Στην εποχή της προόδου, της ε­πιστήμης και της τεχνολογίας τίποτα δεν μοιάζει με τό χθες. Ή πρόοδος είναι ραγδαία και οι εφαρμογές της αλλάζουν ριζικά συν­ήθειες, νοοτροπίες, τήν ίδια τη ζωή. Ή­ταν κάποτε εποχή πού τα παιδιά έφτιαχναν μόνα τους τα παιχνίδια τους από άπλά καθημερινά υλικά. Ή φαντα­σία τους συνεργαζόταν με τό δημιουρ­γικό τους χάρισμα και τούς απέδιδε τό παιχνίδι τους, πού τούς γέμιζε όχι μόνο τις ώρες άλλά και με χαρά και ευτυχία. Ήταν κάποτε μία εποχή πού τα παιδιά έπαιζαν μαζί στις γειτονιές τους κρυφτό, κυνηγητό, μήλα κ.ά. Παιχνίδια τόσο γνω­στά σ' όλους τούς μεγάλους μα τόσο ά­γνωστα στα σημερινά παιδιά!

Οι εποχές βέβαια άλλαξαν. Ζούμε ήδη στην ψηφιακή εποχή! Συνεπακόλουθα άλλαξαν και τα παιχνίδια των παιδιών μας. Όμως, χωρίς τό σύνδρομο της φο­βίας πού διακατέχει κάποτε τούς μεγα­λύτερους, ότι κάθε νέο, καινούργιο και πρωτοεμφανιζόμενο είναι ταυτόχρονα και καταστρεπτικό, θα πρέπει νά μας α­πασχολήσει πολύ σοβαρά τό θέμα των παιχνιδιών των παιδιών μας. Πού παί­ζουν τα παιδιά σήμερα; Τα περισσότερα και τόν περισσότερο χρόνο τους στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή σε ψηφιακές παιχνιδομηχανές. Τι παίζουν; Τις περισσότερες φορές οι γονείς αγνοούν τι παίζουν τα παιδιά τους. Τούς αρκεί τό γεγονός ότι είναι μέσα στο σπίτι σε εποχή πού οι εξωτερικοί κίνδυνοι είναι τόσο πολλοί. Φαντάζει τόσο αθώο τό αθόρυβο παιχνί­δι των παιδιών τους στον υπολογιστή, ώστε είναι σχεδόν ευτυχισμένοι πού τό παιδί τους παίζει τόσο ήσυχα μέσα στο σπίτι χωρίς νά τούς ενοχλεί. Και όμως πίσω από τη λουστραρισμένη βιτρίνα, τήν επιτυχημένη διαφημιστική «καμπά­νια» και τήν καταπληκτική διάδοση πού γνωρίζουν τέτοιου είδους παιχνίδια, κρύ­βονται σοβαρότατοι κίνδυνοι πού μπο­ρεί νά τσακίσουν τα μέλη ενός παιδιού ή έφηβου γιά πάντα, πριν καν ξανοιχτεί στο στίβο τής ζωής.

Τα σύγχρονα αυτά video-παιχνίδια πού παίζουν μικροί και μεγάλοι μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή μόνοι τους ή με συμπαίκτες από όλο τόν κόσμο στο διαδίκτυο, κρύβουν τα ίδια συμπτώματα με τις ναρκωτικές ουσίες, γιά τις όποιες λίγο έως πολύ οι πάντες είναι ενημερω­μένοι και προσπαθούν νά αποφύγουν. Δημιουργούν εξάρτηση! Και δεν μιλάμε γιά τήν εξάρτηση πού πάντα δημιουργεί ένα παιχνίδι. Μιλάμε γιά τήν εξάρτηση τήν ψυχολογική του νά μην μπορεί καν­είς νά αντέξει χωρίς νά παίξει ένα παιχνίδι τέτοιου τύπου! Είτε γιατί του αρέ­σει, τόν συναρπάζει, τόν κάνει νά ξεχνά­ει- είτε γιατί του δημιουργεί άμιλλα με τούς συμπαίκτες του όπου γης, σ' ένα παιχνίδι πού ποτέ δεν σταματάει, πού πάντα μπαίνουν νέοι παίκτες και πού λόγω της παγκόσμιας συμμετοχής δεν υπάρχει μέρα και νύχτα σ' αυτό.

