Hà Giang

Hà Giang là vùng đất có lịch sử văn hóa lâu đời, nơi hội tụ của 19 dân tộc anh em với khá nhiều dân tộc thiểu số sinh sống. Mỗi dân tộc mang đến cho Hà Giang một nét văn hoá độc đáo riêng. Nổi bật trong số đó là dân tộc Mông, Dao và Tày

Được biết, ở Hà Giang dân tộc Mông chiếm đa số với hai nhóm chính là: Mông trắng và Mông hoa. Đây cũng là một trong những dân tộc ít bị mai một về văn hóa. Người Mông ở đây thích nghi với đời sống trên các dãy núi cao từ 800m đến 1.700m so với mặt nước biển, thế nên rất nổi tiếng với truyền thống canh tác nương đá, trồng lúa, ngô. Họ còn rất giỏi trong việc đan lát, làm gỗ, dệt vải lanh cho ra đời những trang phục truyền thống rất đẹp và độc đáo.

Gắn liền với đời sống của họ là nghệ thuật múa khèn. Người Mông thường múa khèn vào những dịp sinh hoạt văn hóa, đám tang, đám giỗ hoặc khi có lễ hội. Một trong những lễ hội quan trọng nhất của họ là Lễ hội Gầu Tào – cầu phúc. Du lịch Hà Giang đến Mèo Vạc, du khách có thể thưởng thức điệu múa khèn độc đáo này tại các phiên chợ, đặc biệt là ở phiên chợ tình Khâu Vai.

Khác với Mông, người Dao có tập tính sống gần nguồn nước. Vì thế họ sinh sống nhiều ở lưng núi, chủ yếu bằng nghề nông nghiệp trên các ruộng bậc thang với các loại lương thực như lúa, ngô, khoai, sắn, tam giác mạch,… Bên cạnh đó, nghề thêu in hoa trên vải bằng sáp ong của người Dao cũng vô cùng nổi tiếng.

Văn hóa của người Dao cũng khá phức tạp bởi gồm nhiều nhóm khác nhau thể hiện rõ nét qua ý thức tâm linh cộng đồng, mê tín dị đoan, quan niệm sinh sống và các hình thức nghi lễ cũng như trong văn hóa dân gian. Lễ hội được đánh giá là đặc sắc nhất của người Dao chính là Lễ cấp Sắc dành cho nam giới. Du lịch Hà Giang vào những tháng cuối năm (tháng 11, 12 hoặc tháng Giêng), du khách sẽ có dịp được tham gia vào lễ hội này và chứng kiến rất nhiều nét đặc sắc và độc đáo của văn hóa của người Dao. 

Một trong những đặc điểm tạo nên sắc thái riêng khá đậm trong văn hoá tộc của người Tày là nghệ thuật hát then, đàn tính thường được sử dụng trong các nghi lễ cầu mùa, cầu yên, cấp sắc... Người Tày hiện vẫn còn lưu giữa được những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc thể hiện qua các lễ hội truyền thống và cả một kho tàng văn học về các loại truyện thần thoại, truyện cổ, truyện thơ, dân ca... hay trong những phong tục tập quán, thói quen sinh hoạt hằng ngày. Ngoài trồng nương rẫy, nghề dệt vải của người Tày cũng khá phát triển, đặc biệt là các loại khăn thổ cẩm với hoa văn phong phú được nhiều người yêu thích. 

Nhiều du khách trải nghiệm khám phá bản sắc văn hóa các dân tộc ở Hà Giang rất thích Lễ hội cầu Trăng của dân tộc Tày được diễn ra vào Tết Trung thu hằng năm. Bởi tại đây họ không chỉ được hòa mình vào không khí lễ hội náo nhiệt, mà còn được thưởng thức những món đặc sản của bà con dân bản. Sẽ thật ý nghĩa nếu du lịch Hà Giang được một lần nhấm nháp chén rượu ngô ấm nồng, say trong điệu nhạc và ngắm những cô gái Tày xinh đẹp với đôi má hồng hây hây đang nhảy múa. Chắc chắn du khách sẽ không bao giờ quên được trải nghiệm thú vị này.  

