ที่ตั้ง ตำบลห้วยแม่เพรียง อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี

ความเป็นมา โครงการเริ่มต้นเมื่อวันที่ ๒๙ พฤษภาคม ๒๕๒๒ เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระเทพฯ เสด็จเยี่ยมราษฎรที่ตำบลแก่งกระจาน (อำเภอท่ายาง) จังหวัดเพชรบุรี และทรงทราบถึงปัญหาความเดือดร้อน รวมถึงการบุกรุกป่า ซึ่งเป็นแหล่งต้นน้ำลำธาร จึงทรงมีพระราชดำริให้ผู้ว่าราชการจังหวัดและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมพัฒนาโครงการ โดยมอบหมายให้ราษฎรดูแลรักษาป่าและมีส่วนร่วมในการพัฒนา ใช้ทรัพยากรในพื้นที่อย่างมีประสิทธิภาพ

โครงการในระยะแรกใช้ชื่อว่า "โครงการหมู่บ้านสหกรณ์ ค่ายฝึกรบพิเศษแก่งกระจานอุปถัมภ์" ก่อนจะเปลี่ยนชื่อเป็น “โครงการพัฒนาห้วยแม่เพรียงตามพระราชดำริ” เพื่อความเหมาะสม

ปัจจุบัน กองพลพัฒนาที่ ๑ รับผิดชอบดำเนินงานโครงการตั้งแต่ ๑ ตุลาคม ๒๕๔๑ ตามนโยบายของกองทัพบกในการส่งมอบงานพัฒนาให้กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

วิธีการดำเนินงาน

มีการปล่อยพันธุ์ปลานิล ปลาทับทิม ปลายี่สก และปลาตะเพียนในแหล่งน้ำธรรมชาติและอ่างเก็บน้ำ เพื่อขยายพันธุ์และเป็นแหล่งอาหารของราษฎร พร้อมทั้งสนับสนุนให้ราษฎรเลี้ยงไก่ เป็ด สุกร ทำไข่เค็ม และปลูกพืช เช่น แก้วมังกร แตงโม ส้มโชกุน ดาวเรือง รวมถึงปลูกต้นไม้ทดแทนป่าที่ถูกทำลายและเสื่อมโทรม การสำรวจป้องกันและปราบปรามการบุกรุกพื้นที่ รวมถึงการประชาสัมพันธ์ให้ราษฎรรู้จักหวงแหนทรัพยากรธรรมชาติ และการลักลอบตัดไม้หรือล่าสัตว์ป่า ทั้งนี้ยังมีการทำเกษตรทฤษฎีใหม่ เช่น การปลูกกล้วยน้ำว้าและฟักทองในร่องต้นกล้วย ราษฎรมีส่วนร่วมในการพัฒนาและอนุรักษ์ป่าต้นน้ำลำธารและสัตว์ป่า

ผลการดำเนินงาน

โครงการฯ ช่วยให้ราษฎรมีความเข้าใจเกี่ยวกับการปกครองระบอบประชาธิปไตยและได้รับความรู้ทางเทคนิคการเกษตรสมัยใหม่ ทำให้สามารถพึ่งพาตนเองได้และเพิ่มรายได้ นอกจากนี้ยังมีที่อยู่อาศัยและที่ดินทำกินเป็นหลักแหล่ง พร้อมทั้งมีจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและหยุดการลักลอบตัดไม้ ทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้นและมีความปลอดภัย การส่งเสริมอาชีพและการท่องเที่ยวเชิงเกษตรในพื้นที่ยังสามารถเพิ่มรายได้ให้ราษฎรและเสริมสร้างความมั่นคงในพื้นที่ชายแดนตะวันตก

เอกสารอ้างอิง

มยุรี วัดเเก้ว เเละคณะ. (2558). พื้นภูมิเพชรบุรี : ภูมิปรัชญา ภูมิบารมี เล่มที่ ๑. เพชรบุรี : เพชรภูมิการพิมพ์.