Δημιουργούν εθισμό. Γίνονται τρόπος ζωής. Ζωής πού φαντάζει έντονη και επικοινωνιακή, επειδή ζεις συνεχώς τήν ένταση του παιχνιδιού και συναγωνίζε­σαι με τόσους συμπαίκτες. Στην ουσία όμως ζεις καθηλωμένος μπροστά σε μία οθόνη γιά ώρες και είσαι τραγικά μό­νος και άμαθος νά μιλάς, ν' ανοίγεις τήν καρδιά σου, νά επικοινωνείς δηλαδή πραγματικά. Τέλος, προσφέρουν αυτό πού προσφέρουν και πολλά ναρκωτι­κά. Έξοδο, φυγή δηλαδή από τήν πρα­γματικότητα. Έχω προβλήματα; Δεν πή­γα καλά στα μαθήματα; Υπάρχει πρό­βλημα στο σπίτι; Τό παιχνίδι εκεί. Πάν­τα με περιμένει. Με παίρνει στη φαντα­σμαγορική του δίνη, και τό πρόβλημα ξεχάστηκε!

Έρευνα τής Ιατρικής Σχολής τού Παν­επιστημίου του Πίτσμπουργκ των ΗΠΑ υπό τόν Μπράϊαν Πρίμακ, ή οποία δη­μοσιεύθηκε στο περιοδικό «Archives of General Psychiatry» (Αρχεία Γενικής Ψυ­χιατρικής) κατέληξε ότι ή παρατεταμένη χρήση video-παιχνιδιών οδηγεί στην κα­τάθλιψη. Κατάθλιψη πού, όπως λένε οι ειδικοί, μπορεί νά εμφανισθεί και στην τρίτη ηλικία, στην πραγματικότητα όμως αρχίζει στην εφηβεία ή στα πρώτα χρό­νια τής ενήλικης ζωής. Ή επιθετικότητα, τό άγχος, οι φοβίες, ή διαταραχή του ύ­πνου και ή παρεμπόδιση τής αναπτύ­ξεως τής ταυτότητος του παιδιού είναι ό­χι σπάνια οι καρποί τής παρατεταμένης χρήσης τέτοιου είδους παιχνιδιών.

Ήδη οι πρώτες κλινικές πού έχουν α­ποκλειστική εξειδίκευση στην απεξάρτηση ατόμων, νέων ως επί τό πλείστον, από τέτοιου είδους παιχνίδια, έχουν α­νοίξει εδώ και μερικά χρόνια ανά τόν κό­σμο. Και στην πατρίδα μας ειδικές πτέ­ρυγες σε νοσοκομεία και κλινικές υπο­δέχονται εξαρτημένα άτομα γιά υπο­στήριξη απεξάρτησης από «παιχνίδια»!

Μήπως λοιπόν δεν πρέπει νά ξεπερ­νάς τόσο αδιάφορα τό τι παίζει τό παιδί σου; Μήπως πρέπει νά ασχοληθείς λίγο περισσότερο με τόν χρόνο πού ξοδεύει μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή;

Όμως βαθύτερα τό πρόβλημα δεν εί­ναι ούτε τόσο πρόβλημα εποχής ούτε τό­σο παιδαγωγικό. Είναι ουσιαστικά πνευ­ματικό. Έχει νά κάνει με τήν ύπαρξη ή ό­χι τής οικογενειακής ζωής. Έχει νά κάνει με τό δέσιμο και τήν επικοινωνία των με­λών μιάς οικογένειας. Έχει νά κάνει με τις αξίες, τα ιδανικά και τις προσδοκίες με τις όποιες μεγαλώνει κάθε νέος άν­θρωπος. Έχει νά κάνει με τη μοναξιά πού βιώνει. Έχει νά κάνει με τήν έλλει­ψη ενδιαφερόντων και τήν απουσία τής χαράς.

Στη μοντέρνα εποχή μας, αφού βγήκε ο Χριστός από τη ζωή μας και τήν οικο­γένεια μας, είναι φυσικό νά μπει ο διά­βολος. Νά γιατί τό θέμα πέρα από παι­δαγωγικό είναι και πνευματικό. Μακριά από τόν Χριστό, από τήν αγία του Εκ­κλησία και από τήν τήρηση των λόγων του ο άνθρωπος αισθάνεται μόνος, χω­ρίς χαρά, χωρίς ενδιαφέρον και προο­πτικές· ειδικά ο νέος άνθρωπος, πού και πιο ευαίσθητος είναι, άλλά και λιγότε­ρη πείρα ζωής διαθέτει. Μπροστά σ' αυ­τά τα αδιέξοδα στρέφεται απελπισμένα προς ό,τι τόν «λυτρώνει» απ’ αυτά. Και τα παιχνίδια αυτά του νέου τύπου παρέ­χουν πολλές τέτοιες δυνατότητες. Δυνατότητες πού λειτουρ­γούν ουσιαστικά σαν ναρκωτικά γιά κάθε ανθρώπινο τύπο. ■

