Kính tiễn biệt anh, nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng - Trần Trung Đạo
Những con chim cánh đen đã trở lại - Trần Mộng Tú
Khi một cây bút ra đi - Nguyễn Hưng Quốc
Vĩnh biệt nhà văn, nhà báo Nguyễn Xuân Hoàng- Hoàng Mai Đạt
Vài dòng cuối về anh Nguyễn Xuân Hoàng-Hoàng Mai Đạt
Nhà báo Nguyễn Xuân Hoàng rời cõi tạm…- Đức Tuấn
Kính tiễn biệt anh, nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng
Gặp nhau không nhiều, chỉ vỏn vẹn hai lần mà lần nào cũng ngắn ngủi. Anh ghé nhà trong dịp tham dự một sinh hoạt văn nghệ ở Boston khoảng đầu năm 2000 và một lần khác ở San Jose.
Nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng, ngày đến nhà tôi, đã ngoài 60 tuổi nhưng còn rất phong độ. Trong chiếc áo sơ-mi trắng quen thuộc, mái tóc chưa bạc hết và cách ăn nói nhẹ nhàng từ tốn của một nhà giáo anh đến bắt tay thăm hỏi từng người. Một lần khác, gặp anh ở San Jose trong một buổi ra mắt sách của tôi đầu mùa thu 2006. Tôi quá bận không kịp mời riêng anh nhưng ngạc nhiên khi anh đến. Anh bảo anh chỉ đọc tin trên báo và đến tham dự. Hai anh em đứng bên góc một trường trung học ở San Jose nói chuyện riêng với nhau vài phút. Anh khuyến khích tôi viết. Anh cho số điện thoại, email và dặn dò tôi gởi cho anh mỗi khi có bài mới. Tôi dạ cho qua chuyện nhưng biết khó mà giữ lời hứa.
Từ đó, tóc anh bạc dần cho đến khi bạc trắng. Ba năm trước nhìn tấm hình trong một sinh hoạt văn hóa ở California, anh giống như ông tiên tóc trắng. Tôi chia sẻ bức ảnh để các bạn biết anh đoán thử là ai. Nhiều người đoán ra anh nhưng tất cả đều ngạc nhiên anh Nguyễn Xuân Hoàng tóc trắng đều quá. Họ không biết anh đã bảy mươi tuổi rồi, tóc bạc trắng là chuyện tự nhiên.
Tháng tám, 2013, khi ngồi chờ xe lửa, tôi sững sờ khi đọc một tin nhắn của chị Trương Gia Vy trên Facebook, anh Nguyễn Xuân Hoàng bị ung thư ở xương sống giai đoạn bốn (Sarcoma Cancer stage 4). Tôi google một vòng mới biết đó là giai đoạn cuối của căn bịnh ung thư giết người này. Thời gian còn lại của bịnh nhân tùy thuộc nhiều vào tuổi tác, có thể một hai năm với những người còn trẻ và có thể chỉ vài tháng với những người già.
Ngồi nhìn những chuyến tàu đến và đi trong sân ga ở Rome nhộn nhịp tôi nghĩ đến anh Nguyễn Xuân Hoàng và sự mong manh của cuộc đời. Sân ga Rome là một trong những sân ga đông nhất nước Ý, nhiều lớp người chen chúc nhau để lên xe lửa, nhưng tôi biết, giống như cuộc đời, trong vài giờ nữa, mọi người, trong đó có tôi, rồi sẽ ra đi hết, chỉ khác nhau là giờ giấc và tên gọi của mỗi chuyến tàu.
Tôi không biết nói gì hay viết gì, chỉ biết cầu nguyện cho anh Nguyễn Xuân Hoàng sớm vượt qua.
Vượt qua, trong ý nghĩ của tôi, không chỉ giới hạn trong nghĩa là hoàn toàn hồi phục, sớm xuất viện trở về trong an vui mạnh khỏe bên gia đình và bạn bè. Nếu được thế quả là điều may mắn nhưng vượt qua còn là sự chiến thắng được căn bịnh về mặt tinh thần. Với điều kiện y khoa hiện nay ở Mỹ chắc anh không chịu đựng nhiều đau đớn về thể xác, nhưng điều anh có thể làm được và cũng là điều duy nhất căn bịnh không thể tàn phá được nơi anh là tinh thần vượt qua không sợ hãi.
Hôm nay, chuyến tàu có người khách Nguyễn Xuân Hoàng vừa rời ga nhưng anh không ra đi trong âm thầm buồn bã. Tại nhiều nơi ở hải ngoại và cả trong nước, độc giả của anh, bạn bè anh thuộc nhiều thế hệ, bằng một đoạn văn ngắn như tôi đang viết, bằng một bài thơ hay bằng những lời chân thật từ những tấm lòng đang tiễn đưa anh.
Trong một bài viết trước đây, anh cay đắng mô tả những người “tưởng quen mà lạ”: “Những người bạn và những người tưởng là bạn. Những người vừa tuần qua cùng ngồi ở đây – trên chiếc ghế này, ở chiếc bàn này, uống rượu từ chiếc ly này,… đã nói với mình những lời lẽ này, và vẫn người bạn đó, hôm nay ở một nơi nào đó – không xa nơi chốn mình đang ngồi - đã nói về mình bằng những lời trái ngược”.
