KDG
Klaas Goverts is gepromoveerd als Oudtestamenticus. Thans is hij Hervormd predikant in Noord Holland. Hij geeft door het hele land bijbelstudies over tal van onderwerpen en bijbelboeken. Van casettebandjes zijn de studies op papier gezet. Het zijn dus geen geschreven artikelen. Klaas is expert op het gebied van het Hebreeuws en zijn studies zijn heel bijzonder. Een unieke uitleg met een bijzonder pastorale inhoud. De studies zijn ook in boekvorm verschenen (zie ‘in boekvorm verschenen bijbelstudies).
“Want Gij zult ieder vergelden naar zijn werk” {Ps.62:13}. Hierbij komt dan vaak de negatieve associatie: je zult dus wel straf krijgen. Het Hebreeuws heeft geen woord voor straffen. In dat verband wordt dan een woord gebruikt, dat eigenlijk corrigeren betekent. Bij het woord vergelden in bovenstaande tekst wordt vaak gedacht: God neemt wraak, gaat […]
“Toen Abraham op de derde dag zijn ogen opsloeg, zag hij die plaats in de verte (van verre)” {Gen.22:4}. Nu volgt er een klein stukje Joodse exegese over Genesis 22:5. “En Abraham zeide tot zijn knechten (letterlijk: jongens): Blijft gij hier met de ezel, en ik en de jongen zullen heengaan tot daar; als we […]
Het woord sjoresj betekent de wortel. De mens mag terugkeren naar zijn eigenlijke wortel. Een boom kan prachtige bladeren hebben en mooi bloeien, maar in wezen komt het aan op de wortel. Als het stormt, heb je niets aan mooie blaadjes of mooie bloesems, maar komt het erop aan of je geworteld bent. Het komt […]
“Want het uiterlijk van deze wereld is bezig te verdwijnen” {1 Kor.7:31b}. Letterlijk staat er: ‘De gestalte van deze kosmos’.Let er op: hij zegt niet dat de wereld vergaat, want dat is zeker geen bijbelse gedachte. De wereld kan niet vergaan; de schepping kan niet ten onder gaan, want God is de Schepper en als […]
Psalm 92:10 is een typische vorm van Hebreeuwse poëzie – climactis parallellisme genaamd – dat je af en toe tegenkomt in de psalmen. In de Hebreeuwse poëzie kom je vaak het gegeven tegen, dat regels parallel gezet worden, maar hier heb je daarvan dan een speciale vorm. Bij deze poëzie ga je elke keer ‘een […]
“Thomas dan, genaamd Didymus, zeide tot zijn medediscipelen: Laten wij ook gaan om met Hem te sterven” {Joh.11:16}. Scheppen houdt in, dat er twee zullen komen. De naam van Thomas (Aramees), een van de discipelen van Jezus, betekent tweeling; de toenaam Didymus (Grieks) betekent ook tweeling. Vandaar dat er oude tradities zijn die zeggen: weet […]
1. Het woord kosmos betekende oorspronkelijk orde. 2. De tweede betekenis is: wat betaamt, wat zo behoort. 3. Van daaruit kom je bij de derde betekenis en dan gaat het de staatsorde aanduiden. 4. De vierde betekenis gaat nog een dimensie verder en dan is het de wereldorde, de schepping. 5. De vijfde betekenis […]
“Hem verkondigen wij, wanneer wij ieder mens terechtwijzen en ieder mens onderrichten in alle wijsheid, om ieder mens in Christus volmaakt te doen zijn. Hiervoor span ik mij ook in, onder zware strijd, naar zijn werking, die in mij werkt met kracht {Kol.1:28,29}. Paulus ervaart de verkondiging van het evangelie zelf ook als een strijd, […]
Oordeel heeft te maken met scheiding, maar ook met het vrijkomen uit de versluiering. En zo komen we tot een belangrijk punt: maak ruimte voor het oordeel van God. Dat staat in Romeinen 12: “ Wreekt uzelf niet, geliefden, maar laat plaats voor de toorn, want er staat geschreven: Mij komt de wraak toe, Ik […]
Men zegt soms: de exclusiviteit van het heil voor de Joden wordt/is weggenomen. Het heil is echter van meet af aan niet exclusief, maar inclusief. Als God begint met Abraham, staat er meteen bij: in u zullen alle geslachten van de aarde gezegend worden. God sluit dus in en niet uit. Van meet af aan […]
In Romeinen 8 staat het woord: Abba, Vader; een Aramees woord. “Maar gij hebt ontvangen de Geest van het zoonschap, door welke wij roepen: Abba, Vader”{Rom.8:15}. We zeggen ‘Abba, Vader’, dat klinkt zo intiem. In het woord Abba zit in wezen heel het geheim van de wereldgeschiedenis, want dat woord begint met een alef – […]
Matth.10 vers 4…Judas Iskariot, die hem ook verraden heeft… Het Griekse woord dat in onze vertalingen met “verraden” is vertaald, is “paradous”. Het is een vorm van het werkwoord “paradidomi”. Volgens de studie bijbel heeft dit werkwoord verschillende betekenisnuances. Overhandigen, overdragen. Overleveren, uitleveren. Overleveren, overbrengen. Overlaten, toelaten. Verraden…de meeste bijbellezers zullen bij het lezen […]
“Gij maakt mij het pad des levens bekend” {Ps. 16:11}. Dat is eigenlijk een heel unieke uitspraak. David geeft in deze psalm hiervan getuigenis. Er staat dan ook boven deze psalm: ‘Een kleinood van David’. Hij was de man naar Gods hart, hij was de man die het hart van God ging kennen. We zien […]
“…want in Hem zijn alle dingen geschapen, die in de hemelen en die op de aarde zijn, de onzichtbare, hetzij tronen, hetzij heerschappijen, hetzij overheden, hetzij machten; alle dingen zijn door Hem en tot Hem geschapen” {Kol.1:16}. Paulus schrijft in de Kolossenzen brief over ‘de overheden (archai) en heerschappijen (exousiai)’ Het woord archai wordt vaak […]
Het wijde betekenisveld van het woord kosmos 1. Het woord kosmos betekende oorspronkelijk orde. 2. De tweede betekenis is: wat betaamt, wat zo behoort. 3. Van daaruit kom je bij de derde betekenis en dan gaat het de staatsorde aanduiden. 4. De vierde betekenis gaat nog een dimensie verder en dan is het de wereldorde, […]
“Wanneer gij gekomen zijt in het land dat de Here, uw God, u geven zal, dan zult gij niet leren doen naar de gruwelen van de volken” {Deut.18:9} . Uit deze tekst lees je het contrast tussen God en de goden. Wat die volken doen, wordt hier in één woord samengevat: gruwelen. Die gruwelen zijn […]
“Hij zal een wilde ezel van een mens zijn; zijn hand zal tegen allen zijn en de hand van allen tegen hem, en hij zal ten aanschouwen van al zijn broeders wonen” {Gen. 16 vers 12}. Het gaat in deze tekst over Ismaël. Hij zal opgroeien als tiener zonder vader. Hij heeft nog wel een […]
Vier keer staat er in het boek Jesaja dat God gaat zweren bij Zichzelf. De eerste tekst is Jesaja 14:24: ‘Adonai Tsebaoth nisjba, Hij heeft Zichzelf bezworen, Hij heeft Zichzelve vastgelegd’. Er staat eigenlijk: ‘indien niet, als het niet waar is’. Dat is de eed van God. Een eed begon vaak met de woorden: ‘zo […]
Vier keer staat er in het boek Jesaja dat God gaat zweren bij Zichzelf. In Jesaja 45 staat de tweede eed. “Wendt u tot Mij en laat u verlossen (bevrijden – daar zit de naam Jesjoea al in), alle einden der aarde, want Ik ben God en niemand meer. Want Ik heb gezworen bij Mij […]
Vier keer staat er in het boek Jesaja dat God gaat zweren bij Zichzelf. De derde eed staat in Jesaja 54. “Dit is Mij als in de dagen van Noach: zoals Ik gezworen heb, dat de wateren van Noach niet meer over de aarde zouden komen (weg van over te trekken de wateren over de […]
