Mười điều thiện.

I. VĂN :

Mười điều thiện là mười việc lành về thân ( thân nghiệp ), về lời nói ( khẩu nghiệp ) về ý nghĩ ( ý nghiệp ), có tính cách lợi mình, lợi người ở hiện tại và tương lai. Mười điều thiện nầy là căn bản làm người và nấc thang đầu tiên để tiến đến Phật quả.

Mười điều thiện, Hán tạng dịch là “ Thập thiện nghiệp đạo ”. Kinh nầy Đức Phật nói tại cung điện Ta Kiệt La. Chúng hội gồm có tám ngàn chúng Đại tỳ kheo, ba vạn hai ngàn các vị Đại Bồ tát.

ThậpThiện nghiệp là 10 nghiệp lành.

Nghiệp là gì ?

Nghiệp là tiếng Trung Hoa dịch từ chữ Phạn là Karma. Nó có nghiã là tạo tác hành động. Nghiệp có thể chia ra ba tính chất : Lành, Dữ, Không lành không dữ ( vô ký ).

Lành theo Phật giáo, nghiã là có lợi ích cho mọi người, cho chúng sanh trong hiện tại cũng như trong tương lai; Dữ có nghiã có hại cho mọi người, cho chúng sanh trong hiện tại cũng như trong tương lai.

Nghiệp thì nhiều không thể kể hết được. Nhưng tựu trung người ta có thể phân ra mười loại nghiệp lành và mười loại nghiệp dữ. Những nghiệp nầy do ba nơi phát khởi là Thân, Khẩu, Ý

1. Những nghiệp lành : Những nghiệp lành chia ra như sau :

a. Về Thân có 3 : Không sát sanh, Không trộm cướp, Không tà hạnh

b. Về Khẩu có 4 : Không nói dối, Không nói thêu dệt, Không nói lưỡi hai chiều, Không nói lời hung ác.

c. Về Ý có 3 : Không tham lam, Không giận hờn, Không si mê.

2. Những nghiệp dữ :

Nếu chúng ta làm ngược lại với 10 nghiệp lành trên thì sẽ thành 10 nghiệp dữ. Mười nghiệp dữ không thuận với chánh đạo. Nếu tạo nhân dữ thì ta sẽ có kết quả xấu. Ta quyết không tạo nghiệp dữ.

A. BA NGHIỆP LÀNH THUỘC THÂN :

1) Người hàng ngày không sát sanh thì trong đời sống hiện tại sẽ mở rộng thêm lòng từ bi, là một nhân chánh để tu hành thành Phật quả và được 10 pháp lành như kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo, Phật dạy :

1. Tất cả chúng sanh đều kính mến

2. Lòng từ bi mở rộng đối với tất cả chúng sanh

3. Trừ sạch thói quen giận hờn

4. Thân thể thường được khỏe mạnh

5. Tuổi thọ được lâu dài

6. Thường được thiên thần hổ trợ

7. Ngủ ngon giấc và không ác mộng

8. Trừ hết các mối oán thù

9. Không đọa vào ba đường ác

10. Sau khi chết được sanh lên cõi trời.

2) Nếu không gian tham trôm cắp mà còn tu hạnh bố thí thì theo kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo được những pháp lành như sau :

1. Được nhiều người tin cậy.

2. Không bị lừa dối gạt gẫm.

3. Xa gần đều khen ngợi lòng ngay thẳng.

4. Lòng được an ổn.

5. Tiền của có dư mà không bị nạn giặc giã cướp mất, chánh quyền tịch thu, không bị nạn lụt trôi lửa cháy và con cháu phá tán.

6. Khi chết được sanh lên cõi trời.

3) Về không tà hạnh kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo nói : không tà dục và giữ tịnh hạnh sẽ được bốn điều lợi ích

1. Sáu căn ( mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý ) đều được vẹn toàn.

2. Đoạn trừ hết những sự phiền não, quấy nhiễu.

3. Không ai dám xâm phạm vợ chồng con cái.

4. Được tiếng tốt người đời ngợi khen.

