"...Các thế hệ tiền nhân GĐPT Hà Cảng đã lần lượt về nơi xứ Phật.
Ở lại đây hàng hậu học ngậm ngùi tiếc nuối, hình ảnh những ngày đầu GĐPT Hà Cảng cũng dần phai mờ, chỉ còn lưu dấu đôi điều trong tâm trí một số anh chị cựu Huynh Trưởng - Đoàn Sinh cao niên.
Xin mạn phép được tổng hợp và lưu lại nơi đây để trong tương lai, hàng hậu học - thế hệ tiếp nối GĐPT Hà Cảng theo đó mà nương tựa và bước tiếp..."
Quảng Toàn - Mùa Chu Niên 50
Hình ảnh GĐPT Hà Cảng 1974
Nguồn: Cố Hoà thượng. THÍCH LƯU THANH
"...Trang sử Việt - cũng là trang sử Phật
Trải bao độ hưng suy - dẫu nguy mà chẳng mất..."
thơ Bánh Xe Diệu Pháp - Vũ Hoàng Chương
Qua tiến trình hơn 4000 năm dựng nước và giữ nước cũng như hơn 2000 năm của Phật Giáo Việt Nam đã cho thấy gắn bó sâu sắc không thể tách rời. Ở đâu có làng, có người Việt ở đó có mái đình, mái chùa...
"...Mái chùa che chở hồn Dân tộc
Nếp sống muôn đời của Tổ tông..."
thơ Nhớ Chùa - HT Thích Mãn Giác
Ngược dòng thời gian, theo đoàn người di cư mở làng lập ấp thời các chúa Nguyễn. Người dân từ vùng Đức Thọ - Nghệ An xuôi vào phương nam đến Hà Tĩnh (1665) rồi đến Phủ Thừa Thiên, họ di cư qua hết vùng Phú Hải, Thanh Lương rồi mới xuôi về sông Bồ, chọn một vùng gò đồi có địa thế thuận lợi ở huyện Đan Điền (cách trung tâm tỉnh khoảng chừng 20km về phía bắc) để lập nên làng Hải Hà (1735) mà về sau được đổi tên làng Hà Cảng.
Chùa làng - Đình làng Hà Cảng được dựng nên cũng trong khoảng thời gian đó, tiếc rằng thời gian, chiến tranh và thiên tai tàn phá, dấu tích chùa xưa nay đã không còn. Hiện chùa chỉ còn lưu giữ 3 pho tượng Tam thế, tượng Sơ Sanh, tượng Hộ Pháp, bộ tượng Quan Thánh và Đại Hồng Chung là in đậm dấu tích chùa xưa.
Chùa làng Hà Cảng có địa thế thuận lợi trước mặt có dòng sông Bồ quanh năm xanh mát, trên dưới chùa có những xóm nhỏ với người dân quê thật thà chất phác, quanh năm lam lũ đồng áng nhưng tâm hồn thiện lương hướng Phật.
Chùa làng trải qua bao thăng trầm gắn bó với nếp sống tâm linh người dân nơi đây, đến năm Thiệu Trị thứ V (1846), Thuận Thiên Cao Hoàng Hậu cưỡi hạc về trời – bà là một người rất sùng đạo Phật nên Ngài Ngự đã ban sắc phong cho các đền, chùa, miếu trong phủ Thừa Thiên, trong đó có chùa Tường Quang – Hà Cảng.
Vùng đất Thừa Thiên với thời cuộc, chiến tranh, thiên tai tàn phá, chùa Làng không tránh khỏi lẽ vô thường ấy, chùa đã nhiều lần xuống cấp, và khi đó, lớp lớp người con Phật đứng ra trùng kiến ngôi già lam này.
Vào những năm 30 của thế kỷ trước, phong trào Chấn hưng Phật giáo lan rộng.
Tại Huế năm 1932, An Nam Phật Học Hội ra đời tại chùa Trúc Lâm Đại Thánh, Khuôn giáo hội Phật giáo Hà Cảng cũng được thành lập trong khoảng thời gian đó.
