Graafschap Stavoren

Het graafschap Stavoren is gelegen op de rechteroever van de Vliestroom, het kanaal tussen Enkhuizen en Stavoren dat uitmondt bij Vlieland, met de aldaar gevonden Vliestroom-monding. De Heerlijkheid Friesland ligt ingeklemd tussen het graafschap Stavoren, het graafschap Islegau en het graafschap Drenthe. Het graafschap is in de oudheid ontstaan en aangelegd door Romeinse bouwers, veelal Friezen. Destijds bekend onder de naam als Mediolanum en bewaard in de namen Medemblik in West-Friesland en Middenweg, ook wel Middelweg gezegd, bij Stavoren. De Middenlaan is opgenomen bij Tacitus (historicus) en bij Ptolemaeus (geograaf). Onder overste Lucius Domitius Ahenobarbus zou met de aanleg van de voorloper van de Afsluitdijk begonnen zijn. In de omgeving van deze Pontes longi (Lange Brug) later het Kreupel Wagenpad heeft men vooral Veenmoerasbos, later aangeduid als het Kreilwoud. Castellum Flevum volgt na het graafschap Stavoren, Insula Flevum gaat eraan vooraf. Het graafschap komt reeds in de oudste bronnen voor zoals in de Rijmkroniek van Melis Stoke (1290) wanneer de graaf van Gelre huwt met de gravin van Stavoren. Het graafschap heeft het Blokhuis bij Edelen en klooster Odulphus bij Geestelijken. Hollandse edelen hebben altijd aanspraak gemaakt op deze adellijke defensiepositie, maar nooit werkelijk de positie kunnen veroveren. Vrijwel alle Hollandse graven sneuvelden op het slotstuk van hun leven. De Hollandse annexatie is derhalve eerst bij Hoogwoud, en later bij Medemblik, jammerlijk mislukt. Het graafschap Holland eindigt derhalve bij Sincval, i.e. Ondervelsen. Na het verlaten van de Vliestroom-monding vaart men buitengaats op internationaal gebied. Dit rekent men tot het grondgebied van de Admiraliteit van Harlingen.

© 2019 Frederik Heinsius