B. BỐN NGHIỆP LÀNH THUỘC KHẨU :

1) Điều thiện thứ nhất thuộc Khẩu phát sinh là không nói dối. Không nói dối là nghĩ thế nào nói thế ấy, trong lòng và lời nói không trái nhau, việc phải thì nói phải, việc quấy thì nói quấy, việc có nói có, việc không nói không.

Có người cho rằng nói dối để lừa phỉnh chơi thì không hại gì. Thật ra sự nói dối ấy vẫn có hại vì nó làm cho ta quen với thói xấu ấy và làm cho người chung quanh không tin lời ta nữa dù cho khi ta nói thật.

Nói dối chỉ trong trường hợp cứu khổ độ nguy cho người và vật mới không phạm tội. Theo kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo, người không nóỉ dối mà nói lời ngay thật thì được những điều lợi ích như sau :

1. Miệng thường thơm sạch.

2. Thế gian và nhân thiên đều mến yêu.

3. Lời nói không lầm lộn và vui vẽ.

4. Trí tuệ thù thắng không ai hơn.

5. Được hưởng lạc thú như ý nguyện và ba nghiệp đều trong sạch.

2) Điều thiện thứ hai thuộc về Khẩu là không nói thêu dêt nghiã là không trau chuốt lời nói, không thêu hoa dệt gấm, không ngọt ngào đường mật để lung lạc lòng dạ của người, để quyến rũ làm những điều sái quấy. Những kẻ nói lời thêu dệt là những kẻ có lòng dạ bất chính, lợi dụng lòng dễ tin của người để trục lợi. Những người nầy thường bị chê cười, khinh rẻ và mọi người tránh xa để khỏi bị tổn hại tài sản, danh giá và tánh mạng nữa. Theo kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo, người không nói thêu dệt sẽ được có những lợi ích :

1. Được người trí thức yêu mến.

2. Hay đáp được những câu hỏi khó khăn.

3. Được làm người có uy đức cao quý trong cõi nhân thiên.

3) Không nói lưỡi hai chiều hay nói hai lưỡi, nghiã là không đến bên nầy nói xấu bên kia, không đến bên kia nói xâu bên nầy, không đem chuyện người nầy ra dèm pha, mà cũng không khêu chuyện người nọ ra nhạo báng, không làm cho đôi bên sân hận đấu tranh, cũng không đứng trung gian gây ác cảm cho hai đàng thù oán. Tóm lại người không nói hai lưỡi là người không có ác tâm, không dùng lời trái ngược để làm cho những kẻ thân thành thù, gần thành xa.

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo, người không nói hai lưỡi sẽ được những điều lợi sau đây :

1. Bà con dòng họ được luôn luôn sum họp.

2. Tình bằng hữu của thiện tri thức được vững bền bất hoại.

3. Đức tin bất hoại.

4. Pháp hạnh bất hoại.

4) Điều thiện thứ tư thuộc Khẩu là không nói lời hung ác không nói những lời hung dữ độc ác, cộc cằn thô tục làm cho người nghe khó chịu, không mắng nhiếc làm cho người nghe tủi nhục, …

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo, người không nói lời hung ác mà nói lời ôn hoà được những công đức như sau :

1. Nói lời nào cũng khôn khéo đúng lý và lợi ích.

2. Nói điều gì, ai cũng nghe theo và tin cậy.

3. Nói ra lời gì cũng không ai chỉ trích mà còn được mến yêu.

C. BA NGHIỆP LÀNH THUỘC Ý :

1) Không tham lam : ở đời có năm món dục lạc mà người ta thường ham muôn nhất là : tiền của, sắc đẹp, danh vọng, ăn uống, ngủ nghỉ. Năm món ham muôn ấy, thật ra vui ít mà khổ nhiều. Như tham tiền của phải bị đày đọa thân xác, đôi khi còn dùng những phương tiện bất chính để thu tóm về mình, và khi mất thì vô cùng đau khổ. Tham sắc thì tốn tiền nhiều, mất sức khỏe, hao tổn tình thần, đôi lúc mất cả danh dự Tham danh vọng quyền tước thì phải vào lòn ra cúi, lao tâm khổ trí… Tham ăn uống cao lương mỹ vị thì nhiều bệnh khó trị, thân thể mệt nhọc, mạng sống không thọ. Tham ngủ nghỉ thì trí não hóa đần độn, tối tăm. Đối với xã hội thì còn nhiều điều bất lợi.