Từ đây, nhận thấy được tầm quan trọng của hàng ngũ kế thừa là tuổi trẻ của đạo. Khoảng năm 1957, Đạo hữu Nguyễn Bụi đứng ra thành lập Gia Đình Phật Tử Hà Cảng, kêu gọi các em thanh thiếu niên trong làng đến chùa tham gia sinh hoạt, ban đầu gồm có quý anh chị sau:
Anh Nguyễn Khởi, anh Phan Thiệu, anh Phan Hoán, anh Phan Văn Mới, anh Trần Quang Thăng Thăng, anh Phan Thanh Chẻo, chị Trương Thị Thí, chị ...Thanh, chị ...Tâm, chị Phan Thị Thanh Nhàn, chị Phan Thị Hiền, chị Phan Thị Bích,... cùng một số anh chị khác.
Và mời bác Đạo hữu Nguyễn Luận làm bác Gia Trưởng.
GĐPT Hà Cảng lấy tên làng, tên chùa làm tên cho đơn vị và chưa từng thay đổi từ khi thành lập đến nay, ý muốn nói rằng GĐPT luôn vận chuyển bánh xe Cháp Pháp của đức Thế Tôn, luôn song hành cùng với Dân tộc - với người dân và mảnh đất quê hương Hà Cảng. GĐPT Hà Cảng từ khi thành lập đến nay đã nuôi dưỡng biết bao thế hệ là tương lai cho Đạo Pháp, là những người công dân tốt cho xã hội, để góp phần xây dụng xã hội theo tinh thần Phật Giáo.
Khoảng những năm 60, Thầy LƯU THANH (trú xứ Chùa Trúc Lâm - Huế) có duyên về làng Hà Cảng rồi bén duyên với đơn vị.
Thời kỳ Pháp nạn 1966, Thầy LƯU THANH về Hà Cảng tá túc, và đem về những cuốn sách mỏng bìa vàng khoảng 20 trang, nội dung là động viên Phật Tử đứng lên đấu tranh đòi bình đẳng cho Phật Giáo. Năm đó, cũng chính Thầy đã rạch ngực mình để viết Huyết thư tại Lãnh sứ quán Hoa Kỳ (tại bờ Nam sông Huơg - Huế) yêu cầu can thiệp cho Bình đẳng cho Phật giáo, anh chị em Áo Lam Hà Cảng đã đứng lên cùng Thầy “Đem Phật xuống đường”, cắm trại tại Long Quang, tuyệt thực - diễu hành vào chùa Diệu Đế,… và hình ảnh đó đến bây giờ vẫn còn in đậm trong tâm trí các anh chị đi trước.
Trong những năm đó, đơn vị GĐPT Hà Cảng vẫn tiếp tục sinh hoạt nhưng rất khó khăn dưới sự theo dõi của “Cần Lao” rồi sau đó tạm ngưng sinh hoạt một thời gian.
Sau thời gian đó quý anh chị giao lại cho anh Phan Đoàn giữ chức vụ Liên Đoàn Trưởng, gửi một số anh chị tham gia các trại Huấn luyện Huynh trưởng do BHD GĐPT Thừa Thiên tổ chức tại Văn Xá, Thanh Phước, Báo Quốc,... để củng cố lại Ban Huynh Trưởng, tổ chức tái sinh hoạt GĐPT Hà Cảng sau mùa Pháp nạn.
Anh Phan Đoàn - Chị Lâm Thị Mỹ Nữ - Anh Phan Văn Mới - Anh Phan Việt Hùng - Chị Trương Thị Thí - Chị Phan Thị Thanh Nhàn - Chị Phan Thị Hiền, Chị Trần Thị Khuê (Chín)...
Lập đủ một ban Huynh Trưởng, vẫn mời bác Nguyễn Luận làm Gia Trưởng cho đến năm 1968.
