ЧАС ПАБУДОВЫ: 

1897-1901 гады

АРХІТЭКТАРЫ: 

губернскі архітэктар Аляксей Полазаў 

АРХІТЭКТУРНЫ СТЫЛЬ: 

мадэрн

ЦІКАВЫЯ ФАКТЫ:

Новы Двор стаў адным з першых месцаў з'яўлення яўрэяў на Шчучыншчыне. Пасля вялікага пажару ў Гродна ў 1617 годзе сюды прыехалі пагарэльцы-іўдзеі. Большасць з іх вярнуліся ў Гродна пасля адбудовы спаленых дамоў, але некаторыя аселі ў Новым Двары.

Варта адзначыць, што доўгі час яўрэі не мелі значнага ўплыву на сацыяльна-эканамічнае жыццё мястэчка. Яшчэ ў пачатку ХІХ стагоддзя ў Новым Двары стала пражывала толькі тры яўрэйскіх сям'і, якія адносіліся да кагалу (абшчыны) Васілішак. Аднак ўжо ў 1897 годзе доля яўрэяў у агульнай колькасці насельніцтва мястэчка перавысіла 80%. Хуткі рост папуляцыі прыводзіў да перанаселенасці і скучанасці жылых пабудоў. Як вынік - частыя знішчальныя пажары. У канцы ХІХ стагоддзя ў адным з такіх пажараў згарэла мясцовая сінагога.

Мясцовая яўрэйская супольнасць прыняла рашенне пабудаваць новую мураваную сінагогу. У 1897 годзе праект мураванага малітоўнага дому быў зацверджаны з некаторымі праўкамі (зменены выгляд галоўнага фасаду). У кастрычніку 1899 года асноўны аб'ём будаўнічых работ быў выкананы, аднак працягваліся працы па ўнутраным аздабленні. 

Кіраваў узвядзеннем святыні Пінхас Старынскі - мясцовы рабін і прадпрымальнік, які гандляваў лесам і меў у Новым Двары ўласны магазін. Пінхас ўклаў у будаўніцтва шмат уласных сродкаў. Драўляны арон-кадэш (каўчэг для захавання Торы) ён замовіў таленавітаму майстру з Вільні, які цягам двух гадоў працаваў над гэтым важным элементам. Нарэшце ў 1901 годзе новы бейт-мідраш адчыніў свае дзверы для мясцовай супольнасці.

У гады Другой усясветнай вайны амаль усё яўрэйскае насельніцтва Новага Двара было знішчана нацыстамі (забіта ці вывезена ў гета ў Астрыне, адкуль трапіла ў лагер смерці ў Трэблінцы). У пасляваенны час у будынку размясцілі краму. Негледзячы на некаторыя змены ў знешнім выгляде сінагога да гэтай пары захавала свае характэрныя рысы. 

ГЕАГРАФІЧНЫЯ КААРДЫНАТЫ:

гуглмапс

СПАСЫЛКІ Ў СЕЦІВЕ:

старонка на рэсурсе Radzima.org

старонка на партале Глобус Беларусі

старонка на партале The Bezalel Narkiss Index of Jewish Art