అంతర్వేదిక్షేత్రనిర్మాత కొపనాతికృష్ణమ్మగారు
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Antarvedi
Antarvedi is a village in the Sakhinetipalle mandal, located in the Dr. B. R. Ambedkar Konaseema district of the Andhra Pradesh state in India. The village is situated at the place where the Bay of Bengal and Vashista Godavari, a distributary of the Godavari River, meet. [1] Antarvedi was named in honour of the Lord as "Narasimhakshetra". Inscription of Navada Lothpala Malika found on South wall of Antharvedi Lakshmi Narasimha Swamy Temple
కొపనాతి కృష్ణమ్మ
కొపనాతి కృష్ణమ్మగా రగ్నికులక్షత్రియ వంశంబున జన్మమొంది రఘకులగోత్రజులునై యాంధ్రదేశమున గొప్ప భగవద్భక్తుడని పేరెన్నికగాంచిన మహా పురుషుడు. వీరు గోదావరిజిల్లా అమలాపురం తాలూకా బెండమూర్లంక గ్రామ కాపురస్తులు. వీరి తండ్రి ఆదినారాయణ గారును బాల్యమునుండియు భక్తి పరాయణుడై యుండి యనేక సత్కార్యములంజేసి సుచరితులని వాసికెక్కిరి. ఈ ఆదినారాయణగారు సామంతకుర్రులోనొక తటాకము ద్రవ్వించిరి. చించినాడలో చలివేంద్రసత్రవుల నేర్పాటుజేసిరి. బెండమూరు లంకలోశ్రీ శీతారామస్వామి ప్రతిష్ఠగావించిరి. పిదప నంతర్వేదిలో దేవాలయమును ప్రారంభించి కొంతపని జేయించి స్వర్గస్తులయిరి.
పుట్టుకతోనె భక్తి పరాయణులుగ జన్మించిన కృష్ణమ్మగారు సంపూర్తిగ విడిచిన తన జనకుని మహత్కార్యమును నిర్వహింపబూనినవారై శ్రీమన్నారాయుణుని యాజ్ఞానుసారంబుగ కొలది కాలములో నాదేవాలయ నిర్మాణము సంపూర్ణమొనర్చి జయప్రదముగ విజయ సంవత్సరమున సంప్రోక్షణాదులంగావించి ఖ్యాతివడసిరి. ఈ కార్యము జరిగి యిప్పటికి 102 సంవత్సరములైనను జెక్కుచెదరక నాదేవాలయము జూచువారల కన్నులవండువుగ నున్నదనుట యతిశయోక్తిగా నేరదు. ఈ కృష్ణమ్మగారి జీవితమున వారిదైన భక్తి యాత్మవిశ్వాసము, విశ్వసించువారలకు భగవత్ సాక్షాత్కారము జరుగునను విషయములు ప్రత్యక్ష బోధకములు కాక మానవు. వీరు గొప్పకోస్తా యోడలవర్తకులు దానిపై బహుధనమార్జించు చుండిరి. ఇట్లు జరుగుచుండనొక తరుణమున తన యోడలు కోస్తా రేవులకు సబుగులు వెళ్లి యుండి చాల కాలము వరకు దమ రేవు చేరియుండలేదు. రేవు చేర వలసిన నియమిత కాలము దాటి దినములు గడచినవి. నెలలు గతించినవి. నిరాశజెందు కాలముగూడ నాసన్నమైనది. ఇట్టితరి నొక్క రేయి తన శయనముపై బరుండి యీరీతి ధ్యానింపజొచ్చెను. తండ్రీ పరాత్పరా ! నీ దేవళము దలపెట్టియింత కాలమైనది. ఇంకనూ పూర్తి చేయలేకుంటిని. యీయోడ యిల్లు జేరిన