ที่ตั้ง ตำบลเขากระปุก อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี

ความเป็นมา เมื่อข้าราชบริพารในพระองค์ซื้อที่ดินบริเวณหนึ่งเพื่อใช้ทำการเกษตร พระองค์ท่านสนพระทัยและเสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรที่ดินดังกล่าว ก่อนทรงซื้อที่ดิน ๒๕๐ ไร่ เพื่อเพาะปลูกพืชและพัฒนาเป็นโครงการตามพระราชดำริ ต่อมามีชาวบ้านนำมันเทศมาถวายพระองค์ และเมื่อเสด็จกลับพบว่ามันหัวงอกขึ้นมาเอง ทรงมีพระราชดำรัสว่า "มันอยู่ที่ไหนก็งอกได้" จึงทรงพระราชดำริให้จัดพื้นที่เพาะปลูกพืชท้องถิ่นของเพชรบุรี เช่น มะพร้าว ชมพู่เพชรสายรุ้ง มะนาว กะเพรา สับประรด ข้าวไร่พันธุ์ต่างๆและทรงมีพระราชดำริให้ปลูกแปลงทดลองมันเทศในที่ดินส่วนพระองค์

พระองค์ยังได้มีพระราชดำริให้ปรับปรุงระบบระบายน้ำที่อ่างเก็บน้ำหนองเสือ เพื่อนำมาใช้ในโครงการนี้ด้วย และเมื่อกราบบังคมทูลขอพระราชทานชื่อโครงการ พระองค์ตรัสว่า "ชั่งหัวมัน" ตามชื่อที่ได้เสนอ

วิธีการดำเนินงาน

โครงการหมู่บ้านสหกรณ์ห้วยสัตว์ใหญ่ดำเนินการโดยกระทรวงมหาดไทย และกรมส่งเสริมสหกรณ์ มีสหกรณ์การเกษตรห้วยสัตว์ใหญ่ และสหกรณ์โคนมไทย-เดนมาร์ก ห้วยสัตว์ใหญ่ เป็นกลไกสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของสมาชิก โดยส่งเสริมการเกษตร ทดลองสาธิต และพัฒนาคุณภาพชีวิต ผ่านหลักการช่วยเหลือตนเองและช่วยเหลือกัน ส่งผลให้โครงการประสบความสำเร็จ ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม และการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น ตามแนวพระราชดำริ    

ผลการดำเนินงาน

เมื่อวันที่ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๕๒ นายดิสธร วัชโรทัย รองเลขาธิการพระราชวัง ประชุมวางแผนการดำเนินงานโครงการชั่งหัวมัน ตามพระราชดำริ โดยกรมชลประทานได้รับมอบหมายให้ประสานงานกับหน่วยงานต่างๆ รวม ๑๑ หน่วยงาน ดังนี้

๑. กรมชลประทาน ดำเนินการก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน เช่น พลับพลา ๙ เหลี่ยม ลานจอดเฮลิคอปเตอร์ ปรับปรุงอ่างเก็บน้ำหนองเสือ และการสร้างระบบน้ำในแปลงสวน

๒. ทางหลวงชนบทจังหวัดเพชรบุรี ปรับปรุงถนนสาธารณะ

๓. หน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ ๑๓ ดำเนินการจัดทำถนนในโครงการ

๔. กรมพัฒนาที่ดิน จัดเก็บและวิเคราะห์ดิน

๕. กรมส่งเสริมการเกษตร จัดหาพันธุ์พืชสำหรับการปลูก

๖. กรมส่งเสริมสหกรณ์ ปลูกต้นมะพร้าวในโครงการ

๗. กรมอุทยานแห่งชาติฯ จัดสรรพื้นที่สำหรับลานจอดและบ้านพัก

๘. การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค จัดทำระบบไฟฟ้าแรงสูง

๙. กองพันบริการ นำกำลังพลทหารร่วมพัฒนาและปรับพื้นที่

๑๐. กระทรวงมหาดไทย ประสานงานกับหน่วยงานราชการและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 

เอกสารอ้างอิง

มยุรี วัดเเก้ว เเละคณะ. (2558). พื้นภูมิเพชรบุรี : ภูมิปรัชญา ภูมิบารมี เล่มที่ ๑. เพชรบุรี : เพชรภูมิการพิมพ์.