1 - Bài thơ Qúa Hải

1. Bài thơ QUÁ HẢI :

過海 QUÁ HẢI

撥盡閑愁獨倚蓬， Bát tận nhàn sầu độc ỷ bồng,

水光渺渺思何窮。 Thủy quang diểu diểu tứ hà cùng. 松林地斥疆南北， Tùng lâm địx xích cương nam bắc,

龍尾山橫限要衝。 Long vĩ sơn hoành hạn yếu xung 義氣掃空千障客， Nghĩa khí tảo không thiên chướng khách,

壯懷呼起半帆風。 Tráng hoài hô khởi bán phàm phong.

扁舟羨我朝天客， Biển chu hâm ngã triều thiên khách,

直駕鯨鯢跨海東。 Trực giá kình nghê khóa hải đông.

* CHÚ THÍCH :

- BÁT 撥 : là Vạch, Vén. BÁT TẬN 撥盡 : là Vén hết, là Gạt bỏ hết.

- NHÀN SẦU 閑愁 : Mối sầu rảnh rổi; Ý chỉ Những nỗi buồn vu vơ.

- BỒNG 蓬 : là Cỏ Bồng. ở đây là BỒNG PHÀM 蓬帆 : là Vải thô làm thành Cánh Buồm.

- TÙNG LÂM 松林 : hay Tùng Kính Lâm, thuộc Vĩnh Yên (Bắc Việt) sát biên giới Việt Trung.

- LONG VĨ 龍尾 : Núi Bạch Long Vĩ tại châu Vạn Ninh, tỉnh Quảng Yên (Bắc Việt), cũng gọi là bán đảo vì dãy núi đi từ lục địa ra biển về hướng đảo Hải Nam của Trung Quốc; có lẽ được mệnh danh theo địa thế giống như đuôi rồng. Xưa thuyền bè qua đây thường bị sóng gió.

- CHƯỚNG VỤ 障霧 : là Mây mù. Còn gọi là Chướng Khí.

- BIỂN CHU 扁舟 : Biển là Dẹp là Mỏng; nên Biển Chu chỉ Thuyền con, Thuyền nhỏ.

- HÂM 羨 : là Mâm mộ, là Trầm trồ.

- KÌNH NGHÊ 鯨鯢 : Cá Kình cá Nghê. là các loại cá Ông cá Nhà táng, những loại cá lớn ngoài biển.

* NGHĨA BÀI THƠ :

QUA BIỂN

Gạt bỏ hết những nỗi buồn vớ vẩn mà một mình dựa vào cánh buồm, nhìn dòng nước loang loáng trước mắt mà suy nghĩ mông lung không ngừng. Tùng Kính Lâm trước mắt là đất cương lĩnh chia đôi nam bắc, còn núi Bạch Long Vĩ nằm vắt ngang qua vùng đất xung yếu nầy. Cái khí nghĩa dũng xung lên như muốn quét sạch muôn ngàn mây mù chướng khí và lòng hùng tráng như gió rít làm căng nửa cánh buồm thuyền. Chiếc thuyền nhỏ như hâm mộ ta là khách đi chầu thiên triều, nên trực chỉ như cá kình cá nghê lướt sóng biển đông.

* DIỄN NÔM :

QUÁ HẢI

Tựa cột buồm cao gát hết sầu,

Nước trong loang loáng nghĩ đâu đâu.

Tùng Lâm chia đất bờ nam bắc,

Long Vĩ vắt ngang cỏi địa đầu.

Nghĩa khí vút cao sương khói nhạt,

Chí hùng căng gió cánh buồm thâu.

Thuyền con hâm mộ người đi sứ,

Như cá kình nghê lướt sóng chầu.

Lục bát :

Gát buồn tựa cột buồm cao,

Mênh mông loang loáng dạt dào ưu tư.

Tùng Lâm nam bắc phân cư,

Bạch Long Vĩ ấy địa đầu vắt ngang.

Tan sương nghĩa khí ngút ngàn,

Chí hùng căng cánh buồm ngang lưng trời.

Thuyền con theo sứ ra khơi,

Như kình nghê vượt qua trời biển đông.

Đỗ Chiêu Đức