Đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại đối với hàng công nghiệp nông thôn

Năm 2012, kinh tế toàn cầu phải đối mặt với rất nhiều khó khăn như tăng trưởng kinh tế chậm lại, thâm hụt tài khóa nghiêm trọng, tỷ lệ thất nghiệp cao, đặc biệt, cuộc khủng hoảng nợ công tại khu vực đồng tiền chung châu Âu đã làm chậm tốc độ phục hồi của nền kinh tế.

Trong bối cảnh chung đó, Chính phủ đã có những nỗ lực trong việc đưa ra các chính sách, giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, giúp tốc độ tăng trưởng kinh tế tránh được một năm giảm sâu; giá cả được kiểm soát; thị trường ngoại hối ổn định; dự trữ ngoại hối tăng, cán cân tổng thể được cải thiện; các vấn đề an sinh xã hội được bảo đảm…Tuy nhiên, tình hình kinh tế - xã hội năm 2012 vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức như tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2012 giảm năm thứ hai liên tiếp; nhiều doanh nghiệp đình đốn sản xuất và khó khăn trong tiếp cận vốn; nợ xấu tăng cao; hiệu quả vốn đầu tư chưa được cải thiện nhiều; tiêu dùng giảm sút…

Tỉnh Hải Dương cũng không nằm ngoài tình hình chung của cả nước. Tính chung 11 tháng đầu năm 2012, chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 1,4% so với cùng kỳ năm 2011. Trong đó, chỉ số sản xuất ngành công nghiệp khai thác giảm 18,6%; công nghiệp sản xuất và phân phối điện, ga, nước giảm 4,4%. Tuy nhiên vẫn có các sản phẩm có sản lượng tăng đáng kể so với cùng kỳ như: dây điện ô tô tăng 102,4%, dây điện có bọc dùng cho điện áp không quá 1 KV tăng 39%, nước máy thương phẩm tăng 12,6%, công nghiệp chế biến tăng 5,5%... và nhóm sản phẩm có sản lượng giảm so với cùng kỳ như ô tô giảm 51,5%, hàng may mặc giảm 28,6%, giầy dép giảm 29,6%, đá khai thác giảm 26,1%, gạch ceramic giảm 15,7%, gạch nung giảm 16,7%, xi măng giảm 12,9%, điện sản xuất giảm 7,9%,… Tại khu vực thành thị, nhiều nhà máy, xí nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn nước ngoài phải sản xuất cầm chừng, hoặc ngừng sản xuất, dẫn đến nhiều lao động mất việc làm rơi vào tình trạng thất nghiệp. Ngược lại, hoạt động sản xuất công nghiệp tại các vùng nông thôn được duy trì và hoạt động có hiệu quả, một bộ phận lao động ở vùng nông thôn tiếp tục có việc làm ổn định, hoạt động sản xuất kinh doanh của các cơ sở công nghiệp nông thôn được duy trì và phát triển.

Tỉnh Hải Dương có khoảng 25.000 cơ sở sản xuất công nghiệp, trong đó cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn chiếm tỷ lệ đáng kể, cùng với đó là sự khôi phục và duy trì phát triển của nhiều làng nghề truyền thống. Đến nay, đã có 61 làng nghề được UBND tỉnh công nhận là làng nghề truyền thống. Có thể thấy, hoạt động sản xuất công nghiệp nông thôn đã góp phần tích cực vào việc tạo ra giá trị sản xuất công nghiệp nói riêng và phát triển kinh tế của tỉnh nói chung, đồng thời tạo ra nhiều việc làm, thu nhập cho người dân địa phương. Với đặc thù là tỉnh chủ yếu phát triển về nông nghiệp nên người dân Hải Dương rất cần cù, sáng tạo; đầu tư nhiều tiền của, công sức vào việc phát triển sản xuất và đã tạo ra nhiều sản phẩm hàng hoá có giá trị, chất lượng, từng bước tìm chỗ đứng trên thị trường. Những sản phẩm nổi bật của công nghiệp nông thôn tỉnh Hải Dương như: Sản phẩm cơ khí (máy xay sát gạo, máy nghiền thức ăn, động cơ điện, khung xe đạp…); các sản phẩm bánh kẹo (bánh gai, bánh đậu…); các sản phẩm mộc (mộc gia dụng, sản phẩm mộc đình, chùa…); các sản phẩm thủ công mỹ nghệ (chiếu cói, thêu den, đúc đồng mỹ nghệ, tranh treo tường…); sản phẩm hàng nông sản (hàng sấy khô đóng gói, đóng hộp)… Ngoài ra còn có nhiều sản phẩm đã có thương hiệu như: bánh gai, bánh đậu, gốm sứ Chu Đậu, hương thơm...

