Η παραβολή του σπορέα είναι μια από τις πιο γνωστές παραβολές του Χριστού, και περιγράφεται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά. Μέσω αυτής, ο Χριστός εξηγεί πως ο λόγος του Θεού γίνεται αποδεκτός από διαφορετικά είδη ανθρώπων και πόσο σημαντικό είναι να καλλιεργούμε την καρδιά μας ώστε να δεχθούμε αυτόν τον λόγο με καρποφορία.

Τα είδη του εδάφους και οι αντίστοιχες ερμηνείες

1. Το σκληρό μονοπάτι:

   • Το σπόρο που έπεσε στο δρόμο και ποδοπατήθηκε ή έφαγαν τα πουλιά συμβολίζει εκείνους που ακούν τον λόγο του Θεού αλλά δεν τον κατανοούν. Η σκληρή τους καρδιά δεν επιτρέπει στο λόγο να διεισδύσει, και έτσι ο Σατανάς έρχεται και παίρνει αυτό που σπάρθηκε στις καρδιές τους.

2. Το πέτρινο έδαφος:

   • Το σπόρο που έπεσε σε πέτρινο έδαφος και φύτρωσε γρήγορα αλλά ξεράθηκε λόγω έλλειψης ρίζας, συμβολίζει εκείνους που ακούν τον λόγο και τον δέχονται με χαρά, αλλά δεν έχουν βαθιά πίστη. Όταν έρχονται οι δυσκολίες και οι διωγμοί, αυτοί γρήγορα χάνουν την πίστη τους και απομακρύνονται.

3. Το έδαφος με τα αγκάθια:

   • Το σπόρο που έπεσε ανάμεσα σε αγκάθια και πνίγηκε από αυτά, συμβολίζει εκείνους που ακούν τον λόγο αλλά οι μέριμνες της ζωής, η απάτη του πλούτου και οι επιθυμίες για άλλα πράγματα πνίγουν τον λόγο και δεν τον αφήνουν να καρποφορήσει.

4. Η καλή γη:

   • Το σπόρο που έπεσε στην καλή γη και έδωσε καρπό, συμβολίζει εκείνους που ακούν τον λόγο, τον κατανοούν και τον δέχονται στην καρδιά τους. Αυτοί καρποφορούν και παράγουν καρπό πολλαπλάσιο, δείχνοντας έτσι την αληθινή τους πίστη και υπακοή στο λόγο του Θεού.

Από το Ευαγγέλιο

Η παραβολή υπάρχει στα Ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά.

Νεοελληνική απόδοση

Κατά Ματθαίον 13:1-23

1. Εκείνη την ημέρα, ο Ιησούς βγήκε από το σπίτι και κάθισε δίπλα στη θάλασσα.

2. Και συγκεντρώθηκαν κοντά του πολλά πλήθη, ώστε αυτός μπήκε σε ένα πλοίο και καθόταν, και όλο το πλήθος στεκόταν στην ακτή.

3. Και τους μίλησε πολλά με παραβολές, λέγοντας: «Ιδού, ο σπορέας βγήκε να σπείρει.

4. Και ενώ έσπερνε, μερικοί σπόροι έπεσαν στον δρόμο και ήρθαν τα πουλιά και τους έφαγαν.

5. Άλλοι έπεσαν σε πετρώδη μέρη, όπου δεν είχαν πολύ χώμα, και αμέσως φύτρωσαν γιατί δεν είχαν βάθος γης.

6. Αλλά όταν ανέτειλε ο ήλιος, κάηκαν και επειδή δεν είχαν ρίζα, ξεράθηκαν.

7. Άλλοι έπεσαν στα αγκάθια και τα αγκάθια μεγάλωσαν και τους έπνιξαν.

8. Άλλοι έπεσαν στην καλή γη και έδωσαν καρπό, ο μεν εκατόν, ο δε εξήντα, ο δε τριάντα.

9. Όποιος έχει αυτιά για να ακούει, ας ακούει».

10. Και οι μαθητές πλησίασαν και του είπαν: «Γιατί τους μιλάς με παραβολές;»

11. Απαντώντας εκείνος τους είπε: «Σε εσάς δόθηκε να γνωρίζετε τα μυστήρια της βασιλείας των ουρανών, αλλά σε εκείνους δεν δόθηκε.

12. Γιατί όποιος έχει, θα του δοθεί και θα έχει περισσότερο· αλλά όποιος δεν έχει, και αυτό που έχει θα του αφαιρεθεί.

