Trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng hiện có 43 dân tộc cùng sinh sống; trong đó, cư dân thiểu số gốc Tây Nguyên chiếm khoảng 17% dân số, bao gồm các tộc người bản địa là Mạ, K’Ho, Chu Ru, M’Nông và S’Tiêng. Những năm qua, tỉnh Lâm Đồng đã triển khai một số biện pháp bảo vệ nhằm thực thi mục tiêu: đảm bảo khả năng tồn tại của di sản trong môi trường văn hóa - xã hội thích ứng, huy động được sự tham gia của cộng đồng chủ nhân di sản, góp phần làm thay đổi nhận thức và tự giác bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Những kết quả tích cực cần ghi nhận và cổ súy, tuy nhiên, phía trước còn rất nhiều nhiệm vụ và giải pháp mà ngành chức năng và các địa phương tiếp tục triển khai tích cực và hiệu quả hơn.
Với thành phố Đà Lạt, hiện có 20 dân tộc đang sinh sống; trong đó, đồng bào các dân tộc thiểu số trên 7.300 người, chiếm 3,31%. Cộng đồng các dân tộc đan xen cư trú ở hầu hết 24 thôn và 225 tổ dân phố. Trong đó, đông nhất là dân tộc thiểu số gốc Tây Nguyên, chủ yếu là dân tộc K’Ho với 814 hộ, 3.827 người, tập trung ở tổ dân phố Măng Lin, Phường 7 và các thôn 1, 2, 3, 5, 6 ở xã Tà Nung. Trên cơ sở bảo tồn, phát triển không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, ngày 19/5/2017, UBND thành phố Đà Lạt ban hành Quyết định số 1671 về Đề án phát triển du lịch văn hóa bản địa trên địa bàn xã Tà Nung, định hướng đến năm 2025. Đề án hướng đến tổ chức trao truyền văn hóa thông qua mở các lớp dạy cồng chiêng và các nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, đan gùi, ủ rượu cần, làm cung nỏ, trồng bầu hồ lô… Cùng đó là xây dựng điểm vui chơi giải trí, tham quan, nghỉ dưỡng và du lịch nông nghiệp xanh. Nguồn vốn được huy động từ ngân sách nhà nước và xã hội hóa. Dĩ nhiên thẳng thắn ghi nhận, kết thúc năm 2020, mốc cuối của giai đoạn 5 năm, nhiều nội dung chưa đạt được những kết quả như mong đợi.
Đầu năm 2021, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Lâm Đồng triển khai kế hoạch phục dựng Lễ cưới của đồng bào dân tộc K’Ho tại thôn Măng Lin, Phường 7, thành phố Đà Lạt. Hoạt động này thể hiện bước đầu sự gắn kết giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc. Trao đổi với lãnh đạo Sở VHTTDL, Phó Giám đốc Nguyễn Thị Bích Ngọc cho chúng tôi biết: Việc phục dựng văn hóa bản địa là một trong những nhiệm vụ của ngành. Hàng năm sẽ chọn một số lễ hội điển hình và đặc sắc nhằm mục tiêu vừa bảo tồn, vừa phát huy vốn văn hóa của các dân tộc Tây Nguyên. Ngoài tổ chức các lớp dạy cồng chiêng, đặc biệt là cho giới trẻ, Sở cung cấp thêm nhạc cụ và trang phục truyền thống để phục dựng đảm bảo được cả chất và lượng. Năm 2021, Sở dự kiến chọn phục dựng hai lễ hội của đồng bào K’Ho là Lễ cưới tại thành phố Đà Lạt và Lễ mừng lúa mới tại huyện Di Linh.
Đối với lĩnh vực du lịch, Phó Giám đốc Nguyễn Thị Bích Ngọc cũng khẳng định: “Thành phố Đà Lạt đang thiếu sản phẩm dịch vụ đêm, sản phẩm văn hóa dân tộc bản địa, tuy có một số điểm phục vụ văn hóa cồng chiêng nhưng để đảm bảo đúng bản sắc là chưa đạt tới như kỳ vọng”. Vì vậy, phục dựng Lễ cưới của đồng bào K’Ho tại thôn Măng Lin, tổ chức ngày 24/4 tới, do Sở VHTTDL chủ trì, phối hợp với thành phố Đà Lạt. Việc phục dựng có tư vấn của một số nghệ nhân uy tín trong tỉnh; thể hiện không gian văn hóa cồng chiêng và lễ hội có sự tham gia của đội biểu diễn cồng chiêng điểm du lịch Đồi Mộng Mơ, học sinh Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh cùng một số cư dân K’Ho thôn Măng Lin. Bà Ngọc cũng cho biết, Ban tổ chức đã mời trên 100 cơ quan báo và đơn vị lữ hành trên cả nước tham dự lễ hội này. Sự kiện nhằm quảng bá để phát triển du lịch, đặc biệt là dịp tết và Lễ hội Festival Hoa vào cuối năm nay. Đồng thời, Măng Lin sẽ là điểm tham quan, bảo tồn và phát huy lễ hội được xã hội hóa. Trên cơ sở này, lễ hội của đồng bào dân tộc thiểu số sẽ trở thành một trong những hoạt động văn hóa thường xuyên tổ chức ngoài trời của thành phố Đà Lạt.
