Hòa Bình

  Chính từ cội nguồn là một vùng đất cổ- nơi tổ tiên tiền sử người Việt đã tồn tại và phát triển "Văn hóa Hòa Bình cổ đại" cách đây hàng chục nghìn năm, trải qua quá trình phát triển, đến nay người Hòa Bình đã xây dựng nên một nền văn hóa đặc sắc - niềm tự hào của nhân dân các dân tộc tỉnh Hòa Bình. Hoà Bình là cái nôi của nền văn hoá với nhiều bộ sử thi huyền thoại như "Mo Mường", "Ẳm Ệt", truyền thuyết về ông Đùng bà Đoàng, Tản viên Sơn Thánh... Đây còn là miền đất âm vang tiếng cồng, tiếng chiêng, vùng của những lễ hội giàu bản sắc dân tộc Tây Bắc, của kho tàng phong phú về văn nghệ dân gian các dân tộc...là quê hương của những làn điệu dân ca ngọt ngào và trong trẻo.

         Hòa Bình là một tỉnh miền núi phía tây bắc Việt Nam, nằm ở tọa độ 200°19' - 210°08' vĩ độ Bắc, 104°48' - 105°40' kinh độ Đông, thủ phủ là thành phố Hòa Bình cách thủ đô Hà Nội 73km. Diện tích tự nhiên toàn tỉnh là 4.662.5 km², chiếm 1,41% tổng diện tích tự nhiên của Việt Nam.

       Được thiên nhiên ưu đãi, Hoà Bình có nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, hiện có 168 di tích các loại trong đó có 34 di tích lịch sử văn hoá và danh lam thắng cảnh đã được Bộ văn hoá thông tin công nhận di tích cấp quốc gia, UBND tỉnh xếp hạng 9 di tích cấp tỉnh: Động tiên phi, di tích Đền Bờ (thành phố Hòa Bình); Hang nước, Động Thiên tôn (huyện Yên Thuỷ); Động Hương lý, Mái đá Búng Nhúng (huyện Đà Bắc), Động đá Mường Chiêng, Động hoa tiên (huyện Lạc Thuỷ), Động Nam Sơn (huyện Tân Lạc), suối nước khoáng nóng (Kim Bôi); Lòng Hồ mênh mang sóng nước được ví như một Hạ Long thứ hai... Đó là nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá không những có giá trị trong phát triển du lịch mà còn rất thuận lợi cho việc xây dựng khu du lịch sinh thái.

         Điều kiện thiên nhiên, lịch sử văn hoá và con người Hoà Bình đã tạo nên tiềm năng du lịch phong phú, hấp dẫn, gây được những ấn tượng sâu sắc với bạn bè trong nước và quốc tế. Bà Hoàng Thị Chiển, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch khẳng định: Hoà Bình có quần thể 177 di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh cùng với sự độc đáo của bản sắc văn hoá thể hiện qua phong tục, tập quán, lối sống của các dân tộc Mường, Thái, Mông, Dao, Tày... còn giữ khá nguyên vẹn với trên 30 lễ hội cộng đồng dân tộc như: hội Cồng Chiêng, Lễ hội Khai Hạ, Lễ hội Chùa Tiên, Lễ hội Đền Bờ. 

Cơm lam không phải là đặc sản riêng có của Hòa Bình. Nhưng cơm lam Hòa Bình với cách chế biến độc đáo đủ để khiến thực khách ăn một lần là nhớ. Cơm được nấu bằng gạo nếp nương thượng hạng, nước dừa tươi béo ngậy và những sợi dừa bào. Cơm lam chấm muối vừng hay ăn với gà đồi Hòa Bình thì bao nhiêu cũng hết. 

Đây không phải đặc sản riêng có của Hòa Bình. Nhưng thịt lợn muối chua Hòa Bình thơm ngon đặc biệt khiến du khách ăn một lần là nhớ mãi. Bí quyết chính là công đoạn ướp thịt lợn ngon với men lá rừng chỉ có ở Hòa Bình. Món ăn này được thưởng thức cùng các loại lá rừng lại càng chuẩn vị. 

