ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΟΧΙ

ΤΟ  ΜΕΓΑΛΟ ΟΧΙ

Ασχέτως των πεποιθήσεων του καθενός μας, πρέπει όλοι να παραδεχθούμε ότι το έργο του δικαστή είναι πράγματι δύσκολο.

Και δε μιλώ μόνο για το δικαστή ως λειτουργό της τρίτης εξουσίας, αλλά για κάθε άτομο το οποίο σε κάποια στιγμή της ζωής του κλήθηκε ν’ απονείμει δικαιοσύνη, είτε ως γονέας είτε ως  παιδαγωγός – δάσκαλος είτε ως απλός φίλος, που προσπαθεί να λύσει μια διαφορά που ανέκυψε μεταξύ των φίλων του, είτε ως ένορκος σε ΜΟΔ είτε ως μέλος πειθαρχικής επιτροπής κ.τ.λ.. Κάθε φορά που κάποιος ασκεί  δικαιοδοτικά καθήκοντα (ακόμα και όταν το κάνει ασυναίσθητα, στα πλαίσια της καθημερινότητας), προσπαθεί να είναι αντικειμενικός, να αφήσει στην άκρη τις προκαταλήψεις και τις προσωπικές του πεποιθήσεις, να τάμει τη διαφορά και να αποκαταστήσει τη διαρραγείσα κοινωνική ειρήνη. Και η δυσκολία του εγχειρήματος είναι αυτή ακριβώς: να μην παρασυρθεί από τίποτα και από κανέναν, να κοιτάξει την υπόθεση «κατάματα» και ανεπηρέαστος  να αποφανθεί για το δίκαιο ή άδικο. 

Κάτι ανάλογο επιχειρεί καθημερινά και ο τακτικός δικαστής: ν’ απονείμει το δίκαιο, υποκείμενος «…μόνο στο Σύνταγμα  και στους νόμους…» να μη συμμορφωθεί   «…με διατάξεις  που έχουν τεθεί κατά κατάλυση του Συντάγματος» (άρθρο 87 Συντ.) και να αποφανθεί, χωρίς προκατάληψη, χωρίς εμπάθεια και χωρίς φόβο. Η Ιθάκη του δικαστή, το «νόστιμον ήμαρ»  του, είναι η αλήθεια και η  δικαιοσύνη, τίποτε άλλο. Όταν αναλαμβάνει την επίλυση μιας διαφοράς (ποινικής, αστικής ή διοικητικής) ξέρει ότι  στο δρόμο του θα αναμετρηθεί με κύκλωπες που θα προσπαθήσουν να τον αφανίσουν, θα κληθεί ν’ απαρνηθεί τα φρούτα των λωτοφάγων που θα τον κάνουν να ξεχάσει το σκοπό του, θα προσπεράσει τις  σειρήνες που θα βρεθούν στο διάβα του και θα απαρνηθεί τη γλυκιά αγκαλιά της Καλυψώς. Και ξέρει πολύ καλά πως θα πρέπει να είναι έτοιμος αν χρειαστεί  να πει ακόμα και ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΟΧΙ. Ένα ΟΧΙ που μπορεί να σημάνει τη σπίλωσή του, την καθαίρεσή του ή την αλλαγή του τρόπου  ζωή του και που οφείλει να το προφέρει με την ίδια δύναμη και την ίδια βεβαιότητα όπως το ΝΑΙ που είπε όταν δεχόταν τη θέση του δικαστή και ορκιζόταν πίστη στο Σύνταγμα και του Νόμους. Φωτεινό παράδειγμα του δικαστή τη στιγμή του διλήμματος μεταξύ του ναι και του ΟΧΙ θα πρέπει να είναι δύο ονόματα: Πολυζωίδης και Τερτσέτης. Ο πρώτος ως Πρόεδρος και ο δεύτερος ως μέλος του δικαστηρίου που δίκασε τους Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα, αρνήθηκαν να υποκύψουν στις φοβερές πιέσεις της Αντιβασιλείας και όχι μόνον δεν καταδίκασαν τους κατηγορουμένους αλλά αρνήθηκαν να υπογράψουν και την επονείδιστη καταδικαστική απόφαση.

«Αρνούμαι ρητώς και να υπογράψω και να απαγγείλω τοιαύτην επονείδιστον απόφασιν», «Προτιμώ να μου κόψουν το χέρι, αλλά δεν την υπογράφω» είπε ο Πολυζωίδης.

«Ποτέ! Όποιαι και αν είναι αι συνέπειαι, δεν θα γίνω συνεργός δικαστικού εγκλήματος», «Όχι! Δεν θα με έχετε συνεργόν στον φόνον δυο ανθρώπων» συμπλήρωσε ο Τερτσέτης.

Τελικά η απόφαση απαγγέλθηκε χωρίς την υπογραφή των δύο μελών του Δικαστηρίου και μάλιστα όχι από τον  Πρόεδρο Πολυζωίδη, που δεν εννοούσε να διαβάσει ένα κείμενο που δεν είχε υπογράψει, αλλά από το  δικαστή Σούτσο, γαμπρό του Υπουργού Δικαιοσύνης Σχινά, που ανέλαβε να τον υποκαταστήσει στα προεδρικά του καθήκοντα.

Η ηρωική αυτή στάση των δύο Δικαστών, να μην καταδικάσουν τους δύο αγωνιστές (όχι διότι τους χαρίστηκαν ή τους λυπήθηκαν, αλλά διότι ήσαν αθώοι) και να μην υπογράψουν την απόφαση, είχε ως συνέπεια την ποινική τους δίωξη και την εν τέλει  αθώωσή τους από Δικαστήριο που αποτελούνταν από τους Σωμάκη ως Πρόεδρο και τους Βάλβη, Κανούση, Λεονταρίδη και Κριεζή ως μέλη, οι οποίοι και αυτοί δε φοβήθηκαν την Αντιβασιλεία και έπραξαν σύμφωνα με το νόμο και τη συνείδησή τους (αξίζει να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα http://www.pyrgoskymis.gr/articlestop/history/294-kolokotonistrial?showall=1).

«Θέλει μαγκιά για ν’ αρνηθείς της σιγουριάς τα κυβικά», λέει στο τραγούδι του ο Φίλιππος Πλιάτσικας. Και έχει δίκιο. Το ΜΕΓΑΛΟ ΟΧΙ, σημαίνει ότι όλη η ζωή του δικαστή μπορεί ν’ ανατραπεί και ότι θα πρέπει να διαλέξει μεταξύ της Δικαιοσύνης που οφείλει να υπηρετεί και της προσωπικής του γαλήνης, της προστασίας  της οικογενείας του και του βιοπορισμού του (του ιδίου, της συζύγου και των τέκνων του). 

Τελικά το θέμα είναι πόσο  ΜΑΓΚΑΣ είναι ο καθένας.

dikastis.gr