτο, ασχέτως αν τα πραγματικά γεγονότα δεν είχαν  αποδειχθεί καθόλου ή αν δεν είχαν αποδειχθεί  εντελώς. Ο νομοθέτης έρχεται και «επισημοποιεί» (ορθώς)  μια πρακτική  που ίσχυε χρόνια στα δικαστήρια.

 Άρθρο 40

 1. Στα έγγραφα προστίθεται και κάθε μέσο το οποίο χρησιμοποιείται από υπολογιστή ή περιφερειακή μνήμη υπολογιστή, με ηλεκτρονικό, μαγνητικό ή άλλο τρόπο.

 2. Πολύ σημαντική αλλαγή γίνεται στο άρθρο 445 καθώς τα  ιδιωτικά έγγραφα, εφόσον η γνησιότητα τους αναγνωρίσθηκε ή αποδείχθηκε, αποτελούν πλήρη απόδειξη και ως προς το περιεχόμενο των δικαιοπρακτικών δηλώσεων.

 Άρθρο 41

Τροποποιούνται τα άρθρα  447 και 448

 Άρθρο 42

Επέρχεται αύξηση του αντικειμένου των μικροδιαφορών στα 5.000 ΕΥΡΩ.

 Άρθρο 43

1. Τροποποιείται η  παράγραφος 2 του άρθρου 484 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, που αφορά τη διανομή. 

2. Επαναδιατυπώνεται στο ορθότερο το άρθρο 497 ΚΠολΔ.

3. Ο προσδιορισμός των υποθέσεων στα μεταβατικά εφετεία θα γίνεται από τους κατά τόπο προέδρους πρωτοδικών  κατ’ εντολή του οικείου προέδρου εφετών.

 Άρθρο 44

 1.Τροποιείται το άρθρο  524 που αφορά τη συζήτηση της έφεσης, ώστε να συμβαδίζει με τις νέες διατάξεις περί ερημοδικίας. 

 2.Επαναδιατυπώνεται  το άρθρο 528 ώστε να συμβαδίζει με τις νέες διατάξεις περί ερημοδικίας.

 Άρθρο 45

 1. Πλέον με αναψηλάφηση, μπορούν να προσβληθούν όλες οι  αποφάσεις, ακόμα και οι αναιρετικές του  Αρείου Πάγου, εφόσον πρόκειται για στηριζόμενο στον αριθμό 10 του άρθρου 544 λόγο.

 2. Προστίθεται 10ος λόγος αναψηλάφισης «αν το περιεχόμενο της προσβαλλόμενης απόφασης επηρεάστηκε ουσιωδώς από δωροληψία ή από άλλη εκ προθέσεως παράβαση καθήκοντος συμπράττοντος στην έκδοση της δικαστή, εφόσον η δωροληψία ή η παράβαση καθήκοντος αποδεικνύονται με αμετάκλητη απόφαση ποινικού δικαστηρίου. Αν η άσκηση της ποινικής αγωγής ή η πρόοδος της ποινικής διαδικασίας είναι αδύνατη, η αναγνώριση της δωροληψίας ή της παράβασης καθήκοντος γίνεται με απόφαση που εκδίδεται σε κύρια αγωγή, η οποία ασκείται μέσα σε έξι μήνες από την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης, και αν η αδυναμία επήλθε κατόπιν, μέσα σε έξι μήνες από αυτήν.»

Πράγματι,  μια απόφαση που αποτελεί προϊόν δωροληψίας ή παράβασης καθήκοντος θα πρέπει να ανατρέπεται, ώστε να δικαστεί εκ νέου η υπόθεση από αμερόληπτη σύνθεση. Δυστυχώς όμως στην πατρίδα μας ευδοκιμεί ένα περίεργο φρούτο: πρόκειται για τις μηνύσεις  κατά δικαστών για παράβαση καθήκοντος, πολλές φορές χωρίς καν αποχρώσες ενδείξεις, απλά διότι ο διάδικος θεωρεί ότι αδικήθηκε. Φοβάμαι μήπως πλέον δημιουργείται ένας πρόσθετος λόγος για την κατάθεση τέτοιων μηνύσεων. Σκεφθείτε μία υπόθεση που δικάσθηκε πριν 10 χρόνια. Ο διάδικος που «έχασε» θα μπορεί να ασκήσει αναγνωριστική αγωγή της παράβασης καθήκοντος (αφού το ποινικό αδίκημα έχει παραγραφεί), με την ελπίδα ότι η υπόθεσή του θα ξανακριθεί.  Και αν δεν ευδοκιμήσει η αναγνωριστική αγωγή, θα μπορεί να καταθέσει μήνυση κατά της σύνθεσης για παράβαση καθήκοντος ώστε να ζητήσει εν συνεχεία αναψηλάφιση της αναγνωριστικής αγωγής για να κριθεί η παράβαση καθήκοντος της σύνθεσης του προηγούμενου δικαστηρίου, ώστε να μπορέσει να καταθέσει αίτηση αναψηλάφισης της υπόθεσης που κρίθηκε πριν 10 έτη.