Lợn mán được nuôi thả tự nhiên, ăn thức ăn dân dã nên thịt thơm, ngọt. Cách chế biến thui trước, luộc sau khiến món ăn càng trở nên đặc biệt. Thịt lợn mán thui luộc được thái mỏng rồi chấm cùng chẩm chéo ăn bao nhiêu cũng hết. Ngoài ra, lợn mán - giống lợn đặc sản Hòa Bình còn có thể chế biến thành nhiều món như nướng, quay, xào lăn…món nào cũng tuyệt. 

Món măng chua nấu thịt gà được chế biến từ gà Lạc Sơn và măng rừng Hòa Bình. 2 nguyên liệu đặc trưng dưới bàn tay khéo léo của những đầu bếp địa phương bỗng trở thành một món ăn ngon khó cưỡng. Thịt gà chín tới thơm phức, mềm nhưng không bở, chắc nhưng không dai. Nước canh măng chua chua, đậm đà, béo ngậy. Với món ăn này, các tín đồ ẩm thực ăn cạn nồi chưa chán. 

Chả cuốn lá bưởi là một gợi ý cho những ai chưa biết Hòa Bình có đặc sản gì. Món ăn này chắc chắn sẽ khiến du khách tiếc hùi hụi nếu không nếm thử. Thịt dùng để cuốn chả được thái miếng con chì, mang ướp cùng nước mắm và hành khô cho ngấu rồi mới cuốn bằng lá bưởi bánh tẻ. Khi nướng, mỡ ứa ra xèo xèo trên than hồng thơm nức mũi. 

Dòng sông Đà chảy qua Hòa Bình mang đến nguồn thủy sản phong phú, nhất là cá. Bởi thế nên đất và người nơi đây có thêm một món ngon nổi tiếng khác là cá nướng sông Đà. Cá tươi mới đánh bắt được nướng luôn nên giữ được độ ngọt tự nhiên. Sau khi nướng, cá được bọc lá chuối đồ nên phảng phất mùi thơm đặc trưng khó lẫn.

Thịt trâu lá lồm là món đặc sản Hòa Bình có khả năng “hạ gục” cả những tín đồ ẩm thực sành miệng nhất. Thịt trâu tươi ngon được mang bung mềm rồi mang hầm cùng lá lồm. Thịt trâu chín mềm nhưng không bở, đượm vị chua thanh của lá lồm nên ăn hoài không ngán. 

Người Hòa Bình dùng men lá kết hợp đồ với gạo nếp và trấu để nấu rượu. Bí quyết làm nên sự thơm ngon nức tiếng của rượu cần Hòa Bình chính là men rượu. Loại men lá này được làm từ lá cây “trơ trẳng” và các nguyên liệu khác như: ớt, gừng, riềng, lá mít, lá ổi, lá mâm xôi, thảo quả rừng, lá lọt núi, vỏ cây gỗ mun. Dường như mọi tinh túy của đất trời kết tinh trong từng giọt rượu. 

Ngoài những món ăn và thức uống đặc sản, du khách đừng quên thưởng thức và mua về làm quà các loại trái cây đặc sản Hòa Bình. Nổi tiếng nhất trong số đó chính là cam, quýt Cao Phong. Nào là cam lòng vàng; cam xã Đoài, quýt Tân Châu… loại nào cũng có chung đặc điểm vỏ mỏng, vị ngọt, ít hạt và tươi lâu. 

Nếp nương Mai Châu là giống nếp quý của đồng bào người Thái ở Hòa Bình. Những hạt nếp thơm được trồng trên những thửa ruộng bậc thang, là kết tinh những gì tinh túy nhất của đất trời Hòa Bình. Nếp được đồ trong chõ gỗ và đồ 2 lửa nên dẻo thơm đặc biệt ngay cả khi để nguội. Đến Hòa Bình, bạn nhớ thưởng thức xôi nếp nương Mai Châu ngũ sắc nhé! 

Động Đá Bạc là một trong những địa điểm du lịch Hoà Bình thú vị bậc nhất. Từ thành phố Hòa Bình, bạn cần di chuyển thêm khoảng 50 km nữa đến đến địa điểm này. Động Đá Bạc còn được biết đến với tên gọi “động Tiên”. Hang có tổng chiều dài hơn 70 m với chiều cao 2 m, nhờ đó bạn có thể dễ dàng nhìn thấy khung cảnh bên trong hang từ phía cửa. Bên trong hang được bố trí đèn chiếu sáng, làm nổi bật lên vẻ đẹp của những khối đá, thạch nhũ với hình thù độc đáo. 