Vier keer staat er in het boek Jesaja dat God gaat zweren bij Zichzelf. De vierde eed staat in Jesaja 62. Hier zien we ook de voortgang in de tijd. De eerste eed was in de tijd voor de ballingschap. De tweede eed was in de ballingschap. De derde eed kwam toen er één balling […]
“Mijn zoon zijt gij, ik heb u heden (deze dag) verwekt” {Ps.2:7}. De verwekking van die koning heeft plaats op de dag van zijn troonsbestijging. Dat verwekken is van fundamenteel belang voor zijn hele bestaan. Doordat hij door God verwekt wordt, is hij wat hij is. Dat verwekt worden geeft dus de mogelijkheden, de kleur […]
“Dat Gij mijn noemen zult: mijn man, en niet meer: mijn Baäl” {Hos.2:15}. Man is een woord uit het scheppingsverhaal: man en mannin; Adam en Eva.Man is een oorsprongswoord en ook tegelijk: Mijn tegenover. Adam en Eva waren tegenover elkaar geschapen. Mijn man is dus die oorspronkelijke relatie. “En niet meer: mijn Baäl”. Er wordt […]
“Ik roep U aan, omdat Gij, o God, mij antwoordt; neig uw oor tot mij, hoor naar mijn woord” {Ps.17:6}. God is de God van het gesprek. Dat zie je ook in deze psalm, waar in vers 6 bijvoorbeeld wordt gesproken van roepen en antwoorden. In een andere vertaling wordt gezegd: “Ik ben het die […]
“Gij dan zult volmaakt zijn, gelijk uw hemelse Vader volmaakt is”. {Matth.5:48}. Zo wordt de mens dus navolger van God. Gij zult zijn, gelijk uw Vader is. Gij zult zijn… dat is een belofte. Dat is niet een zweepslag: je moet nou eens zorgen, dat je volmaakt wordt. Nee, het is een uitzicht geven óp. […]
Het Hebreeuwse woord voor bruiloft is chatunah, en het woord voor bruidegom is chatan. Vanouds wordt er in de Joodse traditie ook gezegd: je bent ‘chatan Torah’, je bent bruidegom van de Torah. En dan ga je dansen met de Torah in je armen. Ook bij het Loofhuttenfeest werd er gedanst met de Torah-rollen. Elie […]
“Wel wetend, dat de wet niet gesteld is voor de rechtvaardige, maar voor wettelozen en tuchtelozen, voor goddelozen en zondaars, voor onverlaten en onheiligen, voor vadermoorders en moedermoorders en doodslagers, hoereerders, knapenschenders, zielverkopers, leugenaars, meinedigen, en al wat verder ingaat tegen de gezonde leer” {1 Tim.1:9,10}. De Torah heeft ook een functie om de boosheid […]
«Toen de hoofdman zag, wat er geschiedde, verheerlijkte hij God, zeggende: Inderdaad, deze mens was rechtvaardig” {Luc.23:47}. Jezus had zojuist gezegd: “Vader, in uw handen beveel Ik mijn geest”. Beeld van totale overgave van een mens aan God; de mens die zich volledig teruggeeft aan God. Jezus wordt daar de mens, die zich helemaal teruggeeft […]
En hij heeft tegen hoop op hoop geloofd, dat hij een vader van vele volken zou worden, volgens hetgeen gezegd was: Zo zal uw nageslacht zijn” {Rom.4:18}. ‘Tegen hoop op hoop geloofd’. Daar heb je in een paar woorden die belofte, waar Abraham vijfentwintig jaar mee bezig geweest is. Abraham heeft zich helemaal één gemaakt […]
Zij komen uit een ver land, van het einde des hemels, de Here en de werktuigen zijner gramschap, om de gehele aarde te verderven. Er zijn vier woordstammen chabal. Dat zijn vier verschillende stammen met allemaal een andere betekenis. Misschien zijn die tot elkaar te herleiden, misschien zit er ergens toch een gemeenschappelijke woordstam achter. […]
Soms wordt er dan gezegd: de genade begint met de brieven van Paulus. Toch is het dan goed rabbijns om altijd even te kijken wat de eerste tekst is, waarin dat woord in de Bijbel voorkomt. De eerste keer dat het woord genade in de Bijbel wordt gebruikt, is in Genesis 6:8: “Maar Noach vond […]
“Zegt tot God: Hoe geducht zijn uw werken; vanwege uw machtige grootheid brengen uw vijanden U VEINZEND hulde … “ {Psalm 66:3} Over deze tekst ‘valt’ men nogal eens. Nou is het goed om zo nu en dan over een tekst te ‘vallen’, maar hier is het meer een kwestie van verkeerde vertaling. Als hier […]
“Het is goed de Here te loven, uw naam psalmen te zingen, o Allerhoogste” {Psalm 92:2}. Die psalmist gaat zich nu bezighouden met Gods karakter, met zijn werken, met zijn gedachten. Alleen nu is de vraag: Wanneer doet hij dat? Boven deze psalm staat: Een lied voor de sabbatdag. De opschriften boven de psalmen moet […]
De geschenken der volkeren Rav Kahana, een oude rabbi, vertelde: Toen rabbi Jisjma’el, de zoon van rabbi Jose, ziek werd, vroegen ze hem om uitspraken van zijn vader door te geven. Ze verzamelden verhalen over zijn vader. Rabbi Jisjma’el antwoordde: dit heeft mijn vader gezegd: ‘wat betekent: prijst de Eeuwige alle gij volkeren’. (Ps.117). Looft […]
Hem, die geen zonde gekend heeft, heeft Hij voor ons tot zonde gemaakt, opdat wij zouden worden gerechtigheid in Hem {2Kor.5:21}. Een tekst, die uiterst ingewikkeld is en uiterst eenvoudig. Jezus was zonder zonde… En dan denken we vaak: als kind vloekte Hij niet, deed Hij geen verkeerde dingen, werd Hij niet driftig. Dat is […]
“….Gij zult niet wraakzuchtig en haatdragend zijn tegenover de kinderen van uw volk, maar uw naaste liefhebben als uzelf: Ik ben de Here.” {Lev.19:18}. “Uw naaste liefhebben als uzelf”. Dat is een uitspraak die ook door de Here Jezus wordt aangehaald. Het is frapperend, dat er dan meteen als motivatie achter staat: “Ik ben de […]
We eindigen bij het hart. We eindigen in het hart van het Evangelie. De meest centrale, de meest fundamentele vraag. Waarom? Toch is het heel indrukwekkend als je over deze vraag nadenkt, vooral als je voorbij het denkbeeld wilt komen waar dan gezegd wordt: God was boos en Jezus moest sterven om God weer vriendelijk […]
De rabbijnen zeggen: “Er bestonden reeds zeven dingen vóór de schepping”. En één van die zeven dingen, die er al waren voordat God alle dingen op de aarde maakte, was de Naam van de Messias. God had dus al in gedachten: Er zal een Messias komen. En God had ook al een Naam voor het […]
Bidden is vanuit het Hebreeuwse grondwoord: beslissen. In het Hebreeuws staat dan het woord hitpallel, dat in wezen betekent: een beslissing nemen. Andre Neher zegt: bidden is eigenlijk: een project maken, je werpt wat vooruit, je projecteert. Bidden is eigenlijk ook: denken. De rabbijnen zeggen: God bidt, of zijn genade zich mag verbreiden over alles […]
“Want de burcht ligt verlaten, het rumoer der stad is in eenzaamheid veranderd. Ofel en Wachttoren zijn voor altijd tot spelonken geworden, een vreugde voor de wilde ezels, een weide voor de kudden, totdat over ons uitgestort wordt de Geest uit de hoge…”(Jesaja 32:14 en 15a) Ofel is één van de heuvels van Jeruzalem en […]
In het Hooglied zingt de bruid: “Zijn linkerarm is onder mijn hoofd en zijn rechterarm omvangt mij!” {Hooglied.2:6}. “Zijn linkerarm is onder mijn hoofd en zijn rechterarm omvangt mij” {Hooglied.8:3}. Vaak wordt er gesproken over de rechterhand des Heren. God doet dus dingen met zijn rechterhand, maar ook met zijn linkerhand. Vanouds werd er ook […]
Zij komen uit een ver land, van het einde des hemels, de HERE (Adonai) en de werktuigen zijner gramschap, om de gehele aarde te verderven. – Jes.13:5. ‘Om de gehele aarde te verderven’. Is dat dan Gods bedoeling, wat moeten we ons daarbij voorstellen? Het verre land (‘erets merchaq – land van verre) […]