Το ανωτέρω παράδειγμα πράγματι είναι αρκετά δραματοποιημένο και διογκωμένο, όμως με αυτό επιχειρώ να καταδείξω μια συμπεριφορά μερίδας διαδίκων, η οποία πλέον κινδυνεύει να γιγαντωθεί και να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, με παράπλευρα θύματα τις  ήδη φορτωμένες εισαγγελίες .

 Σε κάθε περίπτωση θεωρώ ότι η διάταξη είναι σωστή και καλώς ψηφίσθηκε. Μονάχα μια επισήμανση στο συντάκτη του νομοσχεδίου: η παράβαση καθήκοντος τελείται πάντα με πρόθεση και ποτέ από αμέλεια!

3 – 6 . ρυθμίζονται ζητήματα τις αναψηλάφισης μετά και την εισαγωγή της περίπτωσης 10.

 Άρθρο 46

Καταργείται το τριμελές συμβούλιο του ΑΠ που έκρινε το παραδεκτό  και βάσιμο της αναίρεσης. Πλέον ο εισηγητής της υπόθεσης οφείλει να συντάξει συνοπτική έκθεση για το  παραδεκτό της αναίρεσης, καθώς και για το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων της, και να την καταθέσει στη γραμματεία του Αρείου Πάγου, ενώ  οι διάδικοι έχουν το δικαίωμα να πληροφορηθούν το περιεχόμενο της έκθεσης.

 Άρθρο 47

 1. Στις γαμικές διαφορές αν ερημοδικεί ο εναγόμενος ή ο εφεσίβλητος, το δικαστήριο εκδικάζει την υπόθεση σαν να ήταν παρόντες και δεν απορρίπτει την αγωγή ή την έφεση όπως πριν. Όμως, αφού κάποιος που άσκησε την αγωγή διαζυγίου δεν ενδιαφέρεται να την υποστηρίξει (δηλαδή δε θέλει να χωρίσει) γιατί το δικαστήριο θα πρέπει να ασχοληθεί με την εκδίκασή της, εξετάζοντας τους ισχυρισμούς του εναγομένου. Εν τέλει η  ενασχόληση με ανυποστήρικτες αγωγές και ένδικα μέσα  δε συνιστά επιβράδυνση;

 2. Στους πιστωτικούς τίτλους αρμόδιο πλέον είναι το ειρηνοδικείο  αν η αξία του αντικειμένου της διαφοράς δεν υπερβαίνει τις  20.000 ΕΥΡΩ.

 Άρθρο 48

 1. Πολύ σωστά προβλέπεται η κλήση προ 24 ωρών για την έκδοση προσωρινής διαταγής στα ασφαλιστικά μέτρα, προθεσμία που μπορεί να συντμηθεί μόνον με διάταξη του δικαστή. Επίσης αν εκδοθεί προσωρινή διαταγή χωρίς κλήτευση τότε  η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων  συζητείται υποχρεωτικά εντός  30  ημερών, άλλως παύει αυτοδικαίως η ισχύς της. 

 2. Επίσης, στη σωστή κατεύθυνση κινείται η πρόβλεψη ότι  η προσωρινή διαταγή που έχει ως αντικείμενο την απαγόρευση μεταβολής της πραγματικής ή νομικής κατάστασης ακινήτου ή πλοίου ή αεροσκάφους μεταγράφεται. Είναι αδιανόητο να δεσμεύεται ένα ακίνητο με προσωρινή διαταγή και ο καλόπιστος τρίτος που ερευνά τους τίτλους να μην μπορεί να το πληροφορηθεί.

