10 Toko

Ny misy izany fitoerana izany

Ny firenena mpivavaka rehetra (afa-tsy izay manana baiboly) dia samy manondro izay fitoerana heveriny ho misy ny fanahin’ny maty any ankoatra. Ny egyptiana milaza fa eo amin'ny sambon’ny masoandro mandeha manodidina ny tany no misy ny maty. Ny normand kosa mihevitra fa ny maty dia tonga any Valhal, izay tany mahafinaritra. Ary na dia ny samy eto Madagaskara aza dia samihafa ihany ny amin'ny toerana heveriny ho misy ny maty. Ny any Betsileo sy ny any avaratra rehetra dia mihevitra fa ny maty dia any Ambondrombe sy any Itenina.

Koa ny Bara dia tsy latsaka noho ny an’ireo firenena rehetra ireo ny amin'izay heverina ho misy ny fanahin’ny maty, fa any Amboromena hono no iangonan’ny maty vaovao mbola maimbo, fa tsy mahazo miditra any an-danitra hono, fa ao Amboromena aloha hiofo sy hihahenjana. Fa ny efa maty ela rehetra dia any an-danitra misy an’Andriamanitra no mitoetra. Arak’izany dia mizara roa ny tany heveriny halehan’ny maty, dia ao Amboromena sy any an-danitra.

Io tany Amboromena io dia ao avaratra atsinanan’Ivohibe hodidinin’ny tendrombohitra. Ny Bara any andrefana anefa dia manondro tany sy ala maromaro izay heveriny ho misy ireo efa maty, nefa ity Amboromena ity no maro mpanantena. Na dia any Amboromena sy any an-danitra aza izy ireo dia mamangy sy mijery ny fasana ilevenany hono ka raha tsy manan-damba ireo taolany ireo na misy zavatra hafa manahirana azy, dia milaza amin'ny havany velona izy fa tsy manan-damba, na tsy tsara loatra ny fasana misy azy ka tokony hamboarina.

Ny toetry ny tany any :

Tany tsara mahafinaritra hono izao tany any ankoatra misy ny maty izao.

Toy izao ny tany mamaritra an’Amboromena, ilay fitoerana voalohany vatanin’ny maty araky ny finoany azy : Tendrombohitra mangadihady no andrefany sy atsimony ary avarany. Alabe mangokoka no ao atsinanany. Toy izao indray ny angano ilazany ny toetrany ao anatiny : Farihy efa-joro no ao afovoany, io no anirian’ny zavatra maro karazana sy androan’ny voron-janahary. Manodidina io farihy io no onenan’ny maty isam-pianakaviana (dia ireo mbola hiofo). Ny ilan’io farihy io atsinanana hono nasiana fatsona iray handehanan-drano hamelona ny Tanala, dia ny renirano « Intara » izany, izay midina any Farafangana. « Manambato » no atao anarany rehefa tonga any. Ny ilany ao avaratra indray namelana handehanan-drano hamelona ny Betsileo, dia ny any « Zomandao » izany, izay mihaona amin’« Ihosy » ka midina any ony « Mainty ». Ny ilan’io farihy io andrefana ihany koa dia nasiana dilany anankiray koa hivoahan-drano hampaha-vokatra ny tanin’ny Bara. Io ony io dia « Menarahaka », izay mandeha avaratra sy andrefana ary atsimon’Ivohibe, ka miditra ao atsimon’i Vangaindrano « Mananara » no anarany rehefa tonga any. Vita plana toy izany hono ny toetr’io tany io ka raha ny mamaratra azy no heverina dia tany voafefy tsy ho kasihin’ny nofo aman-drà izy afa-tsy ny fahasivy (maty) ihany. Raha ny rano mivoaka avy ao aminy indray no saintsainana dia mandroso soa avy aminy daholo ny ao antampony. Raha ny ao anatiny indray no eritreretina dia tany mendrika hatao fialan’ireo razana sasatra izy, rehefa avy nitondra fahoriana sy fahasasarana teto ambonin’ny tany ireo.

Izany ny finoany ny amin'Amboromena nefa toy ny tany fandalovana ihany izany fa tsy ho fonenana. Fa izay tena ho fodiana haharitra araky ny heviny dia ny any an-danitra. Tany tsara mahafinaritra hono ny tany any, ka tena mahafinaritra ny efa tonga any.

Ny fiomanana ho any

Ny fiomanana ho any ankoatra eo amin'ny Bara dia hita na amin'ny toetra salama tsy marary izao, na amin'ny aretina. Amin'ny toetra an-davan’andro dia vonona mandrakariva ho amin'ny fahafatesana ireo anti-dahy ireo ka mazana manao veloma ireo zafikeliny, fa rehefa tonga ny fotoany dia handeha izy ka izay te-hangata-javatra dia tokony hangataka azy hangataka izany amin'Andriamanitra, fa homeny azy izany. Izany ny amin'ny fiomanan’ireo anti-dahy ireo. Ny ray aman-dreny kosa dia mionona mandrakariva ho amin’ny fahafatesana ka mizara ny fananany ho an’ireo zanany tsirairay dieny mbola tsy maty izy. Ny olona nananany trosa na nanan-trosa aminy dia tantarainy madinidinika amin’ireo zanany, fandrao tonga tampoka ny ira-dRafahafatesana, ka tsy fantatra sao dia isan’ireo babony ho any amin'ny mandrakizay izy, koa dia tsy maintsy miomana mandrakariva.

