భారతనౌకాదళ/పరిశ్రమవైభవం

భారతదేశానికి సముద్రమార్గాన్ని కనుగొన్నవాడు వాస్కోడగామా అనడం ఎంతవరకు సత్యం..! అదే విషయం మనం ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం. మనదేశంలో ఆంగ్లేయుల ద్వారా ప్రచారం చేయబడిన భ్రమలలో ఇదొకటి. ఇందులో వాస్కోడగామా భారత్ రావడం మాత్రమే సత్యం. కాని ఆయన ఎలా వచ్చాడనేది తెలిసికొంటేనే మనకు సత్యం ఏమిటో తెలుస్తుంది.

సుప్రసిద్ధ పురాతత్వ వేత్త, పద్మశ్రీ డా. విష్ణు శ్రీధర వాకణ్‌కర్ ఇలా తెలిపినారు: “నేను నా పర్యటనలో భాగంగా ఒకసారి స్పెయిన్ వెళ్ళినాను. అక్కడ నాకు వాస్కోడగామా డైరీ లభించింది. దానిలో వాస్కోడగామా భారత్‌కు ఎలా వచ్చాడో వివరంగా ఉంది. అందులో ఆయనిలా వ్రాసినాడు: నా పడవ ఆఫ్రికాలోని జాంజిబారు తీరం చేరుకొన్నప్పుడు నా ఓడ కన్నా మూడురెట్లు పెద్దగా ఉన్న ఓడను అక్కడ నేను చూసినాను. ఒక ఆఫ్రికన్ దుబాసిని తీసికొని ఆ పెద్ద ఓడయొక్క యజమానిని కలిసినాను. ఆ యజమాని పేరు స్కందుడు.

గుజరాతీ వ్యాపారి. భారతదేశం నుండి జాజి చెట్టు మరియు టేకు చెట్టు కలపను, మసాలా ద్రవ్యములు తీసికొని వచ్చాడు. వానికి బదులుగా ముత్యములు తీసికొని కొచ్చిన్ ఓడరేవుకు వచ్చి వ్యాపారం చేసేవాడు. వాస్కోడగామా స్కందుడను పేరు గల ఆ వ్యాపారిని కలుసుకొనుటకు వెళ్ళినపుడాతడు సాధారణ వేషంలో ఒక చిన్న మంచముపై కూర్చుండియున్నాడు. అతడు వాస్కోడగామాతో ఎక్కడికి వెళ్ళుచున్నారని అడిగినాడు. వాస్కోడగామా హిందూదేశం చూడటానికి వెళ్తున్నానన్నాడు. అప్పుడా వ్యాపారి నేనూ రేపు అటే వెళ్తున్నాను. నా వెనుక అనుసరించి రమ్మన్నాడు. ఆ విధంగా ఆ వ్యాపారి ఓడను అనుసరించి వచ్చి వాస్కోడగామా భారత్ చేరినాడు.

ఈ సత్యం స్వతంత్ర భారతంలోనైనా మన నవతరానికి చెప్పవలసింది. కాని దురదృష్టవశాత్తు అలా జరగటం లేదు. పై సంఘటన చదివిన పిమ్మట మన మనసులోనికి ఒక ఆలోచన తప్పక వస్తుంది. నౌకా నిర్మాణంలో ఇంత ఉన్నతస్థితిలోనున్న దేశంలో ఇప్పుడా విద్య ఎందుకు నశించిపోయింది? ఆంగ్లేయులు వచ్చిన పిదప వారిపాలనలో ఒక పథకం ప్రకారం కుట్రపన్ని నౌకానిర్మాణ పరిశ్రమను నాశనం చేసినారనే చారిత్రక సత్యాన్ని తప్పక తెలిసికోవాలి. ఈ చరిత్రను వివరిస్తూ ప్రఖ్యాత చరిత్రకారుడు శ్రీ గంగా శంకరమిశ్రా ఇలా వ్రాసినారు

         పాశ్చాత్యులు భారతదేశానికి రాకపోకలు సాగించినపుడు వారిక్కడి ఓడల్ని చూసి ఆశ్చర్యపోయినారు. 17 వ శతాబ్దం నాటివరకు కూడా ఐరోపావారి ఓడలు అధికాధికంగా ఆరువందల టన్నుల సామర్థ్యం మాత్రమే కలిగి ఉండేవి. కాని భారత్‌లో “గోఘా” పేరుగల పెద్ద ఓడలు 15 వందల టన్నుల సామర్థ్యం కలిగి ఉన్నట్లు ఐరోపావారు తెలిసికొన్నారు. ఐరోపా కంపెనీలు ఇలాంటి పెద్ద ఓడల్ని వినియోగించడం మొదలు పెట్టాయి. నైపుణ్యము గల హిందూదేశ కార్మికుల ద్వారా పెద్ద ఓడల్ని తయారుచేయించే పరిశ్రమల్ని అనేకం ప్రారంభించారు. 1811 సంవత్సరంలో లెఫ్టినెంటు వాకర్ ఇలా వ్రాసినాడు:

బ్రిటిషువారి ఓడలన్నీ ప్రతి పన్నెండేళ్ళకు మరమ్మతుల పాలయ్యేవి. కాని భారతీయ ఓడలు టేకుకర్రతో చేయబడి 50 సంవత్సరాలకు పైగా ఎలాంటి మరమ్మతులు అవసరం లేకుండానే పనిచేసేవి. ఈస్టిండియా కంపెనీ వద్ద “దరియా దౌలత్” అనే పేరు గల ఒక ఓడ ఉండేది. అది 87 సంవత్సరాలపాటు మరమ్మతులు లేకుండా చక్కగా పనిచేసింది. భారతదేశంలో ఓడల నిర్మాణానికి సీసం కర్ర ( చండ్రచెట్టు కలప ), సాల వృక్షము కర్ర, టేకు కర్ర – – *ఈ మూడు రకాల కలప వాడేవారు.

  1811లో ఒక ఫ్రెంచి యాత్రికుడు వాల్ట్ జర్ సాల్విన్స్ “లే హిందూ” అనే పుస్తకం వ్రాసినాడు. “ప్రాచీన కాలం నుండి నౌకా నిర్మాణ కళలో హిందువులు చలా ఆరితేరియున్నారు. నేడు కూడా వారీ కళలో యూరపువారికి పాఠము చెప్పగల సమర్థులే. ఆంగ్లేయులు హిందువుల నుండి నౌకా నిర్మాణ కళను నేర్చుకొనుటకు చాలా ఉత్సాహం చూపేవారు. హిందువల వద్ద అనేక విషయాలు తెలుసుకొన్నారు.

భారతీయ ఓడలలో సౌందర్యం, నాణ్యత కలగలసి ఉండేవి. ఈ ఓడలు హిందువుల యొక్క నిర్మాణ కౌశల్యానికి మరియు ధైర్యసాహసాలకూ ప్రతీకలుగా ఉన్నవి.” ముంబాయిలోని పరిశ్రమలో 1736 నుండి 1863 వరకు 300 పెద్ద ఓడలు తయారైనవి. వీనిలో ఎక్కువ ఓడలను ఆంగ్లేయ నౌకాదళం “షాహీబేడే”లో చేర్చుకొన్నారు. వీనిలో “ఏషియా” అను పేరుగల ఓడ 2289 టన్నుల సామర్థ్యం కలది. దానిలో 84 ఫిరంగులు అమర్చబడి యుండెను. బెంగాలులోని హుగ్లీ, సిల్‌హట్, చట్టగాఁవ్, ఢాకా మొదలగు చోట్ల నౌకా నిర్మాణ పరిశ్రమలుండేవి. 1781 నుండి 1821 వరకు, 1,22,693 టన్నుల సామర్థ్యం గల 272 ఓడలు కేవలం ఒక హుగ్లీలోనే తయారైనవి. ఇది అసలు చరిత్ర..!

