Schoon Sleins

Schuoon Slèjnsn? Zoekket op in de Slèjnsn Verploatse

Taal leeft, taal beweegt. De uitspraak van onze streektaal vandaag is anders dan tien, twintig, vijftig… jaar geleden. Luister op deze site maar eens naar de verschillende audiofragmenten.

We hebben er dan ook het raden naar hoe onze voorouders na het ontstaan van Sleidinge (13^de eeuw) met elkaar converseerden. Ongetwijfeld met een andere uitspraak, andere woorden, andere uitdrukkingen dan nu…

De vraag is dan: wat is het schuoon slèjns?

Antwoord: we weten het niet. Maar we hebben een voorstel.

Schooldirecteur en duivel-doet-al Walter Verplaetse had altijd een bierkaartje of stukje papier bij. Als hij een Sleins gezegde of woord hoorde, schreef hij het op. Zo werkte hij stelselmatig verder aan zijn Slèjnsn dieksjonnir. Helaas zou die nooit verschijnen…

Wij kregen dankzij zijn vrouw Bérénice De Coninck volledige en vrije toegang tot zijn archief. Naast heel wat onschatbare informatie die je elders op deze site vindt, vonden we ook zijn fameuze dialectschriftjes.

Ons voorstel nu: laat ons vertrekken van die schriftjes en het werk afmaken. Laat ons dubbelchecken, alfabetiseren, schrijfregels opstellen, verbeteren, aanvullen… Zo wordt Walters woordenboek toch nog - zij het digitaal - gepubliceerd.

We vonden het passend om het woordenboek naar hem te vernoemen, en we stellen u dan ook De Slèjnsn Verploatse voor:

De schrijfregels van dit woordenboek zijn opgesteld door Joris Laroy. Hij gebruikte volgende uitgangspunten:

- een schrijfwijze die de fonetische uitspraak benadert maar toch leesbaar is.

- “studie van het Sleins en Oosteekloos dialect”, manuscript van meester De Coninck.

- schrijfwijze zoals Walter die gebruikte.

Enkele bedenkingen door de samenstellers:

- Het grootste deel van ons dialect is gewoon een “versleinsing” van het Vlaams. Een job of baan is een wirk, een krant is een gazedde, een trein nen trèn. Al deze woorden werden NIET in het boek opgenomen wegens overbekend.

- Zeer veel woorden en vooral uitdrukkingen worden niet meer gebruikt en zullen jongeren en zelfs niet meer zo jonge mensen nieuw in de oren klinken. Door de opkomst van het AN dreigt de streektaal te verdwijnen. Misschien een moment om het Sleins te herlieern?

- Bij de samenstelling werd het duidelijk dat hét Sleins eigenlijk niet bestaat. Waar je vroeger kon horen of iemand Volpensweegs of Eekskens sprak, is er nu soms geen duidelijke grens te trekken tussen Waarschoots, Lembeeks, Kluis', Evergems, Sleins of Lovendegems.

Met dank trouwens aan onze corrector E.H. Raf “van de Linde” Van Hecke, één van onze Sleinse auteurs, die je elders op deze site nog zult tegenkomen.

Is een verklaring volgens jou faliekant verkeerd? Ontbreken er woorden of uitdrukkingen?

Laat ze ons weten!