*Dưới đây là thư của anh Đỗ Chiêu Đức góp ý.Quỳnh xin chép lại để cùng tham khảo.

Quỳnh thân mến,

Vì một vấn đề TẾ NHỊ, anh Đức không quen thân với nhà thơ Trầm Thi Hoàng Cúc, nên chỉ đành "tâm sự" cùng Quỳnh mà thôi. Tùy em xử lý và ... nói khéo với tác giả bài thơ "con cóc" PHÙ THẾ NAN TRƯỜNG. Bài thơ làm toàn bằng từ Hán Việt, nhưng tác giả lại không giỏi về Hán Việt chút nào cả !

Này nhé ! Ngay cái tựa bài thơ cũng có vấn đề rồi !...

PHÙ THẾ NAN TRƯỜNG 浮世難長 là nghĩa gì ? PHÙ THẾ là cuộc đời chìm nổi, NAN TRƯỜNG là Khó dài lâu. Đây là từ nhà Phật, Phù Thế là cuộc đời trôi nổi tạm bợ thì ... làm sao dài lâu cho được ? Nên Cái tựa PHÙ THẾ NAN TRƯỜNG có vẻ "huề vốn" qúa ! Không cần phải nói NAN TRƯỜNG, PHÙ THẾ tự nó đã NAN TRƯỜNG rồi !

Câu 1 :

Phù thế nan nan đắc cửu trường, 浮世難難得久長，Có nghĩa : Cuộc đời trôi nổi khó, khó được dài lâu. Bộ muốn sống "Cuộc Đời Trôi Nổi" mãi hay sao mà lại nói là "Khó Được Dài Lâu" ?! Chưa kể đến văn phạm là chữ PHÙ (tính từ), chữ NAN (tính từ), 2 Tính từ chỉ hai tính chất khác nhau không thể cùng bổ nghĩa cho một Danh Từ THẾ được ! Tạm sửa câu 1 như sau : Phù thế nhân nan đắc cửu trường, 浮世人難得久長. Có nghĩa : Người của cỏi phù sinh nầy khó mà được trường cữu lắm.

Câu 2 :

Xuân mai hạ liễu phục thu sương. 春梅夏柳復秋霜。Có nghĩa : Mai của mùa xuân, liễu của mùa hạ lại đến sương của mùa thu. Câu nầy tạm ổn theo ý của tác giả. mặc dù nó chưa nhất quán. ( Ví dụ nói về hoa thì : Xuân mai, hạ liễu phải là thu cúc, đông tùng ... hay nói về thời tiết thì : Xuân phong, hạ nhật, thu sương, đông tuyết ...), Tạm sửa câu 2: Xuân phong hạ nhật phục thu sương. 春風夏日復秋霜。

Câu 3:

Mỹ nhân đáo tuế tùng cô nguyệt, 美人到歲從孤月，Có nghĩa : Người đẹp đến tuổi phải đi theo vầng trăng cô độc. Ý tác giả chắc muốn nói là : Khi người đẹp đến tuổi già rồi thì sẽ buồn thảm như vầng trăng đơn độc chứ gì ?! Vầng trăng vốn dĩ đã cô độc rồi, vì chỉ có một mà thôi, nên khi cần so sánh về số lượng thì mới sử dụng từ CÔ NGUYỆT. Còn nếu muốn so sánh với người đẹp về già thì có thể dùng từ TÀN NGUYỆT (Trăng tàn), hay LÃNH NGUYỆT, HÀN NGUYỆT ( Vầng trăng lạnh lẽo), không kể đến từ ĐÁO TUẾ không rõ nghĩa ! Đến Tuổi, mà đến tuổi gì ?!

Tạm sửa câu 3 : Mỹ nhân đầu bạch như tàn nguyệt, 美人頭白如殘月.

Câu 4 :

Hào kiệt chung thời dữ lạc dương. 豪傑終時與落陽，Có nghĩa : Khi mà hào kiệt đã chết rồi (chung thời) thì cùng với (dữ) ánh nắng rơi rụng (lạc dương). Câu tối nghĩa. Nếu như muốn nói : "Khi anh hùng hào kiệt đã già rồi thì cũng giống như là ánh nắng chiều sắp tắt", thì có thể tạm sửa lại như thế nầy : Hào kiệt lão thời tự tịch dương. 豪傑老時似夕陽，

Câu 5 :

Nhất phiến bạch vân trầm ảnh thủy, 一片白雲沉影水，Có nghĩa : Một mảnh mây trắng chìm bóng dưới nước. Sao không dùng từ NHẤT ĐÓA 一朵 mà dùng NHẤT PHIẾN ? TRẦM ẢNH THỦY là nói ngược, phải nói là TRẦM THỦY ẢNH 沉水影 là Cái bóng chìm dưới đáy nước, hay nói là TRẦM THỦY ĐỂ 沉水底 cũng được, vì THỦY ĐỂ là Đáy Nước. Có thể tạm viết lại như thế nầy : Nhất đóa bạch vân trầm thủy để 一朵白雲沉水底.

Câu 6 :

Đơn thanh hoàng hạc thán tang thương, 單聲黃鶴嘆桑滄。Có nghĩa : Tiếng hạc vàng đơn lẻ như than cho cảnh bể dâu. Câu nầy ý nghĩa đã ổn, nhưng từ thì chưa ổn. Sao không dùng Cô Thanh 孤聲 là tiếng kêu đơn độc lẻ loi, vì từ ĐƠN THANH ở đây không hợp với tập quán ngôn ngữ, và ĐƠN còn có nghĩa là ĐƠN GIẢN nữa, Nên muốn dùng cho đúng và hay thì phải sửa lại như sau : Cô thanh hoàng hạc thán tang thương 孤聲黃鶴嘆桑滄.

