ที่ตั้ง ตำบลสามพระยา อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี

ความเป็นมา พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระราชนิเวศน์มฤคทายวันในปี พ.ศ. ๒๔๖๖ ณ ตำบลบางควาย (ภายหลังเปลี่ยนเป็นตำบลมฤคทายวัน) ซึ่งเป็นพื้นที่ป่าอุดมสมบูรณ์ แต่หลังจากพระองค์สวรรคตในปี พ.ศ. ๒๔๖๘ พื้นที่โดยรอบถูกบุกรุกเพื่อทำเกษตรกรรมเชิงเดี่ยว ส่งผลให้ป่าถูกทำลาย สิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม และเกิดปัญหาภัยธรรมชาติ ต่อมา พระองค์ท่านทรงมีพระราชดำริให้จัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย เพื่อฟื้นฟูป่า ส่งเสริมเกษตรกรรมที่ยั่งยืน และจัดสรรที่ทำกินให้ประชาชนตามหลักวิชาการ

วิธีการดำเนินงาน

การใช้ทรัพยากรอย่างไม่ถูกต้องส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและคุณภาพชีวิต พระองค์ท่านจึงมีพระราชดำริให้จัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริในภูมิภาคต่าง ๆ ศูนย์เหล่านี้มุ่งศึกษาวิจัยเพื่อพัฒนาใน ๕ ด้าน ได้แก่ การอนุรักษ์ดิน การพัฒนาแหล่งน้ำ การฟื้นฟูป่า การสร้างอาชีพ และพลังงานทดแทน เพื่อให้ประชาชนดำรงชีวิตอย่างยั่งยืน โดยมีการสาธิตและอบรมความรู้ ศูนย์เหล่านี้จึงเป็น พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิต ที่ประชาชนสามารถเรียนรู้และนำไปปรับใช้ได้

ผลการดำเนินงาน

๑.หญ้าแฝกกับการอนุรักษ์ ฟื้นฟู ปรับปรุงบำรุงดิน ในพื้นที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย

๒. สร้างระบบกระจายความชุ่มชื้นตามแนวพระราชดำริ

๓. สร้างคันดินกั้นน้ำ

๔. ฟื้นฟูสภาพป่าไม้ในพื้นที่ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย

๕. ฟื้นฟูสภาพป่าไม้บนพื้นที่ภูเขาด้วยระบบป่าเปียกหรือภูเขาป่า

๖. พัฒนาอาชีพและผลผลิตอาหารเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน

๗. พลังงานทดแทนสายตาพระเนตรที่ยาวไกล 

เอกสารอ้างอิง

มยุรี วัดเเก้ว เเละคณะ. (2558). พื้นภูมิเพชรบุรี : ภูมิปรัชญา ภูมิบารมี เล่มที่ ๑. เพชรบุรี : เพชรภูมิการพิมพ์.