మచిలిపట్నం: 175 ఏళ్ల మచిలిపట్నం నోబుల్ కళాశాల.    నేటికీ చెక్కు చెదరని భవనాలు!  ఎందరో మహామహులు చదివిన మహోన్నత విద్యా కుసుమం

కిందటి నవంబర్ నెలలో  నూట డబ్బయ్ ఐదో    సంవత్సరంలో అడుగిడిన  ఆ భవనాలు నేటికి పటిష్టంగా వుండి నాటి సాంకేతిక నైపుణ్యానికి,నిర్మాణంలో నిజాయితీ,పది కాలాలపాటు పదిలంగా ఉండాలనే అంకిత భావాన్ని తెలిపిన ఆనాటి పాలకుల నిజాయితీకి తిరుగులేని సాక్ష్యం మచిలీపట్నం లోని నోబెల్ కళాశాల.

ఆనాటి నుంచి విద్యా సౌరభాలు వెదజల్లుతున్న ఈ విద్యా నిలయంలో ఎందరో ప్రముఖులు విద్యార్జన చేశారు.ఇది మచిలిపట్నంలో ఒక యాత్రాస్థలం కుడా.ఇలాటి అపూర్వ విద్యాసంస్థ గూర్చి తెలుసుకుందాం.

 ఇంగ్లాండ్ దేశం మధ్య ప్రాంతంలో ' ప్రెస్బ ' అనే గ్రామంలో ఒక చర్చిలో బోధకునిగా ఉన్న జాన్ నోబుల్ పుత్రుడు నోబుల్ కళాశాల స్థాపకులు రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్  ఫిబ్రవరి 9 వ తేదీ 1810 లో జన్మించారు.  ప్రాధమిక విద్య ముగిసిన తర్వాత సిడ్ని సస్సెక్స్ కళాశాలలో పట్టభద్రునిగా చదువు పూర్తిచేశారు.1836 లో కృష్ణాజిల్లా కలెక్టర్ గా పనిచేస్తున్న గోల్డింగ్ హమ్ తమ ప్రాంతంలో నిరక్ష్యరాస్యత..మూఢ నమ్మకాలు అధికంగా ఉన్నాయని విద్యావ్యాప్తికి ఎవరినైనా విద్యాధికుడిని  భారతదేశానికి పంపాల్సిందిగా ఇంగ్లాండ్ లో ఉన్న తన మిత్రుడు బ్రైటన్ కు తెలిపారు. ఈ విజ్ఞప్తిని స్వీకరించిన రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్ ఒకరు కాగా రెండవ వ్యక్తి బి.డబ్ల్యూ ఫాక్స్.నాటి కలెక్టర్ గోల్డింగ్ హమ్ మరో సూచన ఏమిటంటే ...ఆ వచ్చే వ్యక్తికి క్రైస్తవ మిషనరీ గురుపెట్టా ఉండాలని షరతు పెట్టారు. దాంతో రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్ తమ గ్రామంకు సమీపంలో ఉన్నఓల్డ్ డాల్చ్ గ్రామంలో చర్చిలో సహాయ మతగురువుగా ఏడాదికాలం పనిచేసి గురుపెట్టా పొందారు. తన మిత్రుడు  