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa điểm check - in tại Hòa Bình với khung cảnh thiên nhiên hùng vỹ thì thác Thăng Thiên là điểm dừng chân phù hợp nhất. Thác được bao quanh bởi rừng xanh với thảm thực vật phong phú. Điểm nổi bật của thác là làn nước trong mát, xanh ngọc khiến cho du khách mê mẩn mỗi lần đặt chân tới khu vực suối. Chẳng những vậy không khí xung quanh dòng suối còn mang lại cho chúng ta cảm giác dễ chịu, khoan khoái xua tan đi nỗi lo âu đời thường 

Hồ thuỷ điện hoà bình được biết là hồ nhân tạo có quy mô lớn bậc nhất khu vực Đông Nam Á với chiều dài lên tới 70km, kéo dài hơn 17 xã thuộc 5 huyện lân cận của Hoà Bình. Lòng Hồ có sức chứa khổng lồ và sở hữu 47 các hòn đảo lớn bé. Cảnh sắc non nước bên trong hồ không khắc gì một bức tranh sơn dầu với nhiều mảng màu huyền bí, nét đẹp nguyên sơ nhưng vô cùng thơ mộng của hồ thuỷ điện khiến cho nơi đây được khá nhiều bạn trẻ lựa chọn là điểm đến yêu thích mỗi lần đặt chân đến Hoà Bình.

Hiện nay, có rất nhiều hòn đảo thuộc khu vực hồ được đầu tư cải tạo và phát triển thành khu sinh thái cao cấp, ví dụ như đảo Xanh, đảo Dừa hay nhà nghỉ Cối Xay Gió.

Đặc biệt nhất phải kể tới đảo Dừa, nét đặc sắc của văn hoá người Mường được tái hiện một cách chân thực và sống động nhất trên hòn đảo này, cấu trúc nhà sàn lớn được thiết kế theo cấu trúc cổ truyền của người Mường là lý do thu hút lượng lớn khách du lịch tới thăm hồ. 

Nằm trên đồi Thung Phi, xóm Gai thuộc TP Hòa Bình, Động Tiên Phi sở hữu một dãi nhũ đá trông tựa như bóng dáng một cô tiền đang trọng tư thế uyển chuyển như đang bay, rất đẹp mắt. Chính nhờ cảnh đẹp huyền ảo đó mà nơi đây được đặt tên là động Tiên Phi.

Trên hành trình đi đến động, bạn sẽ được ngắm nhìn những tán lá đan xen nhau của cây phượng vĩ, bạch đàn hay những tán lá tre xanh. Khi bước vào động, bạn sẽ thấy ngay nền đất màu vàng thẫm, vòm núi đá cao với những nhũ đá nhiều hình ảnh.

Sau một loạt những ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của động, bạn sẽ thấy được một giếng tiên nước trong vắt, hình bán nguyện rộng lớn. Vẻ đẹp tại Động Tiên Phi như một kiệt tác khiến bao du khách say đắm, lưu luyến mãi không rời. Hãy thử một lần đến đây, bạn sẽ hiểu vì sao động tiên Phi luôn nằm trong top các điểm tham quan hấp dẫn ở Hoà Bình. 

Địa điểm du lịch Hòa Bình này được bao du khách yêu mến bởi nguồn nước khoáng tự nhiên, trong vắt. Nhiệt độ tại suối khoáng này thường được duy trì trong khoảng từ 34 đến 36 độ C. Hãy ngâm mình trong làn nước nóng khi đến đây, bởi nước khoáng sẽ giúp bạn chữa các bệnh viêm khớp, đường ruột, dạ dày, huyết áp... 

