Quasi 20 pro cento del accrescimento de anhydrido carbonic — le gas que es le causa principal del effecto de conservatorio — pote esser attribuite al incendio del forestes tropic. Un del paises le plus culpabile es Brasil. Lo que occurre ibi, secundo un del plus prominente ambientalistas de iste pais, es un "holocausto biologic." Herbert Girardet, qui ha viagiate trans le foreste pluvial, describe le amplitude del devastation: “Io sapeva ben que mi viage al region del del Amazon coincideva al culmine del saison del conflagrationes, ma io habeva nulle idea del grande amplitude del incendios forestal.”
Brasilia, le citate capital, era coperite per un nebula de fumo le qual, io supponeva, esseva le resultato del grande circulation de vehiculos que passa per iste nove e grande citate sudamerican die e nocte. Ma quando nostre avion partiva pro volar a Concei?o pro le parte final del volo, al est verso Reden?o, le fumo deveniva tanto spisse que le pilota se perdeva. Le lacrimas descendeva currente per le genas de alicun passageros. Le fumo acre e le sensation de impotentia e de ultrage in fronte a tante destruction quasi impediva nos respirar.
Finalmente le pilota succedeva a trovar le pista de atterrage a Reden?o. Quando nos arrivava in iste urbe de frontiera habitate de minatores de auro e elevatores de bestial — que ante 50 annos solmente era un village indigene — le fumo era tanto dense que on non poteva vider trans le strata.
Le die sequente, nos partiva per minibus sur le via non asphaltate a Gorotire, le village del indigenas Kayapo que era nostre destination. Nos habeva un nove companion, Beptopup, un shaman qui debeva explicar nos su uso de plantas medicinal.
Le humor de Beptopup era melancholic. Le paisage ardente que nos transviagiava era le terra de su ancestres. In le locos ubi on habeva jam destruite le foreste on ora conflagrava le herbas pro "meliorar" le pastura del bestial.
Nos stationava plure vices pro reguardar le conflagrationes que consumeva le arbores de mahagoni, lipona, omne species de palma. Non era isto un destruction horribile de ligno, un annihilation de ressources unic genetic? In le paisage nigrate nos videva alicun bestial ossose que masticava le tuffos remanente de herbas sic. Alicuno citava un nova que reportava circa 400 de bestial que periva de un conflagration facite pro crear ancora plus de pastura.
In le anno 1987, secundo le governamento brasilian, 20 milliones de hectares de foreste e pastura era destruite per incendios. Iste terra includeva 8 milliones de hectares de foreste virgine. In 1988 al minus 40 milliones de hectares era consumite — un territorio plus grande que Grande Britannia — del qual le proportion de foreste virgine era multo plus alte.
Beptopup se succuteva le capite. "Proque le blancos sempre conflagra omne cosa, proque illes non planta arbores como nos? Que mangiara nostre infantes? Que cosa mangiara le infantes del blancos."
Le politica de Brasil de provider terra gratis al colonos es le major contributor al problema. Le medietate del terra debe esser deforestate pro validar le concession; le lege dice que le altere medietate debe restar forestate. Ma on quasi nunquam observa le lege.
Al village indigena de Gorotire, le chefes del tribo Kayapo exprimeva su indignation contra le destruction del foreste. Non sapeva le rancheros que le terra disnudate restarea fertile solmente pro pauc annos? Non comprendeva illes que le calor del sol facerea fissuras in le solo e que le tempestas de pluvia lo consumerea per erosion? Non sapeva le rancheros que, le anno sequente, esserea necessari conflagrar mesmo plus del foreste simplemente pro reimplaciar le pastura que habeva devenite infertile?
Le indigenas del Amazon apprende rapidemente un lingua que le homines del "media" (pressa e television) pote comprender. Ultra facer protestationes al autoritates in Brasilia, communicar con le media es lor defensa unic contra le devastation.
Interim, le incendios forestal continuava usque le venita del pluvias in octobre. Le major parte del paises combatterea pro salvar lor forestes, ma le brasilianos pare hastar se destruer le lores al maxime rapiditate.”