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo, người không tham muốn thì được thành tựu những điều tốt đẹp như sau :

1. Ba nghiệp ( thân, khẩu, ý ) được tự tại và nhân các căn được đầy đủ.

2. Của cải không mất mát hay bị cướp giựt.

3. Phúc đức tự tại.

4. Những sự tốt đẹp sẽ đến với mình, mặc dù mình không mong ước.

2) Không giận hờn: Không giận hờn là vẫn giữ được bình tĩnh, điềm đạm, nhu hòa trước những cảnh trái ý, nghịch lòng. Giận hờn là một tính xấu rất tai hại. Nó như ngọn lửa dữ đốt cháy cả mình và người chung quanh. Kinh Phật có câu : “ Một niệm sân hận nổi lên thì trăm nghìn cửa nghiệp chướng đều mở. Lửa tức giận một phen phát ra liền đốt tất cả rừng công đức ”.

Theo kinh Thập Thiện Nghiệp Đạo, người nào không sân hận thì được tám món tâm pháp vui mừng như sau :

1. Tâm không khổ não.

2. Tâm không giận hờn.

3. Tâm không tranh giành.

4. Tâm nhu hòa ngay thẳng.

5. Tâm từ bi như Phật.

6. Thường làm lợi ích yên ổn cho chúng sanh.

7. Thân tướng trang nghiêm, chúng sanh đều tôn kính.

8. Có đức nhẫn nhục, được mau sanh lên cõi trời Phạm thiên.

3) Không si mê : si mê còn gọi là tà kiến, nên không si mê là biết phán đoán rành rẽ, nhận định rõ ràng, đúng đắn, không cố chấp theo sự hiểu biết riêng của mình, không tin những thuyết không hợp chân lý, nhất là không mê tín dị đoan.

Người không si mê là người có trí tuệ, tin có nhân quả luân hồi, nên không tạo tội mà cứ làm phước, thường tu hạnh Bát Nhã, dứt trừ vô minh, để tiến mãi trên con đường giải thoát.

Theo kinh Mười Điều Lành, người không si mê thì thành tựu 10 pháp công đức sau đây :

1. Được ý vui chơn thiện và bạn chơn thiện

2. Tin sâu nhân quả, thà bỏ mạng chứ không làm ác.

3. Chỉ quy y Phật, không quy y thiên thần và ngoại đạo.

4. Tâm được ngay thẳng, chánh kiến.

5. Sanh lên cõi trời, không bị đọa vào ba đường ác.

6. Phước huệ không lường, thường tăng lên mãi mãi.

7. Dứt hẳn đường tà, chăm tu chánh đạo .

8. Lòng không chấp ngã, bỏ hết ác nghiệp.

9. Ở yên vào nơi chánh kiến.

10. Không bị nạn dữ.

* Mười nghiệp lành cũng như mười nghiệp dữ đều do thân, khẩu, ý phát khởi ra. Nghiệp dữ ví như cỏ, nghiệp lành ví như lúa, đều mọc chung trên một mảnh ruộng, cỏ thường làm chướng ngại lúa, không cho sanh trưởng tốt tươi. Nếu muốn lúa tốt, để mùa thu hoạch được nhiều thì phải nhổ sạch cỏ. Cũng thế, muốn được nghiệp lành thì phải dứt hẳn mười nghiệp dữ.

II. TƯ :

Thực hành Mười điều thiện sẽ được những lợi ích sau đây :

– Sửa đổi bản thân : Tánh tình và trí thức của con người đều do nghiệp nhân chi phối. Sự thực hành mười điều thiện sẽ hoán cải thân tâm con người trở thành tốt đẹp. Ví dụ như không sát sanh mà lại phóng sanh thì lòng hung ác sẽ đổi ra lòng từ bi, sự thù oán sẽ đổi thành ân nghiã.