Câu 7 :

Cổ lai thiên địa vô tình ý, 古來天地無情意，Có nghĩa : Xưa nay trời đất không có tình ý gì cả ! Đây là Ý của tác giả, không dám bàn cải ! Nhưng để cho ăn với ý nghĩa của câu kết, thì nên sửa lại như sau : Cổ lai thiên địa giai tình ý 古來天地皆情意，Có nghĩa : Trời đất xưa nay đều có tình ý cả !

Câu 8 :

Tĩnh dạ tương tư cố bất trường. 靜夜相思故不長。Có nghĩa : Đêm vắng nhớ nhau cho nên (cố) không dài ! Sao lạ vậy ? Nhớ nhau không ngủ được thì phải thấy đêm dài hơn chứ ! Để cho câu 7 và 8 được kết cho tròn, có thể tạm sửa lại như sau : Tĩnh dạ tương tư giác dạ trường 靜夜相思覺夜長。Có nghĩa : Đêm vắng nhớ nhau nên cảm thấy đêm càng dài hơn !

Quỳnh thân mến,

Lâu quá mới thấy được một bài thơ toàn làm bằng Chữ NHO, nên mới ngứa nghề thầy giáo mà nhận xét chơi, thế thôi ! Nếu Quỳnh thấy ổn thì lựa lời khéo léo mà nói với tác giả của bài thơ.

Anh Đức chỉ nhận xét và sủa lại theo HIỂU BIẾT CỦA MÌNH về chữ Nho mà thôi, nên chỉ dùng các từ như " Đề Nghị, Có Thể, Tạm ...sửa lại như thế nầy, thế kia " mà thôi. Chớ không dám buộc tác giả phải chấp nhận ý của mình. Có thể tác giả còn có dụng ý gì khác chăng ?

Vài chục hàng trao đổi, mong Quỳnh sẽ châm chước mà hành xử !

Thân mến,

Đỗ Chiêu Đức

Sau đây là bài thơ của tác giả được viết lại bằng chữ Nho :

浮世難長 PHÙ THẾ NAN TRƯỜNG

浮世難難得久長， Phù thế nan nan đắc cửu trường

春梅夏柳復秋霜。 Xuân mai hạ liễu phục thu sương

美人到歲從孤月， Mỹ nhân đáo tuế tùng cô nguyệt

豪傑終時與落陽。 Hào kiệt chung thời dữ lạc dương

一片白雲沉影水， Nhất phiến bạch vân trầm ảnh thủy

單聲黃鶴嘆桑滄。 Đơn thanh hoàng hạc thán tang thương

古來天地無情意， Cổ lai thiên địa vô tình ý

靜夜相思故不長。 Tĩnh dạ tương tư cố bất trường

沉氏黃菊 Trầm Thị Hoàng Cúc

* Lại góp ý về HỌ TRẦM của tác giả :

Trong bách gia tính không có họ TRẦM, vì chữ ...

TRẦM 沉 (沈) : là CHÌM xuống nước, nên khi dùng làm họ thì phải đọc là THẨM. Như nhà văn nhà thơ nhà giáo THẨM THỆ HÀ, Nhạc sĩ THẨM OÁNH ...là những người kỳ cựu mà ai cũng biết tên. Một số người TÂN HỌC sau nầy không rành chữ NHO. nên thấy chữ 沉 (沈) thì đọc là TRẦM, chớ không biết rằng khi dùng làm họ thì phải đọc là THẨM, nên mới có các tên sau nầy như : TRẦM TỬ THIÊNG chẳng hạn. Lâu dần theo tập quán và hộ tịch khai sanh... lỡ ghi TRẦM rồi thì phải TRẦM luôn ! Chớ mỗi lần thay đổi tên họ là mồi lần khó. Vì thế, mà Việt Nam ta vừa có họ THẨM vừa có họ TRẦM, riết rồi thành tập quán, nói SAI nhưng KHÔNG CÒN SAI nữa ! Chỉ góp ý cho VUI mà thôi ! ĐCĐ.

Dưới đây là bài thơ đã sửa :

浮世人 PHÙ THẾ NHÂN

浮世人難得久長. Phù thế nhân nan đắc cửu trường,

春風夏日復秋霜。 Xuân phong hạ nhật phục thu sương.

美人頭白如殘月. Mỹ nhân đầu bạch như tàn nguyệt,

豪傑老時似夕陽， Hào kiệt lão thời tự tịch dương.

一朵白雲沉水底. Nhất đóa bạch vân trầm thủy để,

孤聲黃鶴嘆桑滄. Cô thanh hoàng hạc thán tang thương.

古來天地皆情意， Cổ lai thiên địa giai tình ý,

靜夜相思覺夜長. Tĩnh dạ tương tư giác dạ trường.

Diễn Nôm :

NGƯỜI CỎI TẠM

Người đời chìm nổi khó dài lâu,

Xuân hạ thu đông tựa bóng câu.

Người đẹp bạc đầu trăng xế úa,

Anh hùng già cỗi nắng chiều mau.

Mây trôi bóng đổ chìm sông nước,

Hạc vọng tiếng buồn tiếc bể dâu.

Trời đất hữu tình kim cổ vậy,

Đêm dài thương nhớ thấy dài sao !

Đỗ Chiêu Đức

Tất cả những gì viết trên đây, Quỳnh cứ tùy nghi mà sử dụng !

Anh ĐỨC.