Επίκουρος -ατομα

Και βέβαια, ανάμεσα σ’όλα τα σώματα διακρίνουμε εκείνα που αποτελούν σύνθετες ενώσεις και εκείνα που παράγουν ενώσεις. Αυτά τα τελευταία είναι άτομα [αδιαίρετα] και αμετάβλητα –αν πρόκειται να μη χαθούν τα πάντα και καταλήξουν στο μη ον. Διατηρούν την ισχύ τους όταν τα σύνθετα σώματα διαλύονται, έχοντας (τα άτομα) στέρεα φύση, μιας και είναι αδύνατον να διαλυθούν καθ’οιονδήποτε τρόπο. Συνεπώς, πρωταρχικά στοιχεία των όντων είναι οι άτομες φύσεις.Και κυρίως, πρέπει να δεχτούμε οτι τα άτομα δεν έχουν καμία απο τις ιδιότητες των σωμάτων, εκτός απο σχήμα, βάρος και μέγεθος- και όσα κατ’ανάγκη είναι συμφυή με το σχήμα. Γιατι οι ιδιότητες μεταβάλλονται, ενώ τα άτομα δεν μεταβάλλονται καθόλου, μιας και κάτι θα πρέπει να παραμένει στερεό και αδιάλυτο τη στιγμή που τα σύνθετα διαλύονται. Κάτι που να πραγματοποιεί τις μεταβολές με απλές μεταθέσεις, μη αφήνοντας την μεταβολή να καταλήγει στο μη ον, ούτε να γίνεται εκ του μη όντος. Αναγκαστικά λοιπόν, τα απλώς μετατιθέμενα (τα άτομα) είναι άφθαρτα και δεν έχουν τη φύση των μεταβαλλομένων, είναι όμως προικισμένα με δική τους μάζα και σχήμα. Γιατι η μάζα και το σχήμα είναι που πρέπει να έχουν σταθερή υπόσταση. Άλλωστε και στην καθημερινή μας ζωή, που βλέπουμε να αλλάζουν σχήμα τα πράγματα, μπορεί να τους αφαιρούνται κομμάτια όμως το σχήμα ως ιδιότητα δεν παύει να υπάρχει, ενώ οι άλλες ιδιότητες δεν βλέπουμε να ενυπάρχουν στο αντικείμενο που μεταβάλλεται, αλλά να χάνονται απο αυτό τελείως. Αυτά που απομένουν λοιπόν (το σχήμα και η μάζα), αρκούν ωστέ να παράγουν τις διαφορές στη σύνθεση των σωμάτων, αφού κάτι θα πρέπει να αναγκαστικά να παραμένει στερεο και αδιάλυτο και να μη χάνεται στην ανυπαρξία.

Και πάλι όμως, μη πιστέψεις οτι τα άτομα έχουν κάθε λογής μεγέθη, γιατι θα σε διαψεύσουν τα δεδομένα των αισθήσεων. Θα πρέπει βέβαια να δεχτούμε πως υπάρχουν κάποιες παραλλαγές στα μεγέθη. Αυτή η πρόσθετη υπόθεση επιτρέπει να εξηγηθούν καλύτερα τα γεγονότα που σχετίζονται με τα συναισθήματα και τις αισθήσεις. Μα το να δεχτούμε κάθε μέγεθος στα άτομα οχι μόνο δεν χρησιμεύει στο να εξηγήσουμε τις διαφορές ιδιοτήτων αλλά θα μας υποχρέωνε να δεχτούμε οτι υπάρχουν άτομα ορατά στα μάτια μας – κι αυτο όχι μόνο δεν βλέπουμε να συμβαίνει αλλά ούτε το χωράει ο νούς μας, πως θα μπορούσε ένα άτομο να είναι ορατό.

Κι ακόμη, δεν πρέπει να νομίζουμε οτι σε οποιοδήποτε πεπερασμένο σώμα τα άτομα είναι άπειρα σε αριθμό, οσοδήποτε μικρά και αν είναι. Συνεπώς, όχι μόνο πρέπει να απορρίψουμε την ιδέα οτι τα πράγματα είναι δυνατό να κομματιάζονται και να υποδιαιρούνται επ’άπειρον, (ώστε να μην τα παρουσιαζουμε ως αδύναμες οντότητες και αναγκαζόμαστε να τα κονιορτοποιούμε και να τα οδηγούμε στο μηδέν), αλλά και να μη δεχτούμε την ιδέα οτι μέσα στα πεπερασμένα άτομα γίνεται μια επ’άπειρον συνάθροιση μικροσωματιδίων.Διοτι άπαξ και πούμε οτι άπειρα είναι τα σωματίδια –τα οσοδήποτε μικρά- που περιέχονται σε ένα αντικείμενο, δεν θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε πως εξακολουθεί το αντικείμενο αυτό να είναι πεπερασμένο σε μέγεθος. Γιατι δεν χωρά αμφιβολία οτι κάποιο μέγεθος θα πρέπει να’χουν αυτά τα απειράριθμα σωματίδια. Οπότε, όσο ελάχιστα μικρός και να’ναι ο όγκος τους, άπειρο θα’ταν και το μέγεθος του σώματος που απαρτίζουν