(Publicate in anglese in le Daily Telegraph, e traducite per Brian Sexton in interlingua e publicate in Panorama, No. 2, martio-april 1990)
Quando veni le currero, nos forsan expecta un littera de un amico, un magazin de interlingua, un pacchetto de libros, o, al pejor caso, un factura. Ma in Anglaterra in annos recente, nos ha experientiate le accrescimento de un nove typo de material que arriva con le posta, reclamos pro omne specie de mercantias e servicios. Un firma que vole vender su productos compra un lista de adresses, e invia un pacchetto de materiales a cata adresse. Quasi sempre le pacchettos es sin interesse o uso pro le destinatario, qui los jecta con un expression de disgusto in le corbe a papiro. In le lingua anglese nos nomina tal cosas junk mail. Junk significa cosas absolutemente inutile. Forsan iste phenomeno existe in altere paises, e in omnes representa un perdita enorme de tempore, de energia, e de materiales.
Ecce alicun junk que io ha recipite. Publicitate pro cosmeticos feminin (io es mascule), un prospecto imprimite in colores sur papiro de luxo, reclamante un systema de calefaction per gas (le 36 appartamentos in nostre edificio ha electricitate ma nulle gas), un altere prospecto de luxo, adressate al British Interlingua Society, offerente nos le uso de un magnific centro de congressos, capace de tener 3.000 delegatos. Infortunatemente, le numero de nostre membros non jam attinge 300!
Le 25 de januario, 1990, un senior anglese scribeva al jornal Daily Telegraph iste littera, que io traduce, un pauc abbreviate:
“Como experimento, durante 1989 io reteneva omne pecia de materiales publicitari que arrivava per le posta. Io reteneva nulle inveloppes e nulle jornales gratuite. Le immense majoritate es materiales adressate a me per nomine.
“Un computo revela le statisticas sequente: 104 catalogos; 76 communicationes ab mi banca; 47 ab companias de assecurantia; 38 questas de organisationes de caritate; 18 reclamos de automobiles (io es stropiate e non pote conducer un auto); offertas de prender parte in competitiones con premios al valor total de 1.883.500 libras sterling imprimite sur 28 folios de papiro, plus 467 varie cosas non classificabile, inclusive de offertas “gratis” e inveloppes pro responsas.
“In summa, ecce un total de 778 articulos imprimite (ex le quales 104 es in veritate spisse catalogos), con un peso total de circa 40 kilogrammas.
“Tote istos ha arrivate per le posta a un parve appartamento. Io crede que il ha circa 12 milliones de menages in Grande Britannia. Le summa total de publicitate non desirate que arriva a iste adresses es tanto stupefaciente que illo excede mi poteres de calculation, sin pensar a simile cosas in altere paises. In un tempore quando on nos exhorta a prender cura del ambiente, economisar le ressources del terra, evitar polluer le stratas per cosas residual, nos pote certo qualificar como excessive iste accumulation de papiralias.
“Io non desira iste montania de papiro. Io non lo demandava. Le currero non vole assortir e portar lo. Le levatores de immunditias non vole remover lo. Le firmas que reutilisa papiro usate ha jam troppo de illo. Le amicos del natura non vole le destruction del arbores. Le terra, le rivieras, e le mar non vole le addition del substantias chimic usate in le manufactura de illo. E le gases que caleface le atmosphera non require augmentation per le anhydrido carbonic producite per le manufactura, distribution, e disposition final de illo!”
(Per Brian Sexton, publicate in Panorama, No 3, maio-junio 1990)
Dum lor collegas in Florida e in California apprende a tener in equilibrio un ballon de plagia super le naso o a facer altere jocos divertente, in Nove York actualmente alcun phocas se traina pro realisar le labor del policia.
On los insenia a extraher pistolas jectate in aqua. Assi, on studia le possibilitate de inseniar lo a recuperar drogas e altere articulos de contrabando abandonate in le aqua, a prender photos subaquatic, e a trovar objectos submerse. Stanley, un phoca commun de duo annos de etate, qui ja sape como reportar armas de foco, ha addite a su repertorio le capacitate de aperir le cinctura de securitate super un persona immerse. On spera que iste habilitate sia utile pro recuperar cadaveres.
(per Dennis Lane-Martinez, publicate in Panorama, No. 3, maio-junio 1990)
Il es meridie quando, post le formalitates de doana, nostre gruppo imbarca in un 747 irakian al aeroporto de Orly: hic nos es sedite per rango de dece (io pensa al pioneros del aviation qui era installate in un fuselage de tela). Hic hostessas nos forni de bibituras e repastos pro passar le tempore, nam on vide nihil del solo: nos es supra le nubes.