Xác định sản xuất công nghiệp nông thôn có vai trò và ý nghĩa quan trọng trong phát triển công nghiệp nói riêng và phát triển kinh tế của tỉnh nói chung, Sở Công Thương Hải Dương luôn coi trọng và tích cực chỉ đạo đến hoạt động sản xuất và tiêu thụ hàng công nghiệp nông thôn của địa bàn tỉnh. Hàng năm, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn PTCN đã thực hiện tốt chức năng tư vấn, hỗ trợ và tạo điều kiện cho các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp và làng nghề trong tỉnh tiếp cận các sản phẩm công nghiệp nông thôn, trao đổi học tập kinh nghiệm, gắn kết giao thương và tăng cường xúc tiến thương mại; đồng thời định hướng phát triển những sản phẩm CN-TTCN tiềm năng, nhằm tạo ra sản phẩm thế mạnh của tỉnh và tăng sức cạnh tranh trên thị trường, thực hiện tốt việc truyền nghề cho các cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn trên địa bàn tỉnh.Năm 2012, đã tổ chức 8 lớp cho trên 300 học viên các nghề như: mộc mỹ nghệ, sản xuất lược bí, sản xuất hương, sản xuất áo mưa… tại các làng nghề xã Ngọc Liên, huyện Cẩm Giàng; xã Thái Học, huyện Bình Giang; xã Phương Hưng, huyện Gia Lộc và xã Nam Sơn, huyện Thanh Miện; thời gian từ 2 đến 3 tháng với tổng kinh phí là 292 triệu đồng. Ngoài ra, Trung tâm còn phối hợp với các đơn vị tổ chức cho 05 doanh nghiệp tiêu biểu trong tỉnh tham gia hội chợ hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía Bắc được tổ chức tại tỉnh Bắc Ninh với 05 gian hàng và các sản phẩm tiêu biểu như: hàng mộc mỹ nghệ, sản phẩm đúc đồng mỹ nghệ, gốm sứ, sản phẩm vàng bạc…

Năm 2012, Sở Công Thương đã tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh, hoạt động bình chọn nhằm phát hiện và tôn vinh được các sản phẩm công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp đặc trưng của tỉnh, giúp các cơ sở công nghiệp nông thôn giới thiệu sản phẩm, quảng bá thương hiệu đến với người tiêu dùng trong tỉnh và ngoài tỉnh, cũng như bạn bè quốc tế. Đồng thời, qua việc tổ chức bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn nhằm giúp các cấp, các ngành có cơ sở lập kế hoạch hỗ trợ phát triển sản xuất, xúc tiến thương mại, phát triển kinh tế của địa phương. Tạo động lực cho cơ sở công nghiệp nông thôn phát huy lợi thế cạnh tranh, tạo ra các sản phẩm có năng suất chất lượng, mẫu mã đẹp, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, khai thác và tận dụng nguyên liệu tại địa phương, giải quyết việc làm tại chỗ, đóng góp vào việc phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh.

Có thể thấy rằng hoạt động sản xuất công nghiệp địa phương có vị trí, vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế và ổn định xã hội, đặc biệt là việc khôi phục, bảo tồn và phát huy các sản phẩm truyền thống, các làng nghề truyền thống và góp phần vào thực hiện thành công việc xây dựng nông thôn mới, cùng với đó là vai trò tích cực trong chỉ đạo và tổ chức thực hiện của các cấp uỷ đảng và chính quyền tỉnh Hải Dương. Tuy nhiên, hoạt động sản xuất phải đi liền với phân phối và tiêu thụ sản phẩm hàng hoá, thực tế cho thấy việc tiêu thụ các sản phẩm công nghiệp nông thôn của tỉnh vẫn còn mang tính nhỏ lẻ, tự phát, vắng bóng các nhà phân phối lớn, có tên tuổi trên thị trường tham gia vào quá trình phân phối. Bên cạnh đó, một số cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn của tỉnh Hải Dương có quy mô nhỏ, chưa có chiến lược lâu dài do chưa tìm và ký được hợp đồng ổn định với các nhà phân phối lớn, có uy tín thông qua kênh phân phối hiện đại; các vấn đề về VSATTP, thương hiệu, đăng ký tem nhãn, chất lượng, thủ tục thanh toán, ký hợp đồng còn nhiều hạn chế, đặc biệt đối với các hộ sản xuất, kinh doanh vùng nông thôn. Các vấn đề về cơ sở hạ tầng giao thông, việc tiếp cận nguồn vốn, hoạt động bán hàng phải qua trung gian, thương lái ép giá… cũng là những yếu tố gây cản trở trong quá trình tiêu thụ sản phẩm công nghiệp nông thôn tỉnh.

Để hoạt động sản xuất và tiêu thụ hàng công nghiệp nông thôn phát triển và đạt hiệu quả, cần có có một số giải pháp như sau:

1. Nhà nước cần có cơ chế chính sách thông thoáng để các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là các hộ kinh doanh vùng nông thôn tiếp cận vay vốn cho hoạt động sản xuất. Hỗ trợ đầu tư cho xây dựng cơ sở hạ tầng của các cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn (sự hỗ trợ của nhà nước, ngân hàng, nhà phân phối…) và đặc biệt là hạ tầng giao thông của các địa phương cần tiếp tục được cải tạo, nâng cấp để thuận tiện trong vận chuyển, lưu thông hàng hoá.

2. Cần có cơ chế hỗ trợ việc xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm, hàng hoá công nghiệp địa phương. Tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn về việc xây dựng thương hiệu, công tác vệ sinh ATTP, đăng ký tem nhãn, chất lượng hàng hoá, công tác bảo vệ môi trường, kinh nghiệm trong đàm phán, các thủ tục thanh toán, ký hợp đồng… cho các cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn.

3.Các cơ quan chức năng cần hỗ trợ và tạo ra các chương trình kết nối giữa các nhà sản xuất công nghiệp nông thôn của tỉnh với các nhà phân phối lớn, có uy tín trên thị trường, từ đó có sự liên kết chặt chẽ giữa sản xuất và tiêu thụ, đưa sản phẩm công nghiệp nông thôn Hải Dương vào các kênh phân phối hàng hoá nội địa truyền thống một cách ổn định và đặc biệt từng bước tìm chỗ đứng trong các kênh phân phối hiện đại. Trên cơ sở đó, các cơ sở sản xuất công nhiệp nông thôn của địa phương có kế hoạch lâu dài, ổn định trong sản xuất hàng hoá, góp phần tích cực vào phát triển, tăng trưởng kinh tế và ổn định xã hội của địa phương.

3. Các

Mạc Thế Phương - P. Quản lý Thương mại