 Άρθρο 49

Με το προηγούμενο καθεστώς αν  το ασφαλιστικό μέτρο είχε  διαταχθεί πριν από την άσκηση της αγωγής για την κύρια υπόθεση, τότε  ο αιτών όφειλε  μέσα σε τριάντα ημέρες από την έκδοση της απόφασης  να ασκήσει αγωγή για την κύρια υπόθεση, εκτός αν το δικαστήριο όριζε κατά την κρίση του μεγαλύτερη προθεσμία. Με τον τρόπο αυτό ο νομοθέτης ήθελε να ελαχιστοποιήσει – εξαλείψει την πρακτική που ήθελε τον αιτούντα, αφού λάμβανε το  ασφαλιστικό μέτρο που επιδίωκε εν συνεχεία  να αμελούσε ή να απέφευγε την άσκηση της  κυρίας αγωγής. Δυστυχώς με τις νέες διατάξεις η ανωτέρω πρόβλεψη καταργείται και μόνον εάν ο  δικαστής ορίσει προθεσμία για την άσκηση της αγωγής, όχι μικρότερη από τριάντα (30) ημέρες, αίρεται αυτοδικαίως το ασφαλιστικό μέτρο.

 Άρθρο 50

Πλέον καταργείται η  δυνατότητα του Εισαγγελέα του ΑΠ να ασκεί αναίρεση εναντίον κάθε απόφασης ασφαλιστικών μέτρων, αν κατά την κρίση του δημιουργούνται ζητήματα με γενικότερο ενδιαφέρον, η οποία (απόφαση) εκδίδεται σε αιτήσεις λήψης, μεταρρύθμισης ή ανάκλησης των ασφαλιστικών μέτρων και στην οποία διάδικοι είναι το Δημόσιο, οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που ανήκουν εξ ολοκλήρου στο Δημόσιο.

Έχει χυθεί τόσο μελάνι για το  άρθρο 699 ΚΠολΔ, όταν τροποποιήθηκε με το άρθρο  4Ε §4 του Ν. 3388/2005, ώστε κάθε σχόλιο περιττεύει. 

 Άρθρο 51

Επέρχονται τροποποιήσεις στις διατάξεις περί αναγκαστικής εκτέλεσης και δη απαγορεύεται η αναγκαστική εκτέλεση για απόδοση ακινήτου κατά το διάστημα α) από 23 Δεκεμβρίου μέχρι 7 Ιανουαρίου του επομένου έτους, β) από τη Μεγάλη Δευτέρα μέχρι την Κυριακή του Θωμά και γ) την προηγουμένη και την επομένη εβδομάδα των εκλογών για την ανάδειξη βουλευτών, αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Οργάνων Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Προδήλως διάταξη κοινωνικού περιεχομένου, ώστε σε ημέρες εορτών (και εκλογών) να μην «ξεσπιτώνονται» οικογένειες. Δεν ξέρω τι εμπειρίες έχουν οι υπόλοιποι συνάδελφοι, αλλά πάντα μου έκανε εντύπωση η σπουδή ορισμένων διαδίκων να λάβουν απόγραφο και να προβούν σε πράξεις εκτέλεσης ακόμα και τη Μεγάλη Εβδομάδα. Παράλληλα, τις ανωτέρω ημερομηνίες είναι δύσκολη η ανεύρεση δικηγόρων καθώς  είτε λείπουν ένεκα των  εορτών είτε λόγω εκλογών έχουν διοριστεί δικαστικοί αντιπρόσωποι.

 Άρθρο 52

Ορθότατη η αύξηση του ορίου των ποινών των άρθρων 946 , 947 και 950.

 Άρθρο 53

Πλέον μετά την αποσφράγιση οι προφορικές προσφορές υποβάλλονται αμέσως στον υπάλληλο του πλειστηριασμού, ενώ καταργείται η απαγόρευση  κατακύρωσης προτού περάσει τουλάχιστον μισή ώρα από την ολοκλήρωση της αποσφράγισης.

