A brave other world

2014; A Brave other World

Als je staten ziet als organismen met een eigen 'leven', dan zijn het heel onvolwassen dieren. Hun reacties zijn simpel en primitief en de relaties onderling zijn erg onderontwikkeld. In de periode na de 2e wereldoorlog is het redelijk goed gegaan met af en toe een lokaal oorlogje. In de toekomst zie ik echter sterk oplopende spanning doordat de mensheid echt de grenzen van de groei op deze aardbol nadert. Conflicten kun je dan niet meer simpel oplossen door tientallen jaren te praten over klimaatverandering zonder dat er meer dan een eerste kleine stapje is gemaakt.

Ook zie ik een groot verschil in gedrag van staten. Democratieën gedragen zich min of meer gelijk en werken dan ook redelijk samen. China echter is een oligarchie die haar echte motieven verborgen houdt. Op zich niet erg, behalve als je zo een enorme macht verzamelt, zoals zij nu door reeds 10-tallen jaren een groot betalingsoverschot te sparen. Al dat geld wordt ergens belegd maar ik heb niet het gevoel dat iemand overziet waar dat zit en wat je met die macht kunt doen. Als China in een serieus conflict ooit die macht tegen Amerika gebruikt, al is het maar een klein beetje, dan zijn de poppen aan het dansen denk ik. Vooral omdat Amerika zich onvoldoende realiseert dat dat mogelijk veel belangrijker is dan Irak, Iran en Afghanistan bij elkaar. Wat kan contraspionage nog als China eigenaar is van alle bedrijven in Amerika?

Zie ook:

• http://www.foreignpolicy.com/articles/2009/09/09/going_green?page=0,1

• http://en.wikipedia.org/wiki/Economy_of_the_People%27s_Republic_of_China

• http://www.brookings.edu/articles/2009/0721_chinas_reserve_prasad.aspx#fig1

De huidige wereldorde is gevaarlijk instabiel waar het gaat om adequate antwoorden te vinden voor bedreigingen die de fundamenten van de grote machten in deze wereld raken. Gegarandeerde toegang tot schaarse grondstoffen wordt eenzijdig nagestreefd. Onbalans in geldstromen tussen staten lijdt tot accumulatie van economische macht waarvoor, in de huidige orde, onvoldoende regulering beschikbaar is. Egocentrisch gebruik van middelen door de machtige landen van deze wereld leidt tot armoede en frustratie in de derde wereld die leiden tot migratiedruk naar de rijke landen en geeft een voedingsbodem aan terrorisme. Deze spanningen zullen, als de grenzen van onze wereld sterker voelbaar worden (bv door klimaatveranderingen), escaleren. Het onvermogen van de wereld om snel genoeg oplossingen voor deze symptomen te vinden is op zich een symptoom dat de relaties tussen staten verder ontwikkeld moet worden.

Westerse democratieën hebben het systeem van scheiding de machten, de trias politicas, als basis om interne spanningen op te lossen. Door deze interne structuur van democratieën wordt grotendeels ook de interactie tussen deze soort staten gereguleerd. Niet alle grote machten werken echter op die basis.

De relatie tussen machten en staten kan ontwikkeld worden door informatie en media als vierde macht in een 'quatro politicas' toe te voegen. Deze macht was minder ontwikkeld in de tijd dat de trias politicas werd geformuleerd en is daarom geen integraal onderdeel van interne machtsstructuren van staten en daarom juist bruikbaar om nu toegepast te worden zonder dat staten zich hierdoor bedreigd hoeven te voelen in hun bestaande machtsystemen.

Hoe moet dat principe van scheiding van die vierde macht er dan uitzien om effect te hebben? Ten slotte is vrijheid van meningsuiting en internet als medium onvoldoende gebleken om te voorkomen dat waarheid verzuipt in een lawine van data en dat grote bevolkingsgroepen bewust blind willen zijn. Voor politici geeft dat een te gemakkelijk alibi om hun eigen agenda door te zetten.

