082 . Đoan Ngọ

ĐOAN NGỌ

TẾT ĐOAN NGỌ

Tháng năm Đoan Ngọ gọi Đoan Dương,*

Đông Á khắp nơi khói tỏa hương.

Khu độc trừ tà phòng ác tật,

Tẩy ô tiêu bệnh giữ ao vườn.

Giữa năm ăn Tết phòng ôn dịch,

Vào hạ gieo trồng sợ bọ cường.

Truyền thống ngàn năm gìn giữ lấy,

Cháu con canh tác cứ theo đường ...

Đỗ Chiêu Đức

* ĐOAN 端 là Đầu mối, là Bắt đầu. NGỌ 午 là Tháng thứ 5 trong năm. Nên Tiết ĐOAN NGỌ 端午 còn gọi là ĐOAN NGŨ 端五. Theo Âm dương Dịch lý thì số 5 thuộc Dương, nên còn gọi là ĐOAN DƯƠNG 端陽.

ĐOAN NGỌ là lễ tiết truyền thống quan trọng của các nước thuộc vùng Đông Á từ hơn bốn ngàn năm qua. Thời Chiến Quốc, nhà thơ yêu nước của nước Sở là Khuất Nguyên nhảy xuống sông Mịch La tự trầm vào ngày nầy, nên dân nước Sở lấy ngày nầy kỷ niệm Khuất Nguyên. Nhưng người nước Ngô thì lại lấy ngày nầy để kỷ niệm Ngũ Tử Tư trung thần của Ngô Vương Phù Sai lúc bấy giờ. Mỗi nơi mỗi khác, nhưng nói chung đây là một trong bốn ngày lễ tết lớn nhất trong năm : Tết Nguyên Đán, Tết Đoan Ngọ, Tết Trung Thu và Tết Trùng Cửu.

Mùng năm tháng năm, là những ngày đầu của tháng năm, tiết trời nóng bức, sâu bọ sanh sôi nẩy nở mạnh, mưa nắng vô chừng .... phát sinh nhiều bệnh dịch, nhất là ở các vùng đông nam châu Á như ViệtNam ta, nên Tết Đoan Ngọ ông bà ta gọi là "Sát Trùng Tiết 殺蟲節", là ngày lễ tiết để diệt sâu bọ, bảo vệ mùa màng.

Tết Đoan Ngọ hiện còn thịnh hành ở các nước Trung Hoa, Đại Hàn, Nhựt Bổn và Việt Nam như là một ngày lễ tiết truyền thống trong năm.

Đỗ Chiêu Đức

Tục truyền mùa Hạ tết Đoan Dương

Giờ ngọ muôn nhà tỏa khói hương

Hối hả nhà nông cùng xuống ruộng

Hân hoan trâu nghé lại ra vườn

Cầu mong dịch bệnh thôi ngoen ngoẻn

Nguyện ước rầy sâu bớt bạo cường

Bách Việt cội nguồn từ thuở trước

Mồng năm thiết lễ rạng Từ Đường

Như Thị

LĐM XIN CÁM ƠN

KÍNH CHÚC QUÝ THI HUYNH HỮU MÙA ĐOAN NGỌ BÌNH AN

TRÂN KÍNH

HỌA VẬN :

TRUYỀN THỐNG

Trưa ngày Đoan Ngọ khí thuần dương

Lễ bạc tâm thành khói tỏa hương

Ơn nghĩa đói no nhờ rẫy ruộng

Buồn vui sau trước cậy ao vườn

Mồ hôi hạt giống gieo bền bỉ

Xương máu phù sa gặt thịnh cường

Truyền thống kết tinh gìn giữ cội

Văn minh hiện đại mở mang đường…

Lý Đức Quỳnh