Solmente al arrivata a Bagdad nos appercipe le terra al cubar del sol. In iste belle aeroporto nos passa le nocte e bentosto on appella nos pro retrovar nostre quadrimotor. Es sempre le nocte, ma … a pena on ha prendite le repasto habitual, on es succutite como sur petras e on atterra a Bahrain: scala imprevidite in le pais le plus ric del mundo! Il pare que on mancava perder un reactor … Post reparation nostre apparato reparti e nunc nos conduce directe a Bangkok super le India que nos pote intervider al passage.
Qui de nos non ha soniate como infantes de viver in plen natura, in contacto con le rivieras e le forestes, in compania del simias, buffalos e elephantes? Es le vita que cognosce le membros del tribos Meo e Karen in le nord de Thailanda. A lor domos manca muros, e le tecto es de palea, dunque facile a refacer quando le monson lo ha involate.
Esque nos ha le derecto de inseniar les que illes es infelice, proque manca a illes un television? Ma isto jam non plus es ver: electricitate, radio, e television attinge nunc le punctos le plus reculate del pais.
Ubique le stratas—e autostratas—supporta un circulation intense (e japonese): camiones, ma anque automobiles e iste curiose taxis collective que rola con terrific velocitate. In omne loco brilla pagodas al tecto aurate. Mesmo domos private monstra altares pro le spiritos. Le religion buddhista es multo popular in Thailanda, e le templos non manca de fideles. Nulle cemeterios: le buddhistas ure lor mortes.
Le campania es immensemente platte con su quadrilliage de risieras. Le ris es le ricchessa e le nutritura principal de Thailanda, que exporta lo a su vicinos. Thailanda anque produce canna de sucro, sin parlar del ricchessas mineral.
Tamen un nove ressource ha apparite: le tourismo. Assi on vide ubique hotels nove o in construction—con cinque, dece, o vinti etages—e restaurantes, e anque venditores ambulante qui incumbra le stratas.
Nos visitava a Bangkok le Templo del Lumine e lo del Buddha de auro e le Palatio real; a Tabati, le ruinas de templos khmer; e a Phitsanuloke, Doi Sutep e Chiang Rai. Ma nos visitava ancora un museo de historia, un schola, fermas de elephantes, de crocodiles de papiliones. Anque nos visitava fabricas de mobiles, de sete, de umbrellas, de joieles de argento, de lacca, e de jada.
Ubique nos admirava le habilitate del obreros, qui sovente es ver artistas. Le scala del invenitos es multo extendite; hic certo triumpha le capitalismo, ma con un importante restriction: le terra non pote esser vendite.
Le ferma de crocodilos es multo vaste. De un latere le fossas de cemento ubi iste charmante bestias es impilate (realmente!) per longor: istes de 1,5 metros, istos de 3 metros, istos de 4 metros e plus (non lassa le manos pender in le fossas!) con un poco de aqua pro natar; ma plus sovente illos resta, le buca aperte, lo que permitte admirar lor dentition. Illos servi al fabrication del saccos, ben que (il pare) le cauda de crocodilo face un excellente rostito.
Le altere parte es un parco multo frequentate, ubi on vide aquilas, simias, tigres, camelos, e elephantes (pro promenar le infantes) e un parve traino mechanic al mesme uso. Le serpentes es tanto commun ci que le infantes promena los super lor spatulas; illos es animales domestic como le numerose canes e cattos.
Le influentia anglese es visibile, non solmente le circulation es a leve, ma le scholares con uniforma debuta le jornata per le precaria e le canto national e le laboreros gaude del septimana anglese (includite le elephantes!), qui ancora recipe le retiro a 61 annos.
Al celebre station balnear de Pattaya nos discoperi le charme del Mar Chinese del Sud. Omne distractiones es offerite al touristas, super toto restaurantes con diverse cocinas europee. Ma alora proque venir de tanto lontan pro mangiar in illos?
On face tote le viage in autocar refrigerate e pirogas a motor. E io debe mentionar un visita quotidian multo prisate del damas: le mercato!
Le plus agradabile in iste pais es le climate calide e le numerose e superbe plantas al flores odorante, le bananas, oranges, mangos, ananas, e fructos del arbore de pan, le animales del tropicos—e super toto le populo tanto sympathic. On non va oblidar les, e nos vos invita facer le viage!