– Thay đổi hoàn cảnh : Hoàn cảnh cũng như tấm gương lớn phản ảnh tất cả những cử chỉ hành động, đời sống của mỗi người. Nếu ta cười thì tấm gương cười lại; nếu ta khóc, tấm gương cũng khóc lại. Cũng thế, nếu ta làm các việc lành, giúp ích đồng loại, cứu vớt chúng sanh thì hoàn cảnh đối với ta sẽ trở thành cảnh giới tốt đẹp. Ví dụ một người không bao giờ sân hận lại tu hạnh nhẫn nhục thì hoàn cảnh không có một sự oán thù đấu tranh giết hại, mà chỉ toàn là thiện cảnh hoan hỷ, tương thân tương ái, vui vẻ thật sự và đùm bọc thương yêu.

– Sanh vào cõi trời : Nếu thực hành mười điều thiện nầy thì mới sanh lên các cõi trời an vui, đẹp đẽ hơn hẳn cõi người. Nếu lên các cõi trời thì phước đức rất đầy đủ, sống thanh tịnh, sống lâu v.v…

– Những điều căn bản để chứng Phật quả : Mười phương ba đời các vị hiền thánh thoát khỏi sanh tử, chứng quả vô thượng đều lấy mười điều thiện làm căn bản, vì mười điều thiện nầy có công năng ngăn chặn các hành vi độc ác, đổi trị các điều không lành và làm ba nghiệp ( Thân, Khẩu, Ý ) thanh tịnh. Khi ba nghiệp được thanh tịnh thì con người thoát ly sanh tử, chứng quả Niết bàn. Nếu đem mười điều thiện nầy hồi hướng cho toàn thể chúng sanh, tức thành tựu được Phật quả.

III. TU :

Em đã hiểu được qua bài học Nghiệp thiện, nghiệp ác, nguồn gốc phát xuất từ chỗ nào, từ THÂN, MIỆNG, Ý NGHĨ của ta. Vậy ta phải biết và làm những hành động nào của thân, của miệng, của ý là những hành động thiện đáng làm và những hành động ác không được làm.

Mười điều thiện nầy giới thiệu cho chúng ta những việc làm rõ ràng thiết thực để chúng ta theo đó mà thi hành. Mười điều thiện nầy nêu rõ chỉ có việc làm mới có giá trị, chứ nói suông không có lợi ích gì. Mười điều thiện nầy giúp chúng ta cải thiện đời sống của chúng ta và của mọi loài, xã hội trở thành thiện mỹ và nhất là hướng dẫn chúng ta đến Phật quả hoàn toàn.

1. Vì vậy là Phật tử chúng ta cần phải thực hành, cần phải bắt tay vào việc làm và nhất là theo đúng mười điều thiện nầy mà hành động. Chỉ có vậy chúng ta mới xứng đáng là một Phật tử chân chính và thấy tất cả sự lợi ích thiết thực của đạo Phật.

2. Chúng ta phải diệt trừ các điều ác gây tai hại cho người và tích cực làm việc thiện, giúp đỡ và đem đến an vui cho mọi người chung quanh mình.

3. Khi đã biết ý nghĩa và lợi ích của Mười điều thiện thì nên phát tâm thọ Thập Thiện giới, khi đủ duyên lành.

Tóm lại, thực hành 10 điều thiện thì trong đời hiện tại tự thân được an lạc, cuộc sống gia đình hoà thuận, an vui, hạnh phúc, xã hội hoà bình thịnh vượng và trong tương lai tránh khỏi đọa lạc chốn tam đồ, lại được hưởng phước báo cõi Nhân, Thiên và Niết Bàn.

Ước mong tất cả mọi người nên tu Thập Thiện nghiệp để tạo hạnh phúc cho mình và cho tất cả chúng sanh.

IV. CÂU HỎI :

1. Mười điều thiện là gì ?

2. Nghiệp là gì ?

3. Hãy nêu lên 4 điều lành thuộc về Khẩu ?

4. Thực hành Mười điều thiện sẽ được lợi ích gì ?