Franeker

Vanaf de elfde eeuw ontwikkelde Franeker zich tot het administratieve centrum van Westergo. Franeker ontving stadsrechten in 1374. Als verklaring van de naam geeft men overwegend de voorloper 'vrone akker', de vrome akker of vrome kerk. De naam klinkt echter naar de volksnaam der Franken, zoals in Frankers en Frankenrijk. In de 15de eeuw zou de hertog van Saksen in Franeker wonen. Van 1585 tot 1811 huisvestte de stad de universiteit van Franeker, de tweede protestantse universiteit van Nederland. De oprichting gaat samen met de dood van Camminga in april 1584, en van Willem van Oranje in juli 1584. De academie kende een voortvarende start maar was sinds de oprichting van Groningen, in het nadeel. De universiteit werd door de Franse koning gesloten kort na de oprichting van het Koninkrijk Holland in de Franse tijd. Ook de opvolger, het Rijksatheneum, gesticht in 1815, mislukte jammerlijk, bleek weer niet levensvatbaar. In 1847, nu door de koning van Holland, gesloten. De stad kent een, uit haar rijke verleden, uiterst luxueus en grotesk stadhuis, met zelfs een interieur van gouden behangschilderingen. Het planetarium toont een werkende tentoonstelling van de hemellichamen op schaal nagebouwd. De Franeker academie zou een rol gespeeld kunnen hebben bij de inrichting van het zonnestelsel op schaal. Het stins met de Valck, bekend als Martenahuis, vormt het belangrijkste kasteel in de oude stad.

Theehuis Franeker

© 2017 F.N. Heinsius