Không, những người đang tiễn anh hôm nay là những người bạn chân tình. Họ là những người thầm lặng, không gặp anh nhiều, không trao đổi với anh nhiều nhưng luôn nghĩ về anh với một tấm lòng trân trọng. Không giống như đêm vượt biển đầy lo sợ hay những ngày ở trại tỵ nạn Bataan buồn tênh, anh đang được bao quanh bởi vợ con, gia đình và bè bạn. Là một nhà giáo suốt mười bốn năm từ Trung học Ngô Quyền sang Trung học Pétrus Ký, chấm không biết bao nhiêu bài, anh biết phần kết luận là quan trọng nhất. Điểm kết thúc của hành trình anh đang bắt gặp những nụ cười bao dung, thân thiện, chân thành.
Và anh có thể cũng không đọc hết và không nghe hết những lời tiễn biệt của mọi người nhưng nội dung chắc cũng không khác gì câu văn anh viết nhân dịp giỗ đầu của nhà văn Nguyễn Mộng Giác “Thôi kệ! Ngủ yên nghe Giác. Trước sau gì thì bọn mình cũng sẽ gặp nhau thôi.” Vâng, các anh vừa “gặp nhau”.
Chấp nhận sự chết không có nghĩa là đầu hàng mà là đặt niềm tin vào vĩnh cữu trong sự hữu hạn của đời người. Cuối cùng, anh Nguyễn Xuân Hoàng đã vượt qua. Kính tiễn biệt anh.
Trần Trung Đạo
Những con chim cánh đen đã trở lại
Gửi Nguyễn Xuân Hoàng và Vy
Những con chim cánh đen đậu trên nóc nhà đập đập đôi cánh/ tiếng đập khô/anh
nằm nghe như trong một giấc mơ/nó bay đi chưa em nhỉ.
Anh nghiêng đầu nhìn vào khoảng trống lặng im/ hình như có đàn kiến vừa đi qua
da thịt đánh thức anh dậy/ hình như vo vo có cả tiếng ong bay/anh đếm thêm một
ngày bắt đầu ngoài cửa sổ.
Anh nhìn xuống hai bàn tay mình/những ngón tay như những cây viết chì mòn /anh
khua những cây viết chì trước mặt tờ giấy vô hình/ anh muốn vẽ trên tờ giấy một
bình minh/ một bình minh có nắng lung linh và có em trong suốt.
Anh sẽ viết lên tờ giấy những điều mơ ước/ ước gì cái chăn đừng rơi xuống đất/
nếu có rơi anh cũng kéo được lên/ anh chẳng hờn giận anh chẳng van xin/rồi tủi
thân mình yếu đuối.
Anh sẽ viết lên tờ giấy ước gì ly nước không vơi/anh sẽ uống từng ngụm cho cuộc
đời chậm lại/ và em nữa suốt một đời vụng dại /anh chia cho em một ngụm rất
ngọt ngào.
Anh sẽ viết thêm ước gì những viên thuốc nhiệm mầu /khi anh ngậm trên môi
sẽ tròn như tiếng hát/tiếng hát cất lên sẽ nở thành một đàn bồ câu trắng/ bay từ
giường anh sang giường em/trên cánh chim có mang theo cả trái tim/ mà nhịp đập
đã nghe chừng rất lạ.
Anh sẽ viết lên tờ giấy ước chi anh tự mình ngồi dậy/ anh sẽ đứng lên mở toang
những cánh cửa đón bạn bè/ anh pha trà rót rượu hả hê/ cười cuộc đời là cơn
mộng nhỏ/ anh cũng sẽ gọi mây gọi nắng mùa hè/ gọi thỏ sóc mang vào tận phía
giường em/ trả cho em mầm xanh của sự phục sinh / trả cho em cả buồn phiền cả
những hân hoan/ để em lại cười khóc, quơ tay vào trần gian hệ lụy.
Anh sẽ viết lên tờ giấy ước chi anh tìm lại được những ngôi làng/những trường học
ở một quê nhà xa lắm /những con đường hai bên toàn cát trắng /nơi khi xưa anh
anh đã thả bao nhiêu bài thơ/ bao nhiêu trang bản thảo vào những đợt sóng nồng
nàn /và cuối cùng những con chữ như dã tràng bị biển cuốn đi.
Ôi những ngón tay tôi/ những cây bút chì mòn cào xước không gian/ tờ giấy vô
hình sao mà cũng rách /hàng cây đã khô/ bão đã tàn /gió không về nữa/ tôi lặng
lẽ cúi đầu.
Thượng Đế hãy đến mang tôi đi, tôi chẳng hề oán trách.
Những con chim cánh đen đã quay trở lại/chúng đập đập những đôi cánh trên mái
nhà/ tiếng đập khô/ vô cùng buồn bã.
Trần Mộng Tú
9/13/2014
Một người quen mất: Buồn. Khi người quen ấy lại là một nhà văn/nhà thơ, hơn nữa, một nhà văn/nhà thơ mình yêu thích: càng buồn hơn nữa. Cũng là người quen cả, nhưng với nhà văn/nhà thơ, qua tác phẩm của họ, bao giờ chúng ta cũng cảm thấy gần gũi hơn, thân mật hơn, do đó, việc ra đi của họ, dù muốn hay không, cũng làm chúng ta buồn rầu nhiều hơn.