Lần đầu nhìn món Thắng dền, bạn sẽ nghĩ ngay đến bánh trôi, bánh chay ở Hà Nội, hay bánh cống phù ở Lạng Sơn. Bánh cũng được làm từ bột nếp, thường sẽ có nhân đậu xanh, viên được nặn nhỏ, là món bánh thường được ăn vào mùa đông chắc chắn sẽ đem lại cảm giác thích thú, ấm lòng cho mỗi khách du lịch. 

Thắng dền ngon hay không là ở bát nước dùng, đây là một hỗn hợp có vị ngọt của đường, vừa béo vừa ngậy vừa cay từ nước cốt dừa và của gừng, được đun nóng rồi múc ra bát, rắc thêm ít lạc hay ít vừng thì quả thật quá tuyệt vời. 

Là một tỉnh thuộc miền núi phía Bắc, Hà Giang cũng có truyền thống làm thịt trâu gác bếp – đặc sản ở Hà Giang. Từng miếng thịt trâu sau khi được tẩm ướp đầy đủ gia vị được xiên qua que to xong treo ở gác bếp, để lại hương vị đặc trưng, thơm ngon đặc sắc.

Thịt trâu gác bếp vì là món ăn truyền thống gia đình ở vùng núi nên sẽ không có chuyện sử dụng chất bảo quản như thịt bò khô, gà khô,… Món ăn đặc sản Hà Giang này thường được mọi người tin tưởng mua về làm quà cho đồng nghiệp, gia đình, bạn bè,… 

Với cái tên nghe có vẻ khá lạ khiến nhiều người không khỏi thắc mắc, món cháo được làm từ ấu tẩu này - một loại củ đặc trưng ở vùng núi Đông Bắc. Được coi là một đặc sản Hà Giang, được người dân chế biến, gia giảm hợp lý có tác dụng như thuốc giải cảm. 

Món ăn có vị đắng, nhưng sau đó sẽ đọng lại ở cổ họng chút vị ngọt, người không quen có thể sẽ thấy khá khó ăn. Do được ninh nhừ, bát cháo có độ sánh, có mùi thơm của nếp, vị ngọt đến từ thịt chân giò, vị ngậy ngậy từ trứng, ngoài ra còn vị đặc trưng của ấu tẩu. 

Rêu nướng được coi là đặc sản của người Tày – dân tộc có nền văn hoá ẩm thực vô cùng phong phú, đa dạng. Vì đây là một món đặc biệt nên việc chế biến làm sao cho ngon cũng đòi hỏi một kiên thức, kỹ năng nhất định của người dân địa phương. 

Là một món ăn bổ dưỡng cùng hương vị rất nổi bật, rêu nướng được nhiều du khách chú ý, hay thậm chí là “nghiện” khi đến với Hà Giang. Ngoài ra, rêu nướng còn có khả năng chữa nhiều bệnh, giúp giải độc, giải nhiệt, lưu thông khí huyết, tăng sức đề kháng,… 

Phở chua – món ăn độc lạ Hà Giang, thường được ăn kèm với thịt lợn rán, lạp xưởng hay thịt vịt quay, ăn cùng đu đủ hay dưa chuột rồi rưới nước dùng lên. Để tăng thêm phần hấp dẫn, bạn hãy gọi ngay thêm chai rượu ngô, làm một vài chén rượu ngô ngọt ngọt ăn với phở chua chua vào buổi sáng thì hoàn hảo. 

Thắng cố là món ăn truyền thống của người dân tộc H’mông, nổi tiếng ở Sapa và Hà Giang, sau được du nhập vào dân tộc Dao, Tày,… Hiện nay, Thắng cố đã thay đổi, cải tiền dần theo khẩu vị khách du lịch. Người ta thường sử dụng thịt ngựa, thịt bò, thịt trâu hay thịt lợn để món ăn trở nên dễ ăn, dễ đón nhận hơn. Khi ăn, bạn có thể chấm thêm với muối ớt tiêu chanh để tăng hương vị. 