Trong thời kì khó khăn ấy, toàn thể anh chị em chung sức đồng lòng, người nhỏ làm việc nhỏ như lặt đậu phụng, anh chị lớn cắt tót, nhổ đậu phụng thuê,.. để gây quỹ cho đơn vị, từ đó mà sắm sửa được một bộ phông màn, hai cái mic, một cái máy phát thanh để cho các Phật sự Văn nghệ Phật Đản - Vu lan đỡ vất vả.
Được gần với Áo lam Hà Cảng, Thầy Lưu Thanh ngày ấy đã nói "Bây giờ GĐPT Hà Cảng chúng ta sinh hoạt đã lâu rồi nhưng mà chưa được chính thức. Mà muốn có được Gia đình chính thức thì phải có một Liên Đoàn Trưởng cấp Tín. Bác Ngọ bây giờ làm Liên Đoàn Trưởng nhưng mà chưa có cấp Tín, nên nhờ anh Hoán có cấp Tín và hồ sơ có tại Từ Đàm rồi, mặc dù là anh đi lính nhưng mà bây giờ cứ gửi cho Ban Hướng Dẫn thành lập GĐPT chính thức."
Mặc dù Phật sự đa đoan và đang theo học lớp nội trú tại Linh Quang nhưng quý vẫn luôn dành thời gian cho Áo lam Hà Cảng nhờ đó mà chúng con có túc duyên thân cận Chư Tôn Thạc Đức xứ Huế, được quý Thầy ân cần hướng dẫn cho đơn vị làm đơn xin công nhận chính thức.
Lại được thêm sự quan tâm của BHD Thừa Thiên cũng như các đơn vị bạn nhất là GĐPT Dương Chánh - Huế với chú Nguyên Nghĩa - Nguyễn Văn Nhơn hướng dẫn, Áo lam Hà Cảng sinh hoạt đều đặn với sự chung sức cùng Thầy, với tình Lam gắng kết giữa Huynh Trưởng và Đoàn Sinh. Đơn vị đã lớn mạnh, sánh kịp với các gia đình bạn với 10 Huynh Trưởng, 70 Đoàn sinh, 4 Đoàn: Thiếu Nam - Thiếu Nữ - Oanh Nam - Oanh Nữ.
Vậy là vào ngày 20/10/1974 (6/9/Giáp Dần) - PL. 2518, dưới sự hướng dẫn của quý Thầy về tu học và hành chánh, GĐPT Hà Cảng được BHD GĐPT Thừa Thiên Công nhận Chính thức, anh chị em chúng con được mang lên mình chiếc Huy hiệu Hoa sen.
Trong buổi lễ năm đó, chúng con có nhân duyên lành được cung đón Hoà thượng Thích Mật Hiển (Thành viên Hội đồng Giáo phẩm Viện Tăng Thống GHPGVNTN - Trú trì Tổ đình Trúc Lâm, Huế) chứng minh lễ Chính thức. Quyết định Công nhận Chính thức do anh Nguyên Ngộ - Nguyễn Sĩ Thiều (Trưởng BHD GĐPT Thừa Thiên) ký, anh Hồng Mậu - Phan Văn Gái thay mặt BHD Thừa Thiên tuyên đọc quyết định chính thức.
Trân quý là thế, hãnh diện là thế, hạnh phúc của một đơn vị là như thế ấy... Tất cả đều được minh chứng qua sự háo hức trong trái tim các em đoàn sinh đếm ngược từng ngày, là sự chuẩn bị tất bật của Ban Huynh Trưởng GĐPT Hà Cảng từ đơn từ sổ sách, từ thành lập một ban bảo trợ, cùng nhau làm phù hiệu, công trình trại (như cổng, trại sàn, trại nổi), sức sống (những tờ báo tường vẽ trên vải, huy hiệu hoa sen từ các loại đậu, cờ Gia Đình-Đoàn-Đội Chúng Đàn đã chuẩn bị đủ do Đơn vị bạn GĐPT Xuân Tùy thêu tặng ,...).
Và Thầy Lưu Thanh được cung thỉnh làm Cố Vấn Giáo Hạnh đến khi ngài Viên Tịch (năm 2020).