“Ik zelf heb mijn geheiligden een opdracht gegeven (geboden), ook heb Ik mijn helden tot voltrekking van mijn toorn geroepen, mijn van overmoed juichenden” {Jes.13:3}. Gods toorn heeft altijd een positieve bedoeling. Dat is niet een blinde woede, maar een ‘ziende’ woede. Dat is de toorn die verder kijkt. In de oude berijming van Datheen […]
In het Hebreeuws staat voor volken het woord ‘ammim. Gojim (volken) is de meer afstandelijke benadering. Dan kijk je er van buitenaf tegenaan. In de vertaling staat dan vaak ‘heidenen’. ‘Ammim geeft de binnenkant van die volkeren aan, want elk volk heeft ook zijn binnenkant. Elk volk is een goj en daarmee wordt aangegeven waar […]
De naam Isaäk oftewel Jitschaq betekent: “hij zal lachen”. Je kunt de letters van de nam Jitschaq in een andere volgorde zetten, en dan ontstaat er het woord qetchai. De volgorde is dan als volgt: qof { ? } – tzadee { ? } – cheeth { ? } – jod { ? }. De […]
In de tien geboden {woorden} staat: Gij zult u geen gesneden beeld maken van enige gestalte, die boven in de hemel of onder op de aarde is of die in de wateren onder de aarde is”{Deut.5:8}. Het woord dat hier gebruikt wordt voor “beeld” is het Hebreeuwse woord pesel, dat betekent “beeldhouwwerk”. Het woord dat […]
“De Here heeft alles gemaakt voor zijn doel, ja, zelfs de goddeloze voor de dag des kwaads” {Spr.16:4}. Een wonderlijke tekst, waar je ook eindeloos over kunt vallen. Deze tekst is een dankbaar onderwerp, als het gaat over voorbeschikking. De vraag doet zich dan voor: is alles dan van tevoren zo beschikt? Ja, zegt deze […]
Het is altijd bijzonder boeiend om eens met de Psalmen bezig te zijn. 150 liederen. Wat voor gevoel je ook hebt, er is altijd wel een Psalm voor je, waar je jezelf in kunt terugvinden. Je hebt Psalmen op de hoogte en in de diepte, je hebt liederen op de bergtop en je hebt liederen […]
“Ik zal wegrapen mensen en beesten; Ik zal wegrapen de vogelen des hemels, en de vissen der zee, en de ergernissen met de goddelozen; ja, Ik zal de mensen uit dit land uitroeien, spreekt de Heren” {Zafanja1:3}. Het Hebreeuwse woord dat in dit vers met “uitroeien”wordt vertaald is “karat”, hetgeen letterlijk “afsnijden”betekent. Zoals het graan […]
“En Ik zal bewerken, dart de Egyptenaren dit volk gunstig gezind zijn, zodat gij, wanneer gij wegtrekt, niet ledig wegtrekt. Iedere vrouw moet dan van haar buurvrouw en van haar huisgenoot zilveren en gouden voorwerpen vragen en klederen, die gij uw zoons en dochters te dragen geeft; zo zult gij de Egyptenaren beroven” {Exodus3:21-22}. “Zo […]
“om welke dingen de toorn Gods komt” {Kol.3:6}. Van de grondtekst van Kol3:6 bestaan verschillende lezingen. Volgens de ander lezing, die is gevolgd door Voorhoeve en de ST, omdat deze uitgingen van de textus receptus,{ De Textus receptus (Latijn voor ‘ontvangen/aanvaarde tekst’) is de naam voor de eerste Griekse tekst van het Nieuwe Testament die […]
70 is het getal van de gojim, van de volkeren. Op het Loofhuttenfeest werden 70 stieren geslacht, als beeld van het heil dat uitgaat tot alle volken. Hier zat heel bewust het getuigenis in, dat men op die manier plaatsvervangend wilde zijn voor de volkerenwereld. God heeft het getal der volkeren vastgesteld naar het getal […]
Men zegt wel: bij de zondvloed is de aarde ook vergaan. Maar je kunt beter zeggen: die aarde is nooit vergaan, Hij heeft de aarde gereinigd. Je moet dat meer zien vanuit het Hebreeuwse woord machaah, wat afwissen betekent. De aarde wordt eigenlijk schoongespoeld. Bovendien kun je je afvragen of die zondvloed over héél de […]
“Het loon van de zonde is de dood” {Rom.6:23}. In het Hebreeuws heb je de twee begrippen: Mawet is dood. Sheool is de naam voor het dodenrijk. Die twee horen dus bij elkaar. Jezus heeft dus de macht over die twee gebroken. Je kunt dood en dodenrijk ook niet van elkaar scheiden. Hierbij moet je […]
Het woord satan komt eigenlijk maar een keer of zes voor in de Tenach, in de Hebreeuwse Bijbel. Onder andere: “En de HERE deed een tegenstander tegen Salomo opstaan” {1 Kon.11:14}. Hier staat dus het woord satan. Dat is hier dus heel gewoon een mens. Satan betekent dwarsligger, hinderaar. “God deed nog een tegenstander tegen […]
“God der wrake, Here, God der wrake, verschijn in lichtglans. Verhef U, Richter der aarde” {Ps.94:1}. God is de Richter der aarde; Abraham zei zelfs: “der ganse aarde”. Hierbij moeten we niet denken aan een gestreng Persoon achter de groene juridische tafel, maar aan een barmhartig God, die alles recht gaat zetten, terecht gaat brengen. God […]
Als wij het begrip tijd in het Hebreeuwse denken nader bekijken, zien we dat er altijd sprake is van tijd voor en tijd na. In de Bijbel is er nooit sprake van zomaar ´tijd”. Je hebt dus tijd voor, dan ga je ergens naar toe, en je hebt tijd na, je komt ergens vandaan. Er […]
De HERE sprak tot Mozes: Spreek tot de kinderen Israëls (liever dan: Israëlieten): Wanneer een vrouw moeder wordt en een kind van het mannelijk geslacht baart, dan zal zij zeven dagen onrein zijn; als in de tijd van haar maandelijkse afzondering zal zij onrein zijn. – Lev.12:1 Het thema in Leviticus 12 is de geboorte. […]
Hem heeft God voorgesteld als ZOENMIDDEL door het geloof in zijn bloed, om zijn rechtvaardigheid te tonen. – Rom.3:25 Door dat woord ‘voorgesteld’ zou je op het eerste gezicht eventueel kunnen denken, dat God een voorstel doet aan de tegenpartij. Maar, als je nagaat hoe dat woord in het Nieuwe Testament over het algemeen gebruikt […]
Het woord ‘Agan kan betekenen: prijsgegeven. Het woord ‘agan werd in de Joodse wereld vaak gebruikt voor vrouwen, die werden afgehouden van een nieuw huwelijk. Dat gebeurde bijvoorbeeld als haar echtgenoot op het slagveld was en niemand wist of hij nog leefde. Hoe vaak is dat niet het geval geweest bij oorlogsweduwen en dan werd […]
Dan staat er in de hof de boom van de kennis. En de mens en zijn vrouw eten van de boom van de kennis. Wat is nu het probleem bij die boom van de kennis van goed en kwaad. Het punt is hier, dat er vermenging is opgetreden. Bij vermenging heb je altijd goed èn […]
Boven Spreuken 31 vers 10 staat: “de lof der degelijke huisvrouw”, en daar heeft het niets mee te maken. Het gaat in dit gedeelte helemaal niet over het huishouden. Dit is het grootste loflied uit het boek Spreuken. Wat een denigratie zo’n titel! Als je dat laatste lied van Spreuken goed wil horen, moet je eerst […]
De taw is de laatste letter van het Hebreeuwse alfabet en heeft 400 als getalswaarde. In het Grieks is het de omega (800), want de Griekse letters hebben ook hun getalswaarde. Alleen wordt daar een beetje anders geteld. Vier is het getal van de dalet, van de deur en dat wordt uiteindelijk 400. Vier is […]
«Door wie Hij ook de wereld geschapen heeft». Hebr.1:2. In de Griekse tekst staat in plaats van de wereld: de aeonen, de tijdperken. «Door wie Hij ook de tijdperken gemaakt heeft», zoals er letterlijk staat. In het Hebreeuws is het woord tijdperk ‘olam. Dat betekent eigenlijk: Verborgen tijd. En dat kan dan zijn: verborgen tijd […]