 Άρθρο 54

Η περίληψη της κατασχετήριας έκθεσης δημοσιεύεται  σε Ιστοσελίδα Δημοσιεύσεων Πλειστηριασμών του Δελτίου Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Τομέα Ασφάλισης Νομικών του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων, καθώς και σε κύριο φύλλο καθημερινής εφημερίδας που εκδίδεται στο δήμο όπου βρίσκεται ο τόπος του πλειστηριασμού και αν δεν εκδίδεται τέτοια εφημερίδα σε κύριο φύλλο καθημερινής εφημερίδας που εκδίδεται στην περιφερειακή ενότητα, διαφορετικά στην έδρα της περιφέρειας, όπου υπάγεται ο δήμος. Ειδικά τα όσα αφορούν τη δημοσίευση στις ιστοσελίδες,  θα εφαρμοστούν μετά τη δημοσίευση σχετικού Π.Δ. (άρθρο 72 §6)

Άρθρο 55

Παύει να αποτελεί λόγο ακυρότητας η μη  κήρυξη από κήρυκα στον τόπο του πλειστηριασμού και η μη αναφορά  της στην έκθεση του πλειστηριασμού.

 Άρθρο 56

 Η περίπτωση 3 του άρθρου 975 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας αντικαθίσταται και πλέον στην τρίτη τάξη συμπεριλαμβάνονται  και οι απαιτήσεις από αμοιβές, έξοδα και αποζημιώσεις των δικηγόρων είτε αμείβονται κατά υπόθεση είτε με πάγια περιοδική αμοιβή, εφόσον προέκυψαν μέσα στην τελευταία διετία πριν από την ημερομηνία ορισμού του πρώτου πλειστηριασμού. Επίσης συμπεριλαμβάνονται ανεξαρτήτως χρόνου και οι  αποζημιώσεις λόγω καταγγελίας της σχέσης εργασίας, καθώς και οι απαιτήσεις των δικηγόρων για αποζημίωση λόγω λύσης της σύμβασης έμμισθης εντολής.

Κατανοώ εις το έπακρο την κατάταξη των απαιτήσεων των δικηγόρων που εργάζονται με πάγια αντιμισθία, διότι στην ουσία και αυτοί είναι εργαζόμενοι – μισθωτοί και δικαιούνται να καταταγούν στην 3η τάξη μαζί με τους άλλους εργαζομένους. Όμως επιτρέψτε μου να διαφωνήσω για τις απαιτήσεις των υπολοίπων δικηγόρων (όσο και αν τους συμπαθώ), καθώς δεν αντιλαμβάνομαι το λόγο που επιβάλει την προνομιακή τους προστασία, σε αντίθεση με ένα απλό ιατρό (μην το μπερδεύετε με τις δαπάνες νοσηλείας της 1ης τάξης) ή ένα πολιτικό μηχανικό ή ένα έμπορο κ.τ.λ.

 Άρθρα 57 – 58

Πρόκειται για νέες διατάξεις  της αναγκαστικής εκτέλεσης και αφορούν την κατάσχεση κινητών αξιών.            

 Άρθρο 59

Απαγορεύεται ο πλειστηριασμός ακινήτων πριν περάσουν σαράντα ημέρες από την ημέρα που έγινε η κατάσχεση, από την 1η Αυγούστου έως και τις 15 Σεπτεμβρίου, καθώς και την προηγουμένη και την επομένη Τετάρτη της ημέρας των εκλογών για την ανάδειξη βουλευτών, αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Οργάνων Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

 Άρθρο 60

Πλέον η κατασχετήρια  περίληψη ακινήτου δημοσιεύεται και στο διαδίκτυο. Όμως η διάταξη αυτή θα εφαρμοστεί μετά τη δημοσίευση σχετικού Π.Δ. (άρθρο 72 §6). Επίσης αν δεν εκδίδεται κύριο φύλλο καθημερινής εφημερίδας που εκδίδεται στο δήμο όπου βρίσκεται ο τόπος του πλειστηριασμού, η δημοσίευση γίνεται  σε κύριο φύλλο καθημερινής εφημερίδας που εκδίδεται στο δήμο όπου βρίσκεται ο τόπος του πλειστηριασμού και, αν δεν εκδίδεται τέτοια εφημερίδα, δημοσιεύεται σε κύριο φύλλο καθημερινής εφημερίδας, που εκδίδεται στην περιφερειακή ενότητα, διαφορετικά στην έδρα της περιφέρειας, όπου υπάγεται ο δήμος.