(Per Rene Jacobs, publicate in Panorama, maio-junio 1990)
Insula de Man: Le insula de Man (situate quasi centralmente inter Anglaterra, Irlanda, Scotia, e Galles) non constitue — e nunquam ha constituite — un parte del Regno Unite. Essente usque 1266 le centro del regno nordic de "Mannia et Insulae",le qual se componeva anque del insulas hebridean de Scotia, Man pois deveniva un dominio primo del reges scotese e postea del reges anglese; ma on rememora ancora hodie le ancian connexion con le insulas hebridean in le nomine del diocese ecclesiastic "Sodor de Man" (Sodore ex le vetere nordico Sur eyjar, "Insulas del Sud").
Finalmente, le Rege Georgio III comprava Man in 1765 pro 70.000 libras! Depost ille tempore le insula se describe officialmente como un Dependentia del Corona Britannic, e le monarcha britannic tene le titulo popular "Domino de Man".
In consequentia de su unic historia, le insula con su 70.000 habitantes ha un unic position constitutional intra le Insulas Britannic e possede su proprie parlamento tricameral democraticamente eligite, nominate le Tynwald (ex le vetere nordico Thingvalr, "campo del assemblea"), que legifera pro omne affaires insular, ben que le governamento britannic in London ha responsabilitate pro le defensa, affaires estranier, e le "bon governar" del insula. Le monarcha del Regno Unite se representa per un "governator-locotenente", qui preside super omne sessiones del Tynwald.
Le tres decennios passate ha vidite un lente accrescimento del autoritate e potentia del governamento manx, e per un serie de developpamentos constitutional plus recente il sembla que le Tynwald vole diriger se gradualmente verso un position final de complete autonomia intra le Confederation Britannic de Nationes, un position ja attingite per plure statos plus parve que Man, p. ex., Kiribati, Nauru, e Seychelles.
Iste anno on videra effectuate le reforma forsan le maxime significante usque nunc, i.e., le election del prime Presidente del Tynwald, qui reimplaciara le governator in ille function. Ergo, iste essera tosto le chef functionario sin responsabilitate administrative in le Tynwald, e un manxo va, pro le prime vice, presider super le parlamento manx.
Iste tranquille progression constitutional verso independentia tamen se trova subito interrumpite per un crise politic inter Man e le Regno Unite. Le Insula de Man ha traditionalmente concedite un grande importantia al mantenentia de bon ordine public e standardes moral. In despecto del direction sequite per le Regno Unite e le altere paises del C.E. (del qual Man es solo un membro associate), illo ha mesmo conservate, al minus theoricamente, leges que permitte execution al furca e flagellation judicial.
In plus, illo refusa a recognoscer — lo que ha precipitate le crise presente — le leges adoptate per le C.E. que permitte le actos private de adultos homosexual de commun accordo.
Le costo de iste refusa es satis alte: le residentes del insula son excludite de accesso al Corte de Derectos Human in Strasbourg, e iste exclusion es total — i.e., illo non se restringe a causas concernente transgressiones homosexual, ma se extende a omne spheras del vita.
In facto, secundo le judicamento de un corte manx duo annos retro, un juvene homine langue in prision al presente pro justo un tal transgression, toto incapace de appellar a Strasbourg contra ille judicamento sever.
Nunc le governamento britannic ha informate le manx chef del consilio de ministros, Sr. Miles Walker, que, si le Tynwald non va legiferar pro alinear se con le Regno Unite concernente le position legal de homosexuales, le potestate soveran certo imponera su proprie leges permissive super le insula.
Ille declaration ha causate un grande perturbation in le Tynwald, ubi un minoritate de membros, includente Sr. Walker, vole preservar le integritate constitutional de Man per acceder al demandas del governamento britannic, ma le majoritate vociferante de membros, conscie del desiros del majoritate del insularios a mantener incambiate le leges re homosexualitate (e forsan pensante al electiones in 1991!) insiste que le Tynwald debera defiar le Regno Unite a omne costo.
Plure parlamentarios ha mesmo demandate un referendum public pro demonstrar a London le ver fortia del opinion local super iste question, ma le demanda ha essite refusate per le Tynwald, que ha decidite que illo mesme, qua un assemblea representative e responsabile, debera resolver le affaire per su processos normal. Ergo le manx consilio de ministros nunc introduce al legislatura un projecto de lege pro legalisar le private actos homosexual de adultos consentiente, e le tote insula attende con un interesse vivide le resultatos del votation in le cameras legislative.