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ 2

Τό σχετικά πρόσφατο περιστα­τικό με τον δεκαπεντάχρονο δράστη της φοβερής αιματοχυ­σίας στο σχολείο του Βινέντεν της Γερμανίας δεν άφησε άναυδη μόνο την παγκόσμια κοινή γνώμη. Προβλη­μάτισε και φόβισε επιτέλους αρκετούς γονείς. Όταν πληροφορήθηκαν τις συν­ήθειες του ανήλικου δύστυχου δολοφό­νου. «Εξετάσαμε τόν υπολογιστή του και βρήκαμε χαρακτηριστικά αυτής της παραφροσύνης: ηλεκτρονικά βιντεοπαι­χνίδια». δήλωσε ο εκπρόσωπος της το­πικής αστυνομίας. Και ο υπουργός Ε­σωτερικών τής Βαυαρίας δήλωσε στο βαυαρικό ραδιόφωνο: «Φαίνεται ότι τα βίαια βιντεοπαιχνίδια έπαιξαν σημαντι­κό ρόλο στην τραγωδία και θα έπρεπε ΝΑ είναι απαγορευμένα».

Άλλωστε ή γερμανική κοινωνία δεν είναι ή πρώτη φορά πού δρέπει τούς αι­ματηρούς καρπούς τέτοιων παιχνιδιών. Μετά από παρόμοιο περιστατικό, τη σφαγή του Έρφουρτ τό 2003, όπου α­ποδείχθηκε ότι ο δολοφόνος είχε επη­ρεασθεί από βίαια βιντεοπαιχνίδια και πάλι, τό γερμανικό Κοινοβούλιο απαγό­ρευσε τήν πώληση ορισμένων «δολο­φονικών» παιχνιδιών, πού προβλέπουν δολοφονίες και σφαγές. Σύμφωνα με τήν εφημερίδα Tagesspiegel, τό 2008 πολλά από τα παιχνίδια αυτά, 43 συγκεκριμένα, απαγορεύθηκαν στη Γερμανία.

Όμως τό πρόβλημα - όλοι τό κατα­λαβαίνουμε - δεν λύνεται με απαγορεύ­σεις. Μια και στο διαδίκτυο μπορεί νά βρει κανείς και νά «κατεβάσει» οποιο­δήποτε παιχνίδι, ακόμη και απαγορευ­μένο. Τι θα κάνουν λοιπόν οι γονείς πού βλέπουν τα παιδιά τους ώρες ολόκλη­ρες μπροστά στην οθόνη του υπολο­γιστή; Πώς θα φερθούν όταν αντιλαμ­βάνονται ότι επηρεάζεται ή συμπεριφο­ρά τους; Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει νά ενδιαφερθούν γιά τήν ηλεκτρονική ψυχαγωγία των παιδιών τους. Νά αντι­ληφθούν ότι κρύβει κινδύνους. Νά μην είναι εφησυχασμένοι επειδή τό παιδί τους βρίσκεται ήσυχο και απασχολη­μένο μέσα στο σπίτι.

Κι αν υπάρξει πρόβλημα; Τότε πώς αντιμετωπίζεται; Ίσως τότε νά είναι κά­πως αργά. Γιατί και στον τομέα αυτό δεν θα πρέπει οι γονείς νά περιμένουν τήν εμφάνιση προβλήματος για νά επέμ­βουν. Ή σύγχρονη παιδαγωγική ψυχο­λογία κάνει λόγο γιά τήν ενδομήτρια α­γωγή των παιδιών. Δηλαδή ή αγωγή, ή παιδαγωγική και τό ενδιαφέρον των γονέων γιά τα παιδιά πρέπει νά εκδη­λώνεται από τη διάρκεια τής κυοφορίας τους και μετά. Γιά νά μην πούμε και πριν από τη δημιουργία τής οικογενείας θα πρέπει οι γονείς νά προετοιμάζονται γιά τήν αγωγή των παιδιών τους. Όχι μόνο με παιδαγωγικές γνώσεις αλλά με πνευματικές εμπειρίες πρωτίστως. Γιατί αν δεν θωρακίσεις τό παιδί με αγάπη μητρική και πατρική, με εμπιστοσύνη που απορρέει άπ' αυτή τήν αγάπη, με ενδιαφέρον, τότε δεν θα μπορέσεις νά τό ελέγξεις και κατευθύνεις στον ανεξέλεγκτο κόσμο και δη τόν ψηφιακό του σήμερα, και φυσικά δεν θα δεχθεί τις υ­ποδείξεις πού θα του κάνεις. Αν δεν τό μεγαλώσεις σταλάζοντας από τα πρώτα του βήματα μέσα στην παιδική ψυχή του άξιες, ιδανικά και στόχους υψηλούς, δεν θα μπορέσει, όταν θα αρχίσει νά αύτοδιαχειρίζεται τη ζωή του, νά επιλέξει αλάνθαστα τό καλό από τό κακό. Πολλά παιδικά και εφηβικά δράματα δεν είναι τίποτε άλλο από τήν κατάληξη μιας ανύ­παρκτης οικογενειακής ζωής. Πάσχει ή οικογένεια; Ή επικοινωνία και ή κοινωνία των συζύγων πρώτα μεταξύ τους και κατόπιν με τό παιδιά; Τότε σε σαθρό υπόβαθρο αναπτύσσονται τα παιδιά και κινδυνεύουν νά παρασυρθούν.

