चंदगड तालुक्या विषयी - About Chandgad Taluka in Kolhapur

परिचय

कोल्हापूर जिल्ह्याच्या दक्षिण टोकाला वसलेला चंदगड तालुका हा पश्चिम घाटातील नैसर्गिक सौंदर्य, ऐतिहासिक वारसा, कृषी अर्थव्यवस्था आणि सांस्कृतिक विविधतेचा अद्वितीय संगम आहे. वार्षिक 3000 मिमी पावसामुळे हिरवीगार जंगले, नद्या-धबधबे आणि जैवविविधतेने नटलेला हा भाग ‘प्रति महाबळेश्वर’ म्हणूनही ओळखला जातो.

भौगोलिक वैशिष्ट्ये

क्षेत्रफळ: 956 km²

स्थान: कोल्हापूर जिल्ह्याचा सर्वात दक्षिणेकडील भाग, पश्चिम घाटात.

हवामान: भरपूर पर्जन्य (3000–3500 मिमी), थंड व दमट वातावरण.

नद्या: घटप्रभा, तम्रपर्णी.

प्रमुख धरणे: जांगम हत्ती धरण (ग्रामीण पाणीपुरवठा), तिलारी प्रकल्प (महाराष्ट्र-गोवा संयुक्त उपक्रम).

जैवविविधता: औषधी वनस्पती, पक्षी, सरीसृप, रानडुक्कर, बिबटे यांचा अधिवास.

सामाजिक व लोकसंख्याशास्त्र (Census 2011)

एकूण लोकसंख्या: १,८७,२२० (पुरुष: ९२,७३६; महिला: ९४,४८४), लैंगिक गुणोत्तर १,०१९.

घरसंख्या: ३९,२७४; क्षेत्रफळ: ९५६ km²; लोकसंख्याक्षमता: १९६ लोक/km².

बालसंख्या (0–6): १९,४९३ (10–10.5 %), बाल लैंगिक गुणोत्तर ९४७.

साक्षरता: ६५.३५ % (पुरुष: ७३.७ %, महिला: ५७.१५ %).

धार्मिक रचना: हिंदू: ९५.२६ %, मुस्लिम: ३.७९ %, ख्रिश्चन: ०.६७ %, इतर: लहान प्रमाणात.

SC: 8.88 %, ST: 1.19 %.

सर्व लोक ग्रामीण क्षेत्रात राहणारे, शहरी रहिवासी नाहीत.

आर्थिक जीवन

कृषी: तांदूळ, ऊस, काजू, बटाटा, रताळी, नाचणी, केळी.

काजू प्रक्रिया उद्योग: 100+ लघुउद्योग; निर्यात पुणे-मुंबई तसेच परदेशात.

साखर उद्योग

खाजगी कारखाने: दौलत सहकारी कारखाना, हलकर्णी, Hemarus Sugars (राजगोळी), ECO Cane Sugar Energy (महालुंगे).

जलसंपदा व ऊर्जा: तिलारी प्रकल्पातून सिंचन, वीज निर्मिती; जांगम हत्ती धरणातून पाणीपुरवठा.

ऐतिहासिक व सांस्कृतिक वारसा

इतिहास: पूर्वी बेलगावी जिल्ह्यात; महाराष्ट्र राज्य पुनर्रचनेनंतर कोल्हापूर जिल्ह्यात समावेश.

भाषा: मराठी (मुख्य), कोकणी (मालवणी व गोयन), कन्नड.

किल्ले: पारगड, गंधर्वगड, महिपालगड, कलानंदीगड — शिवाजी महाराजांच्या मोहिमांशी संबंधित.

मंदिरे व श्रद्धास्थाने: रावलनाथ, मतेश्वर, मंकेश्वर, सिमदेव.

निसर्ग पर्यटन: स्वप्नवेल पॉईंट (‘प्रति महाबळेश्वर’), अंबोली हिल स्टेशन.

जुनी मंदिरे: शिलाहार काळातील जैन व हिंदू मंदिरे (पार्श्वनाथ, आदिनाथ, कोपेश्वर).