Ben que le causas de iste conflicto son sin dubita local e individual al Insula de Man, e sin proceder a judicar super le aspecto moral del question sub consideration (le qual es, paraphrasante un opinion exprimite per le episcopo de Sodor e Man durante un recente debatto in le Tynwald, un affaire personal inter le homine e su creator e non a legiferar de governamentos), on constata in le crise un clar parallelismo con le plus grave crises currente in le statos baltic e in altere partes de Europa oriental, ubi un grande varietate de eventos politic attesta le insistentia de local populationes a establir e facer acciper lor desiros democratic legitime coram le dogmatismo e inflexibilitate del vetere regimes autoritari centralisate.
Il es tamen — in le opinion del scriptor, qui reside super le insula — multo a regrettar que in iste caso le desiro expresse del majoritate implica le sustenentia de ille ancian attitudes illiberal con le quales nostre moderne civilisation europee ha combattite con tante conviction durante iste vintesime seculo e que illo ha vincite alibi con tante successo.
(Per Adrian Pilgrim, publicate in Panorama, julio-augusto, 1990)
Esque vos non vos ha meraviliate jammais de vider como se extende un tela de aranea sin rumper se, quando un musca veni colpar lo a plen velocitate? Le ingenieros in cerca de materiales que sia al mesme tempore legier e resistente ha invidiate le aranea pro su filo de seta.
Ma ora qualque biotechnologos britannic ha patentate un methodo de isolar le sequentia genetic responsabile del insolite proprietates del tela de aranea. Secundo le Times de London illes affirma que le transferentia de iste segmento de material genetic in un certe bacterio les permitte producer seta a lor discretion! Illes dice que iste filo poterea esser utilisate in le manufactura de vestes paraballas pro le policia e le armea, ultra prestar se al altere usos commercial.
(Per Dennis Lane-Martínez, publicate in Panorama, No. 5, septembre-octobre, 1990)
Qualque recercatores ha essite surprendite de discoperir recentemente quante sonos procedente del exterior pote pervenir usque le feto.
Habente placiate un microphono interuterin vicin al capite de un infante, le medicos ha potite audir clarmente tote le varietate de ruitos desde un conversation tenite a quatro metros de distantia usque le passage de un carretta hospitalari per le corridor detra un porta clause in un ambito similar. Un psychologo irlandese anque ha notate que le neo-natos sembla recognoscer le thema musical de un programma de television que lor matre habeva reguardate regularmente durante su pregnantia.
Secundo le revista Woman’s World, iste discopertas poterea conducer a nove recercas destinate a determinar le effectos de iste sonos super le minuscule aures del feto.
(Per Dennis Lane-Martínez, publicate in Panorama, No. 5, septembre-octobre, 1990)
Un ecclesia stupende, un princessa fascinante, e un poema scribite in Byzantio in le sexte seculo es le componentes de un historia interessantissime de exploration archeologic presentate pro le prime vice per professor Martin Harrison del Universitate de Oxford.
In 1964 le autoritates turc invitava Harrison a excavar le sito de un magnific ecclesia byzantin in le centro de Istanbul, que obreros habeva discoperite per accidente ante quatro annos.
Le ecclesia era sin dubita exceptional. Le prime discoperta era duo blocos de marmore que, como le erudito Ivor Sevenko recognosceva, critava lineas ex un poema grec del sexte seculo, cognite per un sol manuscripto in le Universitate Heidelberg.
Iste poema face le elogio de un ecclesia spectacular in Constantinopole del sexte seculo — "resplendente indescriptibilemente" — e del remarcabile princessa byzantin, Anicia Juliana, cuje ricchessas pagava le costo. Clarmente, le blocos de marmore formava originalmente parte del ecclesia, cuje nave, como Harrison ha demonstrate, portava 41 de su versos in litteras in relievo de marmore, alte de circa 11 centimetros.
In le curso del excavationes, Harrison e su collegas turc poteva recognoscer satis ben le plano e le decoration del edificio pro monstrar que le elogios del poema era toto justificate.
Ora, in un libro sumptuosemente illustrate, con le titulo "A Temple for Byzantium", publicate per Harvey Miller, professor Harrison pote revelar con quante splendor le muros era revestite per tabulas de exotic marmore colorate importate ab omne le territorios mediterranee. Le excavatores stupeva de vider le "novellitate, varietate, abundantia, e le absolute qualitate technic" del sculptura, que, Harison dice, era "toto inexpectate".