Openbaring 20 vers 1-6 “En ik zag een engel nederdalen uit de hemel met de sleutel des afgronds en een grote keten in zijn hand; en hij greep de draak, de oude slang, dat is de duivel en de satan, en hij bond hem duizend jaren, en hij wierp hem in de afgrong en sloot en […]
In de naam “Jehudah” heb je in feite vier letters JHWH. En tussen die letters komt een “D “. Verder is het precies de naam van God. En in het Hebreeuwse alfabet is de D {dalet} ook de vierde letter. De dalet heeft ook als getalswaarde 4. Juda is de vierde zoon en krijgt de […]
We hebben zijn heerlijkheid aanschouwd. En aan het eind van die drie en een half jaar, aan het eind van Jezus’ omwandeling op aarde, was Hij te vinden op de Olijfberg. Tegen zijn volgelingen had Hij gezegd: `Nog een korte tijd en gij ziet Mij niet meer, en nogmaals een korte tijd en gij zult […]
De raad des HEREN houdt eeuwig stand “Maar d’altoos wijze raad des HEREN houdt eeuwig stand, heeft altoos kracht. niets kan zijn hoog besluit ooit keren, ’t blijft van geslachte tot geslacht”. (Ps.33:6 – oude berijming) Dit vers van de oude berijming van Psalm 33 geeft in duidelijke bewoordingen weer wat de ‘raad van God’ betekent. […]
“Leer mij, Here uw weg, opdat ik in uw waarheid wandele; verenig mijn hart om uw naam te vrezen” {psalm 86 vers 11}. Dit vers begint met het gebed om onderwezen te worden. Onderwezen te worden in Uw weg, dat is de weg die God Zelf gewend is te bewandelen. Dat is dus niet maar […]
Beeldvorming rondom Judas. Wat was nu in dit alles de rol van Judas? Nu zijn er juist rondom Judas een heel aantal vooroordelen. En daardoor zitten wij met een sterke beeldvorming. Kleijs Kroon, ooit begonnen als predikant in het “Hersteld Verband”, onder andere in Andijk, later predikant voor “Kerk en Israël” in Amsterdam, was vaak […]
Vanuit ons thema over Messiaanse Verwachtingen zullen we eens wat dingen gaan bekijken uit het boek RUTH. In de oorspronkelijke Hebreeuwse Bijbel staat het boek op een heel andere plaats. Als je de Hebreeuwse Bijbel pakt, moet je eerst de Torah door, dan de Profeten en dan krijg je die derde cirkel: Psalmen, Job, Spreuken […]
Bij de bespreking van messiaanse verwachtingen kunnen we dat onderwerp langs twee lijnen benaderen. De ene lijn is een huis, een messiaans huis, het huis van David. En we denken dan speciaal aan een tekst waarin God tot David zegt: «De HERE zal u een huis bouwen» 2 Sam.7:11. Een huis roept allerlei gedachten en beelden […]
Een bijzondere psalm. Een voorspelling of toch nog wat anders? Het verhaal gaat. Het verhaal gaat nog steeds, het verhaal is niet meer te stuiten. Het verhaal gaat zijn ongekende gang de eeuwen door, een wereld lang. En zo lang het verhaal gaat, gaan wij. Het verhaal draagt ons door de tijd heen. De hinde […]
Als God ons iets wil leren, preekt Hij niet, maar vertelt ons een verhaal. Je moet het verhaal ook hóren. Zo werd het oorspronkelijk ook bedoeld. Genesis betekent wording. Dat is eigenlijk het fundament van de Bijbel. Ook nu leven we in een Genesis-tijd. God wil weer iets verwekken. Dit verhaal is niet om te […]
«In de dagen dat de richters richtten, gebeurde het, dat er een hongersnood in het land was. Toen trok een man uit Bethlehem met zijn vrouw en zijn beide zonen weg om als vreemdeling te vertoeven in het veld van Moab. De naam van de man was Elimelek, de naam van zijn vrouw Noömi en […]
«En terwijl zij aten, nam Jezus een brood, sprak de zegen uit, brak het en gaf het aan zijn discipelen en zeide: Neemt, eet, dit is mijn lichaam» Matt.26:26 Een broedermaaltijd Het avondmaal is om te beginnen een broedermaaltijd. Er staat: Hij gaf het brood aan zijn discipelen. Avondmaal vieren doe je niet op […]
Het huis van God «Nu wij zulk een verwachting hebben, treden wij met volle vrijmoedigheid op» 2 Kor.3:12. In deze tekst en in deze brief gaat Paulus vertellen, dat het oude voorbij is. Dan kun je je afvragen, wèlk oude er dan inderdaad voorbij is. In hoevèrre is dat oude voorbij. En hóe gaat dat […]
«Sion zal door recht verlost worden, en wie zich daaruit bekeren, door gerechtigheid» Jes.1:27 Ik koop terug In de Bijbel wordt veel gesproken over het recht van God, de verlossing en het herstel van Sion. In het Oude Verbond zijn er vooral twee woorden voor verlossen. Hier betekent het: loskopen, terugkopen. En aan de andere […]
Wanneer je het Marcus-Evangelie met de andere Evangeliën vergelijkt, valt het op, dat de Vadernaam in het Marcus-Evangelie zo weinig voorkomt. In Johannes 119 keer, in Lucas 15 keer, in Mattheüs 42 keer en in Marcus 4 keer. «De Zoon des Mensen zal Zich ook voor hem schamen, wanneer Hij komt in de heerlijkheid zijns […]
«En de grote stad viel in drie stukken uiteen» Openb.16:19. Het laatste deel van Op.16 gaat over de eindstrijd. In H.14 was dat al aangekondigd: de Grote Dag van de almachtige God. God voert oorlog, maar nooit tegen zijn schepping. God is niet gedeeld, Hij is één. God strijdt tegen de bestrijder van de schepping. […]
Diens bloed zal vergoten worden. «Zij hebben hem overwonnen door het bloed van het Lam en het woord van hun getuigenis» Op.12:11. Deze tekst wordt vaak uit zijn verband gehaald. Wat betekent de zin: «overwinning door het bloed» Wie is in deze tekst hem en wie zijn zij. Dat zij slaat terug op die broeders. En […]
En de Here zeide tot haar: Twee volken zijn in uw schoot, en twee zullen zich scheiden uit uw lichaam; de ene natie zal sterker zijn dan de andere, en de oudste zal de jongste dienstbaar wezen”{Gen.25 vers 23}. We zien al gelijk al iey=ts heel belangrijks: het gaat over twee mensen, maar het gaat […]
…Hij gaat Jacob straffen voor zijn wandel, naar zijn daden zal Hij hem vergelden {Hos.12 vers 3}. Dit is helaas een sterk negatioeve, belastende weergave. Het Hebreeuws heeft hier het woord “paqad”, dat betekent “opzoeken”, “bezoeken”. Letterlijk staat er “…om over Jacob op te zoeken naar zijn wegen. Naar zijn dagen zal Hij {het} voor […]
Matth.22:12: “Toen de Koning binnentrad om hen, die aanlagen, te overzien zag Hij iemand, die geen bruiloftskleed aanhad. En Hij zeide tot hem: Vriend, hoe zijt gij hier gekomen zonder bruiloftskleed?” Als de Koning binnenkomst verstomt het geroezemoes. Hij kijkt het gezelschap aan. Iedereen is verbaasd dat hij uitgenodigd is. Zij zien de Koning, dat […]
«Waarom zijn vanwege de Almachtige geen oordeelstijden voorbehouden, en zien zij die Hem kennen, zijn gerichtsdagen niet?» Job.24:1. Deze tekst leert ons, dat ook al in zeer oude tijden, mensen gezocht hebben naar de zin van de tijd. In welk perspectief zie je de toekomst, zie je de verwachting, die je hebt? Ook Job heeft […]
Zo staat er in het lied van Deborah. Dit is een prachtig lied, waarmee je eindeloos kunt bezig zijn. Het heeft soms iets van een ballade. Het NBG heeft dit vertaald met ‘prijst’. De Nederlandse Vertalingen hebben vrijwel unaniem het zegenen van God wegvertaald. Op die manier is er een heel verband, dat door de […]
