Groningen (provincie)

Provincie in het noordoosten van Nederland, hoofdstad Groningen. Grenst van het noorden uit aan Friesland, de Waddenzee, Drenthe en Duitsland. Kent traditioneel veel Friezen die langs de Friesestraatwegen of Friezewijken wonen, en Duitsers uit de tijd van Bommen Berend. De nijverheid heeft scheepsbouw, aardappelmeel-, strokarton-, bietsuiker-, chemische en metaalindustrie, aardgaswinning en agrarische activiteiten. Landschappelijk zijn te onderscheiden: het Westerkwartier (weidegebied ten westen en noorden van stad Groningen), de Bouwstreek (akkerbouwgebied in noorden en noordoosten op zware klei), de Veenkoloniën (akkerbouwgebied op dalgrond in zuidoosten), en Westerwolde (zandopduikingen in uiterste zuidoosten). Van de vroege middeleeuwen tot ca. 1250 behorend tot de Friese-Zeelanden, daarna vrij zelfstandig. Regelmatig conflicten tussen Stad en Ommelanden. Aan de verbintenis met Karel van Gelre (1514) kwam in 1536 een einde met onderwerping aan Karel V. In 1579 aansluiting bij de Unie van Utrecht, de stad door het verraad van Rennenberg in 1580 echter toch weer Spaans. Sinds de verovering door stadhouder Maurits in 1594 Stad en Lande genaamd, welke naam in 1815 werd veranderd in Groningen. Hiervoor had men nog enige tijd het Franse departement Ems-Occidental gehad, bestaande uit Groningen, Drenthe en het Duitse Reitdiep. 

Kroniek van Groningen:

100 Romeinen vestigen zich op Pibileum (Fivelingo) bij Delfzijl aan de Amasiou (Eems-monding)

200 bij Maarslag (Saaksum en Ezinge) is een zeeslag

500 Gruno-inguionen wonen op de noordpunt van de Hünsrücke waar waterlopen samenkomen

800 plaatsnaam van Groningen op een oude kaart is Godanjaphi

1300 bouw van de A-Kerk

1479 dr. Arnold van Loo is keizerlijk-rentmeester in Groningen namens King Edward IV

1500 bouw van de Martini-Kerk

1505 het heerschap Vitus van Drachdorff belegert de stad, waarbij hij enkele vrouwen gruwelijk verwond

1506 George van Saksen toe Meyssen wenst als waarnemer te weten wie het bestuur in Groningen heeft 

1536 eerste slag bij Heiligerlee

1568 tweede slag bij Heiligerlee

1572 protestanten belegeren de stad

1580 George van Lalaing, graaf van Rennenberg, pleegt verraad door over te lopen naar Filips II

1614 oprichting door Ubbo Emmius van een Academie, welke Franeker al snel overvleugelt

1644 de watersnoodramp van Groningen, Friesland helpt

1665 Bernard van Galen, de bisschop van Münster, belegert Groningen lange tijd

1672 Gronings ontzet

1748 de Groninger Pachtoproeren zijn heviger dan elders

1812 keizer Napoleon besluit de hogeschool (vanwege de hoge reisafstand) te continueren

1815 oprichting van Vindicat atque Polit

1870 de spoorwegverbinding komt tot stand

© 2017 F.N. Heinsius