వెంటనే యెటులనో నీకార్యము నీకార్యము కొనసాగింప నిశ్చయించుకొంటినే. నా మానసము నిరాశనొందు చున్నయది. ఏమి జేయుదును. ఇంత వరకునోడ దరిజేర లేదు. మరియొక చోటనున్నట్లు వార్తయైనను లేదు. ఇంకేమియాశ దానికిం గాలమాసన్నమైనట్లున్నది. ఏమి చేయుదును నా ప్రాణతుల్యమగు నీ మహత్కార్యము కొనసాగించుటెటుల ? నీ భక్తుని బ్రతుకు వృధయగునా ! ఏమి తెఱువు ? నేనీ కార్యమును కొనసాగింపనిది నీపాద రజంబునకైన సాటిరాని యీదీనుడేమి చేయ గలడు. ఇంకంజూచెదగాక ! యని ధ్యానించి ధ్యానించి బడలిక జెంది నిదురించెను. ఈ రాత్రి పండ్రెండు గంటల వేళ తన యోడ స్వగ్రామమందలి రేవునకు వచ్చి కప్తాను కొన్ని ధనసంచులు చేతబూని దనయిల్లు జేరి యజమానుని లేపిన పగిది యొక శబ్దము విన వచ్చినట్లుండ తల్లడిల్లి లేచిచూచెను. నిశి రాత్రి యగుట చేత నప్పటికింక కప్తాను యిల్లు జేరలేదు. కాని యోడ యేటికి వచ్చెను. కప్తాను లంగరు వేసి తెల్లవారు జమున నాలుగు గంటల వేళ రూపాయిల సంచుల బట్టించుకొని యొక లాంతరు చేబూని తన యజమానియిల్లు జేరునంత కృష్ణమ్మగారు తన యరుగు మీద గూర్చిండి యతని రాకకై యెదురు చూచు చుండెను. ఈ కప్తాను తన చెంత జేరగనే నాయనా నీరాకయింతకు పూర్వమే భగవంతుడు నాకెఱుక జేసెను. అందు చేతనే నీకై వేచి యుంటిని. నీవు తెచ్చిన ధనమంతయు నాగదిలో వైచి తాళము వేయవలెను. దానిలో నొక పైస యైనను మనకు ముట్టుటకర్హత లేదు. దానినంతయు నాస్వామి కార్యమునకై ధారవోసితినని చెప్పెను. మరునాటి నుండియు దేవాలయ కార్యమును ప్రారంభించి శీఘ్రకాలముననే పని పూర్తి జేసెను.
కొపనాతి కృష్ణమ్మగారి విశ్వాసమునకు ప్రతిఫలముగ మరియొక యుదాహరణము దెలియ జేసెదను. తాను పైప్రదేశముల నెచ్చటనో యీ దేవాలయ పరికరముల గొన్నింటిని ఖరీదుచేసి వానినింగొని వచ్చుటకు గొందఱుపని వాండ్రనచ్చటకు బంపగా వారలాసామగ్రిని దెప్పలుగట్టి దెచ్చుచు కాలువలో నీరు లేక ధవళేశ్వరం లాకు వద్ద నవి తాకి యాగిపోయెను. ఈ కూలీలచ్చటనే చాలా కాలముండి కాలువకు నీరు రాగలదేమోయని చూచి చూచి యెన్ని దినములకు నీరు రానందున విసిగి వేసారి భత్య ఖర్చులకు దాము దెచ్చుకొనిన సొమ్ము ఖర్చయి పోవుటచే దిరిగి బెండమోరులంక కృష్ణమ్మ గారి వద్దకుబోయి నీ యదంత మంతయు జెప్పిరి. అంత వారిది శ్రీమన్నారాయుణుని కార్యమైయుండ నవసరమైన తన సామగ్రిని తానే జేర్పించుకొనగలడని చెప్పి యాకూలి వాండ్రను దమ యిండ్లకు బొమ్మని యనుజ్ఞనిచ్చెను. అప్పటి కొకటిరెండు దినముల క్రిందనె గోదావరి పొంగి వరదలై పారు చుండ మరునాడు వుదయమునకా దేవాలయ సామగ్రి యంతయు నంతర్వేది ప్రక్క గోదావరి యొడ్డునకు వచ్చి చేరి యుండెను.
