หน่วยการเรียนรู้ที่ 9 ทักษะลูกเสือ

เรื่องที่ 2 วิธีการใช้แผนที่ – เข็มทิศ

2.1 วิธีการใช้แผนที่

วางแผนที่ในแนวราบบนพื้นที่ได้ระดับ ทิศเหนือของแผนที่ชี้ไปทางทิศเหนือ จัดให้แนวต่าง ๆ ในแผนที่ขนานกับแนวที่เป็นจริงในภูมิประเทศทุกแนว

2.2 วิธีการใช้เข็มทิศ

เข็มทิศมีหลายชนิด เช่น เข็มทิศตลับธรรมดา เข็มทิศข้อมือ เข็มทิศแบบ เลนซาดิก (Lensatic) และเข็มทิศ แบบซิลวา (Silva) เข็มทิศที่ใช้ในทางการลูกเสือ คือ เข็มทิศแบบซิลวาของสวีเดน เป็นเข็มทิศ และไม้โปรแทรกเตอร์รวมอยู่ด้วยกัน ทั่วโลกนิยมใช้มาก ใช้ประกอบแผนที่และหาทิศทางได้ดี เหมาะสมกับลูกเสือ เพราะใช้ง่ายและสะดวก

ส่วนประกอบของเข็มทิศแบบซิลวา

      1. แผ่นฐานทำด้วยวัสดุโปร่งใส
      2. ที่ขอบฐานมีมาตราส่วนเป็นนิ้ว หรือเซนติเมตร
      3. มีลูกศรชี้ทิศทางที่จะไป
      4. เลนส์ขยาย
      5. ตลับเข็มทิศเป็นวงกลมหมุนไปมาได้ บนกรอบ หน้าปัดของตลับเข็มทิศแบ่งมุมออกเป็น 360 องศา
      6. ภายในตลับเข็มทิศตรงกลางมีเข็มแม่เหล็กสีแดง ซึ่งจะชี้ไปทางทิศเหนือเสมอ
      7. ตำแหน่งสำหรับตั้งมุมและอ่านค่าของมุมอยู่ตรงปลายลูกศรชี้ทิศทาง

การใช้เข็มทิศซิลวา

1. กรณีทราบค่าหรือบอกมุมอะซิมุทมาให้และต้องการรู้ว่าจะต้องเดินไปทางทิศใด สมมุติว่าบอกมุมอะซิมุทมา

ให้ 60 องศา ให้ปฏิบัติดังนี้

(1) วางเข็มทิศบนฝ่ามือหรือสมุดปกแข็ง ในแนวระดับ หันลูกศรชี้ทิศทางออกนอกตัว โดยให้เข็มแม่เหล็กแกว่งไปมาได้อิสระ

(2) หมุนกรอบหน้าปัดของตลับเข็มทิศ ให้เลข 60 อยู่ตรงตำแหน่งสำหรับตั้งมุม (ปลายลูกศรชี้ทิศทาง)

(3) หมุนตัวจนกว่าเข็มแม่เหล็กสีแดงภายในตลับเข็มทิศตรงกับอักษร N บนกรอบหน้าปัด

(4) ดูลูกศรชี้ทิศทางว่าชี้ไปทางทิศใดก็เดินไปตามทิศทางนั้น ซึ่งเป็นมุม 60 องศา ในการเดินไปตามทิศทางที่ลูกศรชี้ไปนั้นให้มองหาจุดเด่นในภูมิประเทศที่อยู่ตรงทิศทางที่ลูกศร ชี้ไป เช่น ต้นไม้ ก้อนหิน โบสถ์ เสารั้ว ฯลฯ เป็นหลัก แล้วเดินตรงไปยังสิ่งนั้น

ที่มา แผนที่และเข็มทิศ_20160713 Geology class 3 3 Edit A https://www.youtube.com/watch?v=4gKCvqJeeAQ

การจับเข็มทิศ

ลูกศรก้างปลา

ปลายเข็ม'ชี้ตัว N (N หมายถึง ทิศเหนือ)

เข็มแม่เหล็ก หมุนแกว่งตัวไปรอบ ๆ ภายในตลับวงกลมเมื่อเข็มแม่เหล็กหมุนไปทับลูกศรก้างปลาจึงจะ สามารถอ่านค่ามุมได้

ขั้นตอนที่ 1 เล็งลูกศรชี้ทางไปที่เป้าหมายที่สามารถ มองเห็นได้ง่าย



ขั้นตอนที่ 2 ใช้ปลายนิ้วมือจับเลนส์กลมหมุนให้เข็มแม่เหล็กทับเข็มก้างปลา ค่ามุมอ่าน ได้เท่ากับ 220 องศา

การกําหนดเป้าหมายและหามุม

การอ่านรายละเอียดของเข็มทิศซิลวา

ตำแหน่งที่ 1 เข็มลูกศรชี้ทาง

ตำแหน่งที่ 2 เลนส์ขยาย

ตำแหน่งที่ 3 หน้าปัดวงกลม

แบ่งมุมออกเป็น 360°

ข้อควรระวังในการใช้เข็มทิศซิลวา

ควรจับถือด้วยความระมัดระวัง ไม่ควรอ่านเข็มทิศใกล้กับสิ่งที่เป็นแม่เหล็ก หรือวงจรไฟฟ้า ควรคำนึงถึงระยะความปลอดภัยโดยประมาณ ดังนี้