Thêm một món ngon Hà Giang mà bạn không được bỏ qua đó là món lợn cắp nách. Đây là giống lợn nhỏ, chỉ khoảng từ 10 – 15kg, được nuôi thả rông nên thịt khá nạc. Thịt lợn cắp nách được chế biến theo nhiều cách: nướng, hấp hay xào, mỗi món lại ngon một kiểu. Lợn hấp chấm cùng nước mắm tỏi ớt hay gia vị tiêu chanh cũng đều cho ra những trải nghiệm hấp dẫn. Còn các món thịt lợn nướng, xào nóng với miếng thịt săn chắc, đậm đà, ăn kèm với các loại rau thơm thì cũng chả kém cạnh.

Hà Giang là một vùng đất trông được nhiều loại gạo nếp nổi tiếng thơm ngon, góp phần khẳng định chỗ đứng cho món Cơm lam Bắc Mê – đặc sản đặc trưng của dân tộc Tày nơi đây. Mang vẻ bình dị, chỉ có cơm nướng hay nấu ăn cùng với muối vừng hay sang hơn là thịt gà nướng thôi mà cũng đủ sức làm bao con tim lưu luyến.

Nấu cơm lam Bắc Mê không chỉ có mỗi gạo nếp dẻo ngon là đủ, còn phải kể đến ống tre, ống nứa, trúc – là những nguyên liệu tạo nên độ thơm, độ hấp dẫn, nét độc đáo, vị ngon ngọt của món ăn này. 

Bánh cuốn Đồng Văn có lẽ là lựa chọn hàng đầu khi nói về món ngon Hà Giang. Điểm đặc biệt của món ăn là bánh cuốn được tráng mỏng, cuốn dài, to, không ăn cùng với nước mắm mà lại ăn cùng với nước xương hầm đậm đà, điểm thêm vài nhánh rau mùi trông đã sướng con mắt. 

Bánh thường có 2 kiểu nhân, một là nhân thịt băm mộc nhĩ, hay là nhân trứng béo béo, ngậy ngậy, chắc chắn đủ sức gọi mời bạn đến thưởng thức thêm một lần nữa. 

Hạt tam giác mạch được xay để làm bột bánh, giúp món bánh không bị khô cứng mà lại có lớp vỏ min màng hơn. Thường, bánh tam giác mạch sẽ được nướng trên than có độ thơm, bên trong bánh mềm xốp, là món ăn đường phố, nhẹ nhàng, cũng có thể mang một ít về làm quà cũng rất ổn.

Cột cờ Lũng Cú tọa lạc trên đỉnh ngọn núi Rồng ở độ cao 1.470 mét so với mực nước biển. Là một trong bốn điểm cực của Tổ quốc, cột cờ Lũng Cú tại Hà Giang đánh dấu điểm cực Bắc của đất nước. 

Cột cờ đã được trùng tu xây dựng lại vào năm 2010, mang theo lá cờ đỏ sao vàng rộng 54 mét vuông tượng trưng cho 54 dân tộc anh em bay phấp phới trên độ cao hơn 33 mét. Cột cờ Lũng Cú có thiết kế thân hình bát giác cùng tám tấm phù điêu bằng đá xanh dưới chân cột cờ mô phỏng họa tiết Trống đồng Đông Sơn và những trang lịch sử hào hùng của dân tộc.

Để lên đến cột cờ, du khách sẽ đi qua 839 bậc thang và chiêm ngưỡng cảnh non nước hữu tình dần hiện ra. Đứng trên đỉnh núi và phóng tầm mắt ra xa, bạn sẽ cảm nhận được khí trời mát lạnh của vùng núi Đông Bắc và không khí trang nghiêm tự hào nơi đây. Ngoài ra khi đến đây, bạn cũng có thể dạo qua bản người Lô Lô và người Mông cùng ao nước Mắt Rồng trong xanh nằm ngay dưới chân núi.