Không những buồn rầu, tin tức về cái chết của một nhà văn/nhà thơ bao giờ cũng có vẻ gì như bất ngờ. Ngay cả khi chúng ta biết họ đã lớn tuổi hoặc bệnh hoạn lâu ngày, chúng ta vẫn cứ sửng sốt như thường. Lý do chính là vì một người cầm bút dường như không có tuổi. Đọc các tác phẩm của họ, dù chúng được viết lúc họ đã cao niên, chúng ta cũng thường có cảm giác như tâm hồn họ vẫn còn rất trẻ thơ. Để có thể chìm đắm miên man trong thế giới tưởng tượng. Để có thể rung lên những xúc động khẽ khàng và tinh tế trước một cái đẹp có khi rất nhẹ nhàng, thoáng qua trong cuộc sống.
Tác phẩm của họ, ở khía cạnh này, cũng chính là con người của họ. Tôi tiếp xúc khá nhiều với giới cầm bút. Nhiều người lớn tuổi hơn tôi, già giặn và uyên bác hơn hẳn tôi, vậy mà, nhiều lúc, tôi có cảm tưởng như họ là em tôi. Ở họ thỉnh thoảng có cái gì như hồn nhiên, như ngơ ngác, như yếu đuối. Trước, lúc tôi còn sống ở Paris, hầu như năm nào, vào đầu mùa thu, nhà văn Mai Thảo cũng tìm cách bay sang Paris, để, theo lời ông, ngắm lá vàng trên các đường phố. Những lúc ấy, tôi và ông hay đi loanh quanh cà phê cà pháo. Mỗi lần chia tay, thường ở một ga xe điện ngầm nào đó, bao giờ tôi cũng dặn dò ông hết chuyện này sang chuyện khác. Tôi biết ông rất giỏi tiếng Pháp. Tôi biết ông rất rành rẽ Paris. Thế nhưng, nhìn gương mặt ông, ánh mắt ông và dáng đi lênh khênh của ông, tôi lại sợ vu vơ là ông sẽ lạc. Nghĩ lại, tôi thấy cái sợ ấy thật buồn cười. Nhưng lần gặp lại sau, tôi lại có cảm giác y như vậy. Dưới mắt tôi, ông như một đứa em còn rất khờ khạo.
Với Nguyễn Xuân Hoàng, nhiều khi tôi cũng có cảm giác ấy. Anh lớn hơn tôi gần 20 tuổi. Lúc tôi còn là một đứa học trò trung học ngơ ngác và ngơ ngáo ở Đà Nẵng, anh đã là một thầy giáo và một nhà văn nổi tiếng ở Sài Gòn. Nhưng những lần gặp anh, ngồi lê la cà phê và chuyện trò với anh, tôi vẫn thấy ở anh có nét gì mơ mộng và hồn nhiên như một đứa trẻ.
Từ góc độ thuần tuý văn học, cuộc đời Nguyễn Xuân Hoàng có thể được xem là thành đạt: ở miền Nam, trước năm 1975, mới ngoài 30 tuổi, anh đã là tổng thư ký của Văn, tờ tạp chí văn học xuất sắc nhất hồi ấy; ra hải ngoại, anh lại tiếp tục làm chủ bút những tờ báo, từ thời sự đến văn học, nổi tiếng nhất của cộng đồng. Các cuốn sách của anh cũng được nhiều người khen ngợi. Nhưng anh lại rất khiêm tốn. Trong những lần trò chuyện, tôi chưa bao giờ bắt gặp ở anh một nét tự mãn nào cả. Lúc nào anh cũng than thở là chưa viết được như anh mong muốn. Có lần, sau khi khen Hoàng Ngọc-Tuấn và tôi, anh hạ giọng; “Nhìn bọn em, anh mới thấy thế hệ của bọn anh cái gì cũng lớt phớt, sách tiếng Pháp đọc được một chút, sách tiếng Anh đọc được một chút, chẳng có cái gì biết thật sâu cả.” Tôi không ngạc nhiên về lời khen của anh. Nhưng tôi ngạc nhiên về cách khen. Anh không nhất thiết phải tự hạ mình và thế hệ của mình xuống đến như vậy. Nhưng càng nói chuyện với Nguyễn Xuân Hoàng nhiều, tôi càng nhận ra đó là tính cách của anh. Anh không gồng mình. Thậm chí, nhiều lúc anh tự bêu xấu chính mình. Bởi vậy, bạn bè anh hay đùa là anh có tật hay than thở.
Bây giờ, Nguyễn Xuân Hoàng đã theo gót Nguyễn Mộng Giác, Thanh Tâm Tuyền và Mai Thảo đi vào cõi khác, nhiều người gọi là cõi vĩnh hằng. Cũng như với mấy người kia, nghe tin anh mất, tôi sửng sốt và buồn nhưng tôi lại không thấy hụt hẫng chút nào cả. Nhiều người hay nói đến những khoảng trống mênh mông để lại sau cái chết của những nhà văn hay nhà thơ lớn. Tôi không nghĩ vậy. Với tôi, cái chết của những cây bút lớn, ngay cả những người tôi ít nhiều quen biết, vẫn không gây nên một sự hụt hẫng nào cả. Lý do là, dù họ mất đi, tác phẩm của họ vẫn còn lại, hơn nữa, còn gần gũi hơn vì chúng không bị ngăn cách bởi tác giả nữa. Trước, đọc sách, có khi chúng ta nghĩ đến con người đã sáng tạo nên những cuốn sách ấy. Sau, chúng ta chỉ thấy sách, chỉ thì thầm tâm sự với sách. Chúng ta được giải phóng khỏi tác giả để được tự do thong dong với chữ nghĩa.
