α ετεροπολικος δεσμός

Eτεροπολικός ή ιοντικός δεσμός

Για την καλύτερη κατανόηση του ετεροπολικού δεσμού θα πάρουμε την ένωση νατρίου και χλωρίου σαν παράδειγμα, του χλωριούχου νατρίου (ΝaCl), που είναι το γνωστό μας αλάτι.

Το νάτριο που έχει ένα ηλεκτρόνιο στην εξωτερική του στοιβάδα, αποκτά την ηλεκτρονιακή δομή του νέου όταν χάσει αυτό το ηλεκτρόνιο. Το άτομο του νατρίου χάνοντας το εξωτερικό του ηλεκτρόνιο φορτίζεται θετικά, αφού τώρα έχει ένα επι πλέον θετικό φορτίο στον πυρήνα του (πρωτόνιο). Το θετικά φορτισμένο άτομο του νατρίου είναι ένα θετικό ιόν νατρίου και συμβολίζεται με Νa⁺. Τα θετικά ιόντα των ατόμων ονομάζονται κατιόντα.

Το χλώριο έχει επτά ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στοιβάδα και αποκτά την ηλεκτρονιακή δομή του αργού παίρνοντας ένας ηλεκτρόνιο. Το άτομο του χλωρίου όταν πάρει ένα ηλεκτρόνιο φορτίζεται αρνητικά, αφού θα έχει ένα αρνητικό φορτίο περισσότερο απο τα θετικά του πυρήνα.

Το άτομο του χλωρίου μετατρέπεται σε αρνητικό ιόν χλωρίου και συμβολίζεται με Cl^-.

Τα αρνητικά ιόντα των ατόμων ονομάζονται ανιόντα.

Έτσι το νάτριο προσφέροντας ένα ηλεκτρόνιο στο χλώριο δημιουργεί δύο σωματίδια που είναι ηλεκτρικά αντίθετα φορτισμένα, τα ιόντα νατρίου και χλωρίου.

Ο χημικός δεσμός που δημιουργείται λόγω των ελκτικών δυνάμεων αντιθέτως φορτισμένων ιόντων λέγεται ετεροπολικός ή ιοντικός δεσμός, αφού η δημιουργία του ωφείλεται στα ιόντα. Οι δυνάμεις αυτές ονομάζονται ηλεκτροστατικές ή δυνάμεις Coulomb.

Αν φαντασθούμε το ιόν σαν σφαίρα, το ηλεκτρικό φορτίο – θετικό ή αρνητικό – κατανέμεται ομοιόμορφα σε όλη την επιφάνεια της σφαίρας και οι ελκτικές (όπως και οι αποστικές) δυνάμεις των ιόντων δρούν προς όλες τις κατευθύνσεις του χώρου με αποτέλεσμα, οι ενώσεις με ετεροπολικό δεσμό να δημιουργούν κρυστάλλους ιόντων, όπου τα ανιόντα διαδέχονται τα κατιόντα. Αυτές περιγράφονται σαν απλά μόρια, πχ. NaCl, CsCl, CaF₂, άσχετα αν έχουμε να κάνουμε με κρυστάλλους ιόντων που έιναι ένα τεράστιο πολυμόριο.

Η δομή του κρυσταλλικού πλέγματος στις ετεροπολικές ενώσεις εξαρτάται από το φορτίο και το μέγεθος των ιόντων που συμμετέχουν στην δημιουργία των ιοντικών ενώσεων.

Το ιόν του νατρίου στο χλωριούχο νάτριο έλκεται (περιβάλλεται) από 6 ιόντα χλωρίου και κάθε ιόν χλωρίου από 6 ιόντα νατρίου. ΄Ετσι δημιουργείται μία κυβική δομή.

Τα στοιχεία που δίνουν ηλεκτρόνια είναι ηλεκτροθετικά και τα βρίσκουμε στις πρώτες ομάδες του πίνακα περιόδωντων στοιχείων, ενώ αυτά που παίρνουν ηλεκτροαρνητικά.Γενικά ηλεκτροθετικά στοιχεία είναι τα μέταλλα ενώ τα αμέταλλα είναι ηλεκτροαρνητικά.

animattion

ΙΟΝΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ

ΔΟΜΉ NACL The structure of sodium chloride

Κρυσταλλική διάσπαση χλωριούχου νατρίου - Animation

Αποκοπή κρυστάλλων χλωριούχου νατρίου - επίδειξη

1. Ιοντικός δεσμός.Σχηματισμός NaF (Μέγεθος 41.6MB)

2. Ιοντικός δεσμός. Σχηματισμός CaF₂ (Μέγεθος 34.7MB)

3. Ιοντικός δεσμός. Σχηματισμός CaO (Μέγεθος 32.56MB)

Ε-1 Να περιγράψετε το σχηματισμό χημικών δεσμών στα παρακάτω ζεύγη στοιχείων. Να βρεθούν οι Ηλεκτρονικοί Τύποι των ενώσεων που σχηματίζονται ;

α. ₁₁A , ₁₅Β

β. ₁₃Γ , ₁₅Δ

γ. ₂₀Ε, ₉Ζ

δ. ₃₅Θ , ₁₂Λ

ε. ₁₃Γ , ₈Μ

α. Ποιοι οι χημικοί τύποι των ενώσεων που σχηματίζονται ;

β. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες :

1. Η ένωση που σχηματίζεται μεταξύ των στοιχείων Α και Β είναι στερεό σώμα σε συνθήκες δωματίου.

2. Τα ιόντα που σχηματίζουν την ένωση μεταξύ Α και Β έχουν αναλογία 1:1 στο κρυσταλλικό πλέγμα.

3. Η ένωση μεταξύ Γ και Μ είναι καλός αγωγός του ηλεκτρικού ρεύματος.

4. Το ₁Η δημιουργεί ιοντική ένωση με το στοιχείο Ε ο χημικός τύπος της οποίας είναι ΕΗ3 .

5. Όλες οι παραπάνω ενώσεις είναι ιοντικές ενώσεις άρα τήγματά τους άγουν το ηλεκτρικό ρεύμα.