Le fideles debeva recitar lor orationes inter columnas incrustate per amethysto, e sub un profusion exuberante de sculpturas colorate de pavones, vites, e palmas. Harrison trovava tracias de pigmento blau clar sur alicunes del sculpturas, e dice que "on pote ben imaginar altere colores inclusive de auro".
Ma le indicio al characteristica le plus theatral del ecclesia se trova in le poema, que in un parte assere que Juliana "sol ha conquirite le tempore e ha superate le sagessa del renominate Salomon".
Professor Harrison explica habilemente que iste comparation inter Juliana e le rege biblic Salomon era probabilemente "nulle pretension vangloriose". Le complimento le plus famose de Salomon era le construction de un nove Templo in Jerusalem, cuje dimensiones es registrate fidelmente in le Biblia, cento cubitos quadrate del typo "longe" o "regal".
"Si nos tene conto del possibilitate de error o de subsidentia", dice Harrison, "le dimensiones del ecclesia de Juliana, que mesura inter 51 e 52 metros quadrate, es le equivalente precise."
Le luxo del ecclesia de Juliana ha exclarate in plus su ambitiones politic. Un figura ben cognite in le historia, illa era le granfilia del imperator Valentiniano III, un del ultime soveranos del imperio roman del occidente, e le filio de illa, multo eligibile al avantiamento politic, era a duo digitos de occupar le throno de Byzantio, le imperio roman del oriente in le anno 512 p. Chr.
Professor Harrison vide le ecclesia, que superpassava omne altere ecclesias de Constantinopole, como un defia contra Justino, le imperator arriviste de ille tempore. In multe respectos le familias de Juliana habeva un pretension plus forte, plus legitime al throno que illo de Justino. Con su decoration impressionante, le ecclesia que illa ha facite construer, appare un assertion deliberate de su ambitiones dynastic — non pro se mesme, nam le byzantinos de su epocha non tolerava dar le autoritate supreme a un imperatrice, ma pro su infantes.
In despecto del pretensiones de su constructrice, le ecclesia de Juliana, como lo del Templo de Salomon, non era destinate a resister con successo le passage del tempore. Le excavationes de Harrison monstra que ante le anno 1100 illo era foras de uso como edificio ecclesiastic, ma serviva solo como habitation pro personas sin focar.
Ma un del resultatos plus extraordinari del excavation ha essite le identification de fragmentos del edificio in locos tanto remote de illo como Venetia e Barcelona. Il pare que le cavalieros del quarte cruciada, qui, scandalosemente, saccheava Constantinopole in 1204, era tanto impressionate con le decoration del ecclesia de Juliana que illes transportava via pecias de illo quando illes retornava al Europa occidental.
Le butino le plus spectacular ha devenite un puncto de referimento in le centro de Venetia moderne: durante plure seculos duo columnas de marmore, delicatemente sculpite, ha essite admirate per touristas in le placia de Sancte Marco. Harrison trovava un fragmento de un tertie columna identic in su excavationes, lo que provava que le duo columnas venetian proveniva de Istanbul e non de Palestina, como credeva historicos previe.
Per le ironia del historia, era le nepote e successor del nonaristocratic Justino, le imperator Justiniano, qui era destinate a facer construer le grande ecclesia del Sancte Sophia, cuje cupola, que pare defiar le fortia de gravitation, domina ancora le profilo del tectos de Istanbul. Harrison crede que le ecclesia de Justiniano era un tentativa — que finalmente succedeva — a eclipsar le ecclesia rival de Juliana. Al completion de illo, on dice que le imperator proclamava: "Salomon, io ha superpassate vos." Le decano del byzantistas, Sir Steven Runciman, explica que Juliana pare esser le "Salomon" a que ille pensava.
(Per Dr. A. J. S. Spawforth, Curator del Museo Grec al Universitate de Newcastle upon Tyne, publicate in anglese in le Daily Telegraph, 29 januario 1990, traducite in interlingua per Brian Sexton, e publicate in Panorama, No. 5, septembre-octobre.
Canada: Un nove brochure pro le tourista, “Circuito: degusta le Quebec,” ha apparite iste anno. In illo le cognoscitor de vinos es date un route suggerite de 18 locos differente in le Quebec, ubi vinos es facite — non solmente de uvas, sed etiam de fructos.
Al minus 14 de iste vinias es un hora per automobile de Montreal in duo regiones touristic del Quebec — le Monteregia, centrate in Saint-Jean sur Richelieu, e le Cantones del Est circa Sherbrooke. Nos visitava le vinia de Victor Dietrich-Jooss, juxta Iberville.