Izany dia ny fiomanana amin'ny toetra an-davan’andro tsy marary izao, fa ny fiomanana eo am-paharariana kosa dia toy izao : « Mipetraka eo anolohan’ny marary ireto mpianakavy na ny kely na ny lehibe hataony veloma. Dia miteny ilay marary hoe : « Handeha aho izao, fa tonga ny fotoako, ka eto ianareo, ny zoky mitezà tsara ny madinika, fa ianareo no solofoko hitaiza hikarakara azy afara. Ianareo madinika aza midongidongy raha irahiny. Ny amin'ny omby sy ny lamba hifonosako dia arak’izay ataonareo ihany. Nefa tsarovy fa hamelona kamboty ianareo ka aza lanina daholo ireo omby ireo. » Rehefa afaka andro vitsivitsy aorin’izay dia maty izy ka lasa amim-panantenana ho any Amboromena, nefa hihaona ihany amin'ny razana sy ny fianakaviana efa maty any an-danitra.

Ny sasany kosa saro-piala aina eo am-paharariana fa mijalijaly mandritra ny iray na roa andro. Te-hitondra omby hono izy, ka izany no anton’ny tsy ahafatesany vetivety. Koa dia amonoana omby ao atsinanan’ny trano. Raha mandre ny fibararaoky ny omby hono izy dia maty miarak’amin'izay hitondra ny ain’io omby io.

Ny zaza maty tsy mbola voafora dia tsy maintsy ho foraina izy vao alevina ao am-pasan-drazana, fa raha tsy natao izany hono izy dia tsy raisin’ny fahasivy sy Ndriananahary, ka tonga manjenjena eny ho eny ka mampalahelo.

Tsy maintsy ampandroina hadio tsara ny faty sady saforana lamba madio tsara, fa mahamenatra an’Andriamanitra sy ny Razana ny hitondra lamba maloto sy tena be tseroka any. Ny volon’ny maty koa randranina tsara (na lahy na vavy dia mirandrana ny Bara) fa hihaona amin'ny mpianakavy.

Izany ny amin'ny fiomanana ho any ankoatra ka toy ny ampakarina ho any Amboromena.

Ny toetry ny efa tonga any :

Tsy toy ny fiheveran’ny Grika sy ny Romana hoe : rehefa maty ny olona dia misotro amin'ny ony fanadinoana ka tonga tsy mahatsiaro tena na mahalala olon-kafa intsony ny efa maty. Hafa noho izany ny fiheveran’ny Bara azy, fa miara-mifaly amin'ireo havany efa maty ireo ny olona rehefa miala amin'izao fiainana izao. Tsy mifanalavitra ny toerany toy ny hoe fari-tany samihafa fa dia fitoerana amin'ny tany iray ihany. Ny toetra izay toeny taty an-tany dia mbola ho toeny any koa, satria ny any dia heveriny ho tohin’ny teto ihany. Nefa tsara lavitra noho ny eto an-tany. Ny filaharan’ny ankohonana sy ny fanjakana koa dia mbola inoany fa mandeha tsy miova tamin’izany ihany ny any. Ny mpanjaka mbola hanjaka amin'ny vahoakany efa maty ihany. Ny ray aman-dreny, ny zanaka dia mbola milamina arak’izany. Ny vady mbola vady ihany. Ny mpivady toa tsy hisaraka intsony ka araky ny lazain’ireo manonofy ireo dia mbola mivady ihany ireo mpivady efa samy maty 40 na 60 taona lasa ireo eo am-panofisana azy, ka izany no porofo fa mbola mivady izy ireo. Ny fananana koa dia arakaraky ny habetsahan’ny zavatra nalofo azy ihany : Ireo mpanarivo nilofo zavatra maro ireo dia maro koa ny fananany. Ary ireo mahantra tsy manana ireo kosa dia mba faly ihany hono, satria tonga any amin'ny fianakaviany ka izay kely ananan’ireo dia mba iarahan’izy rehetra mifaly. Inoany dia inoany fa ireo maty ireo dia tonga ankohonan’Andriamanitra ka izany no anomezan’ireo ho faty ireo toky ny zanany aty afara, fa hangata-javatra amin'Andriamanitra izy homeny azy na inona na inona izany. Ireo ihany koa hono no irak’Andriamanitra haka ny havany avy rehefa ho faty izy ireo.

Ny ho toetry ny ratsy fanahy any ankoatra dia tsy fantany, fa ny ho toetry ny mpamosavy ihany no lazainy kely, fa hitafy vorifotsy ratsy sy lamba maloto ireo, ka mahatahotra hono raha hita.