Đèo Mã Pí Lèng nằm trên quốc lộ 4C thuộc địa phận xã Pải Vi và Pải Lủng, nối liền giữa thành phố Hà Giang và hai thị trấn Mèo Vạc và Đồng Văn. Được mệnh danh là một trong “tứ đại đỉnh đèo” của Việt Nam, con đèo này là địa điểm du lịch Hà Giang nổi tiếng bậc nhất.

Mã Pí Lèng là cung đường đèo dài 20 km ngoằn nghèo và hiểm trở ở độ cao trên 1.200 mét so với mặt nước biển. Du khách có thể thuê xe máy và khám phá hành trình đầy mạo hiểm “phượt” qua những khúc cua quanh co giữa những vách đá dựng đứng và vực sâu thăm thẳm. Trên đường đi đừng quên dừng lại tại mỏm đá tử thần giữa sườn núi để check-in những bức ảnh “sống ảo” tuyệt đẹp.

Khi lên tới đỉnh đèo, bạn sẽ được ngắm trọn vẹn cao nguyên đá Đồng Văn bao la, hẻm vực Tu Sản hùng vĩ cùng dòng sông Nho Quế chảy êm đềm dưới chân núi. Đến đây, bạn có thể tham gia trekking núi Tu Sản, chèo sub ở sông Nho Quế, và cắm trại qua đêm ở đây. Hơn thế nữa, nếu đi vào mùa lúa chín hoặc mùa hoa tam giác mạch, bạn sẽ có cơ hội ngắm nhìn những thửa ruộng bậc thang và thung lũng hoa tuyệt đẹp 

Phố cổ Đồng Văn là khu phố được xây dựng từ thế kỷ 20 tại thị trấn Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Đây không chỉ là nơi sinh sống của nhiều dân tộc đồng bào mà còn là một trong những nét văn hóa và kiến trúc cần gìn giữ và bảo tồn của tỉnh Hà Giang. 

Trong khu phố cổ chỉ có khoảng 40 ngôi nhà hơn 100 năm tuổi nằm san sát nhau, bao quanh bởi núi đá. Tại đây, du khách sẽ có cơ hội ngắm nhìn vẻ đẹp yên bình, cổ kính của những bức tường màu xám nhuộm trong ánh nắng vàng vào buổi sáng. Đêm đến sẽ là khung cảnh nhộn nhịp giữa những tiếng kèn môi và điệu múa giao duyên của trai gái trong bản. 

Đặc biệt, phố cổ Đồng Văn vào các ngày từ 14 đến 16 âm lịch tháng ba, sẽ tràn ngập những chiếc đèn lồng đỏ và tổ chức đêm hội với nhiều hoạt động đặc sắc. Hãy khám phá khu chợ Đồng Văn ở trung tâm phố cổ để trải nghiệm nền văn hóa đa dạng của người dân bản địa nơi đây nhé.

Thị trấn Phó Bảng, hay còn gọi là Phố Bảng, nằm tại phía Tây của huyện Đồng Văn. Khác với một Đồng Văn hay Mèo Vạc nhộn nhịp, Phó Bảng là một thị trấn nhỏ bé, yên bình ẩn giữa núi rừng Hà Giang.

Tại thị trấn Phó Bảng chỉ có khoảng gần 3.000 người chủ yếu là người Mông và người Hoa Hán sinh sống. Những ngôi nhà ở đây được đắp bằng đất nung đơn sơ, lợp mái ngói âm dương cùng những cánh cửa gỗ cũ kĩ. Đi dọc qua thị trấn, du khách có thể tận hưởng bầu không khí sinh hoạt bình dị của con người nơi đây. Đặc biệt, nếu ghé thăm Phó Bảng vào những ngày mưa, bạn sẽ còn cảm nhận nét buồn và tĩnh lặng không đâu có được. Gần đó, bạn cũng có thể ngắm nhìn thung lũng hoa hồng cùng những bông hoa tam giác mạch nở rộ ven đường. 