Informatie als macht heeft alleen kracht als in die als waarheid wordt herkend door een groot deel van de mensheid. Voor herkenning is toegang nodig en dat lijkt met Internet haalbaar. Echter wat is waarheid als die afhankelijk is van de context van de ontvanger? Uit onze geschiedenis leren we dat uiteindelijk echte waarheden meestal geaccepteerd worden. Galileo en Copernicus hebben uiteindelijk gelijk gekregen. De manier van formuleren en de persoon van de boodschapper verheffen die waarheid uiteindelijk boven de discussie. Soms wordt de persoon in dat proces zo gevormd dat ook zijn verdere uitspraken sneller geaccepteerd worden, zie Mandela. Dit mechanisme zou geïnstitutionaliseerd moeten worden als quatro politicas. Dat betekent dat het ontkoppeld moet worden van individuele personen en zo geformuleerd dat waarheid geformuleerd en geaccepteerd kan worden op een dagelijkse basis. Om relevant te zijn voor de ontwikkeling van staten moeten die waarheden dan gaan over de relaties tussen staten en machten. Andere waarheden zijn leuk maar die kunnen we overlaten aan onze gewaardeerde publieke opinie.

Ik heb niet de illusie dat de institutie van de scheiding van de vierde macht snel haalbaar is, laat staan dat dat zo even te formuleren is. We moeten als kleine mensjes maar hopen dat er, als het noodzakelijk is, in die tijd voldoende Barack's en Mandela's zijn om tegenwicht te bieden tegen de Hitlertjes die er ook zullen zijn. Of is het volgende de oplossing?

Proclamatie 2014, a brave, other world.

Wij roepen de leiders van deze wereld op een informerende raad in te stellen, buiten het gezag van wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende machten. Eenmaal benoemd kan alleen de raad zelf haar leden van hun taak ontslaan.

De raad heeft de plicht en het recht analyses te geven over de betrekkingen tussen staten en andere machten in deze wereld en deze te beoordelen binnen de kaders van het internationaal geaccepteerde recht, de grenzen die onze wereld stelt aan de ontplooiingsdrang van de mens en fair play tussen staten en machten.

De raad bepaalt zelf waarover zij uitspraken doet, echter:

• • landen of groepen mogen verzoeken om een uitspraak zonder dat de raad de plicht heeft daarop in te gaan.

  • Haar enige machtsmiddel zal vrije toegang voor alle wereldburgers van haar publicaties zijn.

  • Het maximum aantal leden van de raad zal 12 zijn. Nieuwe leden worden aangewezen op basis van gewogen stemming tussen staten op basis van de omvang van de economie van elke staat.

Toelichting

Hoe kan gezorgd worden dat een raad, eenmaal ingesteld, als raad goed functioneert? m.a.w. Dat de analyses die ze doet hout snijden, dat ze op tijd gepubliceerd worden en dat die analyses de juiste issues aansnijden? Alleen dan zal de vrije beschikbare informatie van deze analyses ertoe leiden dat staten de analyses enige tijd kunnen negeren maar niet blijvend. Net als een opperste gerechtshof hangt dat af van de kwaliteit van de mensen in de raad. Voor een deel hangt dat weer af van het selectieproces voor een ander deel van de openheid waarmee de raad functioneert en voor nog een deel welke 'mores' de raad ontwikkeld. Een 'code' voor deze raad kan de volgende onderdelen bevatten:

• • De leden van de raad zullen individueel en collectief streven naar van waarheid op basis van objectieve waarneming en feiten.

  • Religieuze overtuigingen zijn subjectief en dienen om die reden niet meegenomen te worden in de afwegingen van de raad.

  • Aanvaard wetenschappelijk onderzoek, bestaand of geïnitieerd, is een van de middelen van de raad.

De beperking van de raad tot 12 personen maakt het gemakkelijker om een goede 'code' of mores te ontwikkelen. De kwaliteit van de leden van de raad zou vergelijkbaar moeten zijn met Nobelprijswinnaars. Essentieel in het mechanisme is dat de staatsleiders van de grootmachten de formele benoemers zijn van de leden. Daarmee hebben zij ook een commitment aan de raad.

PS: kommentaar wordt op prijs gesteld. Als je een e-mail stuurt naar mij (zie home page) dan zal ik een samenvatting daarvan toevoegen op deze webpagina.

Rob van Olmen.

**************************************

Kommentaar van Olm en Josee

Ik vrees dat jouw wensbeeld van de wereld nogal afwijkt van de werkelijkheid in mijn ogen. Ik ben er niet erg van overtuigd dat mensen " het goede" geneigd zijn na te streven. Ieder is begiftigd met een neiging tot egoïsme, tot het willen van macht en invloed, tot het al of niet op waarheid gestoelde streven om beter of mooier te lijken dan een ander. En zelfs tot kwaad denken en kwaad doen, de allermachtigste SS mannen- en vrouwen hadden na een zware werkdag , er plezier en vreugde in om savonds weer terug in hun gezin te zijn en hun kinderen liefdevol in bed te stoppen. Maar ja , dat waren Duitsers (waren dat ook mensen?) .