Nằm cách trung tâm thành phố Hòa Bình khoảng 24km, bạn sẽ mất khoảng 30 phút đến 45 để di chuyển đến khu mộ cổ Đống Thếch. Bạn có thể tiết kiệm thời gian và chủ động hơn trong việc di chuyển bằng cách thuê xe máy. Khu mộ cổ Đống Thếch là nơi yên nghỉ của dòng họ Đinh qua nhiều thế hệ. Xung quanh khu mộ là những quả đồi nhỏ bao quanh. Điểm nổi bật nhất của địa điểm du lịch Hòa Bình này là ngôi mộ Chiêu Đống - vị tướng quân đã có công giúp vua Lê Trung Hương chống giặc khi xưa. 

Bạn muốn ngắm trọn khung cảnh của Mai Châu? Đừng quên ghé thăm địa điểm du lịch Hòa Bình - đèo Thung Khe. Đây chỉnh là địa điểm yêu thích của những đoàn khách tham quan. Khi đặt chân đến cung đường này, bạn sẽ thỏa thích niềm đam mê phượt với những khúc quanh co uốn lượn thách thức tay lái. Cũng vì địa hình đồi núi đặc trưng với độ dốc tương đối lớn, bạn nhớ chạy xe với vận tốc vừa phải và chú ý an toàn nhé! Dừng chân tại đèo, bạn cứ ngỡ mình đang một bước lạc sang trời Âu. Bạn thỏa sức ngắm nhìn trọn vẹn màu xanh của ruộng lúa ở tít tắp xa. Cảm giác bình yên và trong lành này, bạn khó mà tìm thấy ở Hà Nội vội vã, xô bồ. 

Mùa thu là thời điểm tuyệt vời để du khách đặt chân tới khu du lịch Bản Lác và đắm chìm vào nét đẹp thơ mộng của những dãy núi Tây Bắc lững lờ ngang chân mây hay ngắm nhìn cảnh hoa nở rợp trời tạo nên nhiều mảng màu thú vị. Đường sá quanh bản được làm lại vô cùng sạch sẽ, khang trang. Xung quanh bản là vẻ đẹp bình yên của những lũy tre làng, những ngôi nhà sàn cao 2m, đặc trưng của người dân tộc Thái. Tuyệt vời nhất chính là cảm giác bạn đạp xe quanh bản, ngắm nhìn những đồng lúa xanh mướt, lắng nghe âm thanh trong trẻo nhất của suối chảy róc rách. Hãy thuê cho mình một bộ đồ truyền thống của người Thái, chụp cho mình bộ ảnh tuyệt đẹp để ghi dấu cho chuyến đi này nhé! 

Ngôi đền bà Chúa Thác Bờ là một biểu tượng của sự hoàn mỹ, với 38 tượng thần được điêu khắc tinh xảo, trong đó có hai tượng nữ tướng được chế tác từ đồng. Bức tượng lớn nhất trong đền này được đặt sâu bên trong hang động, nơi luôn duy trì mát mẻ và khô ráo suốt cả năm. Hang động được bao quanh bởi những cột thạch nhũ tạo nên một vẻ đẹp lung linh và huyền bí, khi ánh sáng len lỏi qua từng khe hở. Nơi đây không chỉ là điểm đến để tận hưởng vẻ đẹp tự nhiên, mà còn là cơ hội để du khách ngắm nhìn khung cảnh tuyệt đẹp xung quanh. Hơn nữa, đây cũng là trung tâm của nhiều tín ngưỡng, với việc thờ phụng các thần thượng như Công đồng quan lớn, Ngũ vị Tôn ông, Tứ phủ Thánh cậu, Tứ phủ Thánh cô… 

Thung Nai là một viên ngọc xanh tọa lạc ngay giữa lòng hồ thủy điện Hòa Bình, được coi như món quà đặc biệt từ sông Đà. Nơi này nổi tiếng với vẻ đẹp thơ mộng và hài hòa, đặc biệt là với những hòn đảo nổi giữa mặt nước trong xanh, tạo nên một khung cảnh giống với Vịnh Hạ Long trên cạn, khiến Thung Nai được ví như phiên bản đất liền của Vịnh Hạ Long.

Kinh nghiệm du lịch Thung Nai Hòa Bình từ những chuyến đi trước cho thấy, khi đến đây bạn sẽ được trải nghiệm những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc Thái và Mường. Đặc biệt, việc thưởng thức những món đặc sản vùng cao trong không gian thoáng đãng tại đây là một trải nghiệm không thể bỏ qua.