Thị trấn không quá khó tìm, tuy nhiên bạn cần lưu ý đường sẽ khá khó đi vào những ngày mưa. Trên quốc lộ 4C từ thành phố Hà Giang tới cao nguyên đá Đồng Văn, bạn rẽ trái ở ngã ba Lũng Cú và đi khoảng 4 km nữa là sẽ tìm thấy một Phó Bảng yên bình. 

Nhắc tới địa điểm du lịch Hà Giang, không thể không nhắc đến danh thắng cấp quốc gia - ruộng bậc thang huyện Hoàng Su Phì. Cách canh tác lúa nước độc đáo trên những thửa ruộng bậc thang đã khiến nơi đây trở thành cảnh quan thu hút hàng trăm ngàn khách du lịch mỗi năm.

Ruộng bậc thang Hoàng Su Phì có tổng diện tích lên tới 3.700 hecta, nằm trên địa bàn của 24 xã và thị trấn tỉnh Hà Giang. Vẻ đẹp nên thơ của hàng ngàn thửa ruộng trải đều rộng khắp, uốn lượn tự nhiên quanh những sườn đồi lưng núi sẽ khiến bạn mải mê đắm chìm. Xen kẽ giữa ruộng bậc thang còn có những con suối nhỏ róc rách, những cánh rừng nguyên sinh và nương chè bát ngát. 

Giữa vùng cao nguyên đá Đồng Văn hùng vĩ, bạn sẽ tìm được một “thiên đường” đầy hoa xinh đẹp nhất Hà Giang mang tên thung lũng Sủng Là. Những tâm hồn khám phá nhất định phải đến đây để cảm nhận vẻ đẹp mộc mạc, bình yên của núi rừng.

Sủng Là là một ngôi làng nằm yên bình giữa những dãy núi đá tai mèo hiểm trở. Nơi đây nổi tiếng với những mái hiên nhà đơn sơ và những bức tường rào bằng đá nhuốm màu thời gian. Du khách sẽ như lạc vào chốn thần tiên với những thung lũng ngập tràn sắc trắng thanh tao của hoa mận, hoa lê, hoa cải, hay sắc hồng tím của hoa đào rừng, và hoa tam giác mạch vào dịp cuối năm. Hai địa điểm bạn nhất định phải ghé thăm khi tới thung lũng Sủng Là đó chính là làng văn hóa Lũng Cẩm, và nhà của Pao trong bộ phim nổi tiếng. Tại đây, bạn sẽ được trải nghiệm bản sắc vùng cao qua những bữa ăn dân dã, trò chơi dân gian, và tiếng hát mộc mạc của dân tộc H’Mông. 

Thung lũng nằm trên quốc lộ 4C, cách huyện Đồng Văn chỉ khoảng 20 km. Dọc theo cung đường đèo tới ngã ba Phó Bảng sẽ là điểm đẹp nhất để bạn có thể ngắm nhìn toàn bộ thung lũng Sủng Là từ trên cao. 

Rừng thông Yên Minh nằm cách thị trấn Yên Minh khoảng 10 km. Được biết đến như một phiên bản thu nhỏ của Đà Lạt, rừng thông Yên Minh là điểm đến thu hút giới trẻ khi tới vùng núi phía Bắc. 

Du khách khi tới đây đều choáng ngợp trước khung cảnh những ngọn thông cao vút thẳng đứng cùng những thảo nguyên xanh bạt ngàn. Đây sẽ là địa điểm lý tưởng để bạn tạm thời rời xa thành phố tấp nập và tận hưởng bầu không khí mát lạnh, sảng khoái trên núi cao. Không chỉ vậy, bạn còn có thể trải nghiệm hoạt động cắm trại tại khu rừng và ngắm những màn sương sớm đầu ngày từ trên cao.