Chính vì vậy, nghe tin Nguyễn Xuân Hoàng mất, tôi với tay lên kệ, lấy tập truyện ngắn Căn nhà ngói đỏ của anh để đọc lại. Đó là cuốn sách tôi thích nhất của anh. Trong đó có nhiều truyện ngắn thật hay. Tôi tin truyện “Tự truyện một người vô tích sự” của anh là một trong những truyện ngắn hay nhất trong nền văn học Việt Nam ở hải ngoại từ sau năm 1975. Hay ở kỹ thuật. Hay ở văn phong. Truyện đầy ắp chi tiết, như một cuốn tiểu thuyết được nén lại.
Với những truyện như thế, tôi nghĩ anh không mất. Tôi tin là chỉ có trong lãnh vực văn học nghệ thuật mới có những người mang kích thước bao trùm cả ba chiều thời gian: quá khứ, hiện tại và tương lai. Với quá khứ, họ tạo ra được cả một thời đại để chúng ta có thể nhận diện được “những người muôn năm cũ”. Với hiện tại, họ là cả một thế giới mênh mông để chúng ta tha hồ ngao du. Và với tương lai, họ là một tinh tú lúc nào cũng bí ẩn và đầy thách đố để chúng ta phải không ngừng thám hiểm. Hiện diện trong ba chiều như vậy, các nhà văn và nhà thơ lớn vừa ở sau để làm di sản cho chúng ta, vừa là bạn đồng hành của chúng ta đồng thời cũng là những kẻ đứng trước, đâu đó, chờ đợi chúng ta: chúng ta gặp họ trong từng bước chân. Đến lúc chúng ta biến mất, họ vẫn còn.
Tôi không muốn gọi Nguyễn Xuân Hoàng là nhà văn lớn. Nhưng tôi tin một số truyện của anh, đặc biệt là truyện ngắn, sẽ còn được đọc và đọc lại. Lâu dài.
Nguyễn Hưng Quốc
* Blog của Tiến sĩ Nguyễn Hưng Quốc là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
http://www.voatiengviet.com/content/nha-van-nguyen-xuan-hoang-qua-doi-tai-san-jose/2449206.html
Vĩnh biệt nhà văn, nhà báo Nguyễn Xuân Hoàng
VienDongDaily.Com | Vĩnh biệt nhà văn, nhà báo Nguyễn Xuân Hoàng
SAN JOSE, Bắc California – Tác giả của “Người Đi Trên Mây” và của “Bụi Và Rác” đã trở về với cát bụi trong sự thương yêu, luyến tiếc của các thân nhân, bạn hữu, bạn văn và các cựu học sinh từng một thời ngồi trong lớp học của “thầy Hoàng.”
Theo lời của gia đình dành cho báo chí và thân hữu tại Bắc California, nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng đã ra đi rất thanh thản, nhẹ nhàng trước sự chứng kiến của gia đình gồm vợ là bà Trương Gia Vy, con trai và ba người con gái cùng các cháu nội ngoại từ xa về kịp. Một số thân hữu cũng đã có mặt trong phòng tại Viện Dưỡng Lão Mission De La Casa vào sáng thứ Bảy. Ông đã được đưa đến viện dưỡng lão này hơn một tuần sau một thời gian dài đối phó với một bệnh ưng thư xương hiếm có. Nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng đã trút hơi thở cuối cùng vào khoảng 10 giờ 45 phút sáng thứ Bảy, 13 tháng Chín, 2014, hưởng thọ 75 tuổi.
Không chỉ là một nhà văn có uy tín trong giới viết lách từ trước năm 1975 cho đến sau này tại hải ngoại, ông Nguyễn Xuân Hoàng còn là một nhà báo kỳ cựu, có nhiều kinh nghiệm, từng giữ vai trò Tổng Thư Ký của nhật báo Người Việt trong nhiều năm, và ông cũng giữ trách nhiệm tương tự khi cộng tác với cố nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang trong thời kỳ phôi thai của nhật báo Viễn Đông.
Vào năm 1998, ông lên San Jose và trong những năm cuối đời, ông và vợ Trương Gia Vy đã trông coi, chăm sóc tuần báo Việt Tribune ở San Jose. Trong cả hai lãnh vực viết văn và viết báo tại Nam và Bắc California, có lẽ ông trân quý và ưng ý nhất là vai trò chủ bút tờ Văn - một trong ba nguyệt san văn chương một thời được đánh giá cao ở hải ngoại, hai tờ kia là Văn Học và Thế Kỷ 21.
Theo trang Wikipedia, nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng tốt nghiệp Đại Học Sư Phạm Đà Lạt, viết nhiều tác phẩm mà tác phẩm nổi bật là “Ý Nghĩ Trên Cỏ.”