चंदगड तालुक्यातील प्रशासन

चंदगड तालुका हा नैसर्गिक सौंदर्य, ऐतिहासिक वारसा आणि कृषी अर्थव्यवस्थेमुळे ओळखला जातो. परंतु गेल्या काही दशकांत येथे प्रशासनातील भ्रष्टाचार हा एक गंभीर व सामाजिक प्रश्न म्हणून उभा राहिला आहे. लोकांच्या दैनंदिन आयुष्याशी संबंधित शासकीय सेवा, जमीन व महसूल विषयक कामे, पाणीपुरवठा, शाळा-शिक्षण आणि स्थानिक विकासकामे — या सर्वच क्षेत्रात भ्रष्टाचाराची पाळेमुळे खोलवर रुजली आहेत.

सातबारा उतारा, फेरफार नोंदी, वारस दाखले, जमीन हस्तांतरण यासाठी नागरिकांना लाच द्यावी लागते. पिढ्यानपिढ्या शेतकऱ्यांच्या जमिनीवर खोटे दस्तऐवज बनवून ताबा घेण्याच्या तक्रारी सतत येत असतात.

चंदगड तालुक्याचा नैसर्गिक व सांस्कृतिक ठेवा जपण्यासाठी, तसेच सर्वसामान्य लोकांचा विकास घडवण्यासाठी भ्रष्टाचारावर कठोर नियंत्रण व पारदर्शक प्रशासनाची अंमलबजावणी ही काळाची गरज आहे. जोपर्यंत नागरिक जागरूक होत नाहीत आणि प्रशासनावर सतत लक्ष ठेवत नाहीत, तोपर्यंत या सुंदर तालुक्याच्या विकासाला खऱ्या अर्थाने गती मिळणार नाही.

List of Villages in Chandgad Taluka - चंदगड तालुक्यातील गावांची नावे (एकूण 156 गावे)

Adkur – अदकूर

Adure – अदुरे

Alabadevi – अळाबादेवी

Ambewadi – आंबेवाडी

Amroli – आमरोळी

Asagaon – आसगाव

Asagoli – आसगोळी

Bagilge – बागिलगे

Basarge – बसरगे

Belebhat – बेलभाट

Bhogoli – भोगोळी

Bijur – बीजूर

Bonjurdi – बोंजुर्डी

Bujavade – बुजवडे

Bukkihal – बुक्किहाळ

Chandgad – चंदगड

Channehatti (N.V.) – चन्नेहट्टी (न.व.)

Chinchane – चिंचणे

Churani Chawl (N.V.) – चुरणी चाळ (न.व.)

Date – दाते

Devarwadi – देवरवाडी

Dhamapur – धामापूर

Dhekoli – ढेकळी

Dhekoliwadi – ढेकळीवाडी

Dholagarwadi – ढोलागरवाडी

Dhumadewadi – धुमाडेवाडी

Dindalkop – दिंदाळकोप

Dundage – डुंडगे

Fatakwadi (N.V) – फाटकवाडी (न.व.)

Gandharvagad (N.V.) – गंधर्वगड (न.व.)

Ganuchiwadi – गणुचीवाडी

Gaulwadi (N.V.) – गवळवाडी (न.व.)

Gavase – गावसे

Ghulewadi – घुलेवाडी

Gudawale Khalsa – गुदावले खालसा

Gudewadi – गुदेवाडी

Gulamb (N.V.) – गुलांब (न.व.)

Hajagoli – हजगोळी

Halkarni – हलकर्णी

Hallarwadi – हल्लारवाडी

Hambire – हम्बीरे

Here – हेरे

Hindagaon – हिंदगाव

Hosur – होसूर

Humbarwadi (N.V.) – हुंबरवाडी (न.व.)

Hundalewadi – हुंदळेवाडी

Ibrahimpur – इब्राहिमपूर

Inam Kolindre – इनाम कोलिंद्रे

Isapur – इसापूर

Jakkanhatti – जक्कनहट्टी

Jambre – जांबरे

Jangamhatti – जंगमहट्टी

Jatewadi – जातेवाडी

Jelugade – जेलुगडे

Kadalge Bk. – कडलगें बु.