Het thema van het onderwerp dat we zullen gaan behandelen is wederkomst, verwachting, eindtijd. We gaan speciaal iets bekijken over Messias-verwachting. We zullen dat ook gaan doen vanuit de Joodse gedachtewereld. Dan kom je op punten waar je anders níet direct zo op komt. In het bijzonder zullen we wat gedachten gaan bekijken van de […]
Het is opvallend, dat je in het Evangelie van Marcus steeds weer twee symbolen tegenkomt. Die symbolen vind je trouwens ook in de Tenach en in de profeten. Het zijn de symbolen water en woestijn. Het lijkt net of rondom die symbolen het hele leven zich afspeelt. Woestijn en water, midbar en majim. Je ziet […]
Goed en kwaad, een onderwerp, dat zo veelomvattend is, dat zoveel raakvlakken ook heeft met andere onderwerpen, dat je er op één cursusdag zeker niet over bent uitgepraat. Heel de theologie der eeuwen heeft hier mee te maken gehad. We moeten het dus zien als een terreinverkenning. En dit met al de beperkingen van ons […]
«In het dertigste jaar, in de vierde maand, op de vijfde der maand, toen ik te midden van de ballingen aan de rivier de Kebar was, werd de hemel geopend en zag ik gezichten van Godswege. Op de vijfde der maand – het was het vijfde jaar der ballingschap van koning Jojakin – kwam het […]
Een studies over de Romeinen brief «Want ik schaam mij het Evangelie niet; want het is een kracht Gods tot behoud voor een ieder die gelooft, eerst voor de Jood, maar ook voor de Griek» Rom.1:16. ‘De kern van de brief’ staat boven dit gedeelte. Dat hebben de vertalers erboven gezet, en dat hebben ze ook […]
De mens is geneigd om te denken, dat het goddelijke in zijn leven ver weg is. Maar er is een uitspraak die luidt: De mens is dichter bij God dan de vissen bij de oceaan. Je hoeft er niet eindeloos je best voor te doen om tot God te naderen. De Eeuwige is dichter bij […]
«De HERE had er behagen in ter wille van zijn gerechtigheid een grote, heerlijke onderwijzing te geven» Jes.42:21. We gaan er speciaal eens op letten, waar God behagen in heeft. Je komt hier op één van die kernwoorden uit de Bijbel: Het welbehagen van God. En dan vraag je je af: waar hééft God dan […]
In den beginne schiep God de hemel en de aarde (Genesis 1:1). God is degene, die begint; niet de duivel. God gaat in den beginne de hemel en de aarde, de zichtbare en de onzichtbare wereld tot stand brengen. In verband met dat scheppen van God zijn er een paar heel belangrijke principes. Telkens wordt […]
Inleiding Ida Gerhardt zegt in een gedicht, en dat heeft ook met het boek Spreuken te maken, het volgende: Genesis Oud worden is het eindelijk vermogen ver af te zijn van plannen en getallen. Een eindelijke verheldering van ogen voordat het donker van de nacht gaat vallen. Dat is de mooiste manier van oud worden: […]
1Samuël 28. In dit verhaal zal – naar mijn idee – meer aan de hand zijn dan alleen maar een spiritistische seance. Alle vormen van spiritisme worden in de Bijbel heel duidelijk veroordeeld. Daar kan God nooit achter staan, want dat is een heel andere wereld. Het Koninkrijk van God en het koninkrijk van de […]
De plaats van het boek Samuël in de Schrift Koning Saul is een merkwaardige figuur in de Bijbel. Deze koning schijnt te zijn opgekomen om meteen weer te verzinken. Het lijkt wel of Saul aan het licht is gekomen om meteen weer in de duisternis te verdwijnen. Het lijkt dat op hèm van toepassing is: […]
In het boek “Gold by Moonlight”, geschreven door Amy Carmichael, wordt gezegd: Voordat er iets in de mond gelegd kan worden, moet het eerst door het hart worden geleerd. Er staat ook: Er zijn tijden, dat het lijkt, of de muziek van de hemel de aarde overspoelt. Wij zingen de psalmen met Jezus mee. Je […]
Psalm 23:3 “De Here is mijn Herder, mij ontbreekt niets; Hij doet mij nederliggen in grazige weiden; Hij voert mij aan rustige wateren; Hij verkwikt mijn ziel.” (Ps .23:1-3) “Hij verkwikt mijn ziel”. Een klein zinnetje, waar geweldig veel in zit. Dat is dan ook wat David ontdekt heeft, wat God verlangt te doen. Er […]
«Toen zeide hij: Gaat en ziet, waar hij is; dan zal ik hem laten gevangennemen. Nadat hem gemeld was: Zie, hij is te Dotan, zond hij daarheen paarden en wagens, een sterk leger; zij kwamen des nachts en omsingelden de stad. Toen de dienaar van de man Gods des morgens vroeg opstond en naar buiten […]
Het boek Prediker werd vanouds gelezen aan het eind van het Loofhuttenfeest, op de laatste dag van Sukkoth. Dat is op zich al heel typerend. Het Loofhuttenfeest heeft als slotdag de Simchat Torah, de vreugde der wet, of beter gezegd: vreugde van de onderwijzing. Het is dat laatste grote feest, waarin je bezig bent met […]
Als je een Bijbel zou hebben met alleen het boek Genesis erin zou je al heel veel kunnen ontdekken over het karakter van God. Ik moet dan vaak denken aan Frans Breukelman, die in 1950 het boek Genesis ging lezen met een aantal predikanten op Walcheren; en dat is eigenlijk een begin geworden. Hij zei […]
Wachten op het einde Soms zijn er mensen die op het einde wachten. Onlangs sprak ik een voorganger, die vertelde dat hij eens in een groep kwam, waar ze 23 jaar lang alleen maar hadden gehoord: Let op wat er allemaal gaat gebeuren. Die mensen zaten alleen maar te kijken en te wachten op wat […]
Het beloofde niet verkregen «Ook deze allen, hoewel door het geloof een getuigenis aan hen gegeven is, hebben het beloofde niet verkregen» Hebr.11:39. Er zijn van die teksten, waar je overheen leest, of waarvan je zegt: wat moet ik daar nu mee. In de voorgaande verzen wordt verteld over al die mensen die geloof gehad […]
«De HERE is mijn herder, mij ontbreekt niets; Hij doet mij nederliggen in grazige weiden; Hij voert mij aan rustige wateren; Hij verkwikt mijn ziel». Ps.23 Hij verkwikt mijn ziel Een klein zinnetje, waar geweldig veel in zit. Dat is dan ook wat David ontdekt heeft, wat God verlangt te doen. Er wordt hier dus […]
Midrasj omvat vele genres en is niet zozeer een literaire vorm als wel een manier van denken over de Schrift; verder een manier van antwoorden op de woorden van de Schrift. Die manier van denken, die geesteshouding, heeft bepaalde literaire structuren voortgebracht. Midrasj is een bepaalde hermeneutiek (bijbeluitleg), creatief in vorm, theologisch in inhoud. Dit […]
In het wachten op de Messias ontplooit zich de tijd In verband van het begrip ‘Messiaanse verwachtingen’ luidt een uitspraak van Levinas: “In het wachten op de Messias ontplooit zich de tijd zelf”. En juist dat wachten op de Messias is niet als het zitten in een wachtkamer, dat is niet een passief je dagen […]
Vaak is het ‘t veiligst om iets te behandelen uit een ver verleden of uit een verre toekomst, alhoewel je zelfs over de eindtijd ruzie kunt krijgen. Scheuringen over zaken, waarvan nog niemand weet hoe ze zullen verlopen. Je kunt zelfs scheuringen krijgen over zaken die niet eens in de Bijbel staan, zo als de […]
Jona is een zeer frappante figuur en je zou kunnen zeggen: Jona is toch meer profeet dan je denkt. Wat doet Jona eigenlijk tussen de profeten!? De gangbare gedachte is, dat Jona een rebel is, een dwarsligger, een profeet die verdwaald is. Jona is een profeet die zwijgt. Dat komt nog wel eens meer voor. […]