బి.డబ్ల్యూ ఫాక్స్ తో కలసి మార్చి 3  వ తేదీ 1841 ఇంగ్లాండ్ నుంచి ఓడలో ప్రయాణమై జులై 4 వ తది 1841  మద్రాసు చేరుకొన్నారు. రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్ రెండు నెలలు ఉన్నారు. అక్కడ ఒక ఆంధ్రునికి జీతమిచ్చి ఆయన వద్ద తెలుగు భాషను నేర్చుకొన్నారు. ఆ తర్వాత ఆయన రహదారులపై ప్రయాణించి గుంటూరుకు చేరుకొని తనను ఆహ్వానించిన గోల్డింగ్ హమ్ ను కలుసుకున్నారు. గోల్డింగ్ హమ్ అప్పటి ఉమ్మడి కృష్ణా, గుంటూరు జిల్లాలకు కలెక్టర్ గా ఉండేవారు. గుంటూరులో పాఠశాలను స్థాపించి విద్యావ్యాప్తి ఇక్కడ నుంచే ప్రారంభించమని  రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్ ను ఆయన కోరారు. ఆయన అభ్యర్ధనను తిరస్కరించారు. గోల్డింగ్ హమ్ తనకు తొలుత  సూచించిన సముద్రతీరంలో ఉన్న నిరక్ష్యారాస్యులు..పేదలు ఎక్కువగా ఉన్న అక్టోబర్ 28 వ తేదీ 1841 లో  బందరు(మచిలీపట్నం) చేరుకొన్నారు. మేజర్ అడ్రి ఇంటిలో అతిధిగా ఉండి తన కార్యాచరణ మొదలుపెట్టారు. దాదాపు 20 నెలల కాలం తర్వాత జులై 5 వ తేదీ 1843 న  గార్డెన్ అనే ఆంగ్లేయాధికారి సహాయంతో రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్ గుర్రం మీద 17 రోజులు ప్రయాణించి మరల మద్రాసు చేరుకొన్నారు. అక్కడ తెలుగు బాషా పటిమను  రాత పరీక్ష...మాట్లాడటంలో పరీక్షా పద్ధతిని పూర్తిచేయవల్సివచ్చింది. మద్రాసులో అప్పటి ఐ.సి.ఎస్. అధికారులు రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్ బాషా పాండిత్యం ప్రత్యేకంగా పరిశీలించి ఉత్తీర్ణుడిని చేశారు. తిరుగు ప్రయాణంలో యువకుడైన మరో విద్యాధికుడైన షార్కీని వెంటబెట్టుకొనివచ్చేరు. నాడు తనతో వచ్చిన బి.డబ్ల్యూ ఫాక్స్ కేవలం మాత సంబంధమైన పనిలో నిమగ్నమవడంతో షార్కీ అవసరం ఆయనకు ఏర్పడింది.దేశ చరిత్రలోనే ఒక విశిష్టమైన రోజు. విద్య వైజ్ఞానిక రంగంలో పెనుమార్పునకు పునాది పడిన1843 నవంబర్ 21 వ తేదీ ఆదివారం ఉదయం 7 గంటల సమయంలో నోబుల్ విద్యా సంస్థ ఆరంభించిన శుభదినం. రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్ తన సహచర మిత్రుడైన రెవరెండ్ జె. ఇ. షార్కి, మంచాల రత్నం, అయినాల నాగభూషణం అనే ఇద్దరు విద్యార్థులతో తెలుగు గడ్డపై ఆంగ్ల పాఠశాల " ది నేటివ్ ఇంగ్లీష్ స్కూల్ " అనే పేరుతో ప్రారంభమైంది. తొలి పాఠం బైబిల్ గ్రంథంలోని ఒక అధ్యాయం..మలి పాఠం భగవద్గీత లోని కొన్ని శ్లోకాలు నోబుల్ గారి నోటి నుంచి వెలువడేవి. క్రమేపి పాఠశాలలో చేరుతున్న విద్యార్థుల సంఖ్య పెరుగుతుండేది. విదేశీయుడైనప్పటికీ ఆయన నోటి వెంబడి వచ్చే తెలుగు పదాలను వింటున్న విద్యార్థులను వివశుణ్ణి చేసేవి. ఆయన పాఠం చెప్పే తీరువారిని సమ్మోహనులను చేసేది.ఆయన కేవలం అధ్యాపకునిగానే కాక విద్యార్థులను సచ్చీలురుగా తీర్చిదిద్దేందుకు కృషి చేసేవారు. రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్ పవిత్ర క్రమశిక్షణ విధానం విద్యార్థులకు ఆదర్శం. ఆ జీవనజీవనంలో భగవంతుడు అయనకు ఇచ్చిన అనితర సాధ్యమైన శక్తియుక్తులను విద్యార్థులు ఆయనలో దర్శించేవారు. ఆయన పట్ల ఎనలేని ఆత్మీయతని విద్యార్థులు ప్రదర్శించేవారు. రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్ గంభీరమైన రూపం ఆరడుగుల ఆజానుబాహుడు ..ప్రసన్నమైన చూపు..బంగారువర్ణంతో మెరిసిపోతుండేవారు. ఒక కంటికి మాత్రమే కంటి అద్దాన్ని ధరించేవారట..ఆయన నివాసం నుండి బడికి పోయే సమయంలో చేతిలో ఒక బెత్తం ఉండేదని ఆయన గూర్చి రచించిన పుస్తకాలలో వర్ణించారు. తన ఫోటో అనేది లేకుండా ఆయన జాగ్రత్త వహించేవారు. ఆఖరికి పెయింటింగులలో సైతం తన చిత్రాన్ని రూపొందించరాదని కోరేవారు. అందుకే నేటికీ ఆయన హృదయాన్ని తప్ప రూపాన్ని దర్శించే భాగ్యం తర్వాత తరాలవారికి దక్కలేదు. ఆయన జీవితమంతా కఠిన బ్రహ్మచర్య దీక్షతోనే గడిపేరు. 1864 సంవత్సరం లో ఆ పాఠశాల రెండవ శ్రేణి ( ఇంటెర్మీడియర్ తరగతి ) బోధించే కళాశాలగా మారింది.  అదే ఏడాది నవంబర్ 1 వ తేదీన బందరులో పెద్ద ఉప్పెన వచ్చింది. 55 వేలమంది ఉన్న నాటి జనాభాలో 30 వేలమందికి పైగా ప్రాణాలు కోల్పోయారు. ఆ ఉప్పెన వలన వాతావరణం కలుషితమై పోయింది. ఊరంతా జ్వరాలు..రక్తభేదులు వంటి జబ్బులతో ప్రాణాలతో బైటపడినవారు బాధపడ్డారు. అదే సమయంలో రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్  తీవ్రమైన అనారోగ్యానికి గురయ్యారు. స్థల మార్పునకు కొద్దికాలం ఇంగ్లాండ్ కు వెళ్లాల్సిందిగా ఆయనకు సూచించారు. అయితే ఆయన తన మిత్రుల సూచనను అంగీకరించలేదు. మరింతగా ఆరోగ్యం క్షీణించడంతో అక్టోబర్ 17 వ తేదీ 1865 సాయంకాలం నెమ్మదిగా నిత్య విశ్రాoతి లోనికి చేరుకొన్నారు. ఆయన ఎప్పుడు చనిపోయిందో ఆయన దగ్గర ఉన్నవారు గుర్తించలేదు . మర్నాటి సాయంకాలం ఆయన తనువూ చాలించినట్లు గుర్తించారు. ఆయన నిత్యం పాఠశాలకు వచ్చే పల్లకిలోనే  సెయింట్ మేరీస్ చర్చి ( ఇంగ్లీష్ చర్చి ) మోసుకువెళ్లారు. ఆయన అంతిమ యాత్రలో ఒక ఆంగ్లేయుడు..మహ్మదీయ మతం నుండి క్రైస్తవుడైన ఒకరు..బ్రాహ్మణుడి నుంచి క్రైస్తవుడైన ఒకరు.. సూద్రుడైన   క్రైస్తవుడు..మరొక పంచమకుడైన మరో క్రైస్తువుడు పల్లకిని మోశారు. 1865 వరకు కృష్ణాజిల్లా కలెక్టర్ కార్యాలయం ..హై స్కూల్  కళాశాల ఉన్న ప్రాంతంలో ఉండేది.  ఆ తర్వాత కృష్ణాజిల్లా కలెక్టర్ కార్యాలయం డచ్, ఫ్రెంచి భవనాలున్న చిలకలపూడి ప్రాంతానికి తరలిపోయింది. ఆ తర్వాత పాత స్థలంలో పాత నిర్మాణంకు మరమ్మత్తులు చేసి  రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్  పేరిట హాల్ నిర్మించారు. పాఠశాలకు..కళాశాలకు నోబుల్ పేరిట పిలవనారంభించారు. 1893 లో మొదటి తరగతి కళాశాల మారింది. 1894 లో మహిళా విద్యార్దునులు ప్రవేశించారు. ఉమ్మిడి మద్రాసు రాష్ట్రంలో ఒక మహిళా పట్టభద్రురాలు కావడం మొట్టమొదట నోబుల కళాశాల నుండే జరిగింది. 1897 - 98 కాలంలో మంచాల కృష్ణమ్మ ఆమె రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్ గారి శిష్యుడైన మంచాల రత్నంగారి మనుమరాలు కావడం విశేషం.  అలాగే ఉమ్మడి  మద్రాసు రాష్ట్రంలో ఏం.ఏ. డిగ్రీని అందుకున్నవారు వెలగపూడి సుందర రామయ్య. ఆయన నోబెల్ కళాశాలలో బి ఏ డిగ్రీ చదివిన అనంతరం మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయంలో ఏం .ఏ. చదివి సర్వోన్నుతుడిగా ఉత్తీర్ణత సాధించారు. 1918 లో నోబుల్ కళాశాల ప్లాటినం జూబిలీ జరుపుకొంది.  ఆ సందర్భంగా సెకండరీ గ్రేడ్ ట్రైనింగ్ సెంటర్ విభాగం ప్రారంభించబడింది. ఈ విధంగా 1938 సంవత్సరం వరకు నోబుల్ కళాశాల వర్ధిల్లింది.  చార్లెస్ ట్రావేరియన్ అనే ఇంగ్లాండ్ విద్యావేత్త నోబుల్ కళాశాలను దక్షిణ భారత క్రైంబ్రిడ్జి  విశ్వవిద్యాలయం అని అభివర్ణించారు. కాలగతిలో ఎన్నో మార్పులు రావడం సహజం లిండ్ సే కమిషన్ సలహా మేరకు 1938 సంవత్సరం తర్వాత నోబుల్ కళాశాల గుంటూరు ఆంధ్ర క్రైస్తవ కళాశాలలో సంలీనం కావాల్సిఉండగా అది పూర్తిగా కార్యరూపం దాల్చలేదు. నోబుల్ కళాశాల కొంతకాలం చరిత్ర పూతల నుంచి తప్పుకొంది...హైస్కూల్  యధాతదంగానే కొనసాగింది. అయినా బహిరంగంగా తన అస్థిత్వాన్ని పోగొట్టుకొన్నప్పటికీ  రాబర్ట్ టర్లింగ్టన్ నోబుల్ మహాశయుని పవిత్రాశయం మాత్రం అలానే కొనసాగింది. త్రివేణిలోని సరస్వతి వాలే ఎందరో హృదయాల్లోనో అంతర్లీనంగా ప్రవహిస్తూనే ఉంది. 1966 సంవత్సరంలో గంగా ఝరియై పెల్లుబికి తన రూపాన్ని ప్రస్ఫుటం చేసుకొంది.  

