διπλή αντικατάσταση

χημικές αντιδράσεις

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΠΛΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Οι αντιδράσεις διπλής αντικατάστασης είναι αντιδράσεις στις οποίες ο αριθμός οξείδωσης των στοιχείων παραμένει σταθερός. Στις αντιδράσεις αυτές γίνεται ανταλλαγή των ιόντων με βάση το παρακάτω σχήμα :

Α+ Β- + Γ+Δ- → Α+ Δ- + Γ+ Β-

Στις αντιδράσεις αυτές συμμετέχουν άλατα :

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΔΙΠΛΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

1. άλας1 + οξύ1 → άλας2 + οξύ2

1. FeS + 2 HCL →FeCL2 + H2S ↑

2. AlCl3 + H2CO3 ® Al2(CO3)3 ↓ + HCl ↑

3. CaCO3 +2HCl -->CaCl2 +H2O +CO2↑(τα οξέα διασπούν τα ανθρακικά άλατα)

4. CaF2 + H2SO4 -->CaSO4↓ + 2 HF ↑

5. Ca3(PO4)2 + 3 H2SO4 -->3 CaSO4 ↓+ 2 H3PO4

2. άλας1 + βάση1 → άλας2 + βάση2

6. Na2CO3 +Ca(OH)2 → CaCO3↓ + 2 NaOH

7. 3Ba(OH)2 + Aℓ2(SO4)3 → 3BaSO4 ↓ + 2 Aℓ(OH)3

8. 2 NH4Cl +Ba(OH) 2 à2 NH3 ↑ +2 H2O +BaCl2

9. Al2(SO4)3 + 3 Ca(OH)2 à2 Al(OH)3↓ + 3 CaSO4 ↓

3. άλας1 + άλας4→ άλας3 + άλας 2

10. AgNO3 + KCl -->AgCl↓ + KNO3

11. 2 AgNO3+ CaCl2 → 2 AgCl ↓+ Ca(NO3)2

12. AgNO3+ ΚΙ → AgΙ ↓+ ΚNO3 (aq)

13. 3 K2CO3 + 2 Al(ClO4)3 à 6 KClO4 +Al2 (CO3)3↓

Γίνονται όλες οι αντιδράσεις διπλής αντικατάστασης;

Για να πραγματοποιηθεί μια αντίδραση διπλής αντικατάστασης πρέπει κάποιο από τα προϊόντα να είναι : ή αέριο ή ίζημα ή ασθενής ηλεκτρολύτης.

Π1. ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΙΖΗΜΑΤΑ :

1. CO32- : ιζήματα όλα εκτός :K+ , Na+ ,NH4+ .

2. S2- : ιζήματα όλα εκτός :K+,Na+,NH4+.

3. Cl- : ιζήματα είναι = AgX , PbX2 ,

4. SO42- : ιζήματα είναι PbSO4, BaSO4 ,CaSO4 .

ΥΔΡΟΞΕΙΔΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ : Ιζήματα όλα εκτός : ΚΟΗ,ΝαΟΗ, Βα(ΟΗ)2 , Ca(OH)2.

Π2. ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΑΕΡΙΑ : Αέρια σε συνήθεις συνθήκες είναι τα :HF, HCl ,HBr ,HI , H2S ,CO2 ,SO2 , NH3

3Ba(OH)2 + Aℓ2(SO4)3 → 3BaSO4 ↓ + 2 Aℓ(OH)3

2 AgNO3 (aq) + CaCl2 (aq) → 2 AgCl ↓+ Ca(NO3)2 (aq)

AgNO3 (aq) + ΚΙ (aq) → AgΙ ↓+ ΚNO3 (aq)

Παρατήρηση : Στα προϊόντα ορισμένες φορές δημιουργούνται ασταθείς ενώσεις οι οποίες μετατρέπονται αυτόματα σε σταθερά σώματα. Τέτοιες ενώσεις είναι :

H2CO3 = CO2 + H2O

H2SO3 = SO2 + H2O

NH4OH = NH3 + H2O

πχ. (ΝΗ4)2S + 2 NαΟΗ → 2ΝΗ4ΟΗ + Να2S η ένωση ΝΗ4ΟΗ είναι ασταθείς ένωση και πρέπει να αντικαθίστανται από τα σταθερά προϊόντα : ΝΗ3 + Η2Ο δηλαδή :

(ΝΗ4)2S + 2 NαΟΗ→ 2ΝΗ3 + 2Η2Ο + Να2S

( σχηματίζονται τρία προϊόντα)

Κ2SO3 + 2 HI → 2KI + SO2 + H2O

A-5 Να συμπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις:

διδασκαλία αντιδρασεων διπλης Αντικατάστασης

ΑΠΌ ΚΑΛΑΙΤΖΉ

ευρεση προιοντων αντιδρΑΣΕΩΝ ΜΕΤΑΘΕΤΙΚΏΝ

ΑΠΌ ΑΛΙΣΑΒΆΚΗ Μ