ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Δεν υπάρχει πράγματι μεγαλύτερη απόδειξη της πατρότητας ή της μητρότητας από το ενδιαφέρον και την αγάπη πού δείχνουν οι γονείς προς τα παιδιά τους. Και είναι πράγματι αυτή τους ή αγάπη πού νοηματοδοτεί περισσότερο τη λέξι «μητέρα» και «πα­τέρας» από τη φυσική απόδειξη αυτής τους της ιδιότητος. Πόσοι αγώνες και πόσες αγω­νίες για τα παιδιά τους, πόσες φρον­τίδες, κόποι, ξενύχτια και προσευχές για την κάλυψη των υλικών τους αναγκών και πολύ περισσότερο για τη διάπλαση του χα­ρακτήρα τους!

Και καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και ξανοίγονται σ' έναν κόσμο με άπει­ρες παγίδες και κινδύνους, τόσο ή αγω­νία των γονιών μεγαλώνει και αυξάνει και το ενδιαφέρον τους γι' αυτά. Και τί μεγάλη λύπη και πόνο δοκιμάζουν, όταν τα βλέπουν να παρασύρονται και να παγιδεύονται σε τρόπους και συν­ήθειες αντίθετες με την κατεύθυνση της αγωγής πού τούς έδωσαν και με τον νόμο του Θεού! Και τότε αρκετοί αναρωτιούνται: Τί έφταιξε; Τί φταίει και το παιδί μου διαλέγει τον κακό δρόμο; Πώς μπορώ ουσιαστικά να το καθο­δηγήσω και να επιδράσω στις επιλογές της ζωής του;

Πολλοί βέβαια είναι οι παράγοντες αγωγής πού συντελούν και συνεισφέ­ρουν στην υπηρεσία ενός τέτοιου εγ­χειρήματος. Ό διάλογος. Ή με επιχει­ρηματολογία καθοδήγηση προς την ε­πιθυμητή κατεύθυνση. Ή κατάδειξη στο παιδί του πραγματικού σκοπού και του νοήματος της ζωής του. Όλες όμως αυ­τές οι μέθοδοι αποδεικνύονται ανεπαρ­κείς ή εντελώς ατελέσφορες, αν δεν συνοδεύονται με το προσωπικό παρά­δειγμα των γονέων. «Διά μιμήσεως ποι­είται τάς μαθήσεις τάς πρώτας» το παι­δί, έλεγε ό αρχαίος φιλόσοφος. Το παι­δί μιμείται. Και μιμούμενο πρωτίστως τη συμπεριφορά, τη ζωή και το παρά­δειγμα των γονέων του διαμορφώνει τον δικό του τρόπο ζωής.

Ίσως να μην έχουμε ορθά αξιολο­γήσει το πα­ράδειγμα μας ως μέσον αγωγής. Όμως ένα είναι βέβαιο: ότι ό λόγος και οι παραινέσεις μας δεν θα έχουν καμιά αξία, αν δεν συνοδεύονται από την έμπρακτη εφαρμογή τους ή έστω από τον αγώνα για εφαρμογή τους πρωτίστως από τούς γονείς.

Αγωνιάς για το αν θα μάθη το παιδί σου να προσεύχεται, να μελετά, να εκ­κλησιάζεται, να έχει επαφή με τα Μυ­στήρια της Εκκλησίας και δη με την ιερά Εξομολόγηση και τη θεία Κοινω­νία; Ανησυχείς μήπως γίνει οξύθυμο και πάνω στον θυμό του βρίζει και δεν ξέρει τί κάνει; Προβληματίζεσαι αν θ' αγαπήσει τη μελέτη και δεν θα περισπάται υπερβολικά από την ανόητη και βλαβερή συχνά τηλεόραση; Φοβά­σαι μήπως απόκτηση κακές και βλα­βερές συνήθειες; 'Αλλά το δικό σου πα­ράδειγμα πάνω σ' όλα αυτά ποιό εί­ναι; Γιατί πώς μπορείς να έμπνευσης στο παιδί σου την προσευχή, την με­τοχή στη ζωή της Εκκλησίας, τη με­λέτη, όταν αυτό ποτέ δεν σε είδε να προσεύχεσαι, να ζεις όπως ζητεί ό Χρι­στός ή να διαβάζεις πρώτα εσύ ό Ίδιος τον λόγο του Θεού;