ఎందరో ప్రముఖులు ఇక్కడే చదువుకున్నారు.

1880 సంవత్సరంలో ముగ్గురు ప్రఖ్యాత వ్యక్తులు బందరుకు ఎంతో ఖ్యాతిని తీసుకువచ్చారు. వారిలో శ్రీ కోపల్లె హనుమంతరావు , శ్రీ ముట్నూరి కృష్ణారావు, శ్రీ భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్యల విద్యాబ్యాసం నోబుల్ కళాశాలలో జరగడం గమనార్హం. అలాగే ప్రముఖ సంపాదకులు నార్ల వేంకేటేశ్వర రావు, శ్రీ విశ్వనాధ సత్యనారాయణ, ఆంధ్రప్రదేశ్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి కాసు బ్రహ్మానందరెడ్డి, అయ్యదేవర కాళేశ్వరరావు, ఇలా వేలాదిమంది ప్రముఖులు నోబుల్ కళాశాల నుంచి ఉద్భవించిన ఆణిముత్యాలే !!

తెలుగులందరి పట్టణం మన బందరు. గేట్ వే ఆఫ్ ఈస్ట్ ఇండియా, కూచిపూడి నాట్య జన్మస్థానం, ప్రముఖుల నెలవు, మంగినపూడి బీచ్

బందరు రేవు.. బందరు మిఠాయి.. పెడన కలంకారీ.. కూచిపూడి నాట్యం .. చిలకలపూడి బంగారం.. మంగినపూడి బీచ్... 

-ఇలా మన తెలుగునాటనే కాక, దేశంలో ఎక్కడైనా 'మచిలీపట్నం' పేరు చెప్పగానే గుర్తుకొచ్చేవి ఇవి. 

మచిలీపట్నం అంటే ఇంతేనా.. అంతకు మించి మచిలీపట్నం గురించి చెప్పుకోవడం అంటే మధ్యాంధ్ర ప్రదేశం గురించి చెప్పుకోవడమే. ఇంకా చెప్పాలంటే.. ఆధునిక భారతదేశ ఆవిర్భావానికి కారణమైన అసలైన 'గేట్ వే ఆఫ్ ఇండియా” మన మచిలీపట్నమే. ఇప్పుడు ఎన్నో మహానగరాలు ఉన్నా మన తొలినాళ్ల మహానగరం మచిలీపట్నమే. ఆధునిక భారతదేశంలో తొలి కంపెనీ ఏర్పాటయినది బందరులోనే. దేశంలోని తొలి కాస్మోపాలిటన్ సిటీ బందరు అంటే అతిశయోక్తి కాదు. దేని గురించైనా చెప్పుకోవాలంటే “నిన్న-నేడు-రేపు” అని చెప్పుకుంటాం. కాని బందరు గురించి చెప్పుకోవాలంటే “మొన్న-నిన్న-నేడు-రేపు" అని చెప్పుకోవాలి. క్లుప్తంగా చెప్పుకుంటాం.

మొన్నటి చరిత్ర:

క్రీ.పూ. 3 శతాబ్దం నాటికే.. అంటే ఇప్పటికి 2,300 సంవత్సరాల క్రితమే ఈ పట్టణం ఉనికిలో ఉంది. ఇక్కడ" (మచిలీపట్నం పక్కనే గల) శ్రీకాకుళం ను రాజధానిగా పరిపాలించిన శ్రీకాకుళాంధ్ర మహావిష్ణువు తెలుగువారి తొలి ప్రభువు అనుకోవచ్చును. ఈయన శాతవాహనులకు ముందు వారు. శాతవాహన వంశ వ్యవస్థాపకుడైన శ్రీముఖుడు కూడా శ్రీకాకుళం రాజధానిగా చేసుకునే తొలి పాలన చేశాడు. తర్వాత ఇక్కడికి సమీపంలోని ధాన్యకటకం (అదే నేటి ధరణికోట లేదా అమరావతి) రాజధానిగా చేసుకుని పాలించాడు.

అంటే శాతవాహనులకు ముందు నుంచి ఉనికిలో ఉన్న నగరం "మై సోలీస్". అవును.. ఈ పట్టణం తొలి పేరు అదే. ఆ తర్వాత దాని పేరు 'మసోలియా' గా మారింది. తర్వాత కాలంలో మసొలిపటం.. క్రమంగా మచిలీపట్నం అయింది. ఈ సముద్రతీరం పట్టణంలో అపారంగా చేప(మచిలీ)లు దొరుకుతాయి కాబట్టి 'మచిలీపట్నం అనే పేరు వచ్చిందని అనుకుంటే పొరపాటే. ఇక్కడి నుంచి మస్లిన్ అనే ఖద్దరు  రోమ్, టర్కీ ఇంకా అరబ్, పర్షియా దేశాలకు ఎగుమతి అయ్యేది. అలా వారు పిలిచి పిలిచి మైసోలిస్ అని, తర్వాత 'మసోలియ' అనే పేరు వచ్చింది. (యాధృచ్చికంగా 'మచిలీపట్నం పదం కూడా అన్వయమే. అందుకే తర్వాత కాలం ఇక్కడ సముద్రపు బొడ్డున కోట ద్వారం ఒక భారీ చేప విగ్రహం ఏర్పాటు చేశారు). అలా క్రీస్తు పూర్వమే మచిలీపట్నం దేశంలోనే ప్రముఖ రేవు కేంద్రంగా, వాణిజ్య కేంద్రంగా ఉండేది. అంటే విదేశీయుల రాకపోకలు జరిగేవి.

ఈ పరిణామ దశలోనే దీన్ని 'బందరు' అని పిలవడం కూడా మొదలయింది. 13వ శతాబ్దం నుంచి పర్షియన్ల ప్రభావం భారతదేశం మీద పడిన దశలో మసిలీపటాన్ని వారు 'బందరు' అని పిలిచేవారు. బందరు అంటే పర్షియన్ భాషలో రేవు అని అర్థం. పర్షియన్ భాషా ప్రభావం దేశంలో చాలా ప్రాంతాల్లో, ముఖ్యంగా చాలా ప్రాంతీయ భాషల మీద  పడింది. (బెంగాలీ, అస్సామీ బాషల్లో ఆ విధంగా బందరు అంటే రేవు అని స్థిరపడింది).