Chiều ngày 5/4, chúng tôi trao đổi với phòng chuyên môn của Sở VHTTDL Lâm Đồng và được biết, hiện đang xây dựng kịch bản sân khấu hóa Lễ cưới nói trên. Hi vọng sự kiện này đạt được những mục đích và yêu cầu mà Sở VHTTDL đặt ra. Đó là: Góp phần bảo tồn, sưu tầm di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của người K’Ho tại Lâm Đồng và phát huy giá trị lễ hội truyền thống K’Ho trong tình hình hiện nay. Nâng cao nhận thức của chủ thể di sản và xã hội tham gia, đóng góp vào sự nghiệp phát triển văn hóa… Phục dựng lễ cưới là một trong những giải pháp giới thiệu và quảng bá nét văn hóa độc đáo của dân tộc thiểu tỉnh Lâm Đồng thông qua đó thu hút khách du lịch đến Lâm Đồng… Và “Phục dựng lễ cưới của dân tộc K’Ho đúng với truyền thống văn hóa của người K’Ho tại địa phương; đảm bảo các yêu cầu khoa học, chân thực, khách quan, phản ảnh đúng hiện trạng của nét đẹp, giá trị văn hóa truyền thống”. Đây là hiện thực của chương trình “Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc bản địa, khôi phục và phát triển các làng nghề truyền thống gắn với hoạt động du lịch trên địa bàn Lâm Đồng giai đoạn 2018 - 2020 và định hướng đến năm 2030”.
Đặc sản
1. Mứt Đà Lạt
Nhắc đến các đặc sản Lâm Đồng thì đầu tiên chúng ta phải đến với món mứt Đà Lạt chứ nhỉ. Mứt Đà Lạt nổi tiếng đa dạng chủng loại với hương vị thơm ngon từ nhiều loại rau củ, hoa quả được chế biến thanh.
2. Trà Atiso
Đặc sản Lâm Đồng còn nức tiếng với loại trà Atiso lừng danh! Lâm Đồng có rất nhiều nơi trồng trà Atiso, đây là một loại thảo dược có rất nhiều công dụng như điều trị bệnh gan, nóng nảy, mất ngủ,... Ngoài mua trà Atiso để thưởng thức, du khách cũng có thể ăn các món được chế biến từ loại thảo mộc này như: Atiso hầm giò heo, Atiso tẩm bột chiên,...
3. Dâu Tây
Dâu tây thì vừa bổ lại vừa ngon, ăn vào lại đẹp da nên rất được nữ giới ưa thích. Du khách hiện nay có thể đến trực tiếp các vườn dâu để tự lựa chọn nữa đó, tự mình lựa những trái dâu chín mọng chắc chắn sẽ vô cùng thú vị. Đặc biệt là dâu tây còn có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nữa đấy!
4. Chuối Laba
Có thể bạn chưa biết nhưng chuối Laba là mặt hàng đặc sản Lâm Đồng được chứng nhận chất lượng từ Cục Sở hữu trí tuệ đấy. Chuối Laba còn có tên là chuối dạ hương, chuối tiến vua và có nguồn gốc từ đảo Java của Indonesia. Chuối Laba có ruột màu vàng cực đẹp, mùa hương nồng nàn, ăn vào có vị ngọt thanh lại dẻo dẻo rất vừa miệng.
5. Hồng giòn Đà Lạt
Hồng giòn Đà Lạt nổi tiếng là đặc sản Lâm Đồng được nhiều du khách lựa chọn trong thời gian gần đây. Hồng giòn của hai loại chính là hồng đầu bằng và hồng trứng. Hồng khi thu hoạch sẽ được hái sớm khi còn cứng, sau đó chọn lọc và đem đi ủ giòn. Ăn hồng giòn Đà Lạt du khách sẽ cảm nhận được vị thanh ngọt, độ giòn cực đã mà không lo bị chát. Hồng giòn cũng rất lâu hư nên có thể an tâm sử dụng nhé.