కృష్ణమ్మగారీ దేశమున గొప్పభక్తాగ్రేసరుడని వాసికెక్కుటకు మరిరెండు ముఖ్య నిదర్శనములు గలవు. దక్షిణ దేశముననొక విప్రవరునకు మధ్యకాలమున నేత్ర దృష్టి తప్పి యంధత్వము వాటిల్లె. తన దురదృష్టత కెంతయు చింతించుచుండ నొకనాటి రాత్రి స్వప్నమందా బ్రాహ్మణుని యిష్టదైవము సాక్షాత్కరించి బెండమోరులంక నివాసియు, నాకు పరమ భక్తుండు నగు కొపనాతి క్రిష్ణమ్మ యనునత డొకడుండెను. వానియొద్దకుంబోయి వాని యనుగ్రహమున నీయంధత్వము నాపుకొనుమని నుడివెను. అతడందుల కెంతయు సంతసించి వెంటనే భార్యాసమేతుండయి బయలుదేరి బెండమోరులంక కుంజనెను. క్రిష్ణమ్మగారచట లేక కార్యాంతరములపై తాళ్ళరేవున కేగియండ వారును నచటకేతెంచి క్రిష్ణమ్మ గారిని దర్శించి తన స్వప్న వృత్తాంతమెల్ల విశదీకరించి మహా ప్రసాదంబని నేలగూలెను. ఈ యుదంత మంతయు వినినంతనె యచ్చెరు వొంది తనయిలవేల్పగు భగవానుని ప్రత్యక్షకారుణ్యమునకు సంతసించి లోలోన పొంగి పొరలి యిటుల నుడివెను. ఆర్యా సమస్త సృష్టి చిత్రములకు భగవంతుడాది కారణుండయ్యు నాయాకార్యములను నాయా మానవాళిచే జేయించి మనుష్యులను ద్వితీయ కారకులుగ నొనర్చు చుందురు. మీయంధత్వము నాపగలవాడు జగత్కళ్యాణ ప్రదుండగు నీశ్వరుండయ్యు నది నాచే జేయింప నెంచెగాబోలు" నని దైవధ్యాన పరాయణుండై తనపైనున్న వస్త్రముందడిపి దానిచే తన కన్నులందుడుచు కొమ్మని యాపౌరుని చేతికిచ్చెను. భక్తితో దానింగైకొని యతడట్లొనర్ప, వెంటనే చక్కని నేత్రదృష్టిగలిగి పరమానంద భరితులై దంపతులిరువురు నానంద భాష్పముల నోలలాడిరి. ప్రేక్షకులెల్లరు నిట్టి విచిత్రముంగని డోలాయమాన మానసులై నాటినుండి క్రిష్ణమ్మ గారినొక సామాన్య మానవునివలె నెంచుక దైవముగ బూజింప మొదలిడిరి.
క్రిష్ణమ్మగారి జన్మ స్థానమగు బెండమోరులంక యంతర్వేది పుణ్యక్షేత్ర మునకు 15 మైళ్ళ దూరము నంగలదు. ఒకనాడంతర్వేది గ్రామమున సవారీ బోయీల మ్రోతవినవచ్చి క్రిష్ణమ్మ గారచ్చట కరుదెంచు చుండిరని యర్చకులు, పూజారులు, పెద్దలు, చిన్నలు యెదురేగి యా సవారీతోగూడ దేవాలయము వరకు వెంట జనిరి. వారంతట నాయాలయద్వారము జేరగనే కవాటములు తమంతట నవియె విడివడి సవారీ బోయీలతో గూడ లోనికింబోయినంత మరలయప్పటి యట్లు తలుపులు మూయబడెను. అచ్చటకరుదెంచిన వారెల్లరు నిట్టి వింత జూచుటకు భయ భ్రాంతులై కొంతసేపటికి కుదురుబడి యాగది తలుపులందెరచి జూచునంతలో నెవ్వరు గానరారైరి. ఈయుదంత మూరంతయు వ్యాపించి పలువురు పలు చెరువుల జెప్పుకొన దొడంగిరి. ఎట్లో నాటికి బ్రొద్దు గృంకెను. మరునాటి యుదయముననె బెండమోరులంక లో గత దినము కొపనాతి క్రిష్ణమ్మ గారు పరమపదించిరను వార్త విన వచ్చెను. అంత పరమ భక్తాగ్రేసరులయిన క్రిష్ణమ్మ గారు నృసింహ స్వామివారిలో నైక్యమైరని దలంచిన తలంపు స్థరపడెను.