Thời niên thiếu, ông học ở trường Võ Tánh, Nha Trang, trường Petrus Ký, Sài Gòn.
Ông tốt nghiệp Đại học Sư phạm Đà Lạt, khoa Triết (1958-1961), rồi giảng dạy môn Triết tại trường trung học Ngô Quyền ở Biên Hòa (1961-1962), tại trường Pétrus Ký ở Sài Gòn (1962-1975). Ngoài ra, ông còn làm thư ký tòa soạn tạp chí Văn ở Sài Gòn (1972-1974).
Năm 1985, ông đến Hoa Kỳ và định cư tại San Jose. Năm 1986-1997, ông làm tổng thư ký báo Người Việt Daily News, Nam California. Năm 1989- 1994, ông còn là tổng thư ký tạp chí Thế Kỷ 21.
Từ năm 1996, ông làm chủ nhiệm kiêm chủ bút tạp chí Văn, đồng thời ông làm tổng thư ký cho báo Việt Mercury trực thuộc nhật báo San Jose Mercury News của Hoa Kỳ từ năm 1998 đến năm 2005. Trong những năm sau đó cho đến ngày qua đời, với sự trợ giúp của vợ, ông điều hành tờ Việt Tribune, một tuần báo có uy tín tại Bắc California
Ông đã xuất bản những tập truyện ngắn Mù Sương (1966), Sinh Nhật (1968), những truyện dài
Khu Rừng Hực Lửa (1972), Kẻ Tà Đạo (1973), Người Đi Trên Mây (1987), Sa Mạc (1989),
và Bụi và Rác (1996). Trong các thể loại khác, ông viết Ý Nghĩ Trên Cỏ (tiểu luận, 1971), Bất Cứ Lúc Nào, Bất Cứ Ở Đâu (tùy bút, 1974), Căn Nhà Ngói Đỏ (tạp ghi, 1989).
Nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng là người vui tính, bặt thiệp, nói chuyện dễ dàng với bất cứ ai và lôi cuốn họ vào những câu chuyện lý thú từ chuyện đời thường đến triết lý, văn chương. Đối với những người thân quen, nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng hầu như lúc nào cũng nói chuyện rất vui vẻ, dáng dấp trẻ trung. Ông từng nói với các bạn rằng ông cảm thấy thoải mái nhất khi mặc quần jeans, áo chemise, và không thích mặc những bộ đồ vét trong quá trịnh trọng. Tiểu sử của ông có nơi ghi là sanh ngày 7 tháng Bảy, 1937, có nơi ghi sanh năm 1940.
Trong một cuộc phỏng vấn do Lê Quỳnh Mai thực hiện và in sách năm 2004, trước một câu hỏii về “danh vọng và tuổi trẻ, ông chọn điều nào? Và nếu cho làm lại từ đầu, ông sẽ đi theo con đường nào?” nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng cho biết: “Tôi thích tuổi trẻ và tôi không cần danh vọng. Mặc dù tuổi trẻ và danh vọng cũng là những thứ sẽ qua đi, như bóng mây. Nhưng tuổi trẻ là điều tôi thích thú, bởi vì mới ngày nào… và bây giờ … Nếu cho làm lại từ đầu, tôi sẽ chọn việc viết văn. Tôi yêu chữ nghĩa hơn những thứ khác.”
Cũng trong cuộc phỏng vấn nói trên, khi nói về sự khác biệt giữa hai lãnh vực viết văn và làm báo, nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng cho biết: “Làm báo đôi khi giết chết công việc viết văn. Nhất là làm báo tin tức, thời sự. Thời sự – actualité – là cái sẽ qua đi. Còn tác phẩm văn chương là cái còn lại. Người làm báo chạy theo thời gian, người viết văn đôi khi có thể nhẩn nhơ. Làm báo là ăn fastfood, làm văn là ngồi vào bàn ăn từ từ thưởng thức nghệ thuật nấu nướng.”
Trong hơn một năm nằm ở nhà vì cơn bệnh trầm kha, nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng đã được rất nhiều bạn bè ở gần cũng như từ xa đến thăm hỏi. Đặc biệt là những cựu học sinh của hai trường Ngô Quyền và Petrus Ký. Họ đã theo dõi bệnh tình của ông, đến viếng thăm tại nhà, thường xuyên báo tin cho nhau biết về tình trạng của người mà họ luôn gọi một cách kính mến là “Thầy.”
Một trong các cựu học sinh Ngô Quyền là cô Tưởng Dung, trưởng ban biên tập của web Ngô Quyền và đảm trách việc thành lập 'rang “Thư quán Nguyễn Xuân Hoàng”' nhằm thu thập tất cả những hình ảnh, bài viết, tài liệu về nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng.”
Sau khi hay tin nhà văn đã ra đi vĩnh viễn, Tưởng Dung sống ở Nam California nói với báo Viễn Đông: “Dù biết tình trạng sức khỏe của Thầy Nguyễn Xuân Hoàng từ hơn một năm nay đang được tính từng giờ, từng ngày theo lời chuẩn đoán của bác sĩ nhưng sáng nay được tin Thầy mất tôi vẫn thảng thốt, lặng người.