13. Γι’ αυτό τους μιλάω με παραβολές, επειδή βλέποντας δεν βλέπουν και ακούγοντας δεν ακούν ούτε καταλαβαίνουν.

14. Και εκπληρώνεται σε αυτούς η προφητεία του Ησαΐα που λέει: “Ακούγοντας θα ακούσετε και δεν θα καταλάβετε· και βλέποντας θα δείτε και δεν θα αντιληφθείτε.

15. Γιατί η καρδιά αυτού του λαού πάχυνε, και με τα αυτιά τους βαρέως άκουσαν, και έκλεισαν τα μάτια τους μήπως και δουν με τα μάτια και ακούσουν με τα αυτιά και καταλάβουν με την καρδιά και επιστρέψουν και τους θεραπεύσω”.

16. Μακάριοι, όμως, είναι οι δικοί σας οφθαλμοί γιατί βλέπουν και τα αυτιά σας γιατί ακούν.

17. Γιατί αληθινά σας λέω ότι πολλοί προφήτες και δίκαιοι επιθύμησαν να δουν αυτά που βλέπετε και δεν τα είδαν, και να ακούσουν αυτά που ακούτε και δεν τα άκουσαν.

18. Ακούστε, λοιπόν, την παραβολή του σπορέα.

19. Κάθε ένας που ακούει το λόγο της βασιλείας και δεν καταλαβαίνει, έρχεται ο πονηρός και αρπάζει αυτό που σπάρθηκε στην καρδιά του· αυτός είναι ο σπόρος που σπάρθηκε στον δρόμο.

20. Εκείνος δε που σπάρθηκε σε πετρώδη μέρη, αυτός είναι που ακούει το λόγο και αμέσως με χαρά τον δέχεται.

21. Αλλά δεν έχει ρίζα μέσα του, είναι πρόσκαιρος· όταν δε έρθει θλίψη ή διωγμός εξαιτίας του λόγου, αμέσως σκανδαλίζεται.

22. Εκείνος δε που σπάρθηκε στα αγκάθια, αυτός είναι που ακούει το λόγο, αλλά η μέριμνα του αιώνα τούτου και η απάτη του πλούτου πνίγουν το λόγο και γίνεται άκαρπος.

23. Εκείνος δε που σπάρθηκε στην καλή γη, αυτός είναι που ακούει το λόγο και καταλαβαίνει, και ο οποίος αληθινά καρποφορεί και δίνει, ο μεν εκατό, ο δε εξήντα, ο δε τριάντα».

Κατά Μάρκον 4:1-20

1. Και πάλι άρχισε να διδάσκει δίπλα στη θάλασσα, και συγκεντρώθηκε κοντά του πλήθος πολύ, ώστε αυτός μπήκε στο πλοίο και καθόταν στη θάλασσα, και όλο το πλήθος ήταν κοντά στη θάλασσα στη γη.

2. Και τους δίδασκε πολλά με παραβολές, και τους έλεγε στη διδαχή του:

3. «Ακούστε· ιδού, εξήλθε ο σπορέας να σπείρει.

4. Και καθώς έσπερνε, συνέβη να πέσει ο μεν σπόρος στον δρόμο και ήρθαν τα πουλιά και τον κατέφαγαν.

5. Άλλος δε έπεσε στο πετρώδες μέρος, όπου δεν είχε πολύ χώμα· και αμέσως φύτρωσε γιατί δεν είχε βάθος γης.

6. Και όταν ανέτειλε ο ήλιος, κάηκε και επειδή δεν είχε ρίζα, ξεράθηκε.

7. Και άλλος έπεσε στα αγκάθια· και ανέβηκαν τα αγκάθια και τον έπνιξαν και δεν έδωσε καρπό.

8. Και άλλος έπεσε στην καλή γη και έδινε καρπό που ανέβαινε και αυξανόταν· και έφερνε, ο μεν τριάντα, ο δε εξήντα, και ο δε εκατό».

9. Και έλεγε: «Όποιος έχει αυτιά για να ακούει, ας ακούει».

10. Και όταν έμεινε μόνος, τον ρώτησαν οι γύρω του μαζί με τους δώδεκα για τις παραβολές.