వీరి భక్తి విశ్వాసములీరీతి నుండ నపారమైన ధర్మదాత యని గూడ నుతికెక్కిరి. తన జీవిత కాలమున వీరు గావించిన దానములకు మేరలేదు. అందొకటి రెంటి నిచట బేర్కొని క్లుప్తపరచెదను. అప్పటి కాలమున నీయోడల వ్యాపారమున నధికలబ్ధి గలుగు చుండెడిది. కోస్తారేవుల ప్రతి పట్టణమున వీరు యేజెన్సీలు గలిగి యుండిరి. ఒకప్పుడు విశాఖపట్నం జిల్లా రేంబల్లి గ్రామకాపురస్తులును, మూడు ముఠాలకధిపతి యునగు గొట్టుముక్కల జగన్నాధ రాజు గారు పన్నులు, సిస్తులక్రింద చాల ధనము గవర్నమెంటు వారికి చెల్లించ వలసి యుండిన కాలమున నట్లు గావింప లేదందున వారి యావదాస్థి వేలమునకు వచ్చెను. సదరు గవర్నమెంటు వేలములో నాయాస్థిని రు.60,000-00 లుకు కొని క్రిష్ణమ్మ గారు రేంబల్లి గ్రామమునకుంజని యాయాస్తి మేనేజిమెంటు సందర్భమున గొన్ని యేర్పాటులంజేయుట కచ్చటనే యుండెను. జగన్నాధ రాజుగారును గొప్ప కుటుంబములోని వారును, గౌరవనీయు లగుటచే దైవ విధిచే దమకు గలిగిన విపత్తునకేమాత్రము జింతింపక క్రిష్ణమ్మ గారచ్చట నున్నత కాలము నిష్టాగోష్టి మాట్లాడుచు స్నేహా భావముననే యుండిరి. రాజుగారప్పుడప్పుడు గౌరవార్ధముగ వీరి బసకు పిండి వంటలు, ఫలహారములు, జేయించి పంపెడివారు. క్రిష్ణమ్మ గారు కొన్ని మాసములచ్చటనే యుండి తగు యేర్పాటు గావించి పనులు పూర్తి చేసుకొని స్వస్థానమునకు బోవునప్పుడు రాజుగారింటికి కొన్ని బహుమతులంబంపి శెలవు గైకొనగ యా బహూకరణములు లోనికి గొంపోయిన వారు తిరిగి వచ్చి యాయింటి నారీమణి యిట్లనెనని నుడివిరి. "అయ్యా మీరు మీదేశమునకుంబోవు చుండిరి. మేమును దైవము మాకు గనబరచు మరొకదారింబట్టి మాజీవితములు గడుపు కొననుంటిమి. మేమిక నడువనెంచు మాస్వల్పజీవితమునకీ యమూల్య బహుమతులు మాకేల" యనెనని జెప్ప తనకు శూలమువలె నాటిన యాపలుకులాలించి తలవంచి, పరికించి, యాసోదరీమణి మన: క్లేశమును గ్రహించి, నారీమణులు దు:ఖముతో విడుచుచున్న యాయైశ్వర్యము స్వీకరింపనొల్లక వెంటనే నాయాస్థి యంతయు వారిపేర తిరిగి దానపట్టా వ్రాయించియిచ్చి వైచెను.
