หลักการของจิตอาสา มีที่มาจากการพัฒนาตนเองให้มีจิตสำนึกที่ดี มีนํ้าใจการที่คนมาอยู่ร่วมกันเป็นสังคมย่อมต้องการพึ่งพากัน โดย

1) การกระทำของตนเอง ให้มีความรับผิดชอบต่อตนเอง เพื่อป้องกันไม่ให้ เกิดผลกระทบและความเสียหายต่อส่วนรวม เช่น การมีวินัยในตนเองการควบคุมอารมณ์และพฤติกรรม การเชื่อฟังคำสั่ง เป็นต้น

2) บทบาทของตนที่มีต่อสังคมในการรักษาประโยชน์ของส่วนรวมเพื่อแก้ปัญหาสร้างสรรค์สังคม ซึ่งถือว่าเป็นความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคม เช่น การเคารพสิทธิผู้อื่น การรับฟ้งความคิดเห็นของผู้อื่น การช่วยเหลือผู้อื่น เป็นต้น

1) ให้บริการด้วยความสมัครใจเต็มใจที่จะให้บริการ

2) ให้บริการอย่างมีประสิทธิภาพ คือ มีทักษะในการบริการ เช่น การปฐมพยาบาล เทคนิคในการช่วยชีวิต เป็นต้น

3) ให้บริการแก่ผู้ที่ต้องการรับบริการ เช่น คนที่กำลังจะจมนํ้าผู้ที่ถูกทอดทิ้ง คนชรา คนป่วยและผู้ไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ เป็นต้น

4) ให้บริการด้วยความองอาจ ตั้งใจทำงานให้เสร็จด้วยความมั่นใจ ด้วยความรับผิดชอบโดยใช้ความรู้ที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์อย่างแท้จริง อุทิศให้แก่งานอย่างจริงจัง ในขณะนั้นรู้จักแบ่งเวลา แบ่งลักษณะงาน มีความมุมานะในการทำงานให้เป็นผลสำเร็จตาม เป้าหมายที่กำหนดไว้