నిన్నటి చరిత్ర:

ఇక ఐరోపా నుంచి భారత్ కు సముద్ర మార్గం కనుగొన్న తర్వాత, 17 వ శతాబ్దం తొలినాళ్లలోనే బ్రిటీష్ వారు, ఫ్రెంచ్ వారు, డచ్చివారు వర్తకం కోసం ఒకరి వెంట ఒకరు తొలిగ ఇండియా లోకి అడుగుపెట్టింది బందరు పోర్టు ద్వారానే.. అదీనూ బందరు కే. క్రీ.శ. 1611 లో ఆంగ్లేయులు మచిలీపట్నంలో తమ స్థావరం ఏర్పాటు చేసుకొని, 1641 లో మద్రాసుకు తరలి వెళ్ళే వరకూ బందరు హెడ్క్వార్టర్ గానే తమ వ్యవహారాలు సాగించారు. అంటే తర్వాతి కాలంలో భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన “ఈస్టిండియా కంపెనీ” తొలి వర్తక స్థావరం ఇదే. ఆ విధంగా, అప్పటి వరకు రాచరిక పాలనలో 'ఫ్యూడల్ బిజినెస్ స్ట్రక్చర్' గల భారతదేశంలో తొలి ఆధునిక "క్యాపిటలిస్టిక్ కంపెనీ” ఏర్పాటయింది బందరులోనే.బ్రిటిష్ వారి ఏలుబడిలో బందరు కేంద్రంగా “మచిలీపట్నం జిల్లా"  ఏర్పాటయింది. దాదాపు రెండు వందల ఏళ్ల పాటు గుంటూరు, ప.గో జిల్లాలు ఈ జిల్లాలో భాగంగానే ఉండేవి. ఇదీ బందరు ఘన చరిత్ర.

వర్తమానం:

20వ శతాబ్దం తొలి నాళ్లలో గుంటూరు..  తర్వాత  ప.గో. జిల్లాలను విడగొట్టి మచిలీపట్నం కేంద్రంగా "కృష్ణా జిల్లా" ఏర్పాటయింది. 20 శతాబ్దంలో దక్షిణ భారతదేశంలోని మద్రాసు, విజయవాడ తో పాటు మచిలీపట్నం కూడా ప్రధాన జాతీయోద్యమ కేంద్రంగా ఉండేది. ఇక్కడి బందరు లోని నోబుల్, హిందూ, నేషనల్ కాలేజ్, లేడీ యాంప్తిల్  ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాలలు దేశంలోని తొలి నాటి ఆధునిక విద్యాసంస్థలలో కొన్ని. ఎందరో ప్రముఖులకు ఇవి విద్యాదానం చేసాయి. దశాబ్ద కాలం క్రితం కృష్ణా యూనివర్శిటీ ఏర్పాటయినది. మచిలీపట్నం-పూనె (విజయవాడ-హైదరాబాద్-ముంబై) 35 వ నెంబరు జాతీయ రహదారి, 216 నెంబర్ కోస్తా జాతీయ రహదారి బందరు నుంచే వెళుతున్నాయి.

ఎక్కడా బతకలేని వాడు బందరు వచ్చి బతకొచ్చు అనేది ఒక నానుడి. బందరులో ఉండే కలంకారీ, రొల్దుగొల్దు నగల పరిశ్రమలు ఎంతోమందికి ఉపాధిని అందిస్తున్నాయి. ఇక్కడ అచ్చులతోనూ, చేతితోనూ వేసే అద్దకం పని పూలూ, మొక్కల డిజైన్లతో ఎంతో అందంగా ఉంటాయి. ఈ కలంకారి బట్టలు దేశ విదేశాలకు పంపబడతాయి. ఇక గిల్టు నగలు బొంబాయి, ఢిల్లీ నగలతో పోటీపడుతు అన్ని నగరాల్లో అమ్మకాలు జరుగుతుంటాయి. ఇప్పటికే ఇక్కడి బిఇఎల్ పరిశ్రమ ఉంది. కృష్ణా-గోదావరి బేసిన్ సముద్ర గర్భ చమురు, వాయు నిక్షేపాల వెలికితీతలో ముఖ్యమైన ప్రాంతం మచిలీపట్నం. ఈ మధ్యనే మచిలీపట్నాన్ని నగరపాలక సంస్థగా ప్రకటించి, రాజధాని ప్రాంతంతో సంబంధం లేకుండా ప్రత్యేకంగ మచిలీపట్నం నగరాభివృద్ధి సంస్థ ను ఏర్పాటు చేశారు.

రేవు-భవిత:

చరిత్రగా  మిగిలిపోయిన బందరు పోర్టును పునర్నిర్మించేందుకు ఇటీవలనే  శంకుస్థాపన జరిగింది. 24 బెర్తుల ఈ పోర్టును దాదాపు 5 వేల ఎకరాలలో నిర్మిస్తున్నారు. మొదటి దశలో 3 బెర్తులు అందుబాటులోకి రానున్నాయి.

చరిత్రగా మిగిలిపోయిన బందరు పోర్టును పునర్నిర్మించేందుకు శంకుస్థాపన జరిగింది. ఏపీ రాజధాని ప్రాంతంలో ఏర్పాటవుతున్న ఈ పోర్టు మధ్యాంధ్ర ప్రదేశ్ ప్రగతికే కాక పోర్టు లేని తెలంగాణ రాష్ట్రానికి కూడా ఉపయోగపడనున్నది. ఇక్కడి ఫిషింగ్ హార్బర్ ను భారీ ఫిషింగ్ హార్బరుగా  అభివృద్ధి చేసేందుకు ప్రభుత్వం ఒక ప్రణాళికను ప్రకటించింది. ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యాన ఏర్పాటయ్యేలా ఒక మెడికల్ కళాశాల బందరుకు మంజూరయింది. ఇక్కడి సమీపంలోనే గుల్లలమోదలో దేశంలోనే అతి పెద్దదయిన మరో మిస్సైల్ పరీక్షల కేంద్రం ఏర్పాటవుతున్నది.

వీటన్నిటితో పాటు ప్రధానమైనది విశాఖపట్నం-చెన్నై ఇంస్ట్రియల్ కారిడార్ లో “గన్నవరం-కంకిపాడు” నోడ్ కూడా ఉంది. గన్నవరం వైపు నూజివీడును, కంకిపాడు వైపు మచిలీపట్నాన్ని పారిశ్రామికంగా అభివృద్ధి చేయాలనేది ప్రణాళిక. గుల్లలమోద మిస్సైల్ పరీక్షల కేంద్రం విశాఖపట్నం-చెన్నై ఇంస్ట్రియల్ కారిడార్ లో “గన్నవరం-కంకిపాడు” నోడ్ పూర్తయితే ఈ ప్రాంతం రూపురేఖలు మారిపోతాయనేది నిర్వివాదాంశం.