Τα προσφέρουμε όλα στα παιδιά μας σήμερα. Επώνυμα ρούχα. Μόρφωση και γλώσσες. Παιχνίδια και ένα σωρό γευστικές απολαύσεις. Και όμως πολλά μεγαλώνουν χωρίς νά τούς δώσουμε λί­γο από τό χρόνο μας. Δεν παίξαμε ποτέ ίσως μαζί τους. Δεν ανοίξαμε ποτέ τήν τσάντα τους, όταν γύρισαν από τό σχο­λείο. Όχι από περιέργεια στην εφηβεία τους, άλλά από αγάπη και ενδιαφέρον όταν ήταν ακόμη παιδιά. Δεν καθίσαμε ένα απόγευμα ν' ακούσουμε τις εμπει­ρίες τους, τις σκέψεις τους. τις απορίες τους. Δεν συζητήσαμε τις αντιδράσεις τους. Καλύψαμε οικονομικά όλες τις α­νάγκες τους, άλλ' ίσως αφήσαμε ακά­λυπτη τήν παιδική ψυχή τους. Πώς τώρα ξαφνικά και γιατί νά μας ακούσουν γιά τήν επιλογή τής ψυχαγωγίας τους; Τα παραδώσαμε στη μοναξιά τους τόσα χρόνια μέσα στο ίδιο τους τό σπίτι. Πώς τώρα ξαφνικά θα αποδεχθούν τήν πα­ρέμβαση μας και τήν υπόδειξη μας γιά τό είδος και τό χρόνο του παιχνιδιού τους;

Δυστυχώς τις περισσότερες φορές ό­ταν τό πρόβλημα εκδηλωθεί, δημοσιο­ποιεί όχι τήν παρεκτροπή του παιδιού σε μία λανθασμένη επιλογή, άλλά τήν αποτυχία ή τήν απουσία των γονέων σε μία αγωγή αγάπης, ενδιαφέροντος, επικοινωνίας με τό παιδί τους πριν τό πρόβλημα εκδηλωθεί. Όμως ακόμη και τότε ίσως τα πράγματα μπορούν νά δι­ορθωθούν. Ή συμβουλή κάποιου ειδικού πιστού - τονίζουμε τη λέξη «πιστού» -παιδοψυχολόγου, όταν τα συμπτώματα είναι όντως ανησυχητικά, μπορεί νά βοηθήσει. Και τις περισσότερες φορές ή βοήθεια είναι έμμεση, όχι άμεση. Βο­ηθούνται οι γονείς πρώτα και δι' αυτών τό παιδί.

Δώστε χρόνο στο παιδί. Δώστε αγάπη στο παιδί. Δώστε ιδανικά και προοπτικές στα παιδιά. Όχι μόνο μάθε, σπούδασε γιά να βγάζεις πολλά λεφτά. Μην τα κάνετε ανταγωνιστικά σε σχέση με τα άλλα παιδιά. Οδηγήστε τα μέσα στην εκκλησία. Συνδέστε τα με κάποιον Πνευ­ματικό. Κάντε μαζί τους προσευχή. Μεταδώστε τους τήν πίστη, τήν ευλάβεια προς τόν Θεό και τήν αγάπη και τόν σε­βασμό στον συνάνθρωπο μέσα από διδακτικότατες και συναρπαστικές διηγή­σεις τής Αγίας Γραφής και μάλιστα τής Παλαιάς Διαθήκης. Πηγαίνετε μαζί τους στην εκκλησία. Ταξιδέψτε μαζί τους στις σελίδες ενός βιβλίου με περιγραφές πού προάγουν τήν παιδική φαντασία, άλλά και ταυτόχρονα περνούν ιδέες πολύτι­μες στο παιδί.

