Armiarma

Armiarmak zortzi hanka dituzten eta pozoia injektatu dezaketen artropodo haragijaleak dira. Artropodo guztiak bezala, obiparoak dira. Munduko txoko guztietan bizi dira, Antartikan salbu, eta ia txoko ekologiko guztietan finkatu da, airean eta itsasoan salbu. 2008rako taxonomoek 109 familiatan sailkatutako 40.000 espezie inguru identifikatu zituzten[1]. Hala ere, sailkapen irizpideak ez dira homogeneoak eta nahasketa handia dago; 1900. urtetik 20 sailkapen ezberdin proposatu dira armiarmentzako[2].

Anatomiari dagokionez, armiarmen eta gainerako artropodoen arteko ezberdintasun nagusia gorputzaren forma da: gorputzeko segmentuak bi tagmatan batuta dauzkate, zefalotoraxa eta abdomena hain zuzen, eta biak lotzen pedizelo zilindriko txikia daukate. Armiarmen talderik primitiboena den Mesothelae taldean salbu, armiarmek artropodo guztien arteko nerbio-sistema zentralizatuena daukate, haien gongoil guztiak zefalotoraxean kokatutako masa bakarrean elkartuta baitauzkate. Artropodo askok ez bezala, armiarmek ez dauzkate muskulu hedatzaileak gorputz-adarretan; horren ordez, presio hidraulikoaren bidez luzatzen dira.

Abdomenean irun-organo modura garatu diren apendizeak dauzkate zeta ekoizteko. Zeta sortzeko sei guruin mota eduki ditzakete. Armiarma-sarea edo amarauna deitutakoa sortzeko gai dira, tamaina, forma eta zeta-kantitate askotakoak.

Armiarmen gorputzek 0,5 mm eta 9 cm arteko neurria izan dezakete. Munduko armiarmarik handiena Goliat tarantula izenekoa da; 25 cm-tako neurriraino hel daiteke eta 175 gramotako pisuraino hel daiteke.