We gaan kijken naar dat wonderlijke bijbelboek. Wat denk je bij Job? Wat is dat voor iemand en hoe zit dat? Het raadsel van het kwaad of gaat het nog een laag dieper? Of is het misschien het telkens verschuiven van het aardse naar het hemelse en dan weer van het hemelse naar het aardse […]
Kolosse lag ergens in het westen van Klein-Azië, in het zuidelijke deel van Frygië, waar ook verschillende rivieren het land doorsneden. Kolosse was gelegen aan de Lykos, een zijrivier van de Meander. Er liep een grote handelsweg van Efeze over Magnesia, langs Kolosse en Apamea, naar Tarsus en vervolgens naar Syrië. Deze route liep door […]
Als inleiding op het verhaal van Johannes willen we beginnen met een gedicht, geschreven naar aanleiding van 1 Kor.13 vers 12. Maar nu zien wij nog door een spiegel in raadselen, maar straks van aangezicht tot aangezicht… (panim el panim) (1 Kor.13:12). We zien nu vaak alleen nog maar dat raadsel. We kijken tegen een scherm […]
Lucas was een Jood Een belangrijk uitgangspunt bij deze cursus is, dat Lucas toch wel een Jood moet zijn geweest.Vooral de laatste tijd helt men er bij het theologisch onderzoek steeds meer naar over, om uit te gaan van het feit, dat Lucas een Jood was. Naar alle waarschijnlijkheid was hij een Jood uit […]
Vanuit hebreeuws perspectief De Evangelisten waren componisten. ls we er op letten hoe Marcus zijn verhaal vertelt, zien we, dat elke evangelist zijn evangelie weer op zijn eigen manier vertelt. Ze vertellen geen àndere dingen, maar ze vertellen de dingen anders, zoals ook een lied op verschillende melodieën kan worden gezongen. Je zou je kunnen […]
Genesis en Mattheüs Van Mattheüs zouden we kunnen zeggen: Wat Genesis is in het eerste gedeelte van de Bijbel, is het Evangelie van Mattheüs in het Nieuwe Testament. Ik spreek liever van de Schriften of de Schrift dan van ‘Oude Testament’. De bij de Joden gebruikelijke uitdrukking voor het Oude Testament is TENACH. De namen […]
De geschiedenis van Jakob en Esau is de geschiedenis van twee broeders. Het is een broederverhaal en daar wordt heel breeduit over verteld. Dat begint in Genesis 25 en loopt door tot en met Genesis 35:29. Twee mensen, twee zonen, twee broeders. Het is een van de meest grandioze composities in het boek Genesis. Het […]
Gij maakt mij het pad des levens bekend (Psalm 16:11) Dat is eigenlijk een heel unieke uitspraak. David geeft in deze psalm hiervan getuigenis. Er staat dan ook boven deze psalm: ‘Een kleinood van David’. Hij was de man naar Gods hart, hij was de man die het hart van God ging kennen. We zien […]
Het lied der liederen SJIER HA SJIRIEM. De benaming: Het Lied der Liederen is een typisch Hebreeuwse uitdrukking. Het is een overtreffende trap, dat vind je ook in: «het Heilige der Heilige, Koning der Koningen, Eeuwen der Eeuwen». In de Joodse traditie zegt men: er zijn negen grote liederen, en Hooglied is het negende. Het […]
Ik geloof In het Licht dat schijnt in de nacht Ik geloof In Eén die de dingen omvat Ik geloof In Eén die onze nachten draagt Ik geloof In de stem die spreekt in de stilte Ik geloof In het Hart dat klopt voor mensen in het donker Ik geloof In een NAAM die alle […]
De meeste engelen zijn ons welgezind. De rabbijnen halen in dit verband Psalm 91 aan. Al vallen er duizend aan uw zijde, en tienduizend aan uw rechterhand, tot u zal het niet genaken … (Psalm 91:7) De rabbijnen horen vaak meer in een tekst dan de doorsnee mens. De rabbijnse lezing van deze tekst is […]
Vooral in de Psalmen ga je veel ontdekken over het waarachtige gesprek tussen God en mens. In feite zou je kunnen zeggen: heel de Bijbel is uitbeelding van dat gesprek; het gesprek tussen God en mens, maar ook het gesprek tussen mens en mens. «Ik roep U aan, omdat Gij, o God, mij antwoordt; neig […]
De structuur van het boek Jesaja We gaan iets bespreken van Jesaja 40-55. We beginnen bij hoofdstuk 40, omdat het boek Jesaja uit twee delen bestaat. Het eerste deel omvat de hoofdstukken 1-39. Dat is de periode zo ongeveer tot de Babylonische ballingschap. Jesaja 39 eindigt ook met de wegvoering naar Babel. In feite kun […]
Aan het onderwerp ‘het offer van Jezus’ zit ongelofelijk veel vast en het heeft ook heel wat raakvlakken. Een belangrijk punt in dit verband is, dat je zicht krijgt op wat een offer nu eigenlijk is. Eén van de problemen die zich hierbij voordoen is, dat wij vaak denken vanuit een Romeinse achtergrond. Daar komt […]
Het Woord van God gaat uit en zal niet ledig tot Hem terugkeren. Dat Woord zal een antwoord met zich meebrengen. Bij de profeet Hosea gaat het er speciaal om, dat God opnieuw gaat spreken. En dan komt het erop aan: gaat de mens nu ook antwoord geven? We kunnen nog verder gaan en zeggen: […]
Het kwaad komt in geen geval van God; het kwaad is die lege ruimte tussen God en mens. Juist omdat daar het element is van de vrijheid. God is niet de Auteur van het kwaad; anders zou je aan Hem iets toeschrijven wat Hem volkomen vreemd is. God is niet de Auteur van het kwaad; […]
Als we gaan spreken van het ‘Evangelie van de Genade’, moeten we dat niet als een tegenstelling zien van het ‘Evangelie van het Koninkrijk’. Integendeel, ze horen bij elkaar, het zijn twee kanten van dezelfde zaak. We kunnen deze onderwerpen ook niet in een systeem onder brengen. We kunnen niet als bij een legpuzzel trachten […]
De Evangelisten waren componisten Als we er op letten hoe Marcus zijn verhaal vertelt, zien we, dat elke evangelist zijn evangelie weer op zijn eigen manier vertelt. Ze vertellen geen àndere dingen, maar ze vertellen de dingen anders, zoals ook een lied op verschillende melodieën kan worden gezongen. Je zou je kunnen afvragen: wat voor […]
We hebben gesproken over het einde van Babel en het einde van Edom, Jesaja 13 en 24. Als dan de zon en de maan en de sterren uitvallen, wat blijft er dan over? De zon van Babel valt uit en de zon van Edom. De sterren van Babel vallen uit; Babel was ook het centrum […]
De satan duizend jaar lamgelegd «En ik zag een engel nederdalen uit de hemel met de sleutel des afgronds en een grote keten in zijn hand; en hij greep de draak, de oude slang, dat is de duivel en de satan, en hij bond hem duizend jaren, en hij wierp hem in de afgrond en […]
De context van het boek Jozua Wanneer we een bijbelboek bestuderen, moeten we eerst de context weten, waarin dat boek geplaatst is. Dat is het eerste punt dat we voor ogen moeten hebben. Als je de bijbel binnenstapt, moet je weten waar je je ongeveer bevindt op de lijn van al de bijbelboeken. Bij het […]
Broedervolken «Toen zeide de HERE tot mij: gij hebt lang genoeg om dit gebergte heen getrokken, wendt u naar het noorden; gebied het volk aldus: gij gaat nu trekken door het gebied van uw broeders, de zonen van Esau, die in Seïr wonen; die zullen bevreesd voor u zijn. Neemt u echter zeer in acht; […]
De Hebreeënbrief kan gemakkelijk verkeerd geïnterpreteerd worden en soms maakt men misbruik van dit geschrift om bepaalde vooroordelen te versterken. We dienen derhalve behoedzaam te wandelen wanneer wij deze grond betreden en we houden ons vast aan ons uitgangspunt: het Oude Testament is niet oud en het is géén testament. Nimmer zal een bijbelschrijver het […]