Φαντάζει οξύμωρο, άλλά τελικά είναι τό μόνο πού μπορεί νά επιδράσει πάνω στα παιδιά: Αγαπήστε τα. Αγαπήστε αυ­τά, όχι τόν εαυτό σας μέσα άπ' αυτά. Αγαπήστε τα έμπρακτα, ουσιαστικά· όχι με λόγια και με δώρα μόνο. Αγαπήστε τα, και κάντε ότι θέλετε. Γιατί καμία παι­δαγωγική δεν μπορεί νά είναι λανθα­σμένη, όταν υπάρχει και κινείται από αγάπη.(Από τον "ΣΩΤΗΡΑ")

Παιχνίδια νέου τύπου ή ναρκωτικά για κάθε τύπο;

Από τότε που πρωτάκουσαν από το παιδί τους εκείνο το: «Μπα­μπά, θα μου πάρεις το ΧΒΟΧ 360;» μέχρι το σημείο να το βλέ­πουν να «σκοτώνει» σωρηδόν κακούς στον υπολογιστή, οι γονείς έχουν περά­σει ισχυρές καταστάσεις αμηχανίας και αδυναμίας να πράξουν το σωστό. Είναι και οι διαχεόμενες κατά καιρούς πληρο­φορίες από τα διάφορα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης πού λένε ότι σχετίζονται τα διάφορα βιντεοπαιχνίδια με εκρήξεις εφηβικής βίας ή κατάθλιψης, πού τούς αυξάνει περισσότερο το άγχος και τη γονεϊκή αγωνία. Τί συμβαίνει λοιπόν με τον κόσμο των βιντεοπαιχνιδιών; Πόσο κα­θοριστικός είναι στη διαμόρφωση του χα­ρακτήρα του παιδιού; Πόσο τα επηρεά­ζει; Τί κινδύνους κρύβει; Υπάρχουν καλά βιντεοπαιχνίδια;

Αυτά και άλλα παρόμοια ερωτήματα βασανίζουν κυριολεκτικά τούς γονείς, Από την άλλη τα παιδιά είναι έκθετα σ' έ­ναν αχανή χώρο πού τον μαθαίνουν από τούς συνομηλίκους τους, από διαφημί­σεις και το διαδίκτυο. Πειραματίζονται, δε­λεάζονται και εθίζονται, χωρίς τις περισ­σότερες φορές ουσιαστική βοήθεια από κάποιον σ' αυτές τις γεμάτες προκλήσεις αναζητήσεις τους. Τόσο πού πολύ γρή­γορα να μπερδεύονται. Ή ζωή είναι σαν βιντεοπαιχνίδι ή το βιντεοπαιχνίδι σαν τη ζωή; αναρωτιούνται.

Το περιοδικό μας κι άλλη φορά στο παρελθόν ασχολήθηκε με το μεγάλο θέ­μα των σύγχρονων βιντεοπαιχνιδιών. Επειδή όμως φάνηκε να απασχολεί σο­βαρά γονείς και παιδιά, γι' αυτό και θα αφιερώσει σειρά άρθρων διαφωτιστικών πάνω στο καυτό αυτό θέμα, για το όποιο οι μεν εταιρείες παιχνιδιών επενδύουν τεράστια χρηματικά κεφάλαια λόγιο ακρι­βώς της μεγάλης παγκόσμιας κερδοφο­ρίας, τα δε παιδιά και όχι μόνο, φαίνεται να αφιερώνουν ατέλειωτες ώρες παίζον­τας με τα διάφορα φαντασμαγορικά αυτά παιχνίδια νέου τύπου. Ποια είναι;

Είναι τέτοια ή παραγωγή από τότε πού πρωτοεμφανίσθηκαν έως σήμερα- είναι τόση ή εξέλιξη και ή πρόοδος στο τεχνικό μέρος πού τα υποστηρίζει- και είναι τέ­τοιο το κέρδος πού αποφέρουν οι πωλή­σεις και οι αναβαθμίσεις των παιχνιδιών αυτών, ώστε να μιλάμε ήδη για ένα πολύ μεγάλο αριθμό παιχνιδιών πού διαρκώς αυξάνει, έτσι ώστε κάθε συγκεκριμένη αναφορά τίτλου παιχνιδιού να συνοδεύ­εται από τον κίνδυνο πολύ σύντομα να θεωρείται παρωχημένη, αφού θα έχει αντικατασταθεί είτε από τη βελτίωση του είτε από κάποιο άλλο με παρεμφερές πε­ριεχόμενο. Αρκεί κανείς να κοιτάξει τις διαφημιστικές καταχωρήσεις στα σχετικά περιοδικά και σ' αυτά πού γενικότερα έ­χουν ως θεματική τους τον κόσμο των ηλεκτρονικών υπολογιστών για να δια­πιστώσει το πλήθος και το φάσμα των βιντεοπαιχνιδιών.

Δεν είναι λοιπόν τόσο σημαντικό να α­ναφέρουμε συγκεκριμένους τίτλους παι­χνιδιών, όσο θεωρούμε ότι είναι πιο χρήσιμο και πιο πληροφοριακό να επιχειρή­σουμε μια γενική κατηγοριοποίηση ως προς το περιεχόμενο τους, πράγμα βέ­βαια εξίσου δύσκολο.