Le familia Dietrich Jooss veniva del Alsatia in Francia in 1986, ubi illes habeva un vinia nunc dirigite per su fratre. Sr. Dietrich-Jooss comprava un ferma e comenciava a plantar. Ille face duo vinos blanc, un rosate, e un rubie. Le clientes dice que le gusto es differente del vinos francese.
Naturalmente, responde senior Dietrich-Jooss. Nos non tenta de producer le vinos europee. Es le Quebec que vos gusta in vostre vitro.
Su machineria vinifacente veni del Francia, e a causa del costo de production hic in le Canada, ille importa su bottilias de Belgica.
Un altere vinia in Waterloo, cuje proprietario, Jean-Claude Ostiguy, ha iste anno 10.000 bottilias de vino a vender. In un interview con le Gazzette de Montreal, Jean-Claude Ostiguy diceva que ille vole restar parve, non plus de 20.000 bottilias per anno. Su terreno produce duo tonnas per acre. In California, ille diceva, on produce 10, e in Hungria 14 per acre.
Il era per un accidente que ille decideva de comenciar a cultivar le uvas. De origine su ferma produceva le fructos e vegetales.
Nostre circuito nos guida anque al fermas ubi se produce equalmente le cidra, como a Rougemont, e le hydromelle, como a Stanstead. Le marketing? A causa del monopolio del vendita de vinos per le governamento del Quebec, le vinos producite hic es vendite al porta al clientes per le artisanos individual.
Assi, un circuito pro degustar le vinos del Quebec es un aventura special, in un pais ancora vidite in le parolas de Coltaire, qui, reflectente le perdita de Canada per Louis XV, diceva que le rege habeva perdite "ille 15.000 ligas del dessertes gelate".
Que nos celebra nostre "dessert gelate" con un bottilia de rosate 1989, e desira que le vindemia de 1990 essera le melior pro nostre nove industria artisanal quebechese.
(Per Richard W. Sorfleet, publicate in Panorama, septembre-octobre, 1990)
Le promenada al AN-225, le avion le plus grande del mundo, esseva assatis longe. A causa de su dimensiones enorme, illo pareva plus proxime que in realitate. In le URSS, on appella le AN-225 le "Mriya", un parola ukrainian que significa sonio, e on comprende facilemente le justification del nomine. Iste avion colossal, ideate per le Bureau de Designo Antonov in Kiev, es mesmo plus grande que su soror gigantesc, le AN-124, que al momento transporta refugiatos ex Jordania. Le distantia inter le extremitates de su alas "a flecha" es un longor stupefacente de 88 metros.
Ben que pauc occidentales ha essite a bordo de illo post su prime volo in decembre, 1988, le personal nos lo monstrava con enthusiasmo. Mi companion, David Baker, un consultor aerospatial qui nunc travalia con le Soviet-American Trading Company (Satrade), cuje centro de operationes es London, ha venite pro evalutar como effectivemente on pote utilisar iste avion pro transportar apparatos pesante a projectos de disveloppamento in regiones remote.
Le AN-225 es le prime avion con un peso maxime, al quitar del solo, de plus de 600 tonnas. Illo es un avion de un typo designate specificamente pro portar cargo, construite de novelle alligatos ultraforte, e pote transportar un cargo de 250 tonnas— quasi duo vices le maxime peso de cargo del avion de transporto statounitese C5 Galaxy, le plus grande del occidente.
In le quartiero assatis restringite post le cabina de pilotage, le capitano Aleksandr Gallunenko nos informava que Mriya habeva facite le aere 300 horas al contator, ma que esseva necessari volar 300 horas additional ante de ganiar le certificato de navigabilitate, e que mesmo isto non es absolutemente certe quando se age de un technologia toto nove.
Nonobstante, un secunde AN-225 es quasi in le ultime stadios de completion e existe jam sex equipages cuje instruction preparative es complete. Si le negotio jam discutite iste mense con British Aerospace es sanctionate, on construera un tertie AN-225, adaptate specialmente pro lancear, super le dorso del avion russe, le avion spatial britannic, nominate Hotol.
Le capitano Gallunenko confirmava que Mriya pote transportar un cargo de 200 tonnas a un distantia de 4.480 kilometros sin replenar de combustibile e assereva que, sin cargo, illo pote percurrer 16.000 kilometros — 5.600 plus que le C5. Totevia, le plus grande avion civil in le occidente es un 747 jumbojet de Boeing, convertite a portar cargo, que ha un carga utile de solmente 90 tonnas.