“Sinh ký tử quy là định luật của đất trời. Nơi ‘cõi tạm’ Thầy đã sống xứng đáng với vai trò là một Nhà Văn, Nhà Giáo bằng nhân cách và những cống hiến của mình cho văn học Việt Nam thì trên đường đến ''cõi về'' hôm nay tôi tin rằng Thầy cũng sẽ thanh thản, an nhiên như lần tôi cùng một số Thầy trò Ngô Quyền đến thăm thầy hồi đầu tháng 7 vừa qua qua để báo tin ''Thư quán Nguyễn Xuân Hoàng'' đã được thành lập trên trang web NQ.”
Một trong những người thường xuyên đến thăm “Thầy Hoàng” là cô Nguyễn Trần Diệu Hương, một cựu học sinh trường Ngô Quyền sống ở San Jose. Diệu Hương là một trong những người đã có mặt ở viện dưỡng lão sáng thứ Bảy. Cô kể lại với báo Viễn Đông như sau:
“Sáng nay một lần nữa tôi lại cảm nghiệm được lẽ vô thường của đời sống khi vào thăm Thầy Nguyễn Xuân Hoàng, Thầy dạy Triết của các đàn anh đàn chị Ngô Quyền, Thầy dạy văn chương của tôi. Tôi đến Mission De La Casa vào lúc 11 giờ, giờ cho visitors vào thăm.
"Hình như tôi là người khách đầu tiên sign up cho ngày 13 tháng 9, vậy mà vẫn không kịp chào Thầy lần cuối.
“Cũng phòng số 115 ở Mission De La Casa, anh chị em chúng tôi đã đến thăm Thầy và từng người đã cúi xuống chào Thầy lần cuối Chủ Nhật tuần rồi. Hôm nay (13 tháng 9) chỉ có Cô Vy (người bạn đời) của Thầy và 3 cô con gái của Thầy Cô ngồi quanh giường, Thầy nằm đó mền đắp đến cằm, mắt nhắm nghiền, bình thản như đang ngủ.
“Tôi chạm (tay vào) trán Thầy, vầng trán hãy còn ấm, thì thầm trong đầu, ‘Thầy ơi em biết Thầy vẫn còn ở quanh đây, em đến thăm Thầy lần cuối.’
“Ngoài Cô Vy, các con và các cháu ngoại của Thầy còn có vài học trò của Thầy ở Ngô Quyền, ở Petrus Ký, vài người bạn trong giới viết văn làm báo của Thầy.
“Chúng tôi dưới sự hướng dẫn của Thầy Pháp Chân trụ trì Chùa Liễu Quán đọc kinh tiếp dẫn cho Thầy, Nhà Văn Nhà Giáo Nguyễn Xuân Hoàng, Phật tử Nguyên Tâm.
“Đầu óc tôi lùng bùng chỉ nhớ loáng thoáng ‘đạo hữu Nguyễn Xuân Hoàng, Phật tử Nguyên Tâm yên lòng về bờ bến mới, không còn khổ đau bệnh tật...’ để an ủi tang quyến, và tự an ủi mình là Thầy đã được giải thoát.
“Ai đó đã kịp đưa cho Cô hai cái hoa hồng tươi màu đỏ để cài theo Thầy về OakHill. Chúng tôi(TH và DH), hai CHS Ngô Quyền đi theo sau "chiếc giường dài có bánh xe đẩy" được hai người Mỹ cao lớn đẩy, đi sau Thầy Pháp Chân cùng Cô Vy, và vài người thân ra chuyến xe cuối cùng của đời người do một người Mỹ cầm lái, Thầy nằm phía sau trong túi nylon có cài hai hoa hồng đỏ (quà tặng tình yêu cuối đời Cô tặng cho Thầy).
“Hai người Mỹ đến đưa Thầy về đồi OakHill rất lịch sự chắp tay chào cô Vỵ và chúng tôi. Cô khóc nghẹn ngào....”
Lễ hỏa thiêu sẽ được thực hiện theo ước nguyện của người quá cố vào cuối tuần sau. (vđ)
Hoàng Mai Đạt
Nguồn: http://www.viendongdaily.com/vinh-biet-nha-van-nha-bao-nguyen-xuan-hoang-If6hr90k.html
Vài dòng cuối về anh Nguyễn Xuân Hoàng
WESTMINSTER - Gần đúng một năm trước, được tin nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng, một người mà vợ chồng chúng tôi luôn kính mến như một người anh trong gia đình, đã lâm trọng bệnh, chúng tôi liền cố gắng dàn xếp thời giờ để lên San Jose thăm anh. Không chỉ là người tôi rất kính nể trong làng báo, anh Hoàng cũng là một bạn văn từng khuyến khích tôi ở bước đầu đi vào làng văn chương ba thập niên trước.
Sau buổi gặp gỡ lần cuối ở Bắc California, ngày Chủ Nhật, 15 tháng 9, 2013, tôi đã viết những dòng tâm tình về người anh kính mến trong một bài tạp ghi mang tựa đề “Vài Ý Tưởng Ngày Đầu Thu.” Không ngờ những dòng chữ ấy cũng là mấy dòng cuối dành cho anh khi anh còn sống. Nay xin chép lại trích đoạn từ bài tạp ghi đó, như một lời chia tay lần chót với một người anh vừa ra đi hôm thứ Bảy, 13 tháng 9, 2014.