11. Και έλεγε σ’ αυτούς: «Σε εσάς έχει δοθεί να γνωρίζετε το μυστήριο της βασιλείας του Θεού· αλλά στους έξω γίνεται όλα με παραβολές,

12. για να βλέπουν βλέποντας και να μην ιδούν, και να ακούνε ακούοντας και να μην καταλάβουν, μήπως ποτέ επιστρέψουν και συγχωρηθούν σ’ αυτούς τα αμαρτήματα».

13. Και τους λέει: «Δεν γνωρίζετε αυτή την παραβολή; Και πώς όλες τις παραβολές θα γνωρίσετε;

14. Ο σπείρων σπείρει το λόγο.

15. Και αυτοί είναι που είναι σπαρμένοι κοντά στον δρόμο, όπου σπείρεται ο λόγος, και όταν τον ακούσουν, έρχεται αμέσως ο Σατανάς και παίρνει τον λόγο που σπάρθηκε σ’ αυτούς.

16. Και ομοίως αυτοί είναι που είναι σπαρμένοι στα πετρώδη μέρη, οι οποίοι όταν ακούσουν τον λόγο, αμέσως με χαρά τον δέχονται.

17. Και δεν έχουν ρίζα μέσα τους, αλλά είναι πρόσκαιροι· έπειτα όταν γίνει θλίψη ή διωγμός για τον λόγο, αμέσως σκανδαλίζονται.

18. Και άλλοι είναι που σπάρθηκαν στα αγκάθια· αυτοί είναι που ακούνε τον λόγο,

19. και οι μέριμνες του αιώνα τούτου και η απάτη του πλούτου και οι επιθυμίες των άλλων πραγμάτων εισερχόμενες πνίγουν τον λόγο και γίνεται άκαρπος.

20. Και εκείνοι είναι που σπάρθηκαν στην καλή γη· αυτοί είναι που ακούνε τον λόγο και δέχονται και καρποφορούν, ο μεν τριάντα, ο δε εξήντα, και ο δε εκατό».

Κατά Λουκάν 8:4-15

4. Και ενώ ένα μεγάλο πλήθος συγκεντρωνόταν και από τις πόλεις έρχονταν προς αυτόν, είπε με παραβολή:

5. «Βγήκε ο σπορέας να σπείρει τον σπόρο του. Και καθώς έσπερνε, κάποιοι σπόροι έπεσαν κατά μήκος του δρόμου και καταπατήθηκαν, και τα πουλιά του ουρανού τους κατέφαγαν.

6. Και άλλοι έπεσαν πάνω σε πέτρα· και όταν φύτρωσαν, ξεράθηκαν επειδή δεν είχαν υγρασία.

7. Και άλλοι έπεσαν στο μέσον των αγκαθιών· και τα αγκάθια μεγάλωσαν μαζί και τους έπνιξαν.

8. Και άλλοι έπεσαν στη γη την καλή και όταν φύτρωσαν, έδωσαν καρπό εκατό φορές παραπάνω». Αυτά λέγοντας, έκραξε: «Όποιος έχει αυτιά για να ακούει, ας ακούει».

9. Τον ρωτούσαν δε οι μαθητές του τι σημαίνει αυτή η παραβολή.

10. Εκείνος είπε: «Σε σας έχει δοθεί να γνωρίζετε τα μυστήρια της βασιλείας του Θεού, αλλά στους υπόλοιπους με παραβολές, για να βλέποντας να μη βλέπουν και ακούοντας να μη καταλαβαίνουν.

11. Η παραβολή αυτή σημαίνει το εξής: ο σπόρος είναι ο λόγος του Θεού.

12. Αυτοί που είναι κατά μήκος του δρόμου είναι εκείνοι που ακούνε· έπειτα έρχεται ο διάβολος και αφαιρεί τον λόγο από την καρδιά τους, για να μην πιστέψουν και σωθούν.

13. Αυτοί που είναι πάνω στην πέτρα είναι εκείνοι που όταν ακούσουν, δέχονται τον λόγο με χαρά· και αυτοί δεν έχουν ρίζα, οι οποίοι πιστεύουν προσωρινά και σε καιρό πειρασμού απομακρύνονται.

14. Το δε που έπεσε στα αγκάθια, αυτοί είναι που άκουσαν, αλλά φεύγοντας πνίγονται από τις μέριμνες και τον πλούτο και τις απολαύσεις της ζωής και δεν τελεσφορούν.

15. Το δε στη γη την καλή, αυτοί είναι εκείνοι που άκουσαν τον λόγο με καρδιά καλή και αγαθή, τον κρατούν και καρποφορούν με υπομονή».

