atrevemento
Non hai nada tan atrevido como a ignorancia.
O que non se atreve, nunca viño bebe.
O que non se atreve, nunca bo viño bebe.
O que non se atreveu, nunca en boa cama durmiu.
brancura
A brancura sete faltas disimula.
Aínda que tome moitos baños, o negro non se fai branco.
Malas fadas fixéronme negra que eu ben branca era.
bonitura
A bonitura está nos ollos de quen a mira.
A bonitura sete faltas disimula.
Bonitura, se tes falta, disimula.
Tan bonita é a culpa, que ninguén a quer.
covardía
De covardes non hai nada exento.
Do covarde non se encubre nada.
delicadeza
O delicado, pouco mal pero ben laiado.
fermosura
A fermosa, ao desdén, sempre parece ben.
A fermosura cómea a sepultura.
A fermosura cómea a terra.
A fermosura moitas faltas disimula.
A fermosura pouco dura.
Ás escuras, de nada valen as fermosuras.
Fermosura e bondade é unha felicidade.
Hoxe fermosura, mañá sepultura.
Non hai fermoso que non teña algo de noxo.
Non hai fermosura sen axuda.
Riqueza i-fermosura, todos a procuran.
Se queres vivir fermoso todo o ano, foxe do sol de marzo.
Sobre a brancura non hai fermosura.
graza / desgraza
A peor graza é caer na desgraza.
Dereito ou torto, máis val caer en graza que ser gracioso.
Enterro sen choros e romaría sen gaita non teñen graza.
Máis vale caer en graza que ser gracioso.
Un chisco de murmuración é graza da conversación.
Neste mundo todo son desgrazas.
Os camiños que tes abandonados, de desgraza están sempre sementados.
honra / deshonra
A honra canto máis crece máis fame mete.
A honra da muller moito coidadiño quer.
Á honra da muller non se lle debe chicar tan sequera.
A honra e a muller son coma o vidro pra se romper.
A honra é de quen a dá.
A honra e o cristal logo se poden crebar.
A honra e o vidro non queren máis que un golpiño.
A honra está en quen a gana.
A honra está no que a dá.
A honra logo se escacha.
A honra non ten máis que un camiño moi estreitiño.
A honra val máis tela que merecela.
A que é honrada sen combate, non se gabe; a que non cae sendo atentada, esa si que é honrada.
Co que te has de honrar nono teñas detrás do lar.
Do que te ha de honrar procura non abusar.
Do que te has de honrar non te has de aproveitar.
En bo día naceu o que honra non coñeceu.
Honra é dos amos a que se fai ós criados.
Honra e proveito non caben baixo de un teito
Honra e proveito non caben nun feito.
Honra e proveito non caben nun xeito.
Honra e vicio non andan xuntos.
Honra o bo pra que te honre, e o malo pra que te non deshonre.
Honra os grandes e non te mofes dos pequenos.
Honra sen proveito, anelo no dedo.
Honrado por honrado, primeiro é o meu amo.
Non é honradez probada a que non é atentada.
O que non te aprecia na vida, tampouco te honra na morte.
O que non ten punto, non ten honra.
O que queira honra, que a gane.
O que sobra, honra.
Quen ós seus se parece, honra merece.
Todos somos honrados mentres non deixamos de selo.
Viva quen nos honra, aínda que sexa de afago.
Xente honrada non anda tirada.
Xente honrada non é reparada.
Deshonroume a miña veciña unha vez i-eu deshonreime tres.
Mentir non é deshonra, mais é cousa de mala persoa.
Non digas "¡ai!", que deshonras a teu pai.
O traballo non deshonra a ninguén.
necesidade
A necesidade declarada é medio remediada.
A necesidade e a loucura adoitan andar xuntas.
A necesidade é mestra.
A necesidade fai facer os cestos.
A necesidade fai mestres.
A necesidade fai o home matinar e trasfegar.
A necesidade non é boa conselleira.
A necesidade obriga ó que o home non maxina.
A necesidade obriga.
A necesidade ten cara de herexe.
Cando a necesidade é moita, sabe ben a boroa.
Para a necesidade non hai lei.
nobreza
Non hai nada que dea idea da nobreza de que debe brasonar o home, coma o desinterese con que obre cos demais.
O traballo ennobrece.
paciencia
A mal dar, paciencia e barallar.
A paciencia tráenos todo.
Ao que non pode ser, paciencia.
Con paciencia e con calar, ben te podes gobernar.
Con paciencia gánase o ceo.
Déanos Deus paciencia e morte sen penitencia.
Despois da perda, paciencia.
Deus nos dea paciencia e morte con penitencia.
Hai que ter paciencia, tamén a tivo Xan de Outeiro.
Non tarda o que vén, se o que espera paciencia ten.
O pescar con cana quer paciencia e maña.
Paciencia nos dea Deus que traballos non han de faltar.
Para calquera dor a paciencia é o mellor.
Paz e paciencia e morto con penitencia.
Sofre con paciencia e vivirás en paz.
Sufrir con paciencia non é mala penitencia.
Ti ten paciencia que tamén a tivo Xan do Outeiro e morreu solteiro.
Xan de Outeiro ca súa paciencia quedou solteiro
pobreza
A pobreza fai ao home estar en tristeza.
A pobreza non é baixeza; pero tampouco é grandeza.
A pobreza non é vileza, senón falta de riqueza.
A pobreza non é vileza.
A pobreza non é vileza; pero non deixa erguer a cabeza.
A pobreza non haxa.
A pobreza non lixa.
A pobreza non quita a virtude, nin pon a riqueza, mais é causa de quitala ou poñela.
A pobreza nunca ergue a cabeza.
Antes a pobreza honrada que a riqueza roubada.
Antes pobreza que vileza.
Con abrigo, saúde e limpeza case que está vencida a pobreza.
Mellor e pobreza con boa fama que riqueza con mala.
Nin te abata a pobreza, nin a riqueza te ensoberbeza.
Non te abatas por pobreza nin te crezas por riqueza.
O que queira empobrecer, meta obreiros e non-os vaia ver.
O que queira empobrecer, que meta criados que non-os vaia ver.
Pódese andar na pobreza e andar con limpeza.
Quen di que pobreza é vileza, non sabe o que di nin ten siso na cabeza, inda que teña moita riqueza.
Quen pobreza ten, dos seus parentes fai desdén.
Quen ten pobreza non ergue a cabeza.
soberbia
A soberbia é nos pobres e nos ricos a avaricia.
A soberbia está nos probes, e nos ricos, a avaricia.
A soberbia é filla de mal pai.
As soberbias non caen nas pallas.
As soberbias non collen para o monte.
Non andes con soberbia enriba da terra, porque has de ir para debaixo dela.
Non hai soberbia que non caia.
Ruín é o probe avarento, mais peor é o probe soberbio.
valentía
Irse á pedra e non a quen a tira é pouca valentía.
Irse á pedra e non a quen a tira ten pouca valentía.
O valente que hoxe fuxe, outra vez pelexará.
Os valentes e o bo viño acábanse logo.
Tan valente é un combatendo como outro fuxindo.
Valente de boca, lixeiro de pés.
Valente que fuxe unha vez é que se garda para outra vez.
virtude
Con virtude e bondade adquírese autoridade.
Contra o vicio de pedir hai a virtude de non dar.
Da virtude, a caridade; e do vicio, a maldade.
Do traballo sae a virtude.
Máis val tesouro de virtude que de ouro.
Non hai virtude e bondade que non corrompa a pobreza i-a necesidade.
O que ben practica a virtude, non lle faltará saúde.