Kadalge Kh. – कडलगें खु.

Kagani – कागणी

Kajirne – कजिर्णे

Kalasgade – काळसगडे

Kalivade – कलीवडे

Kalkundri – कळकुंड्री

Kamewadi – कामेवाडी

Kanadi – कानडी

Kanur Bk. – कानूर बु.

Kanur Kh. – कानूर खु.

Karanjgaon – करंजगाव

Karekundi – कारेकुंडी

Kaulage – कौलगे

Kenchewadi – केंचेवाडी

Kervade – केरवडे

Khalsa Mhalunge – खालसा म्हाळुंगे

Khamdale – खामदाळे

Kini – किनी

Kitvade – कितवडे

Kitwad – कितवाड

Kodali – कोडली

Kokare – कोकरे

Kolik – कोलीक

Kolindre Khalsa – कोलिंद्रे खालसा

Konewadi – कोनवाडी

Koraj – कोरज

Kowad – कोवाड

Kudanur – कुदनूर

Kurni – कुरणी

Kurtanwadi – कुर्तनवाडी

Lakikatte – लकीकट्टे

Lakudwadi – लाकुडवाडी

Madawale – मडवळे

Mahalewadi – महालेवाडी

Mahalunge Inam – म्हाळुंगे इनाम

Mahipalgad – माहीपालगड

Majare Karve – मजरे करवे

Majareshirgaon (N.V.) – मजरे शिरगाव (न.व.)

Malagewadi – मालगेवाडी

Malatwadi – मालटवाडी

Malaviwadi (N.V.) – मालवीवाडी (न.व.)

Malgad – मालगड

Mandedurg – मांदेडुर्ग

Mangaon – मंगाव

Mangaonwadi (N.V.) – मंगाववाडी (न.व.)

Mauje Karve – मौजे करवे

Mirwel – मिरवेल

Morewadi – मोरेवाडी

Motanwadi – मोतनवाडी

Mugali – मुगळी

Murkutewadi – मुर्कुटेवाडी

Naganwadi – नागणवाडी

Nagardale – नगरदळे

Nagave – नागवे

Nandavade – नांदवडे

Narewadi – नरेवाडी

Nhaveli – न्हावेळी

Nitur – नितूर

Parle – पार्ले

Patne – पाटणे

Pilani – पिलाणी

Porewadi – पोरेवाडी

Powachiwadi – पोवाचिवाडी

Pundra – पुंद्रा

Rampur - रामपूर

Raidewadi – राईडेवाडी

Rajgoli Bk. – राजगोळी बु.

Rajgoli Kh. – राजगोळी खु.

Sadegudwale – सडेगुदवले

Saroli – सारोळी

Satawane – सातवणे

Sattewadi (N.V.) – सत्तेवाडी (न.व.)

Savarde Inam – सावरडे इनाम

Savarde Khalsa – सावरडे खालसा

Shevale – शेवळे

Shinoli Bk. – शिनोळी बु.

Shinoli Kh. – शिनोळी खु.

Shipur – शिपूर

Shirgaon – शिरगाव

Shiroli – शिरोळी

Shivanage – शिवणगे

Sonarwadi – सोनारवाडी

Sulaye – सुळये

Sundi – सुंडी

Supe – सुपे

Surute – सुरुते

Tadashinhal – तडशिनहाळ

Talguli – तळगूळी

Tambulwadi – तांबुळवाडी

Tavarewadi – तावरेवाडी

Teurwadi – तेऊरवाडी

Tudiye – तुडिये

Turkewadi – तुर्केवाडी

Umagaon – उमगाव

Utsali – उत्सळी

Vaitakwadi (N.V.) – वैटकवाडी (न.व.)

Vargaon – वडगाव

Vinzane – विंजणे

Waghotre – वाघोत्रे

Walkoli – वालकोळी

Yaratanhatti – यरतनहट्टी