Inleiding Iemand die bepaalde gebeurtenissen beschrijft, waarbij hij subjectief is betrokken, zal dat altijd door een gekleurde bril doen. De vraag is: hoe interpreteer je bepaalde gebeurtenissen? Er is een Italiaans spreekwoord dat zegt: ‘de vertaler is een verrader’. Habakuk, wonderlijke ziener, die ook heel veel geschouwd heeft. Een punt apart is de vraag, wat […]
JHWH. De naam van God heeft als getalswaarde 26 De jod = 10. de hee = 5. de waw = 6 en aan het slot de hee = 5 Deze naam staat verborgen in het boek Genesis. In Genesis 5 vers 1 wordt verteld over de toledoth vanaf Adam. Daar wordt heel die galerij van […]
Almacht is nooit een abstract begrip, het is nooit een ding, maar het is altijd persoons-betrokken. We moeten ervoor oppassen, dat we dat begrip almachtig niet binnenhalen in onze wereld. Je kunt het niet binnenhalen in de natuurlijke wereld. Want dat is vaak wat er gebeurt: mensen gaan dat als het ware annexeren. Men redeneert […]
«De gedachtenis des rechtvaardigen zal tot zegening zijn, maar de naam der goddelozen zal wegrotten» Spr.10:7. Rechtvaardigen en goddelozen Deze uitspraak geeft ons wel te denken. Daar wordt iets gezegd over de rechtvaardigen en de goddelozen. Dat zijn op zìch al twee kernbegrippen. En dan wordt er ook nog iets gezegd over de gedachtenis van […]
Genesis is het eerste boek van de vijf boeken van de Torah. Torah betekent onderwijzing. Het betekent dus niet wet. Buber spreekt van wegwijzing. En een wegwijzing is alleen maar om je te helpen. Wording, geboorte Genesis betekent: wording, geboorte. Oorspronkelijk, in de Joodse vertaling heet het boek: “In de Beginne”; “Beresjti”. Dat begin is […]
Dit is toch wel een heel bijzonder gedeelte, want het gaat over één van die randfiguren, die vergeten mensen. En dan zie meteen zo mooi, dat God daar anders over denkt. Onder de mensen vaak niet in tel, maar bij God worden ze meegeteld. God wil toch altijd weer anders en bij Hem is de […]
Verhalen over mensbeeld en Godsbeeld. Geboorte en wedergeboorte In het kader van het mensbeeld in de Bijbel willen we gaan bezien, wat de oorsprong van de mens is. We zullen ons ook gaan verdiepen in enkele geboorteverhalen. Er staan namelijk nogal wat geboorteverhalen in de Bijbel. Van daaruit kun je ook gaan ontdekken hoe een […]
Het probleem van het lijden De vraag naar het lijden is één van de diepste vragen die de mens door de eeuwen heen gesteld heeft. En de kwestie wordt eerst recht klemmend, wanneer het gaat om het probleem van het schuldeloos lijden. En om dan meteen maar het kernpunt te noemen: welke rol speelt God […]
De bijbel is het boek van de uittocht Als we van de uittocht van het volk Israël spreken, zoals dat in Exodus wordt beschreven, moeten we dit meteen in een breder verband plaatsen. Uiteindelijk gaat het om de uittocht van heel de schepping. Je kunt dit van de buitenkant bekijken, maar misschien lukt het om […]
Een algemene brief «Paulus, door de wil van God een apostel van Chrisus Jezus, aan de heiligen en gelovigen in Christus Jezus, die (te Efeze) zijn» Ef.1:1. Bij de aanhef van de Brief aan de Efeziërs valt het op, dat ‘te Efeze’ tussen haakjes staat. Dat wijst erop, dat er handschriften zijn geweest, waarin die woorden ‘te […]
…gelijk geschreven staat: God gaf hun een geest van diepe slaap, ogen om niet te zien en oren om niet te horen, tot op de dag van heden…{Rom.11 vers 8}. Deze tekst is afkomstig uit het boek Jesaja: …Want de Here heeft een geest van diepe slaap over u uitgestort en Hij heeft uw ogen, […]
In deze studie komen onder andere de volgende aspecten aan de orde: «De woestijn en het dorre land zullen zich verblijden, de steppe zal juichen en bloeien als een narcis; zij zal welig bloeien en juichen, ja, juichen en jubelen» Jes.35:1,2. De woestijn, plaats van het woord Als er iemand is die nagedacht (en soms […]
Het verhaal van de wijngaard van Naboth staat in het boek Koningen. Het boek Koningen hoort bij de profetische boeken. Jozua, Richteren, Samuël, Koningen zijn in de Joodse canon de vroegere profeten. Jesaja, Jeremia, enzovoort, behoren bij de latere profeten. Het boek Koningen is in de Hebreeuwse Bijbel maar één boek. Een sleutel is dan, […]
Dit is een verhaal uit het onderwijs van Jezus dat mij al heel lang fascineert. Ik weet niet of het je weleens opgevallen is, maar deze gelijkenis staat in een bepaald kader. Kijk maar eerst eens naar de laatste tekst van hoofdstuk 19: Mat. 19:30 “Maar vele eersten zullen de laatste zijn, en vele laatsten […]
Als we over de identiteit van God spreken, zitten daar verschillende aspecten aan. We willen in de eerste plaats eens nadenken over een principe in die identiteit, dat we met één woord zouden kunnen weergeven als: wederkerigheid, de wederkerigheid tussen God en mens. Die wederkerigheid is in feite een fundament van heel het bijbelse denken. […]
Mijn zoon, indien gij mijn woorden aanneemt en mijn geboden bij u bewaart (Spreuken 2:1). In het Hebreeuws heb je twee begrippen, die vertaald worden met woord. Het woord, dat hier gebruikt wordt: rma (emer), betekent eigenlijk verheldering. Dit is een uitspraak van God, maar dan heel speciaal waarin Hij iets helder maakt, waarin Hij […]
«En de HERE zeide tot Mozes: Nu gij gaat terugkeren naar Egypte, zie toe, dat gij voor het aangezicht van Farao al de wonderen doet, die Ik in uw macht gesteld heb. Maar Ik zal zijn hart verharden, zodat hij het volk niet zal laten gaan». Ex.4:21. Hier lezen we voor het eerst de uitdrukking: […]
«Op zekere dag kwamen de zonen Gods om zich voor de HERE te stellen, en onder hen kwam ook de satan. En de HERE zeide tot de satan: Vanwaar komt gij? En de satan antwoordde de HERE: Van een zwerftocht over de aarde, die ik doorkruist heb. Toen zeide de HERE tot de satan: Hebt […]
De eerste letter t/m de vijfde letter alef, bet, gimel, delet, en de hee Ik ben de alfa en de omega In bijbelstudies gaan we meestal uit van een bijbelboek of bestuderen we een bepaald onderwerp vanuit verschillende teksten. In deze studie zullen we juist het alfabet als uitgangspunt nemen en van daaruit naar de […]
De zesde letter t/m de negende letter De waw, de zajin, de ceeth en de teeth De Wav Wav, letter en haak De zesde letter van het Hebreeuwse alfabet, de wav of wau – w is te vergelijken met onze letter w. Deze letter bevat een bijzonder geheim. Het is eigenlijk een heel eenvoudige letter […]
De tiende letter t/m de twaalfde letter De jod, de kaph en de lameth De Jod De tiende letter De jod is de basis van alle letters. De jod, de tiende letter van het Hebreeuwse alfabet, heeft ook weer zijn speciale aspecten. Het is de kleinste letter van het alfabet. De jod, met als getalswaarde […]
De dertiende letter t/m de zestiende letter De mem, de nun, de sameg en de ajin De mem De dertiende letter In dit hoofdstuk is de letter mem m aan de orde van behandeling. Er is ook een ‘sluitmem’ M in gebruik. De getalswaarde waarde van de mem is 40. Het woord mem wordt geschreven […]