Δηλαδή πλέον καταργείται ο όρος πρωτεύουσα «επαρχίας» με την έννοια της γεωγραφικής περιφέρειας, σύμφωνα με την οποία ως πρωτεύουσα έπρεπε να θεωρηθεί όχι η διοικητική (που ήταν η πρωτεύουσα του νομού),  αλλά το συγκεκριμένο εμπορικό, οικονομικό, συγκοινωνιακό, πολιτιστικό και ιστορικό κέντρο της περιοχής (ΑΠ 1499/2003 ΕλΔικ  2004/434, ΑΠ 1432/2003 ΧρΙδΔικ  2004/241).

 Άρθρο 61

Τροποποιούνται διατάξεις για τον εκούσιο πλειστηριασμό

 Άρθρο 62 – 63                 

Επέρχεται τομή στο θεσμό της προσωπικής κράτησης και πλέον αυτή επιβάλλεται μόνο στις περιπτώσεις που ορίζει ρητώς ο νόμος ή για απαιτήσεις από αδικοπραξίες. Δηλαδή, εξαλείφθηκε η δυνατότητα προσωπικής κράτησης εμπόρου για τις εμπορικές απαιτήσεις εναντίον του. Ορθή διάταξη στα χνάρια και στο πνεύμα της υπ’ αριθμόν 1/2010 απόφασης του ΑΕΔ. Παράλληλα απαγορεύεται η σύλληψη  από 23 Δεκεμβρίου μέχρι 7 Ιανουαρίου του επόμενου έτους, από τη Μεγάλη Δευτέρα μέχρι την Κυριακή του Θωμά και  την προηγούμενη και την επόμενη εβδομάδα των εκλογών για την ανάδειξη βουλευτών, αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Οργάνων Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

 Άρθρο 70

Ίσως το άρθρο που θα προκαλέσει τις περισσότερες συζητήσεις – αντεγκλήσεις και είναι βέβαιο ότι θα απασχολήσει και τον ΑΠ. Το παραθέτω αυτολεξεί:

 «Η παράγραφος 3 του άρθρου 7 του ν.δ. 144/1942 (Α' 189) αντικαθίσταται ως εξής: “3. Στο τέλος, που επιβάλλεται κατά το άρθρο 2 του ν. ΓΠΟΗ/1912 δεν υπόκεινται οι αγωγές περί εξαλείψεως υποθήκης και προσημειώσεως, καθώς και περί ακυρώσεως πλειστηριασμού”».

Πρόκειται για το Ν.Δ. 1544/1942 (και όχι για το 144/1942) το οποίο στην αρχική του μορφή προέβλεπε ότι δεν υπόκεινται σε τέλος οι απλώς αναγνωριστικές αγωγές καθώς και οι  περί εξαλείψεως υποθήκης και προσημειώσεως, καθώς και περί ακυρώσεως πλειστηριασμού.

Δηλαδή με το νέο νόμο και οι αναγνωριστικές αγωγές που αποτιμώνται σε χρήμα θα υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο.

Κατ’ αρχήν είναι βέβαιο ότι ο λόγος καταβολής του δικαστικού ενσήμου είναι καθαρά φορολογικός και έγκειται στο ότι αφού ο διάδικος ζητεί να του καταψηφιστεί κάποιο ποσό θα πρέπει να αποδώσει με τη σειρά του ένα ποσοστό  ως φόρο στο δημόσιο. Μέχρι εδώ καλά. Όμως όταν κάποιος ασκεί αναγνωριστική αγωγή ζητώντας όχι να του αποδοθεί κάποιο ποσό αλλά απλά να αναγνωριστεί ότι ο εναγόμενος του οφείλει, δεν καταλαβαίνω  γιατί θα πρέπει να  πληρώσει δικαστικό ένσημο, αφού  δε θα λάβει  στα χέρια του χρήματα (αλήθεια, αφού κρίθηκε αναγκαίο  ότι για όλες τις  αγωγές θα πρέπει να καταβάλλεται δικαστικό ένσημο, γιατί τα Δωδεκάνησα εξακολουθούν να εξαιρούνται; Εκτός και αν έχει καταργηθεί η συγκεκριμένη διάταξη, οπότε παρακαλώ κάποιον αναγνώστη να με ενημερώσει) .