Chắc hẳn bạn đã biết Đà Lạt còn nổi tiếng với rất nhiều loại rau, củ, quả chất lượng cao. Và để sử dụng được lâu, nhiều nơi sẽ mang chúng đi sấy thành các loại hoa quả sấy. Du khách có thể thoải mái lựa chọn nhiều loại hoa quả sấy từ: Khoai lang, nho, mít, dâu tây, kiwi,... Dù đã được sấy nhưng chúng vẫn giữ nguyên được độ tươi ngon, ăn vào có vị cực ngon mà giá thành lại rẻ nữa!
Nếu có dịp ghé thăm Đà Lạt thì nhớ phải thử qua món bánh ướt lòng gà nhé! Bánh ướt được tỉ mỉ lựa chọn từ các loại gạo ngon, tráng thật khéo léo sao cho bánh thật đều. Lòng và thịt gà thì lấy từ loại gà thả vườn, phải chọn loại gà không quá lớn thì thịt mới chắc và ngon. Bánh ướt khi ăn vào có vị dẻo và thơm kết hợp với lòng gà béo ngậy chắc chắn sẽ là trải nghiệm tuyệt vời.
Nếu đang lựa chọn một đặc sản Lâm Đồng để mang về làm quà thì rượu cần Chu Ru sẽ là lựa chọn khó bỏ qua. Rượu cần Chu Ru được nấu từ một loại men đặc biệt cùng phương pháp bí truyền. Rượu cần có vị ngon, uống nhiều không lo bị đau đầu nên cứ an tâm thưởng thức.
Cafe chồn chắc chắn là loại thượng hảo hạng mà nhiều tín đồ mê cafe muốn một lần nếm thử. Và đặc biệt cafe chồn tại Lâm Đồng lại cực kỳ nổi tiếng và có rất nhiều cơ sở cafe để du khách lựa chọn. Cafe chồn thì khỏi nói về độ ngon, uống vào vừa đã mà lại mang đến sự tỉnh táo tuyệt vời. Nhớ phải mua ngay đặc sản Lâm Đồng này đấy!
Đặc sản Lâm Đồng ngoài rượu cần Chu Ru thì ta còn có rượu vang Đà Lạt nữa đấy! Rượu vang Đà Lạt mang đến hương vị phong phú nhờ nguồn trái cây dồi dào, từng công đoạn sản xuất đều đảm bảo nghiêm ngặt, đảm bảo an toàn vệ sinh.
Địa điểm du lịch
Được xây dựng vào năm 1932, ga Đà Lạt được coi là ga tàu có tuổi đời lâu năm nhất ở Việt Nam. Ga Đà Lạt được thiết kế theo phong cách đối xứng độc đáo với ba mái chóp xếp liền cạnh nhau.
Bạn có thể mua vé tàu tại ga Đà Lạt để trải nghiệm tuyến đi trung tâm Đà Lạt - Trại Mát. Sau khi dừng tại Trại Mát, bạn có thể đi bộ đến thăm quan chùa Linh Phước ngay gần đó.
Nhà thờ Con Gà được rất nhiều du khách trong và ngoài nước yêu mến bởi kiến trúc xây dựng đặc trưng có từ thời Pháp. Tọa lạc tại số 15 đường Trần Phú, phương 3, thành phố Đà Lạt, nơi đây không chỉ là công trình tôn giáo đóng vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân trong khu vực mà còn là địa điểm tham quan với hàng triệu lượt khách ghé thăm mỗi năm.
Sở dĩ nhà thờ được gọi như vậy là bởi ở trên ngọn tháp chuông của nhà thờ có gắn một con gà bằng đồng. Để hoàn thiện được kiến trúc này, các công nhân và kỹ sư phải ngày đêm làm việc liên tục trong vòng 11 năm. Kiến trúc tổng thể của địa điểm này đều tuân theo quy luật đối xứng, tạo nên vẻ đẹp độc đáo.
Nằm cách trung tâm thành phố 25km, đồi chè Cầu Đất là một trong những địa điểm du lịch Lâm Đồng lý tưởng để săn mây. Muốn săn mây, bạn cần phải di chuyển từ sớm để có mặt tại đây lúc 5h - 6h sáng.
Khi đến đây, bạn sẽ ngỡ ngàng vô cùng trước những hàng chè được trồng ngay ngắn, thẳng tắp. Mùi lá chè tươi, thơm ngát cùng với không khí sớm mai khiến mệt mỏi dường như tan biến hết. Bạn cũng có thể di chuyển đến đây vào buổi chiều để ngắm khung cảnh hoàng hôn như tranh vẽ.
Núi LangBiang được tạo nên từ Núi Ông và Núi Bà. Nơi đây nằm tại huyện Lạc Dương, cách trung tâm Đà Lạt 12km. Khi đến đây, bạn sẽ được ngắm nhìn toàn cảnh Đà Lạt từ trên cao xuống.