สายไฟแรงสูง 50 หลา

สายโทรศัพท์ โทรเลข 10 หลา

รถยนต์ 20 หลา

วัสดุที่เป็นแร่เหล็ก 5 หลา

ารใช้แผนที่และเข็มทิศเดินทางไกล

  1. ยกเข็มทิศให้ได้ระดับ
  2. ปรับมุมอะซิมุทให้เท่ากับมุมที่กำหนดในแผนที่
  3. เล็งตามแนวลูกศรซี้ทิศทาง เป็นเส้นทางที่จะเดินไป
  4. เดินไปเท่ากับระยะทางที่กำหนดในแผนที่

การใช้เข็มทิศในที่กลางแจ้ง

การหาทิศ

วางเข็มทิศในแนวระนาบ ปลายเข็มทิศข้างหนึ่งจะชี้ไปทางทิศเหนือค่อย ๆ หมุนหน้าปัดของเข็มทิศให้ตำแหน่งตัวเลขหรืออักษรที่บอกทิศเหนือบนหน้าปัดตรงกับปลายเหนือของ เข็มทิศ เมื่อปรับเข็มตรงกับทิศเหนือแล้วจะสามารถอ่านทิศต่าง ๆ ได้อย่างถูกต้องจากหน้าปัด เข็มทิศ

ลูกเสือสามารถนำเข็มทิศไปใช้ในกิจกรรมต่าง ๆ ได้ เช่น การเดินทางไกล การสำรวจป่า การผจญภัย การสำรวจและการเยือนสถานที่ เป็นต้น

เมื่อเริ่มออกเดินทางลูกเสือควรหาทิศที่จะมุ่งหน้าไปให้ทราบก่อนว่าเป็นทิศใด เมื่อเกิดหลงทิศหรือหลงทางจะสามารถหาทิศทางต่าง ๆ จากเข็มทิศได้

การใช้เข็มทิศซิลวา Silva โดยครูเสฐียร หมุดปิน S.S.W.B. A.L.T http://scout.bmk.in.th/map_asimut/silva.htm

ตัวอย่าง กรณีบอกมุมอะซิมุทมาให้และต้องการรู้ว่าจะต้องเดินทางไปทิศทางใด

สมมติว่ามุมอะซิมุท 60 องศา

  1. วางเข็มทิศในแนวระดับให้เข็มแม่เหล็กหมุนไปมาได้อิสระ
  2. หมุนกรอบหน้าปัดของตลับเข็มทิศให้เลข 60 อยู่ตรงขีดตำแหน่งตั้งมุม
  3. หันตัวเข็มทิศทั้งฐานไปจนกว่าเข็มแม่เหล็กสีแดงภายในตลับเข็มทิศชี้ตรงกับ อักษร N บนกรอบหน้าปัด ทับสนิทกับเครื่องหมายหัวลูกศรที่พิมพ์ไว้
  4. เมื่อลูกศรชี้ทิศทางชี้ไปทิศใด ให้เดินไปตามทิศทางนั้น โดยเล็งหาจุดเด่นที่อยู่ ในแนวลูกศรชี้ทิศทางเป็นหลัก แล้วเดินตรงไปยังสิ่งนั้น

กรณีที่จะหาค่าของมุมอะซิมุทจากตำบลที่เรายืนอยู่ ไปยังตำบลที่เราจะเดินทางไป

  1. วางเข็มทิศในแนวระดับให้เข็มแม่เหล็กหมุนไปมาได้อิสระ
  2. หันลูกศรชี้ทิศทางไปยังจุดหรือตำแหน่งที่เราจะเดินทางไป
  3. หมุนกรอบหน้าปัดเข็มทิศไปจนกว่าอักษร N บนกรอบหน้าปัดอยู่ตรงปลาย เข็มแม่เหล็กสีแดงในตลับเข็มทิศ
  4. ตัวเลขบนกรอบหน้าปัดจะอยู่ตรงชี้ตำแหน่งสำหรับตั้งมุมและอ่านค่ามุม คือค่าของมุมที่เราต้องการทราบ

การวัดทิศทางบนแผนที่โดยการใช้เข็มทิศ

  1. อันดับแรกต้องวางแผนที่ให้ถูกทิศ
  2. ใช้ดินสอลากเส้นตรงจากจุดที่เราอยู่บนแผนที่ (จุด A) ไปยังจุดที่จะต้องเดินทางไป (คือจุด B)
  3. วางขอบฐานด้านยาวของเข็มทิศขนานพอดีกับเส้นตรงที่ใช้ดินสอลากไว้ (แนว เส้น A - B) โดยให้ลูกศรชี้ทิศทางชี้ไปทางจุด B ด้วย
  4. หมุนตัวเรือนเข็มทิศบนเข็มทิศไปจนกว่าปลายเข็มแม่เหล็กสีแดงตรงกับตัวอักษร N บนกรอบตัวเรือนเข็มทิศ
  5. ตัวเลขที่อยู่ตรงขีดตำแหน่งตั้งมุมและอ่านค่ามุม คือมุมที่เราจะต้องเดินทางไป

(ในภาพคือมุม 60 องศา)

ข้อควรระวังในการใช้เข็มทิศ

  1. จับถือด้วยความระมัดระวัง เพราะหน้าปัดและเข็มบอบบาง อ่อนไหวง่าย
  2. อย่าให้ตก แรงกระเทือนทำให้เสียได้
  3. ไม่ควรอ่านเข็มทิศใกล้ลิ่งที่เป็นแม่เหล็กหรือวงจรไฟฟ้า
  4. อย่าให้เปียกนํ้าจนขึ้นสนิม
  5. อย่าให้ใกล้ความร้อนเข็มทิศจะบิดงอ

กลับหน้าหลัก