ఎందరో మహానుభావులు:

ఎందరో ప్రముఖులకు పుట్టినిల్లు మచిలీపట్నం. మువ్వ గోపాల పదాలు రాసిన తుమ్మలపల్లి క్షేత్రయ్య, కూచిపూడి నాట్య సృష్టి కర్త సిద్ధేంద్రయోగి ఇక్కడి వారే. కూచిపూడి నాట్య జన్మస్థానం అయిన కూచిపూడి ఈ పక్కనే ఉంది. స్వాతంత్ర సమరయోధుడు, భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడు భోగరాజు పట్టాభి సీతారామయ్య ఒకరు. ఆంధ్రా బ్యాంకు వ్యవస్థాపకుడు ఈయనే. దేశంలోనే తొలి ఇన్యూరెన్స్ కంపెనీ అయిన “ఎల్‌ఐసి" వ్యవస్థాపక సంస్థలలొ ఆంధ్రాబ్యాంక్ ఒకటి కావడం గమనార్హం. తొలి తెలుగు పత్రిక అయిన కృష్ణా పత్రిక సంపాదకుడు ముట్నూరి కృష్ణారావు ఇక్కడి వాడే. ముంబై కేంద్రంగా స్థాపించబడిన అమృతాంజన్ కంపెనీ వ్యవస్థాపకులు బందరు ప్రాంతానికి చెందిన కాశినాథుని నాగేశ్వరరావు పంతులుగారు. ఈయన స్వాతంత్య్ర సమరయోధులు, తొలినాటి పత్రికలలో ఒకటైన ఆంధ్రపత్రిక వ్యవస్థాపకులు. నాలుగు దశాబ్దాల పాటు కృష్ణా పత్రిక (ఒక జిల్లా పేరు మీద ఏర్పాటయిన జాతీయ పత్రిక) సంపాదకునిగా తెలుగు సాహితీ అభివృద్ధికి ఎంతో కృషి చేసిన ఆయన బందరుకే కాక తెలుగు రాష్ట్రానికే గర్వకారణం..

మన జాతీయ జెండా రూపకర్త పింగళి వెంకయ్య గారి గురించి తెలియనవారు ఉండరు. 1916లో “భారత దేశానికి ఒక జాతీయ పతాకం" అనే ఆంగ్ల గ్రంథాన్ని కూడా ఆయన రచించాడు. ప్రముఖ స్వాతంత్ర  సమరయోధుడు కోలవెన్ను రామకోటేశ్వరరావు 1928లో బందరు నుండి వెలువరించే 'త్రివేణి' పత్రికలో రాధాకృష్ణన్, రాజాజీ, నెహ్రూ మొదలైన నాయకులు రచనలు చేసేవారు. మహాత్మా గాంధీ 1934 లో బందరు వచ్చినప్పుడు త్రివేణి చూసి ఎంతో ప్రశంసించారు. దక్షిణ భారత సినిమా రంగ పితామహుడు రఘపతి వెంకయ్యనాయుడు ఇక్కడి వారే. తెలుగు, తమిళ తొలి సినిమా కర్తె కాకుండా, మద్రాసులో తొలి స్టూడియో నిర్మించినది ఈ మచిలీపట్నం వాసే. సంఘసంస్కర్త, బ్రహ్మసమాజ స్థాపకులలో ఒకరైన రఘుపతి వెంకటరత్నం నాయుడు ఈయన సోదరులే.జాతీయ విద్యకై కృషి చేసిన తెలుగువాడు కోపల్లె హనుమంతరావు 1910 లో స్థాపించిన ఆంధ్ర జాతీయ కళాశాల జాతీయోద్యమానికి వేదికైంది.

మచిలీపట్నం, విజయవాడ, గుడివాడ ఒక విధంగా అవిభాజ్యమైనవి. గుంటూరు, తెనాలితొ కలపుకుంటే ఇంకా సమగ్రం. తొలి తరం సినీ దర్శకుడు గూడవల్లి రామబ్రహ్మం, వి. మధుసూదనరావు, కె. ప్రకాశరావు, భారతదేశం గర్వించదగ్గ సినీనటులు, తెలుగుదేశం పార్టీ వ్యవస్థాపకులు, మాజీ ముఖ్యమంత్రి ఎన్టీ రామారావు విజయవాడ-మచిలీపట్నం ప్రాంతీయులే. అలాగే అక్కినేని నాగేశ్వరరావు, సావిత్రి, ఎస్వీ రంగారావు కూడా. ఇంకా కైకాల సత్యనారాయణ, కురుమద్దాలి లక్ష్మీ నరసింహారావు, నల్లాన్ చక్రవర్తుల పార్థసారథి, మల్లాప్రగడ శ్రీ రంగారావు, కాటంరాజు నారాయణరావు, కొర్రపాటి గంగాధరరావు లాంటి ప్రముఖుల నెందరినో మనకందించింది బందరు. కవి, చిత్రకారుడు, పాత్రికేయుడు, దర్శకుడు లాంటి బహుముఖ ప్రజ్ఞాశీలి అడివి బాపిరాజు కూడా ఇక్కడి వాడే. తెలుగు దేశమంతటా విస్తృతంగా ప్రచారంలోనున్న “బావా బావా పన్నీరు" పాట ఈయన వ్రాసిందే.

మచిలీపట్నం ప్రత్యేకత:

తెలుగు రాష్ట్రాలలో అత్యంత వైభవంగా దసరా ఉత్సవాలు జరిగే విజయవాడ తర్వాత పెద్దఎత్తున దసరా ఉత్సవాలు ఇక్కడే జరుగుతాయి. దసరా ఉత్సవాల్లో బందరంతా శక్తిపటాలతో సందడిగా మారుతుంది. కోలకతా మాదిరి కాళీమాతను ఊరేగింపులు, పూజలు ఇక్కడ జరుగుతాయి. పట్టణానికి చెందిన మాజీ సైనికుడు ఒకరు దశాబ్దాల క్రితం కోలకతాలోని కాళీకామాత చిత్రపటాన్ని ఈడేపల్లిలో ప్రతిష్టించి పూజలు చేయడం మొదలెట్టాడట. ఇది ఇప్పుడు సంప్రదాయంగా మారి ప్రతి ఏడాది పెద్ద ఎత్తున నిర్వహిస్తున్నారు. పండుగకు నెలముందే ఊళ్లో శక్తిపటాలు తయారు మొదలవుతాయి. శక్తివేషం వెసుకొని 8 అడుగుల దుర్గామాత శక్తిపటాలను అతని వీపున కట్టుకుని పురవీధులలో ఊరేగుతు డప్పులమోతతో నృత్యం చేస్తుంటే ఊరు ఊరంతా వారిని అనుసరిస్తుంటారు. అలా పండుగ నవరాత్రులు వీధులన్నీ తిరిగి పండుగరోజు రాత్రి ఆయాప్రాంతాల పటాలను కోనేరుసెంటరు కు  ప్రదర్శనగా తీసుకువచ్చి తెల్లవారుజాము వరకు పూజలు నిర్వహించడంతో ఈ ఉత్సవాలు ముగుస్తాయి.

54 అడుగులతో  కొత్త శతాబ్దంలో నిర్మించిన సాయిబాబా విగ్రహం పట్టణానికే వన్నె తెచ్చింది. 36 అడుగుల వెడల్పుతో ఉన్న బాబా విగ్రహాన్ని చూసేందుకు చుట్టుపక్కల ఊళ్లనుంచే కాక ఇతర ప్రాంతాలనుంచి కూడా భక్తులు వస్తుంటారు.

   ఇక బందరు లడ్డు పేరు వినని తెలుగు వారు ఉండరు. 150 సంవత్సరాల క్రితం స్థిరపడిన బొందిలీలు అని పిలిచే సింగుల కుటుంబాలు బందరు లడ్డు సృష్టికర్తలుగా చెపుతారు. బందరు లడ్డు ను తొక్కుడు లడ్డు అని కూడా అంటారు. స్వచ్ఛమైన శనగపిండి నుండి ముందు పూస తీసి ఘుమఘుమలాడే అతి స్వచ్ఛమైన నేతితో తయారయ్యే ఈ లడ్డులలో ఎటువంటి రంగు, రసాయనాలు కలుపరు. సింగుల కుటుంబాలు ఎవరూ ఇపుడు లేకున్నా లడ్డూలు మాత్రం ఇక్కడ తయారయి దేశంలోని అన్నిచోట్లకు వెళుతుంటాయి.