పాచర్లపూడి నివాసియగు సాగి బుచ్చిరాజుగారొక గొప్ప ముఠాదారు. బాల్యము నుండియు క్రిష్ణమ్మ గారు, నీరాజుగారొక యన్నదమ్ములవలె మెలంగు చుండిరి. తద్వారా నీరెండు కుటుంబములకు నధిక మైత్రి గలిగి యుండెను. కొంత కాలమునకు కాల వశంబున నీబుచ్చిరాజు గారి యాస్తులు వేలమునకురాగా రెండిసార్లీ క్రిష్ణమ్మ గారు వదలించిరి. తిరిగి మూడవ సారిగూడ నట్లేకాగా యెన్నిసార్లు తన మిత్రునిట్లు బాధించుటయని మొగము చెల్లక చింతాక్రాంతుడై యింట నుండెను. అంత తన దేవి యీవృత్తాంతమును గ్రహించి వారలలో వారికి తఱుచు రాకపోకలు జరుగు వాడుక యుండుటచేత తానే బయలుదేరి క్రిష్ణమ్మ గారి యింటికేగి మాటల సందర్భమున తిరిగి వారికి గలిగిన విపత్తును స్త్రీల కెరిగించి తన గృహమునకుంజనెను. మరునాడు స్త్రీల వలన నీవార్త దెలిసికొని లేశమయినను నొచ్చుకొనక వెంటబోయి యాపైకముగట్టి వారిని ఋణ విముక్తుల జేసెను. ఇట్టి కృతజ్ఞత యానారీరత్నము హృదయ కమలమున నాటియున్నదగుటచే వేరొకరీతి దీర్చుకొనజాలక తన మరణ సమయమున నిట్లొనర్చె. ఆ కాలమన సహగమన పద్ధతి యచ్చటచ్చట గలదు. వైధవ్యము సంప్రాప్తమయినప్పుడు స్త్రీ సహగమన మునకు నిశ్చయించుకొనిన యెవరును వారింపరాదు. రాజులలో నిట్టి సమయమున స్త్రీ యగ్ని కుండము ప్రవేశించునపుడు తాను ధరించియున్న చీరకొంగుజించి తన పెద్ద సహోదరునకిచ్చి యగ్ని ప్రవేశించు వాడుక గలదు. బుచ్చిరాజుగారి మరణాంతరమున వాని భార్యయు సహగమనమునకు నిశ్చయించుకొని యగ్నికుండము ప్రవేశించబోవు సమయమున తన సహోదరులు, బందుగులు, మిత్రులు, నుద్యోగులెల్లరువచ్చి బారులుతీర్చి యుండ గుండముజుట్టు ప్రదక్షిణగావించి తన చీరకొంగుజించి తన సహోదరున కిచ్చుటకు మారుగా నీ క్రిష్ణమ్మ గారికిచ్చి యగ్నిం బ్రవేశించి తన కృతజ్ఞతను వెలి బుచ్చెను.
క్రిష్ణమ్మ గారి జీవితమున నిట్టి చిత్రగాధ లెన్నియోగలవనిజెప్పు చుందురు. ఆ దివ్యమూర్తి ప్రభావము దక్షిణకాశీ యనందగు నాయంతర్వేది మహాలయమే చాటుచున్నది. అచ్చట ప్రతి సంవత్సరము మాఘ బహుళములో సాధారణముగ ఫిబ్రవరి నెల ప్రారంభమున గొప్ప యత్సవము జేయించు చుందురు. అది ప్రయాణీకులకందుబాటుగ యుండని యొక మారుమూల ప్రదేశమున నున్నను మేడలు, మిద్దెలు, గొప్ప గొప్ప భవంతు లేమియు గానరాక చవిటి పర్రవలె గాన్పించు మామూలు పల్లెటి గ్రామమైనను యుత్సవ దినములలో వివిధ ప్రదేశములనుండి వేనవేలు జనులు తండోపతండములుగ వచ్చి నిలుచుటకు చోటు లేకున్నను స్వామిని సేవించు చుందురు. ఈ ప్రదేశమంతయు పాకలు, పందెళ్ళచే నింపబడి యొకవైపు భోజన శాలలు, నొక మూల కాఫీ క్లబ్బులు, నొకవైపు నాటక శాలలు, యొకవైపు గవర్నమెంటుద్యోగులుండే డేరాలు, గానంబడుచు నేత్రానందకరంబుగ నుండును. బ్రిటిషు నౌకాదళము నతిశయించు నావలచే నదీ తీరమంతయు నానందముగ నలంకరింపబడి యుండును. ఆ దినములలో జిల్లా కలెక్టరు గారచటనే మకాం చేసి యుండి, పోలీసు దళములు, వైద్యశాలలు, అచ్చటనే యుండునట్లేర్పాట్లు జేసి యాత్రికులకన్నివిధముల సౌకర్యముల నొన గూర్చుచుందురు. ఇట్లు దేశ దేశంబుల బ్రఖ్యాతి గాంచిన యంతర్వేది మహా పుణ్యక్షేత్ర దేవాలయ కర్తయు, బ్రహ్మాండమైన భక్తాగ్రేసరుడు, దానకర్ణుడు ననందగు కొపనాతి క్రిష్ణమ్మ గారి నామము చిరస్మరణీయమగుగాత.
