หน่วยการเรียนรู้ที่ 9 ทักษะลูกเสือ

เรื่องที่ 1 แผนที่ – เข็มทิศ

1.1 ความหมาย และความสำคัญของแผนที่

แผนที่ คือ สิ่งที่แสดงรายละเอียดของภูมิประเทศบนพื้นผิวโลกทั้งที่มีอยู่ตามธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้นโดยจำลองไว้บนวัตถุพื้นราบด้วยมาตราส่วนใดมาตราส่วนหนึ่ง ซึ่งรายละเอียดเหล่านี้อาจแสดงด้วยเส้น สี และสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น

สีที่ใช้ในแผนที่ทางภูมิศาสตร์ ได้แก่

สีที่ใช้ในแผนที่ทั่วไป ได้แก่

ความสำคัญของแผนที่

    1. ใช้เป็นเครื่องมือประกอบกิจกรรมการเดินทางไกลของลูกเสือ โดยแผนที่จะให้ข้อมูลเบื้องต้นของพิกัดทิศทางและตำแหน่งของสถานที่ในการเดินทางในเบื้องต้นที่ชัดเจนขึ้น
    2. แผนที่จะช่วยให้เช้าใจถึงข้อมูลพื้นฐานของสภาพลักษณะภูมิประเทศเบื้องต้น ของสถานที่ในแต่ละแห่ง ช่วยให้สามารถวางแผนในการเดินทางได้อย่างเหมาะสม
    3. ความเข้าใจในชนิดของแผนที่จะช่วยให้รู้จักเลือกใช้ประโยชน์จากแผนที่ในแต่ละชนิดได้อย่างถูกต้องเหมาะสม

ชนิดของแผนที่

แผนที่โดยทั่วไป แบ่งออกเป็น 3 ชนิด

1) แผนที่แบนราบ แสดงพื้นผิวโลก ความสูงตํ่า ใช้แสดงตำแหน่ง ระยะทาง และเส้นทาง

2) แผนที่ภูมิประเทศ แสดงพื้นผิวโลกในทางราบ ไม่แสดงความสูงตํ่าละเอียดกว่าและใช้ประโยชน์ได้มากกว่าแผนที่แบนราบ

3) แผนที่ภาพถ่าย ทำขึ้นจากภาพถ่ายทางอากาศ มีความละเอียดและความถูกต้องมากกว่าแผนที่ชนิดอื่นมาก สามารถมองเห็นสิ่งต่าง ๆ ตามธรรมชาติ และสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นอย่างชัดเจน

140327088573560_14101615151124.pptx

ที่มา : เครื่องมือและเทคโนโลยีทางภูมิศาสตร์ - PowerPoint PPT Presentation

อาจารย์ธเนศ บริสุทธิ์ โรงเรียนสงวนหญิง

นอกจากนี้ยังแบ่งชนิดของแผนที่ตามลักษณะการใช้งาน ตัวอย่าง เช่น

- แผนที่ทั่วไป เช่น แผนที่โลก แผนที่ประเทศต่าง ๆ

- แผนที่ทรวดทรง หรือแผนที่นูน แสดงความสูงตํ่าของภูมิประเทศ

- แผนที่ทหาร เป็นแผนที่ยุทธศาสตร์ ยุทธวิธี

- แผนที่เดินอากาศ ใช้สำหรับการบิน เพื่อบอกตำแหน่ง และทิศทางของเครื่องบิน

- แผนที่เดินเรือ ใช้ในการเดินเรือ แสดงสันดอน ความลึก แนวปะการัง

- แผนที่ประวัติศาสตร์ แสดงอาณาเขต ยุค และสมัยต่าง ๆ

- แผนที่การขนส่ง แสดงการคมนาคมทางบก ทางเรือ ทางอากาศ

ฯลฯ

สัญลักษณ์ในแผนที่

สัญลักษณ์ (SYMBOL) เป็นเครื่องหมายที่ใช้แทนรายละเอียดต่าง ๆ ที่ปรากฏอยู่บนพื้นผิวโลก ฉะนั้น เมื่ออ่านแผนที่จึงควรตรวจดูเครื่องหมายแผนที่ก่อนเสมอ ทั้งนี้เพื่อจะป้องกันมิให้สีความหมายสัญลักษณ์ต่าง ๆ ผิดพลาดได้ในแผนที่ แผนที่มาตราส่วน 1 : 50,000 ขนาดระวาง 15 X 15 ลิปดา) จะแสดงสัญลักษณ์ ดังนี้

สัญลักษณ์เป็นจุด (POINT SYMBOL)

สัญลักษณ์รูปทรงเรขาคณิต เช่น วัด โรงเรียน ศาลาที่พัก ที่ตั้งจังหวัด ฯลฯ

ที่ตั้งจังหวัด อำเภอ

วัดมีโบสถ์

ไม่มีโบสถ์

สำนัก; ศาลาที่พัก

เจดีย์พระปรางค์หรือสถูป

โบสถ์คริสต์ศาสนา

ศาลเจ้าหรือศาลเทพารักษ์; โบสถ์มุสลิม

โรงเรียน

บ่อน้ำ

ทิศเหนือ

ทิศตะวันออก

ทิศใต้

ทิศตะวันตก

แผนที่สังเขปของลูกเสือ

“แผนที่สังเขป” คือ แผนที่หรือรูปภาพแผนที่ หรือเส้นทางในการเดินทางแสดง รายละเอียดต่าง ๆ ตามความต้องการ แผนที่สังเขปนี้จะให้ความละเอียดถูกต้องพอประมาณ เท่านั้น

แผนที่สังเขปของลูกเสือ จะแสดงลักษณะภูมิประเทศที่เด่นซัดที่อยู่บริเวณใกล้เคียงกับเส้นทาง สิ่งจำเป็นในการทำแผนที่สังเขป คือ ต้องใช้เข็มทิศเป็น และรู้ระยะก้าวของตน โดยทั่วไปคนปกติจะมีความยาว 1 ก้าวเท่ากับ 75 เซนติเมตร เดินได้นาทีละ 116 ก้าว เดินได้ ชั่วโมงละ 4 กิโลเมตรโดยประมาณ

1.2 ความหมาย และความสำคัญของเข็มทิศ

ความหมายของเข็มทิศ

เข็มทิศ คือ เครื่องมือสำหรับใช้หาทิศทางหรือบอกทิศทางในแผนที่

ความสำคัญของเข็มทิศ

เข็มทิศ มีความสำคัญในการบอกทิศที่สำคัญทั้ง 4 ทิศ คือ ทิศเหนือ ทิศใต้ ทิศตะวันออก และทิศตะวันตก หรืออาจจะบอกรายละเอียดเป็น 8 ทิศ 16 ทิศ หรือ 32 ทิศก็ได้ ในกรณีการเดินทางไกลของลูกเสือเข็มทิศเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญในการบอกทิศทางไปสู่จุดหมายปลายทาง หากกรณีหลงป่าหรือหลงทางลูกเสือสามารถแจ้งพิกัดให้ผู้ช่วยเหลือได้

กลับหน้าหลัก