Iste Antonov del typo le plus nove es tanto enorme que un autobus typic britannic, con duo etages, pote passar sub su alas. Le sex motores turbofan (on pote anque dicer "turboventilator") Lotare ha un fortia propulsive maxime de duo vices lo del C5— fortia sufficiente pro mitter in orbita un rocchetta de grandor median.
"Le prime vice quando io faceva volar le machina, io esseva contente que io poteva pilotar lo e atterrar", diceva Gallunenko. Ma quando le avion es in volo ille responde facilemente al commandos.
Le assertion le plus remarcabile esseva per Vladimir Ivanov, Ministro Adjuncte de Aviation, qui dice que, in despecto de su grandor, le Mriya non ha besonio de un pista de atterrage special. Un pista improvisate es adequate, proviste que le terreno es assatis platte e firme, proque le 16 supportos del apparatos de atterrage ha cata un su suspension particular. Ille diceva que in volos de prova, Mriya habeva atterrate a superficios inundate e glaciate, ma ille concedeva que pro isto esseva necessari un "pilota multo experientiate."
Le disveloppamento e construction de Mriya costava 150 milliones de rublos ($80.000.000). Ianov explicava que on non habeva originalmente projectate usar lo commercialmente, ma specificamente pro formar un parte del programma spatial, pro portar Buran, le navetta spatial sovietic, e su lancea-rocchettas Energia ab le installation de manufactura al sito de lanceamento a Baikonur in Khazakhstan.
A differentia de jumbojets american convertite a un rolo similar, Mriya pote esser utilisate anque como avion commercial de cargo pro recuperar un parte del costos de disveloppamento. On ha jam usate lo plure vices pro portar grosse equipamentos mechanic a sitos de construction in le terreno remote e difficile de Sibiria. Omne compania occidental habera le derecto de arrentar Mriya.
David Baker crede que le avion ha grande possibilitates pro uso in grosse projectos de construction e de ingenieria in le Tertie Mundo. "Illo rendera possibile le transporto de structuras que alteremente esserea irrealisabile", ille dice. Le problema principal que ille previde es que le precio de arrentar le AN-225 poterea esser troppo alte, ben que on assere que le avion utilisa le combustibile economicamente.
Chris Foyle, del firma Air Foyle, que tene le agentia pro Mriya, dice que le mercato debera esser "re-educate": que nunc il essera possibile portar cargas non jammais antea transportate per le aere.
(Per Judith Perera, publicate in anglese in le Daily Telegraph, traducite in interlingua per Brian Sexton, e publicate in Panorama, No. 6, novembre-decembre, 1990)
Le production del gases CFC debe esser stoppate totalmente in anno 2000 e non solmente dividite como previemente discutite. Isto esseva decidite per 92 paises assemblate in London in julio. Le gases CFC contribue largemente a demolir le strata de ozono que protege le Terra contra le demoliente radios ultraviolette del Sol. Un gruppo de paises — Canada, Australia, Nove Zelanda, Finlandia, e le paises del Communitate Europee (minus Grande Britannia) — decideva voluntarimente stoppar le production de CFC ante 1997. Le paises developpamental pote attender a anno 2010. Un fundation international de $168 milliones e plus tarde ancora $80 milliones esseva establite pro financiar le transition a producer substantias remplaciante le CFC
(Per Thomas Breinstrup, publicate in Panorama, No. 6, novembre-decembre, 1990)
Le britannic ministro de transportos, Cecil Parkinson, ha ordinate un nove investigation del naufragio del linea oceanic Titanic le 14 de april 1912 a 23.40 horas. Isto occurre pro purgar le capitano Stanley Lord del California, le nave vicin a Titanic, ab le accusationes original que ille non reageva al signales de adjuta del Titanic. In le corte in 1912 le capitano narrava que ille esseva si lontan ab Titanic que ille non poteva o vider le rocchettas de adjuta o audir le signales, proque le radio a bordo del "Californian" esseva claudite a 23.30 horas. Desde 1962 un campania ha probate purgar le capitano, ma on ha cambiate le opinion solmente quando le Titanic esseva retrovate in 1995.
(Per Thomas Breinstrup, publicate in Panorama, No. 6, novembre-decembre, 1990)