Φανταστείτε ένα άνδρα που θανατώνεται σε αυτοκινητικό ατύχημα. «Αφήνει» πίσω του μία σύζυγο και τρία τέκνα, στους οποίους δεν περισσεύουν τα χρήματα. Μέχρι σήμερα η λύση ήταν να ασκηθεί μία καταψηφιστική αγωγή που κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο τρεπόταν  εν όλω ή εν μέρει σε έντοκη αναγνωριστική, αναλόγως της οικονομικής κατάστασης των εναγόντων και του ποσοστού του δικαστικού ενσήμου που μπορούσαν να καταβάλουν. Με τη νέα διάταξη  η μητέρα και τα τρία τέκνα για δικαστικό ένσημο 360.000 ΕΥΡΩ (η ψυχική οδύνη που επιδικάζεται σε αυτές τις περιπτώσεις δεν πέφτει κάτω από 90.000 ΕΥΡΩ για κάθε ενάγοντα), θα πρέπει να καταβάλουν 2.304 ΕΥΡΩ για δικαστικό ένσημο στην Αθήνα ή 2.016 ΕΥΡΩ στην επαρχεία (δεν επιβαρύνεται με ΤΠΔΑ), χωρίς να υπολογίζονται απαιτήσεις για διατροφή. Μη βιαστείτε να απαντήσετε ότι αφού έχουν δικηγόρο άρα έχουν και χρήματα, διότι μάλλον αγνοείτε (;) ότι οι δικηγόροι αμείβονται με ποσοστό επί του επιδικασθέντος ποσού και το μόνον που ζητούν ως προκαταβολή (και όχι πάντα βέβαια) είναι το διπλότυπό τους, το δικαστικό ένσημο και τις δαπάνες επίδοσης. Ούτε το ευεργέτημα της πενίας αποτελεί λύση, διότι αν αύριο το πρωί αρχίσουν να καταφθάνουν στα πρωτοδικεία σωρηδόν αιτήσεις ανθρώπων που αιτιώνται ότι δεν μπορούν να καταβάλουν το δικαστικό ένσημο, δεν ξέρω πόσες από αυτές θα γίνουν δεκτές. Διερωτώμαι δε γιατί ένας εργάτης στον οποίο οφείλονται 60.000 ΕΥΡΩ ως τακτικές αποδοχές και ασκεί ΕΞ ΑΡΧΗΣ αναγνωριστική αγωγή ώστε να μπορέσει να αναγγελθεί στην πτωχευτική διαδικασία (πραγματική υπόθεση που δίκασα προ ημερών) θα πρέπει να καταβάλει από το υστέρημά του 268,80 ΕΥΡΩ (αν βλέπατε τους εργαζομένους στο ακροατήριο θα καταλαβαίνατε ότι ναι μεν δε δικαιούνται το ευεργέτημα της πενίας, όμως δεν μπορούν να καταβάλουν ευκόλως και το ανωτέρω δικαστικό ένσημο). Εν τέλει μόνον όποιος έχει χρήματα για την καταβολή ενσήμου θα μπορεί πλέον να ζητήσει πλήρη δικαστική προστασία από την πολιτεία, ενώ οι υπόλοιποι θα την περιορίζουν ανάλογα με το βαλάντιό τους;

Θα μου επιτρέψετε να έχω σοβαρότατες επιφυλάξεις για τη συμβατότητα  της συγκεκριμένης ρύθμισης  τόσο με το Σύνταγμα όσο και με την Ε.Σ.Δ.Α. σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης του πολίτη στη δικαιοσύνη. Αλλά είπαμε: πρόκειται για θέμα που θα απασχολήσει το προσεχές μέλλον και τον ΑΠ.

Συμπερασματικά πιστεύω ότι παρά τις ορθές του διατάξεις (στην πλειοψηφία τους) εν τέλει ο νέος νόμος, αν και πολυδιαφημισμένος, δεν επέφερε  τις τροποποιήσεις εκείνες που θα έκαναν τη διαφορά.

dikastis.gr