Είναι ένας κόσμος ολόκληρος. Σαν τη σημερινή πραγματικότητα μέσα στην ό­ποια ζούμε. Και συνάμα ένας κόσμος φαν­ταστικός, παραμυθένιος, πού σε αρκετές περιπτώσεις ξεπερνά κατά πολύ τα δε­δομένα της πραγματικότητας και παρέχει τη δυνατότητα να ζει κανείς και να παίζει στην πιο εξωπραγματική του φαντασίω­ση. Να αντιμάχεται με τέρατα, πνεύματα, φανταστικούς, μυθικούς ή πραγματικούς ήρωες, επώνυμους διάσημους παίκτες, η­θοποιούς, καλλιτέχνες και ήρωες.

Υπάρχουν τα φορητά παιχνίδια (π.χ. Gameboy, DS, PSP, παιχνίδια κινητών τηλεφώνων κλπ.), τα παιχνίδια κονσόλας (π.χ. Playstation, ΧΒΟΧ360, Wii) και τέ­λος αυτά πού παίζονται σε ηλεκτρονικό υπολογιστή και είναι τα πιο εξελιγμένα.

Πολύ χονδρικά θα μπορούσαμε να χω­ρίσουμε τα βιντεοπαιχνίδια στις έξης κα­τηγορίες:

Στα: First-person shooters: Παιχνίδια όπου σκοπός του παίκτη είναι να πυρο­βολήσει όσο μπορεί περισσότερους στό­χους, ώστε να κερδίσει περισσότερους πόντους ή χρήματα.

Παιχνίδια στον πραγματικό χρόνο (Real time strategy): Παιχνίδια στρατη­γικής πού εκτυλίσσονται με γρήγορο ρυ­θμό. Σ' αυτά ό παίκτης πρέπει ν' αφιερώ­σει αρκετή σκέψη για να δημιουργήσει, να διατηρήσει και να επεκτείνει την αυτο­κρατορία του, έτσι ώστε να ανταγωνιστεί ως στρατηγός τον υπολογιστή ή τούς συμπαίκτες του. Σε κάποια από αυτά ή βία είναι αρκετή, παρ' όλο πού το αίμα δεν είναι άμεσα ορατό. Τις περισσότερες φορές παίζονται μέσω διαδικτύου μαζί με άλλους παίκτες. Τέτοια είναι τα: «Sid Meier's Civilisation Revolution*, «Age of Empires», «The Lord of the Rings», «Star wars», «Tom Clancy's End war», «Com-mand & Conquer: Red Alert 3» κ.ά.

Παιχνίδια προσομοίωσης (Simula­tion): Παιχνίδια απομίμησης της πρα­γματικότητας.

Παιχνίδια εξόντωσης του αντιπά­λου (Shoot'-em-up).

Παιχνίδια περιπέτειας (Adventure): Παιχνίδια βασισμένα σε μια ιστορία, πού κατά τη διάρκεια τους καλείσαι να επι­λύσεις διάφορα προβλήματα και γρίφους. Πρόκειται μάλλον για τα πιο αγαπημένα παιχνίδια των έφηβων. Κι αυτό γιατί συν­δυάζουν τη δράση και την περιπέτεια, τις περισσότερες φορές σε φανταστικούς κόσμους. Τα περισσότερα από αυτή την κατηγορία περιέχουν αρκετή βία. Τέτοια είναι τα:

« Legend of Zelda», παιχνίδι δράσης και περιπέτειας πού κινείται σε φανταστικό χώρο και πού κατέχει αρκετές προτιμή­σεις και μεταξύ των μικρότερων παιδιών. Παίζεται και στο Wii με το χειριστήριο για σπαθί.

«The Chronicles of Narnia: Prince Ca­spian)): εξίσου παιχνίδι δράσης σε φαν­ταστικό κόσμο, πού παίζεται και στο Wii με το χειριστήριο για σπαθί ή άλλο όπλο.

«Prince of Persia»: Στο παιχνίδι αυτό ό παίκτης μπορεί να επιλέξει μόνος του το «μονοπάτι» του και να ορίσει έτσι αυτός την εξέλιξη του παιχνιδιού.

«Final Fantasy»: Ό παίκτης και εδώ επιλέγει ένα χαρακτήρα, πού εξελίσσεται ανάλογα με τις επιλογές του και τα όσα διαδραματίζονται στο παιχνίδι.

«The Lord of the rings», «Mirror:s Edge» με πρωταγωνίστρια μία κοπέλα, «Star wars», «James Bond: Quantun of Solace», «WWE SmackDown vs Raw» (παι­χνίδι πού εκτυλίσσεται σε ρινγκ και περι­λαμβάνει πολλή σωματική βία), «Spider Man», κ.ά.