Πώς θα προφύλαξης το παιδί σου από την κακή συνήθεια του τσιγάρου, όταν εσύ ό ίδιος καπνίζεις; Πώς θα του έμπνευσης τον σεβασμό στο πρόσωπο σου, όταν δεν βλέπει εσένα πρώτα να φέρεσαι καλά στον

σύζυγο ή στην σύζυγο σου; Τί παράδειγμα του δίνεις, όταν δεν συγκρατείς τα νευρά σου και τη γλώσσα σου;

Το λένε τα παιδιά. Το εκμυστηρεύ­ονται στους δικούς τους ανθρώπους. Το γράφουν στις εκθέσεις τους. Πρό­τυπα θέλουμε, λένε. Γεμίσαμε από λό­για. Από ανεφάρμοστες διδασκαλίες και υποκριτικά κηρύγματα. Κι έχουν δίκαιο.

Γι’ αυτό και ό Κύριος στην «επί του ό­ρους ομιλία» του προβάλλει και επαινεί το παράδειγμα των Χριστιανών πού επιδρά καθοδηγητικά και αφυπνιστικά στους άλλους γύρω τους. Ό κόσμος άλ­λα και τα παιδιά περιμένουν να δουν «τα καλά υμών έργα» (Ματθ. ε' 16), τούς καρπούς της πίστεως σας, για να ελκυσθούν στη ζωή της ευσέβειας. Γι’ αυτό και ό Χριστός δεν προβάλλει τον τύπο του παιδαγωγού άνευ παραδεί­γματος, αλλά μεγαλύνει τον «ποιήσαντα» πρώτα και κατόπιν τον «διδάξαντα» (Ματθ. ε' 19).

«Το μέν γάρ διά ρημάτων φιλοσοφείν εΰκολον, ή δέ διά των έργων έπίδειξις γενναίου τινός και μεγάλου», σημειώνει ό ιερός Χρυσόστομος (ΕΠΕ 14,552). Το να φιλοσοφεί κανείς με λόγια είναι εύκο­λο, ή επισφράγιση όμως και ή επιβεβαίωση των λόγων με έργα είναι γνώρισμα άνθρωπου γενναίου και ανωτέρου.

Γίνετε φώτα, παραγγέλλει ό Κύριος. Φωταγωγήστε τη ζωή των παιδιών σας μέσα στο σκοτάδι της συγχρόνου ε­ποχής με το παράδειγμα σας. «Ούτω λαμψάτω το φως υμών», το φώς του παραδείγματος σας, «έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα» (Ματθ.ε' 16). «Τα έργα λαμπροτέραν των λόγων άφιάσι φωνήν... Όταν γάρ ή διά των έργων προηγήται διδασκαλία, ούκέτι χρεία της διά των λόγων παιδεύσεως...», συμ­πληρώνει και πάλι ό χρυσορρήμων Πατήρ (ΕΠΕ 30, 500). Τα έργα αφή­νουν φωνή πολύ πιο δυνατή και πει­στική από τα λόγια... Όταν λοιπόν προηγείται ή ζωντανή διδασκαλία με τα έρ­γα, αξιοποιείται και ή μόρφωση με τα λόγια.

Πρότυπο της γονεϊκής αγωγής δεν μπορεί να είναι άλλο από τον τύπο του ένανθρωπήσαντος Κυρίου Ιησού. Αυτοί πού ό λόγος του μεταποιούσε τούς ανθρώπους. Συντάραζε συνειδή­σεις. Γεννούσε μετάνοια. Χάραζε πο­ρεία ζωής. Είχε όμως την δύναμη της βροντής ό λόγος του, επειδή ή ζωή του ήταν αστραπή. Άστραπτε και φω­ταγωγούσε το άγιο παράδειγμα του.

Σ’ αυτόν τον αναμάρτητο Κύριο ας προστρέξουμε παρακαλούντες και δεόμενοι με την ιδία αγωνία πού μας δια­κατέχει για το μέλλον και τη ζωή των παιδιών μας. Ας Τον παρακαλέσουμε να μας δίνη τη δύναμη και την Χάρι του, ώστε τα λόγια μας να συμβαδίζουν με το παράδειγμα μας και τα δύο μαζί να εμπνέουν και να καθοδηγούν τα παι­διά μας πάνω απ' όλα και πρώτα απ' όλα κοντά του. Σ' Αυτόν πού είναι «ή οδός και ή αλήθεια και ή ζωή» (Ιω. ιδ' 6). ■ .(Από τον «ΣΩΤΗΡΑ»)

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