Xúc tiến du lịch: thiếu tiền hay sản phẩm?

Tuần qua, Sở Du lịch TP.HCM đã lần đầu tiên tổ chức hội nghị xúc tiến du lịch TP.HCM. Bà Võ Thị Thắng, Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch và ông Phạm Từ, cục trưởng Cục Xúc tiến du lịch Việt Nam đã tham dự hội nghị. Theo báo cáo của Sở Du lịch TP.HCM, năm 2003 ngành du lịch thành phố đạt doanh thu 5.500 tỉ đồng (khoảng 356 triệu USD), chiếm hơn 25% doanh thu cả nước. TP.HCM đón tiếp 1,3 triệu du khách nước ngoài, chiếm 50% lượng khách vào Việt Nam.

Thế nhưng kinh phí dành cho hoạt động xúc tiến du lịch TP.HCM trong năm 2004, theo ông Lê Nhật Tân, phó giám đốc Sở Du lịch TP.HCM cho biết, chỉ khoảng 3- 4 tỉ đồng. Khoản tiền này phải chi cho hơn 30 chương trình trong 8 hạng mục: tuyên truyền giới thiệu quảng bá du lịch trong nước, tuyên truyền quảng bá ra nước ngoài và phục vụ khách quốc tế, tổ chức sự kiện ở nước ngoài, tổ chức hội thảo chuyên ngành, hình thành nhóm tư vấn, đề tài nghiên cứu cấp sở, khảo sát xây dựng các tuyến du lịch từ TP.HCM, đào tạo phát triển nhân lực. Tính bình quân chi phí xúc tiến thấp đến khó ngờ là 1.100 đồng/du khách/năm, chỉ bằng một ly trà đá! Tiền đã ít mà lại làm toàn chuyện đại sự thì hiệu quả và chất lượng khó lòng như ý muốn.

Nhưng nếu tăng kinh phí xúc tiến cũng chưa chắc thành công. Bởi vì ngoài tiền bạc, công cụ chính của hoạt động xúc tiến là sản phẩm, là khẩu hiệu, là hành động cụ thể. Khẩu hiệu và biểu tượng mới của du lịch Việt Nam thiếu thuyết phục, mời gọi, thậm chí bị báo chí phê bình là “đơn điệu và nhạt nhẽo". Thế mà một thành phố 8 triệu dân, năng động, sáng tạo, trí tuệ như TP.HCM lẽ nào cũng chấp nhận và sử dụng thông điệp "Hãy đến với TP.HCM" thay cho khẩu hiệu chung "Hãy đến với Việt Nam"?

Sản phẩm du lịch của TP.HCM không chỉ là tuyến, điểm mà phải có những sản phẩm khai thác thế mạnh của một thành phố dịch vụ đa dạng. Tour mua sắm, tour chữa bệnh, tour học tập, tour ẩm thực, tour nghệ thuật... Khó nơi nào có đủ điều kiện để khai thác hơn TP.HCM. Muốn hình thành và xúc tiến các loại hình tour này, cần sự liên kết với nhiều ngành khác. Ðiều này chưa được đề cập trong hoạt động xúc tiến.

Hơn thế nữa, ngành du lịch là ngành cực kỳ nhạy cảm với những bất ổn, rủi ro khách quan như dịch bệnh, thiên tai... mà đại dịch SARS và cúm gà vừa qua là một bài học lớn. Nhưng trong chương trình xúc tiến của ngành chưa có chương trình dự phòng hay những biện pháp khắc phục rủi ro... Ý kiến của công ty dịch vụ lữ hành Saigontourist đề nghị nhanh chóng lập nhóm công tác đặc nhiệm để kịp đưa ra những chỉ đạo, ứng phó nhanh, tránh bị động, hạn chế tối đa rủi ro đã được nhiều người đồng tình.

Ông Hồ Hùng Vân, phó giám đốc Tổng công ty Saigontourist, đề nghị cụ thể hơn là chỉ cần kiên quyết làm ngay một việc "nhỏ”: dẹp được nạn quấy nhiễu du khách của đội ngũ cò và bán rong là diện mạo du lịch của TP.HCM sẽ khác.

Chừng nào những việc cụ thể như thế được giải quyết thì công việc xúc tiến mới có ý nghĩa thiết thực.

Ðặng Mai