Đơn vị tiếp tục củng cố trong sinh hoạt với số lượng Huynh Trưởng và Đoàn sinh đông về số lượng và vững về chất lượng. Đơn vị chuẩn bị làm lễ Đệ Nhất Chu Niên vào ngày Phật Đản 1975 thì miền Nam giải phóng, đất nước hoàn toàn Thống nhất).
Sau ngày Đất nước Thống nhất (1975 - 1989), Mái chùa Hà Cảng còn đó nhưng đã vắng bóng Áo Lam, GĐPT Hà Cảng cũng tạm ngưng sinh hoạt. Lúc đó các giấy tờ, sổ sách, văn bản của GĐPT Hà Cảng trong đó có Quyết Định Chính Thức của đơn vị đều bị mất tích.
Ngót 10 năm mái chùa vắng bóng Áo Lam. Đến khoảng những năm 1980, anh Nguyên Tú - Trần Đình Anh Tuấn trở lại quê hương, đứng ra kêu gọi những anh chị em còn ở lại thành lập - tái sinh hoạt GĐPT Hà Cảng và đã kết hợp với các Gia đình bạn Hạ Lang - Xuân Tùy - Bác Vọng,... tạo thành "Liên Gia Đình Phật Tử" sinh hoạt đều đặn vào chiều Chủ Nhật và rất mạnh nhưng cũng rất vất vả và khó khăn, từng nhiều lần gặp chướng duyên nhưng các anh chị vẫn tiếp tục sinh hoạt vì để giữ gìn ngọn lửa Lý Tưởng Màu Lam mãi cháy sáng.
Những năm 1990, GĐPT Hà Cảng đã tái sinh hoạt, nhưng cũng không đều đặn và gặp nhiều khó khăn, ngân quỹ đơn vị không đủ để thực hiện các Phật sự nên anh chị em lại xuống đồng cắt lúa thuê. Về sinh hoạt, tuy rằng đã một số anh chị em Huynh trưởng tham gia các khoá Lộc Uyển - A Dục tại Long Quang nhưng rồi vì cuộc sống, các anh chị đi tha phương cầu thực phương xa, để lại quê hương đàn em thơ và mái nhà lam GĐPT Hà Cảng.
Đến năm 2005, cũng chính anh Tuấn đứng ta tổ chức cuộc họp chấn chỉnh lại Ban Huynh trưởng và thành lập lại một Ban Huynh trưởng gồm hơn 10 anh chị, 50 Đoàn sinh.
Gia Trưởng: Bác Hồng Bình - Trần Quang Thăng
Liên Đoàn Trưởng Nam: Anh Nguyên Tú - Trần Đình Anh Tuấn
Liên Đoàn Trưởng Nữ, kiêm Thủ Quỹ: Chị Quảng Phú - Phan Thị Mỹ Thạnh
Thư Ký, kiêm Đoàn Trưởng Thiếu Nam: Anh Nguyên Quang - Phan Nhật Ánh
Đoàn Trưởng Oanh Nam: Anh Quảng Tuấn - Phan Thanh Tú
Đoàn Phó Oanh Nam: Anh Quảng Huê - Trần Quang Gòn
Đoàn Trưởng Oanh Nữ: Chị Quảng Niệm - Phan Thị Tú Hoài
Đoàn Phó Oanh Nữ: Chị Trương Thị Dung
Và một số anh chị Huynh Trưởng: Huỳnh Thương - Phan Văn Xưỡng - Nguyễn Phố - Phan Việt Hùng,...
Ban Huynh Trưởng gồm hơn 10 anh chị, 50 Đoàn sinh.
Từ năm đó, GĐPT Hà Cảng dần vực dậy và phục hoạt. Từ năm 2018, Đơn vị đều tham gia các hoạt động Trại Dũng, Trại Hiếu do BHD Thừa Thiên tổ chức.
Cũng thời gian từ đó chướng duyên nghích cảnh lại đến, BHT chỉ còn 5 anh chị: Anh Trần Đình Anh Tuấn - Anh Phan Nhật Ánh - Chị Phan Thị Mỹ Thanh - Anh Phan Thanh Tú - Chị Phan Thị Tú Hoài nhưng Hà Cảng vẫn gắng sinh hoạt đều đặn.