Υπάρχουν κι άλλες κατηγορίες, για τις όποιες θα κάνουμε λόγο ατό επόμενο.

Πέραν των διαφόρων κατηγορι­ών πού αναφέραμε στο προη­γούμενο άρθρο, υπάρχουν και οι επόμενες:

Παιχνίδια υπόδυσης ρόλων (role playing games): Σ' αυτά ό παίκτης α­ναλαμβάνει να υποδυθεί ένα χαρακτή­ρα (π,χ. πολεμιστή, αστυνομικού, μάγου κ.ά.) και καθώς εκτυλίσσεται ή ιστορία έχει τη δυνατότητα να διαχειριστεί νέα δεδομένα και στοιχεία, καθώς επίσης και να χρησιμοποιήσει δεξιότητες, εργα­λεία ή όπλα κ.ά., που αποκτά κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Τέτοιου είδους παιχνίδια αρέσουν πολύ και στα κορί­τσια, ακριβώς επειδή τούς παρέχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν, να φροντίσουν και να καθοδηγήσουν τούς ήρωες τους. Τέτοια είναι τα: «Spore», ένα παιχνίδι για όλους από τον δημι­ουργό των «Sims». Σ' αυτό ό παίκτης δημιουργεί ένα πλάσμα έχοντας τη δυ­νατότητα να επιλέξει ανάμεσα από ποι­κιλία «μελών» πού μπορεί να αποτε­λείται. «Animal Crossing»: Σ' αυτό πα­ρέχεται ή δυνατότητα στον παίκτη να με­ταφερθεί σ' έναν κόσμο όπου πολύ ά­πλα μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. «Sims»: Στο παιχνίδι αυτό ό παίκτης δημιουργεί τούς ήρωες του καθώς και όλη τους τη ζωή. Ή έκδοση του παιχνιδιού αυτού για PC έχει διαθέσει πάνω από 16 εκα­τομμύρια αντίτυπα¹. «Diablo» κ.ά.

Παιχνίδια διαφόρων σπορ (sports): Τέτοια μπορεί να είναι παιχνίδια ποδοσφαίρου, μπάσκετ, βόλεϊ, γκολφ, μπι­λιάρδου, σκι, ιππασίας, πυγμαχίας και γενικότερα όλων των αθλημάτων, ατο­μικών και ομαδικών. Σ' αυτά παρέχεται ή δυνατότητα στον παίκτη να μπει στη θέση ενός διάσημου αθλητή καθώς ε­πίσης και να επιλέξει τη μάρκα, τον τύ­πο, τα κυβικά και το χρώμα της Formu­la ή του αυτοκινήτου ή της μηχανής με την οποία θα τρέξει στους αντίστοιχους αγώνες. Στα ομαδικά παιχνίδια ό παί­κτης καλείται να ακολουθήσει μια συγ­κεκριμένη στρατηγική, να οργανώσει την ομάδα του και να συντονίσει τις κινή­σεις των παικτών. Τέτοια είναι τα: «Fifa soccer»², «PRO Evolution soccer», «NBAIive», «Football Manager», «Sega Rally», «Cars», «Gran Turismo», «Μό­το GP 2009», «Ferrari chalenge».

Πάζλ (Puzzles): Παιχνίδια σύνθεσης (πχ. Tetris) και πάζλς με διαφορετικούς βαθμούς δυσκολίας, πού απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες (π.χ. Jigsaw Planet).

Παιχνίδια βίας και μεταφυσικής:

Παιχνίδια εξαιρετικά βίαια με ωμή ά­μεση ή έμμεση βία, πού σε αρκετά από αυτά υπάρχουν και μεταφυσικά στοι­χεία. Για τον λόγο αυτό και στις συσκευ­ασίες τους σαφέστατα δηλώνεται ότι α­πευθύνονται μόνο σε ενήλικες. Τέτοια είναι τα: «Metal gear solid» «Calt of Duty», «World at war», «Grand theft auto», «Fallouit», «Dead space», «Halo», «Crysis», «Farcry», «Gears of war», «Fable», «Resistance*, «Resident EνΐI», «Mortal combat», «ΑΙοηe in the dark», «Silent Hill», «Need for speed», «Flatout» κ.ά.