Ook ik heb wel eens gedacht om mijn Amsterdamse manager te vermoorden, t liefst met langzaam toegebracht letsel waar veel bloed uit vloeit. Maar ja , t bleef maar een losse gedachte gelukkig, die ik heel snel in een kluisje in mijn hoofd heb gestopt.

Neemt niet weg dat je gelijk hebt als getuige tout court, dat armoede en rijkdom in deze wereld erg ongelijk verdeeld zijn. Dat is waarschijnlijk onvermijdelijk om onder ogen te zien als je dat letterlijk over de wereld ziet. Het is vast pijnlijk om aan te moeten zien hoe sommige mensen moeten sappelen, zich kapot moeten werken, zich tot slaaf moeten verlagen, om niet te verhongeren.

Vind je het denkbaar dat mensen die deel uitmaken van een raad van 12, vrij zouden kunnen blijven van corruptie en machtswellust? Er bestaan al heel veel van dit soort clubs, meest onzichtbaar en informeel. Er zijn er die iets " goeds " nastreven, maar ook die hele foute doelen nastreven. Zoals het internationaal gerechtshof, amnesty, sea sheperd, de club van Rome, de veiligheidsraad van de VN, klimaattoppen etc...

Overigens denk ik dat staatslieden wel degelijk sterk georiënteerd zijn op media.

Nee, ik heb het niet zo met clubs; ze zijn altijd georiënteerd op een onderscheid tussen wij en zij, waarbij zij altijd verkeerd of slecht is. Moeten wij mensen niet leren om ons over dit soort onderscheid heen te zetten? Voorlopig strompelen en struikelen we dan maar zo'n beetje door het leven.

**************************************

Kommentaar van Wim

Vorige week hebben we hier een lezing gehad van de jonge filosoof Ad Verbugge, die in 2001 al een boek geschreven heeft met zijn bespiegelingen (Tijd van onbehagen).Zijn gedachten hierin zijn nog zeer actueel.Alles overziende lijkt er een sfeer te ontstaan zoals in Europa in het Interbellum.Niet om vrolijk van te worden.

De individualisering, ondergang van gemeenschappelijke idealen, en kapitalisme (survival of the fittest) zullen ons leven en van onze planeet steeds meer gaan bedreigen en hopelijk leiden tot een nieuw soort bewustzijn en geloof in een toekomst. Ons nageslacht gaat staat nog heel wat te wachten vrees ik

**************************************

Kommentaar van Josefien

- op zoek en in functie van 'de waarheid'. Hier kruipt wel echt je natuurwetenschappelijke achtergrond en positivistisch wetenschappelijke vorming naar boven. in de sociale wetenschappen denkt meer in de stroming van constructivisme. De vraag is of er een absolute algemene waarheid is, in elk geval zal die in de sociale wereld altijd vanuit verschillende oogpunten geïnterpreteerd worden.

- machtsbalansen, oorlog en China. De macht van China is onmiskenbaar groot. Maar of het toch oorlog zal leiden? Gisteren de commentator van het NOS journaal, n.a.v. het bezoek van de Dalai lama aan Barack Obama en de spanningen met China: inderdaad zijn er een reeks van kleinere en grotere spanningen tussen USA en China, maar op de langere termijn hebben beiden elkaar nodig (en dat geldt voor alle machten die sterk onderling samenhangen in deze sterk geglobaliseerde wereld). Dus echt oorlog lijkt minder waarschijnlijk.

- wat absoluut een probleem is, denk ik, is de toenemende ongelijkheid, niet eens zozeer meer tussen landen, maar vooral ook in landen. De kloof tussen haves and have-nots wordt groter in Europa, is er ook - ondanks de bruto groei - in de low- en middle income countries. Dit is denk ik niet alleen een onrechtvaardigheid in zichzelf, maar ook een bedreiging voor de stabiliteit in landen en voor de wereld als geheel. Voor referenties linked met gezondheidszorg, zie Michael Marmot, http://www.who.int/social_determinants/en/ en bv het boek 'Lexus and the Olive Tree'.

Zomaar wat gedachten.

Ik vind je idee sympathiek, maar ik geloof dat de UN daar ooit voor opgericht zijn. Uiteindelijk denk ik dat de complete negering van belangen en macht een illusie is in deze wereld. Je mag best partnership aangaan waar een win-win situatie voor beiden inzit, dat zorgt uiteindelijk voor evenwaardig partnership. Transparantie over onze eigen agenda is lang (en nog steeds) een grote oneerlijkheid in de ontwikkelingssamenwerking geweest.

********************************************************