Πρωτότυπο Κείμενο 

Κατά Ματθαίον 13:1-23

1. Ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἐξελθὼν ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τῆς οἰκίας ἐκάθητο παρὰ τὴν θάλασσαν.

2. καὶ συνήχθησαν πρὸς αὐτὸν ὄχλοι πολλοί, ὥστε αὐτὸν εἰς τὸ πλοῖον ἐμβάντα καθῆσθαι, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν εἱστήκει.

3. καὶ ἐλάλησεν αὐτοῖς πολλά ἐν παραβολαῖς λέγων· Ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπείρειν.

4. καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν, ἃ μὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ ἐλθόντα τὰ πετεινὰ κατέφαγεν αὐτά.

5. ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη, ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν, καὶ εὐθέως ἐξανέτειλεν διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος γῆς·

6. ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος ἐκαυματίσθη, καὶ διὰ τὸ μὴ ἔχειν ῥίζαν ἐξηράνθη.

7. ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰς ἀκάνθας, καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ ἔπνιξαν αὐτά.

8. ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν καὶ ἐδίδου καρπὸν ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα.

9. ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.

10. Καὶ προσελθόντες οἱ μαθηταὶ εἶπον αὐτῷ· διατί ἐν παραβολαῖς λαλεῖς αὐτοῖς;

11. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς· ὅτι ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἐκείνοις δὲ οὐ δέδοται.

12. ὅστις γὰρ ἔχει, δοθήσεται αὐτῷ καὶ περισσευθήσεται· ὅστις δὲ οὐκ ἔχει, καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ’ αὐτοῦ.

13. διὰ τοῦτο ἐν παραβολαῖς αὐτοῖς λαλῶ, ὅτι βλέποντες οὐ βλέπουσι καὶ ἀκούοντες οὐκ ἀκούουσιν οὐδὲ συνίουσιν.

14. καὶ ἀναπληροῦται αὐτοῖς ἡ προφητεία Ἠσαΐου ἡ λέγουσα· ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ μὴ συνῆτε, καὶ βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ μὴ ἴδητε·

15. ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου, καὶ τοῖς ὠσὶ βαρέως ἤκουσαν καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἐκάμμυσαν μήποτε ἴδωσι τοῖς ὀφθαλμοῖς καὶ τοῖς ὠσὶν ἀκούσωσι καὶ τῇ καρδίᾳ συνῶσι καὶ ἐπιστρέψωσι καὶ ἰάσομαι αὐτούς.

16. ὑμῶν δὲ μακάριοι οἱ ὀφθαλμοὶ ὅτι βλέπουσι καὶ τὰ ὦτα ὑμῶν ὅτι ἀκούουσι.

17. ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν ὅτι πολλοὶ προφῆται καὶ δίκαιοι ἐπεθύμησαν ἰδεῖν ἃ βλέπετε καὶ οὐκ εἶδον, καὶ ἀκοῦσαι ἃ ἀκούετε καὶ οὐκ ἤκουσαν.

18. ὑμεῖς οὖν ἀκούσατε τὴν παραβολὴν τοῦ σπείραντος.

19. παντὸς ἀκούοντος τὸν λόγον τῆς βασιλείας καὶ μὴ συνιέντος, ἔρχεται ὁ πονηρὸς καὶ ἁρπάζει τὸ ἐσπαρμένον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ· οὗτός ἐστιν ὁ παρὰ τὴν ὁδὸν σπαρείς.

20. ὁ δὲ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ εὐθὺς μετὰ χαρᾶς λαμβάνων αὐτόν·

21. οὐκ ἔχει δὲ ῥίζαν ἐν ἑαυτῷ ἀλλὰ πρόσκαιρός ἐστιν, γενομένης δὲ θλίψεως ἢ διωγμοῦ διὰ τὸν λόγον, εὐθὺς σκανδαλίζεται.

22. ὁ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων, καὶ ἡ μέριμνα τοῦ αἰῶνος τούτου καὶ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου συμπνίγει τὸν λόγον, καὶ ἄκαρπος γίνεται.

23. ὁ δὲ ἐπὶ τὴν καλὴν γῆν σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ συνιείς, ὅς δὴ καρποφορεῖ καὶ ποιεῖ ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα.