“Với ý tưởng đó, chúng tôi lên đường rời Quận Cam từ sáng sớm để thăm anh Nguyễn Xuân Hoàng, mong trợ lực cho tâm anh được vững chãi trước một trận bệnh ung thư xương mà nghe anh nói rất hiếm, khó chữa.
“Tôi quen anh Hoàng, người cùng quê Nha Trang với tôi, từ ngày mới chân ướt chân ráo đến Quận Cam cuối thập niên 1980, khi phố Bolsa còn là Bolsa, chưa có thêm danh hiệu Little Saigon chính thức như bây giờ. Anh ra mắt cuốn sách “Người Đi Trên Mây” tại quán cà phê Hải Âu ở góc đường Brookhurst - Westminster. Từ buổi chiều ra mắt sách giữa tháng Tám 1987 ấy cho đến nay, quán Hải Âu này đã đổi tên, đổi chủ không biết bao lần, và hình như bây giờ là quán nước boba chi đó.
“Ngày ấy anh Hoàng còn trẻ lắm, mới đâu chừng bốn-mươi mấy tuổi, còn tôi thì măng tơ hơn nhiều, mới xong đại học, chưa biết bồ bịch chi ráo (vì hổng có ai để cho mình biết). Nay nhìn lại mới thấy buổi ra mắt sách hôm ấy quả là một biến cố khó quên trong đời của anh Hoàng, và của chính tôi. Quán Hải Âu khá nổi tiếng như quán Coffee Factory bây giờ, mà có lẽ còn trội hơn vì thời đó không có nhiều nơi tụ tập cho hầu hết giới nghệ sĩ đương thời.
“Bạn có thể tưởng tượng hiện diện trong ngày vui của anh Hoàng trong quán cà phê hôm đó đã có những khuôn mặt danh tiếng của người Việt hải ngoại khi ấy như thi sĩ Mai Thảo, nhạc sĩ Phạm Duy, nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng, nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang, nhà văn Hà Thúc Sinh, nhà văn Nhật Tiến, ca sĩ Lê Uyên Phương, nhà thơ Viên Linh, thi sĩ Ngu Yên, nhà phê bình Bùi Vĩnh Phúc, và còn khá nhiều người tiếng tăm khác nhưng tôi chỉ biết có bấy nhiêu vì mới đến Bolsa từ miền đông nước Mỹ, một “nhóc con” trong giới giang hồ viết lách mà anh Hoàng thuộc hạng “đại ca.”
“Cạnh giường bệnh của anh Nguyễn Xuân Hoàng ở thành phố Milpitas chiều Chủ Nhật tuần rồi, vợ chồng chúng tôi hàn ôn chuyện xưa với anh. Chúng tôi không ngạc nhiên khi nghe anh kể trước ngày chúng tôi đến, hầu hết các bạn văn, bạn làm báo từ xa đã đến thăm anh. Như ở buổi ra mắt sách năm xưa, anh Hoàng được nhiều bạn bè thương mến, không chỉ từ những người cùng thế hệ mà còn từ lớp người viết trẻ sau này, như các bạn trên trang Da Màu đã viết về anh. Do từng là giáo sư ở trường Ngô Quyền, Biên Hòa, anh còn được nhiều đồng nghiệp và học trò từ trường ấy đến thăm hỏi thường xuyên, nhắc nhở anh trên các trang mạng.
“Vì ảnh hưởng của thuốc giảm đau, nhà văn và nhà báo có nhiều kinh nghiệm nhất một thời của người Việt hải ngoại thỉnh thoảng chìm vào giấc ngủ giữa lúc chúng tôi đang hàn huyên với chị Gia Vy, vợ của anh. Chị bị bệnh cả chục năm nay, phải tự lọc thận mỗi ngày ở nhà, nay lại càng thêm lo lắng trước căn bệnh của chồng. Ấy vậy mà chị vẫn cười nói vui tươi, giữ cho sắc diện được tươi tắn. Ngồi ở góc phòng bên kia giường bệnh của chồng, chị Vy nói chuyện vui vẻ với hai đứa em như ngày nào ở Bolsa, bày tỏ tinh thần lạc quan và còn khuyên chúng tôi hãy cố gắng tìm cách mua bảo hiểm. Tuy nhắm mắt nhưng anh Hoàng vẫn nghe câu chuyện của ba người. Có lúc tỉnh giấc, anh cũng nhắc chúng tôi lo mua bảo hiểm, giữ gìn sức khỏe. Chúng tôi đến thăm để hỗ trợ tinh thần cho anh chị, vậy mà chính anh chị đã cho chúng tôi những lời khuyên thiết thực, đầy chân tình.
“Nhìn nắng hoàng hôn chiếu qua cửa sổ, tôi không đành nhắc vợ lên đường mặc dù chúng tôi đã ngồi khá lâu. Giữa lúc chị Vy và vợ nói chuyện, tôi xoa cánh tay gầy guộc của người bệnh, như mong truyền được những ý tưởng tốt lành đến anh mà tôi không sao diễn tả bằng lời. Thân thể anh đã giảm cân rất nhiều, mái tóc hoàn toàn bạc trắng làm nổi bật làn da còn sắc hồng. Chiếc đồng hồ số treo trên tường trước mặt anh được chỉnh theo 24 giờ thay vì 12 giờ, có lẽ để giúp anh biết thời gian trong một căn phòng luôn khép kín màn cửa, khó biết bên ngoài đang giữa ban ngày hay giữa đêm khuya. Thế rồi giây phút chia tay cũng phải đến.