Đồi thông Yên Minh nằm dọc theo đường quốc lộ 4C, trải dài hơn 50 km qua ba xã Na Khê, Lao Và Chải, Bạch Đích. Dọc trên cung đường bạn có thể thuận tiên khám phá một số địa điểm du lịch Hà Giang nổi tiếng khác gần đó như núi đôi Quản Bạ, bản Du Già, thành cổ Cán Tỷ.

Huyện Quản Bạ là cửa ngõ đầu tiên của cao nguyên đá Đồng Văn. Tại đây có hai địa điểm du lịch Hà Giang hấp dẫn mà bạn không thể bỏ lỡ đó là núi đôi và cổng trời Quản Bạ.

Núi đôi Quản Bạ, hay còn gọi là núi đôi Cô Tiên, sở hữu hình dáng kỳ lạ với hai mỏm núi song song nhô lên. Gắn liền với truyền thuyết dòng sữa cô tiên kỳ diệu, vùng đất xung quanh đây cũng có khí hậu vô cùng mát mẻ cùng dòng sông Miện chảy ngang qua, nuôi dưỡng những cánh đồng tươi tốt. 

Cổng trời Quản Bạ tọa lạc ở độ cao 1.500 mét so với mặt nước biển. Với vị trí đắc địa nằm giữa hai đỉnh núi và ngay sát chân trời, du khách có thể thu trọn vẻ đẹp trời đất hòa quyện ngay trong tầm mắt. Đây cũng là điểm săn mây tuyệt đẹp với những làn sương mù nhẹ nhàng bao quanh sườn núi. 

Dinh nhà họ Vương, hay dinh thự Vua Mèo tọa lạc ở thung lũng Sà Phìn, chỉ cách cao nguyên đá Đồng Văn khoảng 1 km. Đây là địa điểm du lịch Hà Giang nổi tiếng chứa đựng những dấu tích và câu chuyện lịch sử thú vị.

Theo lịch sử viết lại, vua Mèo Vương Chính Đức đã lựa chọn vùng đất này để xây dựng dinh thự bởi thế “địa linh nhân kiệt” của nó. Dinh thự rộng hơn 3.000 mét vuông và mất tới 9 năm để hoàn thành. Lối kiến trúc thiết kế của dinh thự ảnh hưởng bởi văn hóa Trung Quốc, bạn có thể tìm thấy những cột, trụ bằng gỗ quý và nhiều hoa văn điêu khắc tinh xảo bằng đá hoa cương. Biệt thự bao gồm 4 gian nhà ngang, 6 gian nhà dọc và được chia thành ba khu vực tiền dinh, trung dinh và hậu dinh.

Hang động Lùng Khúy nằm giữa lưng chừng núi tại thôn Lùng Khúy, cách trung tâm huyện Quản Bạ khoảng 10 km. Hang Lùng Khúy được phát hiện vào năm 2015 và nhanh chóng trở thành địa điểm du lịch Hà Giang đáng tự hào của người dân nơi đây. 

Khu vực hang động dài khoảng hơn 1.000 mét với nhiều vòm đá cao tới 200 mét. Đi vào sâu bên trong, du khách sẽ được tận mắt chiêm ngưỡng những khối thạch nhũ đá vôi nguyên thủy đa dạng hình thù lấp lánh xếp liền nhau. Ngoài ra, trong hang còn có khu rừng cây ngọc cẩu bằng đá thú vị và những bức tường đá phát ra âm thanh tiếng đàn khi gõ vào, đem đến trải nghiệm hấp dẫn cho khách du lịch.

Khi tham quan hang Lùng Khúy, bạn cũng được nghe kể về truyền thuyết tâm linh gắn liền với hang động của bản người Mông sinh sống ở dưới chân núi. Thêm vào đó, nếu bạn trekking hoặc phượt xe máy hãy lưu ý đi theo chỉ dẫn bởi cửa vào hang động sẽ ở góc tương đối khuất trên con đường đi lên núi.