బందరు అందాలు:

పట్టణ సమీపంలో మంగినపూడి బీచ్ ఉంది. ఇసుక తిన్నెలు, సరుగుడు చెట్లుతో  ఈ బీచ్ ప్రత్యేకమైన సొగసుతో ఉంటుంది. 

ఇక్కడి సాగర తీరాన గల నృత్య శాలలో  కూచిపూడి నృత్యము నేర్పిస్తున్నారు. తీరంలో ఉన్న దత్తాశ్రమంలో రామేశ్వరంలో ఉన్నట్లుగా పన్నెండు బావులు లింగాకారంలో ఉండటమేకాక ఒక్కొక్క బావిలో నీరు ఒక్కొక్క రుచిలో ఉంటాయి. కార్తీక పౌర్ణమికి ఇక్కడికి భక్తులు తండోపతండాలుగా వచ్చి స్నానం చేస్తారు. చిలకలపూడి లో గల పాండురంగ స్వామి దేవాలయం రాష్ట్రంలోనే ప్రముఖమైనది. ఇది మంగినపూడి బీచికి చాలా దగ్గరలో ఉంది. అంతరాలయంలోనున్న పాండురంగడు నల్లరాతి విగ్రహం, గర్భగుడి బయటవున్న పాలరాతి అమ్మవార్ల విగ్రహలు భక్తిభావంతో కట్టిపడేస్తాయి. ఇక బందరు సమీపంలో కొల్లేరు, కృష్ణానది-సాగర సంగమ ప్రాంతం హంసలదీవి, నృత్య కేంద్రం కూచిపూడి, శ్రీకాకుళంలోని శ్రీకాకుళాంధ్ర మహావిష్ణు దేవాలయం వంటి ప్రఖ్యాత సుందర ప్రాంతాలు ఉన్నాయి.

ఇక బందరులో అయ్యవార్లకు అమ్మవార్లకు కొదవలేదు. సర్కిల్ పేటలో కొలువైయున్న శ్రీ సంతానవేణుగోపాలస్వామివారి ఆలయానికి 150 సంవత్సరాల చరిత్ర ఉంది. సంతానం లేనివారు ఇక్కడ పూజలు చేసినచో సంతానం కలుగుతుందని ప్రతీతి. ఇంకా కాలేఖాన్ పేటలోని శ్రీ కోదండ రామాలయం కాలేఖాన్ పేట.రాబర్ట్ సన్ పేటలోని శ్రీ రంగనాయకస్వామివారి ఆలయం", నిజాంపేటలోని శ్రీ నూతి వనలమ్మ తల్లి ఆలయం, ఈడేపల్లి లోని శ్రీ శక్తి ఆలయం ప్రముఖ దేవాలయాలు. శ్రీ సువర్చలా సమేత ప్రసన్నాంజనేయస్వామివారి ఆలయం.శ్రీ భద్రాద్రి రామాలయం. శ్రీ జగన్నాధస్వామివారి ఆలయం, బొబ్బిలి శ్రీ వేణుగోపాలస్వామివారి ఆలయం ఇక్కడ ప్రముఖ ఆలయాలు.

కొన్ని గుర్తులు:

చరిత్రకు దర్పణం పడుతూ ఇప్పటికీ ఇక్కడ ఇంగ్లీషు పేట, డచ్చి పేట, రాబర్ట్ సన్ పేట, నిజాంపేట అనే పేర్లతో ఏరియాలు ఉన్నాయి. 1864 సంవత్సరంలో వచ్చిన ఉప్పెనలో బందరు పట్టణం లోనె 30 వేల మంది చనిపోయారు. అప్పటి విజయవాడ జనాభా 9,336 మంది మాత్రమే. అంటే మచిలీపట్నం అప్పట్లోనే ఎంత పెద్ద నగరమో అర్ధం చేసుకోవచ్చు. 16వ శతాబ్దంలో పట్టణం మధ్య నుంచి (ప్రస్తుతం ఉన్న రైల్వేస్టేషన్ ప్రాంతం నుంచి) బందరు కోట వరకు రాకపోకలకు అనువుగా 12 అడుగుల వెడల్పుతో చెక్కవంతెన ఉండేదట. ప్రస్తుతం ఆ నమూనా నెదర్లాండ్ లోని మ్యూజియంలో ఉన్నట్లు చరిత్ర పరిశోధకులు చెబుతారు.

బందరు రుచులు:

ఇక్కడ రుచులనగానే వెంటనే గుర్తుకు వచ్చేది బందరు లడ్డు.  అయితె ఇక్కద తయారయ్యె బందరు హల్వా కూడా ఇక్కడ ప్రముఖమైనదే. అంతేకాక బందరు అనగానే మాంసాహార వంటకాలకు ప్రసిద్ధి. ముఖ్యంగా వేట మాంసం-గోంగూర (మటన్-గోంగూర) వంటకం ఇక్కడ పుట్టినదే. అలాగే జీడిపప్పు-రొయ్యలు, చింతకాయ-చేపలు వంటి ఎన్నొ సీఫుడ్స్ కి ఇది ఫేమస్.

                                                                    మన బందరు

                                               జాతిపితకు జన్మనిచ్చినది పోరుబందరు 

                                               జాతీయ జెండా నిచ్చినది మన పోర్టు బందరు

        ఆంధ్ర, కృష్ణా పత్రికల అక్షరాంజనం 

        ఆంధ్రాబ్యాంక్ నవ ఆర్థిక అమృతాంజనం 

        భలే.. భలే.. బందరు మిఠాయి దుకాణం 

            పల్లె నుంచి ఢిల్లీ వరకు ఈ పేరు విఖ్యాతం

        బందరు లడ్డు అంటే ఊరని నోరుండదు

        ఇట్టే కరిగిపోయే ఈ లడ్డూ రుచెరగని వారుండరు

          మస్లిన్ ఖద్దరు పై అద్దిన అందాల అలంకారి

                ప్రపంచమంతా ప్రఖ్యాతం మన పెడన కలంకారీ

        మంగినపూడి బీచ్, చిలకలపూడి బంగారం

        బందరు రేవు, బందరు కోట మహా ప్రాచీనం

        ఎందరో ప్రముఖులను కన్న వూరు మన బందరు 

        ఇక్కడే జనించారు. తొలితరం మహానుభావులందరు.

Click here===>>>కోరంగి సైక్లోన్ 1839  తూర్పుగోదావరి వైభవం-కోరంగి నౌకానిర్మాణంపై బ్రిటన్ కుట్ర!

నేను కూడా తూగో జిల్లావాడినే. చిన్నప్పటినుంచీ మాకు ఒక విషయాన్ని మీడియా మరియూ మా పెద్దవాళ్ళూ నూరిపోసారు. అదేమిటంటే, భూమి పుట్టినప్పటినుంచీ 1850 వ సంవత్సరములో కాటన్ దొర రాజమండ్రి దగ్గర ధవళేశ్వరం బ్యారేజ్ కట్టేంతవరకూ, మా ప్రాంత ప్రజలందరూ అడుక్కుతింటూ బ్రతికేవాళ్ళమంట. ఈ సొల్లు కథని మనస్పూర్థిగా నమ్ముతున్న మనవారికోసం నేను చెప్తూన్న వాస్తవ గాధ ఇది.