Κατά Μάρκον 4:1-20

1. Καὶ πάλιν ἤρξατο διδάσκειν παρὰ τὴν θάλασσαν· καὶ συνάγεται πρὸς αὐτὸν ὄχλος πολὺς, ὥστε αὐτὸν εἰς πλοῖον ἐμβάντα καθῆσθαι ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἦν πρὸς τὴν θάλασσαν ἐπὶ τῆς γῆς.

2. Καὶ ἐδίδασκεν αὐτοὺς ἐν παραβολαῖς πολλά, καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ἐν τῇ διδαχῇ αὐτοῦ·

3. Ἀκούετε· Ἰδοὺ, ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι·

4. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ σπείρειν, ὃ μὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ ἦλθεν τὰ πετεινὰ καὶ κατέφαγεν αὐτό.

5. Καὶ ἄλλο ἔπεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη, ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν· καὶ εὐθὺς ἐξανέτειλεν διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος γῆς·

6. ὅτε δὲ ἀνέτειλεν ὁ ἥλιος, ἐκαυματίσθη καὶ διὰ τὸ μὴ ἔχειν ῥίζαν ἐξηράνθη.

7. Καὶ ἄλλο ἔπεσεν εἰς τὰς ἀκάνθας, καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ συνέπνιξαν αὐτό, καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν.

8. Καὶ ἄλλο ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν καλὴν καὶ ἐδίδου καρπὸν ἀναβαίνοντα καὶ αὐξανόμενον καὶ ἔφερεν, ἓν τριάκοντα καὶ ἓν ἑξήκοντα καὶ ἓν ἑκατόν.

9. Καὶ ἔλεγεν· Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.

10. Ὅτε δὲ ἐγένετο κατὰ μόνας, ἠρώτων αὐτὸν οἱ περὶ αὐτὸν σὺν τοῖς δώδεκα τὰς παραβολάς.

11. Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς· Ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὸ μυστήριον τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ· ἐκείνοις δὲ τοῖς ἔξω ἐν παραβολαῖς τὰ πάντα γίνεται,

12. ἵνα βλέποντες βλέπωσι καὶ μὴ ἴδωσι, καὶ ἀκούοντες ἀκούωσι καὶ μὴ συνιῶσιν· μήποτε ἐπιστρέψωσι καὶ ἀφεθῇ αὐτοῖς τὰ ἁμαρτήματα.

13. Καὶ λέγει αὐτοῖς· Οὐκ οἴδατε τὴν παραβολὴν ταύτην; καὶ πῶς πάσας τὰς παραβολὰς γνώσεσθε;

14. Ὁ σπείρων τὸν λόγον σπείρει.

15. Οὗτοι δέ εἰσιν οἱ παρὰ τὴν ὁδόν, ὅπου σπείρεται ὁ λόγος, καὶ ὅταν ἀκούσωσιν, εὐθὺς ἔρχεται ὁ σατανᾶς καὶ αἴρει τὸν λόγον τὸν ἐσπαρμένον ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν.

16. Καὶ οὗτοι ὁμοίως εἰσὶν οἱ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπειρόμενοι, οἳ ὅταν ἀκούσωσιν τὸν λόγον, εὐθὺς μετὰ χαρᾶς λαμβάνουσιν αὐτό·

17. καὶ οὐκ ἔχουσιν ῥίζαν ἐν ἑαυτοῖς, ἀλλὰ πρόσκαιροί εἰσιν· εἶτα γενομένης θλίψεως ἢ διωγμοῦ διὰ τὸν λόγον, εὐθὺς σκανδαλίζονται.

18. Καὶ οὗτοι εἰσιν οἱ εἰς τὰς ἀκάνθας σπειρόμενοι· οὗτοί εἰσιν οἱ τὸν λόγον ἀκούσαντες,

19. καὶ αἱ μέριμναι τοῦ αἰῶνος τούτου καὶ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου καὶ αἱ περὶ τὰ λοιπὰ ἐπιθυμίαι εἰσπορευόμεναι συμπνίγουσιν τὸν λόγον, καὶ ἄκαρπος γίνεται.

20. Καὶ ἐκεῖνοί εἰσιν οἱ ἐπὶ τὴν καλὴν γῆν σπειρόμενοι, οἵτινες ἀκούουσι τὸν λόγον καὶ παραδέχονται καὶ καρποφοροῦσιν, ἓν τριάκοντα καὶ ἓν ἑξήκοντα καὶ ἓν ἑκατόν.