Sau khi Cố Hoà thượng Ân sư viên tịch, anh chị em phải tự mình thắp đuốc lên mà đi. Trong các kỳ trại Huấn luyện Huynh trưởng A Dục - Lộc Uyển (2021 - 2023) do BHD GĐPT Thừa Thiên tổ chức, đơn vị đã gởi các anh chị em Tập sự tham gia và đều trúng cách và đạt các thành tích cao trong Huấn luyện, góp phần chung tay tiếp bước tiền nhân xây dựng đơn vị vững - mạnh. Tổ chức tu học hàng tuần cho các em do các anh chị Huynh Trưởng trẻ đứng ra đảm trách, qua các kỳ thi vượt bậc tại Ban Hướng Dẫn hay đơn vị đều đạt kết quả nhất định.
Đơn vị đã tổ chức Chu Niên lần đầu tiên là chu niên 46 vào năm 2020 và được tổ chức hằng năm cho đến nay.
Cuối Hạ năm 2022, Đại đức Thích Tâm Quả theo lời Hoà thượng Bổn sư là Hoà Thượng Thích Thanh Toàn (Trú trì chùa Tường Quang - Hà Cảng) về Hà Cảng hỗ trợ - hướng dẫn cho Đạo tràng cũng như đơn vị cùng với Ni sư Thích Nữ Hiền Tịnh (Đệ tử HT Thích Lưu Thanh - Chùa Diệu Nghiêm, Huế) làm Cố Vấn Giáo Lý cho đơn vị.
Kể từ đó, Áo lam Hà Cảng không ngừng phát triển và đi lên trong Chánh Pháp được trao truyền bởi quý Ân sư Giáo Thọ.
---o0o---
Từ khi thành lập đến nay, GĐPT Hà Cảng trải qua 5 đời Gia Trưởng:
Đệ Nhất Gia Trưởng: Bác NGUYỄN LUẬN
Đệ Nhị Gia Trưởng: Bác HỒNG SẢNG - PHAN VĂN KHOÁI
Đệ Tam Gia Trưởng: Bác HỒNG BÌNH - TRẦN QUANG THĂNG
Đệ Tứ Gia Trưởng: Bác NGUYÊN CHÁNH - PHAN NGỌ
Đệ Ngũ Gia Trưởng: Bác NGUYÊN TÚ - TRẦN ĐÌNH ANH TUẤN
Trong suốt gần 70 năm qua, Áo lam Hà Cảng chúng con nhận được nhiều nhân duyên lành từ rất rất nhiều Chư Tôn Đức. Chúng con xin mạn phép kể tên một số vị và xin thành kính đê đầu đảnh lễ chung Chư Tôn Đức Tăng Ni:
1. Hoà thượng. THÍCH LƯU THANH (Ân sư - Cố vấn Giáo hạnh GĐPT Hà Cảng) Trú xứ chùa Trúc Lâm - Huế
2. Hoà thượng. THÍCH TÍN ĐẠO (Ân sư GĐPT Hà Cảng) Trú xứ chùa Trúc Lâm - Huế & Quảng Hương Già Lam - Sài Gòn
3. Thượng toạ. THÍCH TÂM NGUYÊN (Ân sư GĐPT Hà Cảng) Trú xứ chùa Như Pháp - Tiểu Cần, Trà Vinh
4. Thượng toạ. THÍCH THÁI TỊNH Trú xứ chùa Phước Duyên - Huế
5. Thượng toạ. THÍCH VẠN TRÍ Trú xứ chùa Vạn Đức - Đà Lạt
6. Đại đức. THÍCH TÂM QUẢ Trú xứ chùa Tịnh Giác & Chùa Hà Cảng
7. Ni sư. THÍCH NỮ HẠNH CHÂU (Ân sư GĐPT Hà Cảng) Trú xứ chùa Giác Ân - Sài Gòn
9. Ni sư. THÍCH NỮ LIÊN ĐÀI (Ân sư GĐPT Hà Cảng) Trú xứ chùa Liên Trúc - Đồng Nai