“Chúng tôi rời phòng với lời cầu nguyện cho người bệnh được tâm an lạc cho dù thân không còn khỏe mạnh.
“Sáng nay làm việc ngoài sân sau nhiều ngày bỏ bê vườn tược, có lúc tôi buông tay ngồi ở gốc cây để nghe gió hiu lạnh đầu mùa thổi nhẹ vào sân. Nắng hè còn đó nhưng đã đượm màu vàng dịu, không còn chói chang như mấy bữa trước. Xem lịch mới biết hôm nay là ngày đầu thu. Từng mùa thu đến, từng mùa thu đi. Đến rồi đi, đi rồi lại đến như bao kiếp người luân lạc trên dòng đời chảy miên man. Ước gì tôi có thể bơi ngược dòng thời gian để trở về một bến bờ tĩnh lặng, không còn thương cảm trước cảnh đời chia lìa bất tận.”
Hoàng Mai Đạt
Nguồn: http://www.viendongdaily.com/vai-dong-cuoi-ve-anh-nguyen-xuan-hoang-G9sx0jeI.html
By hoangde · September 14, 2014 · No comments
Đời sống ·
Mới hồi trưa, ngồi nói chuyện với Bê Bê Hoàng Anh về chuyện dự định làm giỗ anh Việt Dzũng như thế nào? sẳn trong câu chuyện Bê Bê nhắc đến nhà báo Nguyễn Xuân Hoàng, cô kể hôm trước đi thăm nhà báo ở San Jose, và nói chuyện về những tác phẩm sách của ông…
Bê Bê hỏi tui và anh Trần Quốc Bảo: “Liệu mình có thể làm chút gì cho nhà báo Nguyễn Xuân Hoàng không?”, cả hai chúng tôi im lặng, chưa có câu trả lời…
Câu hỏi của Bê Bê cũng là câu hỏi hồi lúc anh Việt Dzũng còn sống đã có lần nhắc với tôi, và chắc vì sau đó cả tui và anh Việt Dzũng đều quá bận, nên câu chuyện rơi vào quên lảng.
Chỉ mười lăm phút sau khi tui rời chổ hẹn, anh Trần Quốc Bảo gọi lại tui, anh nói: “Hồi sáng Bê Bê nhắc vụ anh Nguyễn Xuân Hoàng, anh mới biết tin ông đã ra đi rồi…”
Tôi bật ngữa, mặc dù biết sức khỏe ông dạo gần đây yếu lắm, nhưng không ngờ tin buồn đến đúng lúc câu chuyện chúng tôi đang nhắc đến ông…
Tôi gọi nhà báo Nguyễn Xuân Hoàng là anh, mặc dù tuổi của ông so với tuổi tui rất xa, nhưng vì trong giới báo chí, văn nghệ sĩ không ai thích “bị” gọi là chú hay bác cả…
Tôi quen biết ông từ những năm 95, 96 qua sự giới thiệu của anh Việt Dzũng, lúc đó dường như ông vẫn còn giữ vị trí là tổng thư ký báo Người Việt…
Còn nhớ thỉnh thoảng từ Seattle xuống chơi, tui gặp ông ở những buổi cafe, trong đó có mấy ông anh như Hồ Văn Xuân Nhi, Việt Dzũng, Trần Quốc Bảo, chị Diễm Phúc…
Những lần cafe đó, tui cũng có nói chuyện với ông, nhưng dường như ông là người ít nói, nên cũng chẳng trao đổi, hỏi han gì nhiều…
Ông có nụ cười hiền hòa, phúc hậu… Đối với tui nhà báo, nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng là bậc thầy, người để tui noi theo trên lảnh vực viết lách, tuy ông không chuyên về mảng ca nhạc, văn nghệ nhưng những bài phê bình ca nhạc của ông rất chuẩn, nếu không muốn nói là xuất sắc thì đúng hơn.
Tui nhớ có một lần đọc một bài phê bình văn nghệ gì đó của ông trên báo NV, bài viết ấy, ông kể lại những kỷ niệm đẹp của Nha Trang, bài êm, đọc “sướng” lắm…
Lần đó tui gọi xuống nói với anh về bài viết của anh quá hay… Ông chỉ cười.
Lúc nghe tin ông mất từ nhà báo Trần Quốc Bảo, tui gọi về tòa soạn, định báo tin cho sếp Giao biết, ai dè bên kia đầu dây, sếp Giao nói: “Tin đó tui làm mà…”.
Dẫu biết ai cũng có ngày về, chỉ khác là ngày về sớm hay muộn thôi, nhưng cứ mỗi lần nhận được tin một người quen ra đi là lòng mình tê tái…
Nếu nói theo thuyết nhà Phật, nơi đây chỉ là cỏi tạm thì cầu chúc ông lên đường bình an, sớm về với cỏi Phật như tất cả chúng ta đều mong muốn.
Nam Mô A Di Đà Phật.
Đức Tuấn