ఒక్కసారి గూగుల్ లోకి వెళ్ళి "20,000 షిప్స్ డిస్ట్రోయెడ్ ఇన్ 1839 సైక్లోన్" అని టైప్ చెయ్యండి. 

అప్పుడు మీ ముందొక అద్భుత ప్రపంచం గోచరిస్తుంది. తూర్పు గోదావరి జిల్లాలోని కోరంగి (కొరింగ) ఓడరేవు దగ్గర 1839 లో వచ్చిన అతి భయంకరమైన 40 అడుగుల ఉప్పెనలో మరణించినవారి సంఖ్య మూడు లక్షల మంది, ధ్వంసం అయిపోయిన మరియూ కొట్టుకుపోయిన నౌకల సంఖ్య అక్షరాలా ఇరవై వేలు. యావత్ ప్రపంచములోకెల్లా అతి పెద్ద నౌకా పరిశ్రమ ఇప్పటి తూర్పు గోదావరి జిల్లాలోనే వుండేది. కేవలం ఒక్క నౌకాశ్రయ ప్రాంతం లోనే 20 వేల నౌకలు ధ్వంసం అయ్యాయంటే, అది ఎంత పెద్ద పరిశ్రమో అర్ధం అవుతుంది. 

కొంతమంది చరిత్రకారుల కథనం ప్రకారం, ధ్వంసమైన 20 వేలూ మొత్తం నౌకలు కావనీ, ఇందులో కొన్ని వేల బోట్లు కూడా వున్నాయనీ చెప్తారు. ఏది ఏమైనా సరే, 1839, అంటే సరిగ్గా కాటన్ దొర బ్యారేజ్ నిర్మించటానికి కేవలం 11 సంవత్సరాల ముందు వరకూ, తూర్పు గోదావరి ప్రాంతములో ప్రపంచములోకెల్లా అతి పెద్ద నౌకా పరిశ్రమ వుండేది అన్న విషయములో అందరిదీ ఏకాభిప్రాయమే. 

కేవలం అప్పటికి 40 సంవత్సరాల క్రితమే పురుడుపోసుకున్న లండన్ నౌకాశ్రయం లో కోరంగి నౌకల ముందు బ్రిటన్ నౌకలు దిగదుడుపుగా వుండేవి. అందుకే 1839 కోరంగి ఉప్పెనను బ్రిటన్ పండగ చేసుకుంది. 

మన సొంత చరిత్ర మనకు తెలియకుండా దాచేసి, బ్రిటీషువాడు లేకపోతే భారతీయుల బతుకు కుక్క బతుకే అని చెప్పే చరిత్రకారులను మన జవహర్ లాల్  నెహ్రూ యూనివర్సిటీ తయారుచేస్తుంది.

 ఎందుకంటే డిస్కవరీ ఆఫ్ ఇండియా అన్న భారతీయ చరిత్ర పుస్తకాన్ని రచించిన నెహ్రూ, అందులో బ్రిటీషువారిని గొప్ప సాహసికులుగా, భారతీయులను సన్నాసిగాళ్ళుగా అభివర్ణిస్తాడు. భూమి పుట్టినప్పటినుంచీ భారతీయులు అనాగరీకులుగానే బ్రతికారని మనస్పూర్తిగా నమ్మే మన రాజ్యాంగకర్త అంబేడ్కర్ కూడా, ఆ కారణముతోనే రాజ్యాంగ రచనకోసం భారతీయ సంస్కృతినీ, గ్రంధాలనూ చూడనైనా చూడకుండా, నిన్న గాక మొన్న నాగరీకతను మన నుంచి నేర్చుకుని, మోసాలతో, దోపిడీలతో డబ్బు సంపాదించిన పశ్చిమ దేశాల నుంచి రాజ్యాంగ సూత్రాలను అరువు తెచ్చుకున్నాడు. పోనీ ఇప్పటికైనా రాజ్యాంగములో మార్పులు చేద్దామన్నా, బ్రిటీషువాడు మార్చి వ్రాసిన మన చరిత్రను తిరిగి వాస్తవాలతో వ్రాద్దామన్నా, భారతీయులమని చెప్పుకుతిరిగే మన సొంత దేశస్తులే తిరగబడతారు. బ్రిటీషువాడి హిప్నాటిక్ ట్రాన్సులోనుంచి మనం ఎప్పుడు బయటపడతామో కదా? 

సరే, అసలు కథలోకి వస్తే, ఆ బ్రిటీషువాడు కూడా మన కోరంగి నౌకా పరిశ్రమను చూసి మూర్చపోయి, దానిని అణగదొక్కటానికి విపరీతమైన పన్నులు విధించాడు. ఐనా మనం నిలదొక్కుకున్నాం. కానీ, విధి వక్రిస్తే మనం మాత్రం ఏమి చేయగలం? ఉప్పెనకు తలవంచాము.

ప్రపంచములోని వివిధ దేశాలవారు కోరంగి ప్రజలను తమ తమ దేశాలలో కూడా నౌకా పరిశ్రమలను స్థాపించటానికీ, గొప్ప గొప్ప నౌకలను నిర్మించటానికీ రప్పించుకొనేవారు. అలా వలస వెళ్ళిన వారిని కోరంగి వారు అని పిలిచే వారు. ఇప్పటికీ చాలా దేశాలలో తెలుగు వారిని కోరంగి వారు అనే పిలుస్తారు. ఐతే అలా వలస వెళ్ళిన వారిలో నౌకా పరిశ్రమతో ఏమాత్రం సంబంధములేని వారు కూడా చాలామంది వున్నారు.

ఈ నవంబరు 25 వ తేదీకి ఈ ప్రకృతి విలయతాండవం సంభవించి 180 సంవత్సరాలు పూర్తి అయ్యింది.

ఆఖరి ముక్క:

1839 ఉప్పెన తరువాత తిరిగి కోరంగి నౌకాశ్రయాన్ని పునర్నిర్మిద్దాం అన్న ఆలోచన బ్రిటీషు ప్రభుత్వానికి రాలేదు. ఎందుకంటే, కోరంగిలో తయారయ్యే నౌకల ముందు బ్రిటన్ లో తయారయ్యే నౌకలు నాశిరకముగా వుండేవి. గోదావరి ప్రజలకు గుప్పెడన్నం పెట్టాలనే ఒక గొప్ప ఆశయముతో బ్రిటీషువారు కాటన్ బ్యారేజుని నిర్మించారన్న కట్టుకథని మాత్రం మీడియా బాగా ప్రచారం చేసింది. 

సదరు, కాటన్ అనే బ్రిటీషు ఇంజనీరును దొరా అని సంబోధించకపోతే మా తూగో జిల్లా వారికి తెగ కోపం వచ్చేస్తుంది. అందుకే వారు ఈ మెస్సేజును ఫార్వార్డు చేయరేమో అన్న భయముతో నేను కూడా కాటన్ దొరా అనే సంబోధించాను. ఎంతైనా బానిస మనస్తత్వం అంత తొందరగా మారదు కదా?

Contribution by www.VEDAuniversity.com