De zeventiende letter t/m de negentiende letter De pee, de tsadee en de qoph De Pee De zeventiende letter De schriftelijke Torah en de mondelinge Torah De pee – p (= 80) is niet alleen een letter, maar tevens een woord en dan betekent het de mond. De voorgaande letter, de ajin – ? (=70), is […]
De negentiende letter t/m de eenentwintigste letter De qoph, resj, en de sjin In de Zoon is de zonsopgang In het woord morgen (boqer) zien we de letters bet en resj. Dat zijn de letters van zoon (bar) met in het midden de qof, het symbool van de opgaande zon. Het is mooi dat […]
De sin en sjin – boog en hart Oorspronkelijk waren de sin en de sjin één geheel. Later heeft men deze letters opgesplitst door middel van die diakritische punt. De letter waar de punt links staat, is de sin geworden en de letter met de punt rechts heeft de klank van de sjin gekregen. Oorspronkelijk […]
Paulus schreef Grieks, maar hij dacht Hebreeuws. Dat is eigenlijk zo met al die schrijvers: Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes. Dat hele Nieuwe Testament, zoals wij dat plegen te noemen. Zelf spreek ik liever over het tweede deel van de Bijbel, dat is dan wel in het Grieks geschreven, maar de schrijvers dachten Hebreeuws. Want […]
De Tenach De benaming Oude Testament is onjuist, want dit boek is niet oud en het is geen testament. We gebruiken daarom liever het woord Tenach. We kunnen ons afvragen hoe we al die oorlogsverhalen uit het boek Richteren moeten verstaan. Tenach: * Torah (5 boeken van Mozes) Nebuïm (=Profeten) Ketubim (=Geschriften) Soms hoor je […]
Het Evangelie van het Koninkrijk «Evenzo is het Koninkrijk der hemelen gelijk aan een koopman, die schone parelen zocht. Toen hij een kostbare parel gevonden had, ging hij heen en verkocht al wat hij had, en kocht die». Matt.13:45. We willen wat gaan bekijken in verband met het loskopen van de mensheid en van de […]
«De HERE doodt en doet herleven, Hij doet naar het dodenrijk afdalen en daaruit opkomen». 1 Sam.2:6 Deze uitspraak wordt nogal eens geciteerd en roept dan tevens nogal wat vraagtekens op. Soms wordt dan gezegd: wat hier staat is Oudtestamentisch, daar denken wij nu toch wel anders over. Maar dan maak je je er toch […]
In het Hebreeuwse denken wordt de hemel gezien als: 1 Het verborgen gebied. Daar kijk je niet zomaar naar binnen. Dat hebben ze bij die toren van Babel wel geprobeerd. De hemel is het gebied achter de schermen. 2 Het wortelgebied. Je wortels liggen in de hemel, daar liggen je oorsprongen. In de hemelen liggen […]
Verlos ons, Here, onze God, verzamel ons weder uit de volken, opdat wij uw heilige naam loven, ons beroemen in uw lof (Psalm 106:47) Deze psalm geeft een stuk geschiedenis. Hierin wordt heel uitvoerig de uittocht uit Egypte beschreven en de reis door de woestijn. En dan eindigt deze psalm met een bede, en dat […]
De cursussen die wel eens gegeven zijn over Genesis begonnen meestal bij Genesis 1. Meestal kwamen we dan niet veel verder dan bij Noach. Deze cursus willen we daarom in het bijzonder eens de figuur van Abraham bekijken. Zo nu en dan zullen we dan ook een klein uitstapje maken, ook al naar aanleiding van […]
Leer mij, HERE, uw weg, opdat ik in uw waarheid wandele; verenig mijn hart om uw naam te vrezen. Ps.86:11. Dit vers begint dus met het gebed om onderwezen te worden. Onderwezen te worden in uw weg; dat is de weg die God Zelf gewend is te bewandelen. Dat is dus niet maar een weg, […]
«Maar van Saul was de Geest des HEREN geweken, en een boze geest, die van de HERE kwam, joeg hem angst aan». 1 Sam.16:14. Dit is een tekst, die nogal wat vragen oproept. Op het eerste gehoor zeg je: komen er dan boze geesten van God? We kunnen hier ook niet zeggen: dat staat er […]
Romeinen 4 gaat over Abraham als de vader van de gelovigen. In vers 16 en 17 lezen we: Daarom is het alles uit geloof, opdat het zou zijn naar genade, en dus de belofte zou gelden voor al het nageslacht, niet alleen voor wie uit de wet, maar ook voor wie uit het geloof van […]
Als je over het Godsbeeld spreekt, of over godsbeelden, wat stel je je dan daarbij voor? Wat hebben mensen daarbij gedacht? Het Godsbeeld is vaak heel wezenlijk voor wat je gelooft en ook voor je hele menszijn. Je kunt vaak zeggen: ‘Zeg mij hoe uw Godsbeeld is en ik zal zeggen hoe gij zijt’. Het […]
Bidden is vanuit het Hebreeuwse grondwoord: beslissen. In het Hebreeuws staat dan het woord hitpallel (llpth), dat in wezen betekent: een beslissing nemen. Andre Neher zegt: bidden is eigenlijk: een project maken, je werpt wat vooruit, je projecteert. Bidden is eigenlijk ook: denken. De rabbijnen zeggen: God bidt, of zijn genade zich mag verbreiden over […]
Het verbond van God met Abraham. Gen. 17:1:”Toen Abraham 99 jaar oud was, verscheen de Eeuwige aan Abram” Dus dan is het 13 jaar stil geweest. Want Gen. 16:16 eindigt met “en Abraham was 86 jaar oud”. En Gen. 17 begint dan, dat Abraham 99 was. Daar tussen zit dus 13 jaar stilte. Daar zou […]
Zo willen we dan iets gaan bekijken over die twee teksten: twee in het veld; één wordt aangenomen, één blijft achter. Twee vrouwen bij de molen; één wordt aangenomen, één blijft achter. Aangenomen en achterblijven. Nu worden deze verzen heel vaak gebruikt in verband met wat dan genoemd wordt: ‘de opname van de gemeente’. Deze […]
Dr.theol.K.D.Goverts Matth.22:12: “Toen de Koning binnentrad om hen, die aanlagen, te overzien zag Hij iemand, die geen bruiloftskleed aanhad. En Hij zeide tot hem: Vriend, hoe zijt gij hier gekomen zonder bruiloftskleed?” Als de Koning binnenkomst verstomt het geroezemoes. Hij kijkt het gezelschap aan. Iedereen is verbaasd dat hij uitgenodigd is. Zij zien de Koning, […]
De rabbijnen zeggen: de oorspronkelijke mens was bekleed met licht. En licht is or. Toen de mens viel, raakte hij dus zijn lichtmantel kwijt. Toen de mens die lichtmantel niet meer had, was hij naakt. Daarom staat er ook: ze bemerken, dat zij naakt waren.{Gen.3 vers 7}. Er staat in Genesis 3 vers 21: En […]
Uit:De symboliek van het Hebreeuwse Alfabet van Dr. K.D. Goverts «En op de derde dag was er een bruiloft te Kana in Galilea en de moeder van Jezus was daar». Joh.2:1 Die bruiloft vindt dus plaats in Kana. Waarom nu in Kana? Is dat zomaar een toevallige plaatsnaam? Die bruiloft vindt plaats op de derde […]
Een studie van Dr. K.D. Govert * De context van het boek Jozua Wanneer we een bijbelboek bestuderen, moeten we eerst de con text we ten, waarin dat boek geplaatst is. Dat is het eerste punt dat we voor ogen moeten hebben. Als je de bijbel binnenstapt, moet je weten waar je je ongeveer bevindt op […]
Ex 12:12.. Want Ik zal in deze nacht het land Egypte doortrekken en alle eerstgeborenen slaan….Ik, de Here.. vers 13.. wanneer Ik het bloed zie, dan ga Ik voorbij..Aan de ene kant wordt er in Ex 12 gesproken van een verderver die doortrekt. Aan de andere kant zie je dus, dat er gesproken wordt van een doortrekken […]
- in boekvorm verschenen bijbelstudies van Dr. Klaas D. Goverts