Không chỉ ngắm cảnh sắc núi rừng, bạn còn có thể tham gia vào những trò chơi mang cảm giác mạnh khi đến đây. Đó là leo núi, chơi dù lượn hay chinh phục đỉnh cao nhất ở núi LangBiang.
Nếu là fan cứng của V-pop thì bạn chắc chắn biết đến MV Lạc Trôi của Sơn Tùng với khung cảnh bồng lai đậm chất huyền ảo. Địa điểm đó chính là Chùa Linh Quy Pháp Ẩn - một trong những địa điểm du lịch Lâm Đồng nổi tiếng. Chùa cách thành phố Bảo Lộc khoảng 21 km về phía Nam. Nơi đây thu hút đông đảo khách du sở hữu không gian ngắm cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp
Khoảng thời gian tuyệt vời nhất mà bạn nên đến đây là từ tháng 2 đến tháng 6. Lúc này, bạn sẽ được ngắm trọn vẹn khung cảnh Mặt trời mọc lúc sớm mai.
Việc di chuyển bằng xe máy giúp bạn chủ động hơn trong thời gian cũng như lộ trình di chuyển. Bạn hãy nhớ tra cứu và nghiên cứu thật kỹ cung đường đi đến địa điểm du lịch Lâm Đồng này trên Google Map Việc nghiên cứu giúp bạn chủ động và tự tin hơn trong khi di chuyển.
Nếu bạn yêu thích những cung đường khám phá mang đầy tính thử thách, hãy đến vườn quốc gia Nam Cát Tiên. Bạn và đồng đội cùng nhau trekking qua núi rừng, chiêm ngưỡng những cây cổ thụ khổng lồ. Không chỉ vậy, bạn sẽ có cơ hội tận mắt chứng kiến các loại động vật như cá sấu, nhện, cánh bướm đầy màu sắc rực rỡ.
Tọa lạc tại huyện Lạc Dương cách trung tâm Đà Lạt khoảng 20km, Làng Cù Lần là địa điểm check in Lâm Đồng được các bạn trẻ yêu mến. Sở dĩ ngôi làng có tên gọi như vậy là bởi ở đây có rất nhiều cây Cù Lần có tác dụng cầm máu. Đây là một trong những loại cây đặc trưng của núi rừng Tây Nguyên.
Nhắc đến hoa tam giác mạch, chắc chắn bạn sẽ nhớ đến loài hoa mang vẻ đẹp dịu dàng ở các vùng núi Tây Bắc. Tuy vậy, nhờ khí hậu se lạnh ở Đà Lạt nên hoa tam giác mạch có thể nở rộ ở đây vào khoảng tháng 9 đến tháng 11 mỗi năm.
Hoa tam giác mạch không chỉ sở hữu màu sắc tươi đẹp. Hoa tam giác mạch còn là loài hoa có thể ăn hạt thay ngô, khoai, sấn. Bạn có thể trải nghiệm món bánh tam giác mạch thơm ngon, có màu nâu sẫm, ngọt ngào.
Từ trung tâm thành phố Đà Lạt, bạn di chuyển khoảng 20km về phía chùa Vạn Đức. Bạn sẽ được đắm chìm vào khoảng không gian rộng lớn toàn hoa tam giác mạch trước khuôn viên chua. Bức tranh này giúp lòng bạn như nhẹ nhàng, bình yên hơn bao giờ hết.
Thị trấn D’ran là một thị trấn cổ nằm ở huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng, cách trung tâm Đà Lạt khoảng 43km về phía Tây, hướng đi Cầu Đất. Du khách đến thăm thị trấn sẽ cảm nhận được không gian trầm lặng, yên bình và dạo chơi bên những hàng thông xanh mát, ngắm nhìn những đồi chè xanh ngút ngàn.
Nơi đây còn là điểm đến tuyệt vời để du khách tìm hiểu lối kiến trúc mộc mạc của những ngôi nhà gỗ truyền thống và chiêm ngưỡng vẻ đẹp tráng lệ của những biệt thự cổ xưa.
Hồ Đa Nhim có tên gọi khác là hồ Đơn Dương, nằm ở thị trấn D’Ran, huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng cách trung tâm Đà Lạt gần 40km về hướng Đông trên đường đi Phan Rang. Đây là hồ chứa nước của nhà máy thủy điện Đa Nhim và được bao quanh giữa núi rừng cao nguyên hùng vĩ, tạo nên vẻ đẹp huyền ảo với sắc xanh của mây trời, non nước.
Đến đây, du khách có thể thảnh thơi đi dạo quanh hồ, hòa mình với thiên nhiên và tận hưởng bầu không khí trong lành để thư giãn và tái tạo năng lượng sau những mỏi mệt ở đô thị xô bồ.