9. Sư cô. THÍCH NỮ HIỀN TỊNH (Ân sư GĐPT Hà Cảng) Trú xứ chùa Diệu Nghiêm - Huế
10. Chú. NGUYÊN NGHĨA - NGUYỄN VĂN NHƠN (Ân sư GĐPT Hà Cảng) Trú xứ chùa Dương Chánh - Huế
Đã có một số anh chị em Áo lam GĐPT Hà Cảng đã có chí nguyện cao lớn hơn, Chọn con đường Xuất Trần Thượng Sĩ để làm nơi quy ngưỡng cho thế hệ mai sau:
· Hòa Thượng Thích Thanh Toàn - Nguyên đoàn sinh Đoàn sinh Thiếu Nam GĐPT Hà Cảng (Trú trì Chùa Tịnh Giác, Huế & Chùa Tường Quang - Hà Cảng)
· Ni Trưởng Thích Nữ Hạnh Nghĩa - Nguyên đoàn sinh Thiếu Nữ GĐPT Hà Cảng. (Chùa Bảo Thắng, Hội An)
· Thượng toạ Thích Tâm Định - Nguyên đoàn sinh Thiếu Nam GĐPT Hà Cảng (Long Khánh - Đồng Nai)
· Đại Đức Thích Minh Thông - Nguyên đoàn sinh Thiếu Nam GĐPT Hà Cảng, (Trú trì Chùa Quan Âm Orange County, Hoa Kỳ)
· Đại Đức Thích Tâm Kiên - Nguyên đoàn sinh GĐPT Hà Cảng (Chùa Tịnh Giác, Huế)
· Cố Sư cô Thích Nữ Huệ Thảo - Nguyên Đoàn sinh GĐPT Hà Cảng (Trà Vinh)
· Sư cô Thích Nữ Tâm Minh - Nguyên đoàn sinh Đoàn Oanh Vũ Nữ GĐPT Hà Cảng (Chùa Hải Quang, Đồng Nai)
· Sư Chú Quảng Ánh (Nhuận Tâm) - Trần Quang Huy - Cựu đoàn sinh GĐPT Hà Cảng (Chùa Phước Duyên, Huế)
Trong suốt dòng quá trình hình thành và phát triển của tổ chức Gia Đình Phật Tử Việt Nam cũng như GĐPT Hà Cảng đã được khẳng định là "CHƯA BAO GIỜ ĐI TRÊN NHUNG LỤA".
Những chướng duyên - Nghịch cảnh GĐPT Hà Cảng đã gặp là rất nhiều, từ khi Pháp nạn bị ngăn cấm đủ điều, đến những ngày đầu thống nhất đất nước sinh hoạt khó khăn giấy tờ tài liệu bị thất lạc, "Phong trào lửa rơm" nhiều lần bùng lên rồi chợp tắt, nhiều thế hệ Huynh trưởng - Đoàn Sinh dần đi nơi phương xa để rồi thế hệ tiếp nối dần ít ỏi,... Nhưng những chướng duyên - nghịch cảnh ấy đâu làm cho Ngon Lửa Lam của bao thế hệ anh chị em Áo lam Hà Cảng này bị dập tắt, nó đã làm động lực cho các anh chị còn lại, các thế hệ tương lai phải từ khó khăn mà phấn đấu vượt lên, nương nhờ Tam Bảo và Bóng Y Vàng của Ân Sư mà tiếp nối.
Nguyện:
Suốt đời theo lý tưởng, mục đích Gia Đình Phật Tử Việt Nam Truyền Thống dù có bao nhiêu chướng duyên nghịch cảnh.
Vâng lời Thầy Tổ - Nương Bóng Y Vàng - Tiếp bước tiền nhân xây dựng GĐPT Hà Cảng vững mạnh và rạng danh, xây đắp tổ chức GĐPTVN.
Ngày 02 tháng 12 năm 2024
Quảng Toàn cẩn bút