Παιχνίδια γυμναστικής ή χορού για μικρούς και μεγάλους: Ή κονσό­λα Wii της Nintendo παρέχει ασύρματα χειριστήρια με τη βοήθεια των όποιων μπορείς να παίξεις διάφορα παιχνίδια (συχνά αθλήματα) κάνοντας ακριβώς τις κινήσεις πού θα έκανε και ό παίκτης ή ό ήρωας πραγματικά. Υπάρχει για παράδειγμα το Wii Sports, πού περιέ­χει τέννις, μπέιζμπολ, γκολφ, μποξ και μπόουλινγκ. Υπάρχουν επίσης τα παι­χνίδια χορού, τα οποία συνοδεύονται από ειδικό χαλάκι πού έχει ευαισθησία στην πίεση των πελμάτων του χορευτή πού χορεύει πάνω του, όπως είναι τα «Dance Dance Revolution Hottest Par­ty» και «DancingState Hottest Party». Γεγονός πάντως είναι ότι τα ενεργητικά αυτά βιντεοπαιχνίδια νέας γενιάς απαι­τούν περισσότερη ενέργεια από τα «καθιστικά» βιντεοπαιχνίδια, όχι όμως και όση δαπανάται για το πραγματικό άθλημα.

Παιχνίδια μουσικά: Για αγόρια και κορίτσια πού τους αρέσει ή μουσική. Τα παιχνίδια αυτά συνοδεύονται με τα ει­δικά όργανα (π.χ. κιθάρα, ντράμς κ.ά.) και μέσω της διασκεδάσεως εισάγουν τα παιδιά στον κόσμο της μουσικής και τα εξοικειώνουν με αυτόν³. Τέτοια είναι: τα: «Guitar Hero World Tour», «Rock Band 2», «Popstar Guitar» κ.ά.

Safe worlds: Ευχάριστα παιχνίδια για παιδιά: Παιχνίδια πού μέσα απ' τις όμορφες εικόνες τους και την υψηλή αι­σθητική τους συναρπάζουν τα παιδιά ζητώντας τους ταυτόχρονα κάθε τόσο να ανεβαίνουν επίπεδο, οπότε και τούς «αμείβουν» άμεσα.

Τέτοια είναι τα: «Lego star wars», πού σύμφωνα με τούς δημιουργούς του συνιστάται από την ηλικία των τριών ετών και άνω. «Lego Indiana jones»: ένα παι­χνίδι κλασικό πλέον, πού συνεχώς βγαί­νει σε νέες εκδόσεις. «Mario» (Η έκδοση Super Mario Bros 3 για το NES έχει κά­νει πωλήσεις πάνω από 18 εκατομμύρια αντίτυπα)⁴. «LittieBig Planet» για κον­σόλα PSP. «WALLE», «Harry Potter», «The lncredibles)>, «Kung Fu Panda», «Ratatouille». Τα παραπάνω είναι παι­χνίδια δράσεως και αποκρυφισμού βα­σισμένα στις ομώνυμες ταινίες. Και σαν τέτοια έπρεπε να τα είχαμε κατατάξει σ' αυτήν την κατηγορία. Το γεγονός όμως ότι προτείνονται και υπερτερούν στις προτιμήσεις των μικρότερων παιδιών μας αναγκάζει σ' αυτή την αρχική πα­ρουσίαση να τα εντάξουμε σ^’ αυτή την κατηγορία. Nintenboys, όπου τα παιδιά παίζουν με τα αγαπημένα τους σκυλά­κια στο NINTENDO τους. «De Bob», ό­που χρωματίζουν μια ασπρόμαυρη πό­λη. «Monopoly», το κλασικό πλέον επι­τραπέζιο. «Pokemon», μια μανία πού είχε κατακτήσει τα παιδιά περίπου 10 χρόνια πριν, κρατά ακόμη στο χώρο των βιντεοπαιχνιδιών, κατέχοντας πολύ υψηλή θέση μεταξύ των πωλήσεων (κάποιοι θεωρούν ότι είναι το πρώτο σε πωλήσεις με 20,8 εκατομμύρια αντίτυ­πα)⁵.

1. http://www.wiggler.gr/2007/09/09/top -25- best -selling - video - games-of-all-time.

2. Βλέπε: Μ. Τάσση, Παιδοψυχολόγου, Συνεργά­τη του Κέντρου παιδιού και έφηβου, εργασία πού πα­ρουσιάσθηκε στο Συμπόσιο με θέμα: «Το παιδί και το παιχνίδι» στη Χίο το Μάρτιο του 2006 και διοργα­νώθηκε από το Κέντρο παιδιού και έφηβου, Πηγή: http//www. kpechions.gr/images/stories/docs/electon: kopaixnidi.pdf.

3. http://www.thegameland.gr/shop/index.php? tar­get-prod ucts&product.

4. http://www.wiggler.gr/2007/09/09/top -25- best -selling - video - games...

5. Στοιχεία ελήφθησαν από το περιοδικό Vita, τεύχος Δεκεμβρίου 2008, «Video games: Μπαμπά, θα μου πάρεις τον πρίγκιπα της Περσίας;».

(Από τον "ΣΩΤΗΡΑ")

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